در تعیین حد سود طمع نکنید

چه سهمی خوبه بخریم؟

بورس تهران نماد های زیادی دارد که همیشه امکان رشدشان وجود دارد حتی با وجود اینکه شاخص عدد 320 هزار واحد را رد کرده باشد اما بهتر است در این بازار کمتر ریسک کنید و سهام بنیادی را بیشتر مد نظر قرار بدهید و توجه زیادی به سهام های با P/e پایینتر داشته باشید.

به هر حال سهام ها رشد زیادی داشته اند و هر لحظه امکان ریزش هست. سهام بنیادی بخرید تا ریسک کمتری را متحمل شده باشید. سهامی بخرید که هم گزارش خوبی داده هم هم زیاد رشد نکرده باشد. این روزها همه تحلیلگر شده اند و سیگنال خرید و فروش میدهند اما دقت داشته باشید که بورس روزهای مثبت زیاد داشته و روزهای منفی هم زیاد خواهد داشت.

حد ضرر و تارگت خود را تعیین کنید

حد ضرر و حد سود را رعایت کنید. طمع نکنید تا جای ممکن طمع نکنید. دقت کنید معمولا کسانی که میخواهند تا لحظه آخر از بازار سبز و مثبت سود ببرند ضرر خواهند کرد و پشیمان میشود. هیچ چیز مطلق و 100 درصدی وجود ندارد اما روان به این صورت هست.

از بازار هیجانی نوسان بگیرید اما طمع نکنید بدانید کسانی که با هیجان وارد بورس میشود با هیجان هم از آن خارج شده و ممکن است آسیب های زیادی به شما وارد کنند تا جایی که همه تحلیل ها را به هم بریزند.

وقتی سهام سودده انتخاب کنید و سراغ سهام های زیانده و با پی به ای بالا نروید میتوانید سهامداری بلند مدت کنید اگر سود کرد بفروشید اگر نکرد سود سالیانه را بگیرید تا جایی که به قیمت مد نظر شما برسد و بتوانید بفروشید.

سعی کنید وقتی میخواهید پولی را در بورس یا هر جای دیگری سرمایه گذاری کنید علاوه به اینکه از دیگران مشاوره بگیرید خودتان هم تا حدودی سواد و تجربه جمع آوری کنید. برای این کار میتوانید از پکیج آموزش بورس که در این سایت برایتان تدارک دیده ایم استفاده کنید. میتوانید به لینک زیر بروید

آموزش شرط بندی

آموزش شرط بندی فوتبال و بازی انفجار را آماده کرده ایم. در این آموزش سعی شده نکات بسیار مهم و ارزشمندی برای برد بهتر کاربران آورده شود. همچنین در ادامه سری نیز به دیگر بازی های سودآور کازینویی خواهیم زد. پس با بت مارکت همراه باشید تا هیجان شرط بندی را در کنار روش های سودآور برای شما به ارمغان آوریم.

3 نکته که پیش از شرط بندی باید آنها را بدانیم

پیش از آغاز هرگونه آموزشی می بایست با نکات بسیار مهمی که قالبا به بازی شما ربطی نداشته ولی بسیار تاثیر گذار است اشاره کنیم.

1. انتخاب سایت شرط بندی مناسب : شما پیش از هر چیز باید یک سایت شرط بندی معتبر و به نام برای خود انتخاب کنید. ارزش و اهمیت یک سایت شرط بندی زمانی مشخص می شود که شما نیاز به پشتیبانی یا برداشت وجه و احراز هویت داشته باشید. از همین رو انتخاب یک سایت امن و مطمئن یکی از لازمه های یک شرط بندی امن و مطمئن می باشد.
2. برانداز شرایط : نباید به صورت هیجان زده شرط بندی کرد! ما پیش از آغاز آموزش شرط بندی به به تمامی شما همراهان پیشنهاد می کنیم همیشه با سود پول خود بازی کنید و هرگز با اصل پول و سرمایه وارد شرط بندی نشوید. سعی کنید تا حد امکان به این مورد به سبک یک تفریح نگاه کنید.
3. طمع نکنید : شرط بندی همیشه همراه با سود نخواهد بود! بالاخره روزهایی خواهد رسید که شما بازنده نیز خواهید بود. پس سعی کنید به سود متوسط قانع باشید.

آموزش شرط بندی فوتبال به صورت کامل

فوتبال پرطرفدارترین ورزش جهان می باشد و از سال های دور بر روی آن شرط بندی صورت می گیرفته است. این روزها سایت های شرط بندی فوتبال فضای گسترده ای را در اینترنت به خود اختصاص داده اند که البته رقابت انها باعث ساده شدن شرط بندی برای کاربران شده است. اما تمام سایت های شرط بندی فوتبال از یک سیستم برای پیش بینی فوتبال استفاده می کنند که ما در زیر به صورت کامل آن را به شما آموزش داده ایم.

پیش بینی فوتبال به دو صورت تکی و میکس صورت می گیرد. در زیر هر یک را به صورت کامل مورد برسی قرار داده ایم.

آموزش پیش بینی فوتبال میکس

همانطور که از نام این نوع پیش بینی پیداست، این سبک شرط بندی به صورت چند مسابقه ای صورت میگیرد. به این صورت که شما در فرم خود می توانید بر روی چند مسابقه ورزشی به صورت همزمان یک شرط ببندید. شرط بندی فوتبال میکس فواید و البته مضرات خود را دارد که در زیر آنها را برای شما آورده ایم.

1. فواید شرط بندی میکس : همانطور که در آموزش شرط بندی میکس آوردیم این نوع پیش بینی فواید مختص به خود را دارد. مهم ترین آنها افزایش نجومی ضریب می باشد. شما به ازای هر مسابقه ای که در فرم خود وارد می کنید، ضریب خود را در ضریب آن مسابقه ضرب خواهید کرد. در این حالب ضرایب تمام مسابقات شما در هر ضرب خواهد شد که بی شک به چند برابر شدن سود شما از بازی خواهد انجامید.
2. مضرات : در صورتی که شما یکی از مسابقات خود را در سیستم شرط بندی میکس ببازید، بازنده کل فرم خواهید بود.

آموزش شرط بندی فوتبال تکی

در این نوع شما گزینه های بسیاری را پیشرو خود دارید. اولین آنها پیش بینی نتیجه مسابقه فوتبال بوده و از موارد دیگر نیز می توان به پیش بینی بر روی تمام جزئیات بازی اشاره کرد. به این صورت که شما می توانید بر روی تمام اوت، کرنر، کارت زرد و … نیز شرط بندی اعمال کنید.

بازی انفجار چیست و چگونه است ؟

اما در میان بازی های کازینویی آنلاین، نام یک بازی همواره می درخشد و آن چیزی نیست جز بازی انفجار. بازی مخبوب انفجار از سال 2017 ارائه شده و میلیون ها طرفدار دارد. این بازی به علت سودآور بودن و هیجان وصف نکردنی اش معروف شده و هزاران کاربر ثابت دارد. در زیر بخش های مختلف این بازی را برای شما توضیح داده ایم تا شرط بندی موفق در این بازی داشته باشید.

آموزش شرط بندی بازی انفجار

این بازی از یک سری کد رمزگذاری شده به نام md5 ساخته شده با ساختار نامنظمی ضرایبی را تولید می کنند. این ضرایب در قالب یک نمودار که ضریب بازی انفجار نامیده می شود، هر دست تولید و ظاهر می شوند. محاسبه ضریب بازی انفجار عملی بسیار سخت و تاحدی نشدنی می باشد. همین مسئله باعث شده تحلیل این بازی تبدیل به یکی از راه های مهم برای موفقیت در آن شود.

نحوه بازی انفجار به این صورت بوده که شما پیش از آغاز هر دست، می بایست مبلغی را برای ورود به بازی مشخص کنید. سپس شرط را ثبت کرده و منتظر آغاز بازی خواهید ماند. به محض شروع بازی ضریب به سرعت به سمت بالا رفتن حرکت می کند. شما در هر لحظه می توانید بازی را از حرکت نگه دارید و پول خود ره بیرون بکشید.

اگر شما پیش از بسته شدن ضریب از بازی انفجار بیرون بیایید، پول شما در ضریبی خروج ضرب شده و چندبرابر می شود. در بازی انفجار همه نوع ضریب می توان مشاهده کرد. از ضریب 0 گرفته تا ضریب 100.

اهمیت استراتژی خروج 3

بر اساس اطلاعاتی که در قسمت اول ودوم این مجموعه مورد بحث قرار دادیم؛ روش شخصی ام را در مدیریت خروج در معاملات میان روزی کوتاه مدت به بحث می گذارم.

بهترین راه برای این کار این است که ابتدا ببینیم در تعیین حد سود طمع نکنید هدف من از معامله گری چیست، چطور حرکت بازار را انتخاب می کنم و چه نیازهای روانشناسی دارم که باید با دیدن مدیریت معامله و خروجها ارضا شود.

در ابتدا، با معاملات روزانه ام می خواهم به چه چیزی برسم؟

هدف نهایی من رسیدن به در آمد ثابت است. من نوسان گیری نمی کنم که با معاملات گلهای بزرگی بزنم. البته اگر بشود، خوب است ولی هدفم این نیست.

I am not swinging for the big home run trades

من برای کسب درآمد مستمر معامله گری می کنم، پذیرفته ام که همه روز ها با سود به پایان نمی رسد، ولی باید ببینم که در هفته و بدون شک در ماه سودده بوده ام. پس نمی توانم منتظر حرکتهای بزرگ شوم. سوینگهای کوچک را معامله می کنم و به دنبال درآمد مستمر هستم.

بنابراین در تدوین استراتژی خروجم باید به الزامات درآمد مستمر، یعنی در صد بالای معاملات برنده، توجه کنم.

و کنترل سختگیرانه ریسک، در طراحی استراتژی خروج فاکتورهای مهمی هستند. در برخی موارد معامله گران فکر می کنند که این الزامات بر ضد همدیگر اند. در صد بالای معاملات موفق با وسیع کردن حد توقف بدست می آید و این با شرایط ما ممکن نیست، چرا که ما باید ریسک را در کمترین میزان ممکن نگه داریم. من پذیرفته ام که ماهیت آرایشهای معاملاتی من حضور در نواحی حمایت و مقاومت، برای اطمینان از ورود با احتمال موفقیت بالاست. در چنین حالتی، حد ضرر های من می تواند تا جایی که حرکت بازار اجازه می دهد تنگ شود. به علاوه، برای حداقل کردن ریسک، هیچ معامله ای که شخصیت معاملاتی من را در خطر قرار دهد مجاز نمی باشد. میانگین نسبت برد به باخت باید طوری تحت کنترل باشد که میانگین ضرر به آسانی با میانگین سود پوشش داده شود. و نباید به گونه ای باشد که یک ضرر همه سود یکی از روزهای سودده را بپوشاند.

بازار من چگونه حرکت می کند؟

یکی از خوانندگان اخیرا می پرسید که آیا من به اینکه می گویند ” روند دوست شماست” اعتقاد دارم؟

خوب، اگر این گفته درست باشد ، من فکر می کنم که در واقع دوست بی وفایی است. به نظر من معامله گری در جهت روند از نظر روانشناسی بسیار مشکل است، چرا که درصد معاملات برنده پایینتر است و معامله گران روند باید حرکات بریده بریده را به انتظار یک حرکت بزرگ تحمل در تعیین حد سود طمع نکنید کنند.

عقیده متداول دیگر این است که در بازارهای فارکس روند خوبی دارند.شاید در چارچوبهای زمانی بزرگ صحیح باشد، ولی در چارچوب زمانی کوچک که من در آن معامله می کنم، این طور فکر نمی کنم.

این بازارها به جای اینکه رونددار باشند، زمان بیشتری را در حالت خنثی یا حرکت بازار متلاطم سپری می کنند. البته وقتی روند به خود می گیرند ممکن است حرکات بزرگی انجام دهند.

پس بر اساس این دیدگاه من از بازار و چارچوب زمانی معاملاتی ام ، باید استراتژی خروجی داشته باشم که بر ظاهر شدن روند ها متکی نباشد. شاید در این حالت، هدفهای قیمتی از پیش تعیین شده استراتژی بهتری باشد.

ولی درمورد روانشناسی من چطور؟ باید برای ارضای آن چه کاری انجام دهم، و آیا آن با اهداف من و نگاه من به بازار منطبق است؟

اول اینکه، من از ضرر متنفرم، ولی بیشتر از آن از ضرر های غیر ضروری متنفرم. پس با هر ضرری که سیستم به من بگوید از بازار خارج می شوم تا مطمئن باشم که ضرر بیشتر از میزان ضروری آن نخواهد شد. در هیچ شرایطی اجازه نخواهم داد که بی نظمی باعث شود که ضرر بزرگتر از حد ضرر از پیش تعیین شده مان شود. پس به استراتژی خروج مشخص و واضحی نیاز دارم، و تمرکز کامل در یک معامله تا مطمئن شوم که ریسک در هر طرح معاملاتی را مدیریت کنم.

دوم اینکه، هیچ چیز برای من بدتر از این نیست که ببینم یک معامله در سود رفته به ضرر برود. خوشحال می شوم اگر این یک اصلاح باشد و من با سودی کوچک از آن خارج شوم. خوشحال می شوم اگر این یک اصلاح باشد و من سر به سر خارج شوم. ولی اگر در سود باشد و اصلاح کند و من اجازه دهم که به ضرر برود، من در کارم در مدیریت این معامله شکست خورده ام. بنابراین باید به دنبال انتقال سریع حد ضرر به نقطه سر به سر باشم.

و سوم اینکه، اگر چه دوست دارم همه حرکات بزرگ بازار را بگیرم، خیلی ناراحت نخواهم شد اگر همه حرکت را معامله نکنم. خوشحال خواهم بود اگر سودهای کوچک مستمر خارج از روند را در هر نقطه ورود با احتمال بالا بدست آورم.

هر سه این الزامات روانی همانطور که قبلا هم توضیح داده شد، با اهداف من و دید من از جهت بازار ، سازگار است. استراتژی که کنترل ریسک سخت گیرانه دارد، انتقال حد ضرر به نقطه سربه سر در آن سریع است و برداشت سود در اهداف قیمتی از پیش تعیین شده انجام می شود.

پس الزامات عمومی استراتژی خروجی را تعیین کردیم که اهداف ما، دید ما از بازار و نیازهای روانی مان را تامین کند. اکنون به جزئیات بیشتری از آن توجه می کنیم.

مدیریت حد ضرر اولیه

1. 1- حد ضررهای اولیه باید تنگ، ولی فراتر از نویز باشند، در حالت ایده آل فراتر از سوینگ های بالا یا پایین و یا بالا یا پایین شمع ورودی، بسته به اینکه حرکت بازار چگونه است باشند. موقعیت حد ضرر باید طوری باشد که اگر معامله به آن نقطه برود یعنی آرایش معامله یا زمان بندی آن غلط بوده است، و من واقعا باید خارج از معامله باشم. اگر بازار جریان خوبی ندارد، و همپوشانی شمعها قابل توجه است، حدضرر ها را بدلیل نفوذ در تعیین حد سود طمع نکنید های کوچک در حد یک یا دو پیپ به حد ضرر، چند پیپ دورتر در نظر بگیرید.

1. 2- ماهیت ورود های من بگونه ای است که، اگر معتبر باشند، به سرعت در جهت مورد نظرم حرکت خواهند کرد.
2. 3- بنابراین برای حداقل کردن اندازه متوسط ضرر ، می توانم قبل از ثابت شدن حدضرر با توجه به قوانین حرکت قیمت و یا قوانین زمانی زیر از معامله خارج شوم:

الف- اگر حرکت قیمت نشان دهد که آرایش معامله دیگر معتبر نیست، قبل از حد ضرر از معامله خارج خواهم شد. این شامل هر نشانه ای از کند شدن قابل توجه قیمت، یا کاهش مومنتوم، یا نشانه هایی از برگشت قیمت است. اگر قیمت یک آرایش ورود دیگر را نشان دهد، من همیشه قادر خواهم بود که دوباره وارد شوم، ولی بهتر است که بیرون از بازار منتظر یک ورود مجدد معتبر باشم، به جای اینکه فقط امید داشته باشم که معامله جاری کار کند.

ب- در هرمرحله که نسبت به اعتبار سیگنال ورودم شک کردم از بازار خارج می شوم و دوباره برآورد می کنم، به جای اینکه منتظر باشم که حد ضرر فعال شود یا به هدف برسد.

ج- بعد از هر دوره زمانی معقولی که طی شود (سه شمع، اما انعطاف پذیر بسته به حرکت قیمت) و قیمت در آن به موقعیت سوددهی نرسد، من خروج یا تنگ کردن حد ضرر در صورتی که حرکت قیمت اجازه بدهد را در پیش می گیرم.

د- با معاملات برخلاف روند بسیار سخت گیرانه تر و با در نظر گرفتن خروج زود هنگام رفتار می کنم.

مدیریت خروج فعال

1. 1- انتقال سریع حد ضرر به نقطه سر به سر به محض اینکه قیمت کاهشی را در مومنتوم نشان بدهد. اگر قیمت به آرامی به سمت سوددهی حرکت کند، در صورتی که قیمت اجازه تنگ کردن حد ضرر را به نقطه سر به سر را بدهد برای این کار اقدام کنید. هر دو این کارها ممکن است قبل از حرکت قیمت در جهت مورد انتظار باعث فعال شدن حد ضرر در یک اصلاح شود. اشکالی ندارد، آن را می پذیرم. وقتی از بازار خارج شده باشم می توانم آرایش ورود را مجددا بیطرفانه بررسی کنم، و اگر کارآمد باشد مجددا وارد شوم. و اگر دوباره وارد نشدم و قیمت بدون من به راه افتاد، برایم اهمیتی ندارد. من این موقعیت را از دست دادم ولی بیرون آمدن کار درستی بود. اصلاح می توانست در خلاف جهت ادامه پیدا کند و حد ضرر مرا با ضرر بیشتری فعال کند . من ریسکم را حداقل کردم. من خوب معامله گری کردم.

چند قسمتی ها :

1. 1- برای درآمد مستمری که الزاماتش را ذکر کردیم، استراتژی خروج اولیه من هدفهای قیمتی از پیش تعیین شده خواهد بود . در هر قسمت از معاملات چند قسمتی انعطاف بیشتری از خود نشان خواهیم داد.
2. 2- قسمت اول همیشه با یک سطح برداشت سود کار خواهد کرد. موقعیت هدف بسته به برآورد من از حرکت قیمت انعطاف پذیر است، ولی معمولا سطح حمایت یا مقاومت بعدی اصلی یا جزئی خواهد بود.
3. 3- قسمت دوم دو حالت زیر را خواهد داشت:

الف- در یک بازار روند دار آرام، این قسمت با یک حد ضرر تعقیبی مدیریت می شود، که فراتر از سویینگ بالا یا پایین قرار داده می شود. ممکن است با توجه به حد ضرر در حرکت قیمت چارچوب زمانی کوچکتر در حرکتی قوسی یا ناگهانی تنگتر شود تا قسمتی از آن سود اضافی را قفل یا تضمین کند.

ب- در یک بازار خنثی یا یک بازار متلاطم (چه رونددار باشد چه نباشد)، قسمت دوم با یک سطح هدف که معمولا سطح حمایت یا مقاومت بعدی است خارج می شود. فرض کنید بازار در 70% اوقات روند دار نیست. به این ترتیب این روش خروج پیش فرض خواهد بود. تعقیب حد ضرر تنها در صورتی که بازار بطور واضح در حالت آرام باشد استفاده می شود.

1. 4- اگر قیمت قبل از رسیدن به هر یک از اهداف از حرکت ایستاد، قسمت اول می تواند در هر صورت خارج شود. به قسمت دوم باید فرصت بیشتری برای رسیدن به هدف داد یا در نقطه سر به سر خارج شد، یا اگر فکر کردیم که برتری از بین رفته است خارج شویم.

اخبار یا اعلام های اقتصادی

1. قبل از هر خبر یا اعلام اقتصادی که انتظار ایجاد نوسان هست، می توانیم از بازار خارج شویم یا اگر در سود خوبی هستیم حد ضرر ها را تنگ کنیم. اگر احتمال حداکثر نوسان وجود دارد (به عنوان مثال در طی اعلامهای پرداخت غیرکشاورزی ماهانه NFPیا هر تصمیم نرخ مورد توجه)، پس هدف قسمت دوم از بازار از بین خواهد رفت.

در واقع همین طور است، خیلی ساده است ولی انعطاف لازم برای موارد احتیاطی تغییرات بر پایه درک من از جریان بازار را دارد.

برخی از موارد رفع مسوولیت که در مقاله دیگر ذکر کرده بودم را تکرار می کنم. این استراتژی خروج ساده من، برای خودم به طور موثری مفید بوده است . این الزاما مفیدترین یا سودده ترین روش نیست. در واقع آزمایشهای من نتایج بهتری از معاملات قسمت دوم نشان داد، به هر حال، این برای روانشناسی من که نیازمند سودهای منظم هر چند کوچک است، بهینه شده است. من آن را دوست دارم، برای من کار می کند. هیچ تضمینی نیست که برای روش معامله گری شما مناسب یا در واقع سودده باشد. به هر حال ، هر چند قسمتی که می خواهید بگیرید و ببینید که آیا با استراتژی شما سازگار است. عبارت کلیدی ” امتحان کردن” است. قبل از اینکه هر چیزی را به صورت زنده به کار بگیرید امتحان کنید.

انواع متعددی از روشهای چند قسمتی وجود دارد، روش را آنقدر تطبیق دهید که مناسب شود. و خود را محدود به خروج چند قسمتی هم نکنید. چرا ورود چند قسمتی که هر قسمت در قیمت متفاوتی باشد را امتحان نمی کنید؟

توصیه های حرفه ای ها

امیدوارم ارزش آن را درک کنید. می خواهم در پایان با به اشتراک گذاشتن دو نقل قول از کتاب ها یا وب سایتهای چهار معامله گر بزرگی که در شکل دادن به باور های من در باره مدیریت معامله و خروجها کمک شایانی کردند سپاسگزاری کنم.

لاری ویلیامز در “رازهای بلند مدت تا معاملات کوتاه مدت”:

• بر اساس تحقیقاتم و آزمایشاتم سیستم باوری قدرتمند و سوددهی ساختم: باور دارم که معامله ای که اکنون در آن هستم یک بازنده خواهد بود … یک باخت بزرگ در آن هست.
• هر ضرر بزرگی که در معامله گری کردم ( و بیشتر از حد مجاز سهم گرفتم) از این باور ناشی شده بود که معامله جاری ام یک برنده بزرگ است، پس قوانین بازی را رعایت نکردم. سیستم باورم را به این صورت تطبیق دادم ، که این معامله به احتمال زیاد یک بازنده خواهد بود و باید مطمئن باشی که مانند سد از خودت حفاظت می کنی.

از مقاله خوب مایک رید در وب سایت و از کتاب خوب “طمع را بخوانید”:

چگونه با یک برنامه معاملاتی (Trading Plan) ترید کنیم؟

در بازارهای مالی شبیه به فارکس یا بازار ارزهای دیجیتال، نکته‌ای که باید قبل از ورود به بازار بدانید این است که از دست دادن دارایی به اندازه به دست آوردن سود و حتی گاهی بیشتر از آن امکان‌پذیر است. با توجه به نوسانات بسیار زیادی که در بازه‌های زمانی کوتاه در این بازارهای مالی اتفاق می‌افتند، مدیریت ریسک و سرمایه بسیار حائز اهمیت است. برای این کار نیاز به یک برنامه معاملاتی (Trading Plan) دارید.

باید بدانید که در بازارهای مالی، حفظ، سرمایه بسیار مهم‌تر از کسب سود است. پس مراقب سرمایۀ خود باشید و شتاب‌زده، هیجان‌زده و بدون برنامه رفتار نکنید.

یک برنامه معاملاتی مناسب برای شما به منزلۀ یک نقشۀ راه عمل می‌کند و شما را قادر می‌سازد که بتوانید مسیر خود را در جهت کسب سود هموار سازید. با استفاده از یک برنامه معاملاتی می‌توانید در صورت انجام یک حرکت اشتباه، فوراً اقدام درست را انجام دهید و قبل از اینکه متحمل ضررهای بیشتر و بیشتری شوید، آن حرکت را اصلاح کنید یا جلوی اتفاقات بدتر را بگیرید.

تأثیر عوامل خارجی دیگر بر روند معاملات و حرکات بازار را نمی‌توان نادیده گرفت. عواملی همچون سیاست‌های حکومتی، معاملات بین‌المللی و میزان عرضه و تقاضا می‌توانند بر روند حرکات قیمتی تأثیرگذار باشند. این تأثیرات باعث شود که حرکتی خلاف پیش‌بینی شما اتفاق بیفتد.

با وجود اینکه کنترل و پیش‌بینی این موارد از دسترس شما خارج است، اما در صورتی که یک برنامه معاملاتی درست داشته باشید، در صورت وقوع چنین اتفاقاتی می‌توانید مدیریت بهتری داشته باشید و بهتر تصمیم‌گیری کنید، در نتیجه تحت تأثیر جهت‌گیری‌های معاملاتی و ترس و طمع رفتار نخواهید کرد.

چرا به یک برنامه معاملاتی نیاز داریم؟

یک برنامه معاملاتی به شما کمک می‌کند که بتوانید خودتان را کنترل کنید. این تنها چیزی است که کنترل آن از عهدۀ شما برمی‌آید.

با استفاده از یک Trading plan می‌توانید به یک نظم و انضباط نسبی برسید. داشتن نظم و انضباط به کاهش استرس، جلوگیری از رفتارهای غیرمنطقی، نظارت بر عملکرد، تشخیص مشکلات و انجام اصلاحات مورد نیاز کمک می‌کند.

علاوه بر این با داشتن یک برنامه معاملاتی می‌توانید از منطقۀ امن خود خارج شوید. حتماً بارها برایتان پیش آمده است که اجازه داده‌اید ضررهای وارده به سرمایۀ شما به امید بازگشت قیمت یک رمزارز، ادامه پیدا کنند یا از به دست آوردن سودهای بیشتر جلوگیری کرده‌اید و بعد از کسب مقداری سود، رمزارز خود را به فروش رسانده‌اید. تمامی این رفتارها به دلیل وجود منطقۀ امن در شما است. اگر یک برنامه معاملاتی درست داشته باشید، می‌توانید سودها و زیان‌های خود را مدیریت کنید و همچنین پایبندی به این برنامه می‌تواند به جلوگیری و کاهش رفتارهای نادرست شما بینجامد و تعداد معاملات اشتباه شما را به حداقل برساند.

چگونگی ایجاد یک برنامه معاملاتی

با توجه به اینکه هیچ دو نفری وجود ندارند که کاملاً شبیه به یکدیگر باشند، پس نمی‌توان برای همۀ افراد یک برنامه معاملاتی تجویز کرد. هر فرد باید بسته به نوع هدف، استراتژی، ویژگی‌ها و تیپ شخصیتی و دیگر موارد این چنینی، به ایجاد یک برنامه معاملاتی شخصی، بر اساس نیازهای خود بپردازد.

برخی از نکته‌هایی که باید هنگام نوشتن یک برنامه معاملاتی به آنها توجه داشته باشید در ادامه آورده شده است. شما می‌توانید از هریک از این نکته‌ها و دسته‌بندی‌ها برای ایجاد و طراحی Trading plan اختصاصی خود استفاده نمایید.

سنجش مهارت‌ها

حتی در صورتی که از بهترین و کامل‌ترین برنامه‌های معاملاتی استفاده کنید، اما دقیقاً ندانید که چه چیزی می‌خواهید و از چه استراتژی و با چه هدفی استفاده می‌کنید، نمی‌توانید در معاملات خود به موفقیت برسید.

برای شروع کافی است از خودتان بپرسید:

• چه تجربه‌های معاملاتی دارید؟
• به شناخت کافی از بازاری که در آن قصد فعالیت دارید رسیده‌اید؟
• می‌توانید در مواقع مورد نیاز در مورد ورود یا خروج از معاملات تصمیم‌گیری سریع داشته باشید؟
• استراتژی مد نظر خود را آزمایش کرده‌اید؟
• از کارکرد درست و چگونگی عملکرد استراتژی خود اطمینان دارید؟

اگر پاسخ شما به هریک از سؤالات بالا منفی است، بهتر است قبل از عملیاتی‌سازی برنامه معاملاتی خود آن را بررسی و آزمایش کنید. Paper trading یا ترید آزمایشی و تمرینی، یک روش بسیار خوب برای این کار است. در این روش شما به صورت فرضی به خرید و فروش یک رمزارز یا دارایی می‌پردازید و از هیچ دارایی حقیقی استفاده نمی‌کنید. با تکرار این کار می‌توانید متوجه نقص‌ها و کاستی‌های برنامه معاملاتی خود بشوید و به مرور آنها را رفع کنید. در این صورت تا حد زیادی نگرانی شما از بابت معامله با استفاده از دارایی حقیقی رفع خواهد شد.

آمادگی ذهنی

سلامت ذهنی، یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر ترید موفق است. سلامت و آرامش ذهنی از مهم‌ترین عوامل در تصمیم‌گیری‌های مالی است. با توجه به اینکه ترید یکی از پراسترس‌ترین فعالیت‌ها است، قبل از شروع هر معامله اطمینان یابید که از نظر ذهنی آمادگی آن را داشته باشید. در صورتی که روزتان را خوب شروع نکرده‌اید و ذهن ناآرامی دارید، در آن روز تریدی انجام ندهید. برای اطمینان از اینکه معاملات و تصمیم‌گیری‌های خود را به صورت کاملاً منطقی انجام می‌دهید، باید ذهنیتی آرام و مثبت داشته باشید.

هر کاری که ممکن است به آرامش ذهنی شما کمک کند را انجام دهید. به عنوان مثال صبح‌ها کمی زودتر از خواب بیدار شوید تا قبل از ورود به معاملات ذهنتان کاملاً بیدار و آگاه شده باشد. یا قبل از شروع کار معامله‌گری اندکی بدوید یا یک صبحانه خوب داشته باشید. این شما هستید که باید روش مناسب خودتان را بیابید و با استفاده از روش‌هایی که در مورد شما جواب می‌دهند، به آرامش ذهنی خود قبل از شروع معاملات کمک کنید.

نویسندۀ کتاب روانشناسی معامله گری، Brett Steenbarger، فعالیت‌هایی همچون مدیتیشن، ورزش یا فعالیت‌های این‌چنینی را برای افزایش تمرکز و کمک به آمادگی کاربران برای شروع ترید توصیه می‌کند. او همچنین اضافه می‌کند که این روش‌ها باعث از بین رفتن احساسات نمی‌شود بلکه به ساخت ذهن کمک می‌کند.

تحقیق و بررسی کنید

این روزها، داشتن دانش در هر زمینه‌ای به نوعی یک قدرت محسوب می‌شود. قبل از باز شدن بازار در هر روز اخبار پیرامون حوزۀ مورد نظر خود را بررسی کنید و ببینید که در سراسر دنیا چه چیزی در حال رخ دادن است. یکی از مواردی که چک کردن آن خالی از لطف نیست، بررسی قراردادهای فیوچرز، حجم معاملات و اطلاعات دیگر مربوط به مبادلات است.

تقویم اقتصادی یکی دیگر از ابزارهای کاربردی برای تریدرها است. با استفاده از این تقویم‌ها می‌توانید اطلاعات مربوط به رویدادهای جدید یا اخبار منتشرشده در مورد اقتصاد و بازارهای مالی را به دست آورید و تأثیرات آنها را بر رمزارز یا دارایی مورد نظر خود بررسی کنید. با کنترل کردن روزانه تقویم اقتصادی می‌توانید اخبار مربوط به رویدادهای بزرگ را به صورت آپدیت دنبال کنید. این کار به مراتب بهتر از این است که منتظر بمانید تا خبر مربوط به این رویدادها منتشر شود. همچنین بهتر است، برای ورود به یک معامله تا زمان انتشار آن خبر منتظر بمانید. این کار بسیار منطقی‌تر از این است که در زمان نوسانات شدید بازار به دلیل هیجانات حاصل از آن خبر، به آن رمزارز یا دارایی وارد شوید.

تعیین یک هدف مشخص

یکی دیگر از مواردی که باید در چک لیست مربوط به ایجاد برنامه معاملاتی رعایت نمایید، تعیین اهداف هفتگی، ماهانه و سالیانه برای خود است. این اهداف باید با در نظر گرفتن نسبت ریسک به ریوارد و تعیین هدف قیمتی و سطح سود صورت گیرد.

معامله‌گران از نسبت ریسک به ریوارد برای مدیریت سرمایه و ریسک در یک معامله استفاده می‌کنند. بر اساس نظر بسیاری از معامله‌گران با تجربه، ورود به یک معامله با نسبت ریسک به ریوارد 1 به 3 منطقی است. ریسک به ریوارد 1 به 3 به این معنی است که احتمال کسب سود شما از این معامله در مقابل ضرر احتمالی حاصل از این معامله حدود 3 برابر بیشتر است.

تعیین حد ضرر

تعیین مقدار ریسک برای هر معامله به استراتژی معاملاتی و میزان ریسک‌پذیری شما بستگی دارد. اما تریدرهای باتجربه معمولاً مقداری بین 1 تا 5 درصد را به عنوان حد ضرر سبد سرمایه تعیین می‌کنند.

بعد از تعیین مقدار حد ضرر باید منظم و متعهد باشید و به برنامه معاملاتی خود پایبند باشید و در مواقع لزوم به سرعت تصمیم‌گیری کنید و از بازار خارج شوید.

تعیین قوانین برای نقاط ورود و خروج

یکی از دلایلی که کامپیوترها بهتر از انسان‌ها در معاملات عمل می‌کنند این است که آنها بدون در نظر گرفتن احساساتی مثل ترس و طمع، بعد از فراهم شدن شرایطی که برای آنها تعیین شده است، به ورود و یا خروج از یک معامله اقدام می‌کنند.

تعیین یک سری قوانین برای خودتان و نوشتن برنامه معاملاتی به شما کمک می‌کند که در مواقع لزوم به احساسات خود غلبه کنید و مطابق با برنامه و شرایط تعیین‌شدۀ خودتان به یک معامله وارد یا از یک معامله خارج شوید.

به عنوان مثال باید تعیین کنید که در صورتی که نمودار قیمت به یک محدودۀ حمایت یا مقاومت برخورد داشت، الگویی تشکیل یا شکسته شد یا دیگر موارد این‌چنینی، چه خواهید کرد. همچنین باید در مورد چگونگی عکس‌العمل خود در مقابل هر یک اندیکاتورها، ابزارها یا الگوهایی که استفاده می‌کنید، برنامۀ مشخصی داشته باشید. برای خروج از معاملات نیز باید ضرر خود را بپذیرید و مطابق با قوانین و حد ضررهایی که برای خود مشخص کرده‌اید، بلافاصله از معامله خارج شوید و درگیر احساسات نشوید.

ثبت اطلاعات مربوط به معاملات

از تمامی معاملات خود گزارشی ثبت کنید. با این کار می‌توانید استراتژی‌های استفاده‌شده را بررسی و آنالیز کنید. اگر برآیند معاملات شما منفی باشد، نشان می‌دهد که شما مسیر را اشتباه رفته‌اید و باید روش خود را اصلاح کنید تا از انجام اشتباهات تکراری جلوگیری نمایید. اطلاعاتی که لازم است در مورد هر معامله ثبت کنید، در ادامه آورده شده است:

• قیمت ورود
• قیمت خروج
• حد ضرر و حد سود تعیین‌شده
• حجم معامله
• میزان سود و ضرر محقق‌شده
• تصویری از نمودار قیمت هنگام ورود و خروج شما از معامله
• ژورنال معاملاتی

یک ژورنال معاملاتی با ثبت اطلاعات مربوط به معاملات متفاوت است. در ژورنال معاملاتی دلیل ورود یا خروج از یک معامله را ثبت می‌کنید، همچنین می‌توانید احساس خود را هنگام ورود یا خروج از یک معامله ثبت نمایید. این کار به شما کمک می‌کند که درک بهتر و درست‌تری از چگونگی عملکرد خود داشته باشید.

سخن پایانی

در این مقاله به توضیح مفهوم برنامه معاملاتی (Trading Plan) پرداختیم و برخی از عواملی را که باید در نوشتن یک برنامه معاملاتی به آنها توجه داشته باشید، بررسی کردیم.

با وجود اینکه به هیچ وجه نمی‌توان قدرت استفاده و پایبندی به یک برنامه معاملاتی را نادیده گرفت، اما باید بدانید که این موضوع نمی‌تواند تضمین‌کنندۀ سود شما باشد. استفاده از یک برنامه معاملاتی به شما کمک می‌کند که مصمم‌تر، منظم‌تر و موفق‌تر به ترید و معامله بپردازید.

بورس تهران در سال ۹۹ چه درسی به فعالان خود داد؟

تنها یک روز دیگر تا بسته شدن کارنامه بورس در سال ۹۹ باقی مانده است. سالی پرچالش که در نیمه نخست آن سودی ۳۰۰درصدی از آن بورس‌بازان شد و در نیمه دوم سهامداران را گرفتار صف‌های طولانی فروش کرد و همچنان نیز تصور روشنی از آینده این بازار وجود ندارد.

– روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: روند بورس در سال ۹۹ یکی از عجیب‌ترین تجربه‌های سهامداران تازه وارد و حتی قدیمی بورس تهران بوده است. از ابتدای این سال تا میانه مرداد این بازار در صدر توجه سرمایه‌گذاران بود. ارزش دادوستد‌ها هر روز رکورد جدیدی بر جای می‌گذاشت و سودای کسب سود، افراد غیرحرفه‌ای بسیاری را وارد این بازار کرد. با این حال در ادامه بورس وارد مسیر نزولی شد و یک اصلاح طولانی مدت را به سهامداران تحمیل کرد. اصلاحی که هنوز هم به نظر می‌رسد پایان نیافته است.

این روند به قدری فرسایشی شده که سهامداران از بهبود روند معاملات دلسرد شده‌اند. بسیاری با زیان از بازار خارج شده و برخی در انتظار بازگشت قیمت‌ها حداقل به سطوح قیمت خرید خود و به اصطلاح سربه‌سر شدن زیان هستند. فارغ از دلایل ایجاد این شرایط که تحلیلگران بخشی از آن را به رفتار‌های سیاست‌گذار و هیجان سهامداران ارتباط می‌دهند، بورس تهران در سال ۹۹ درس‌های فراوانی برای ثبت در خاطره جمعی فعالان عرصه بازار سهام داشت. سیاست‌گذار نیز باید در بخش‌هایی مخاطب این کلاس درس اجباری باشد.

حتی تحلیلگران هم اشتباه می‌کنند

هیچ‌کسی نمی‌تواند به‌طور مداوم پیش‌بینی کند افت یا رشد قیمت در بورس چه زمانی اتفاق خواهد افتاد. همچنین تمییز دادن اصلاح و رکود نیز امر چندان ساده‌ای نیست حتی برای بسیاری از تحلیلگران! البته که بودند تحلیلگرانی که از همان ابتدای تابستان، افزایش بی محابای قیمت سهام و ضرورت تعمیق بازار را گوشزد می‌کردند با این حال در سمت دیگر تعداد بسیاری از کارشناسان معتقد بودند شاخص فعلا در مسیر صعودی حرکت می‌کند. به‌طور مثال در زمان اوج‌گیری قیمت سهام یکی از کارشناسان اتفاقا نسبتا منطقی بورس، در کانال تلگرامی خود نوشته بود که این بازار فعلا می‌تواند نان دهد، چرا که میزان قابل توجهی نقدینگی در بورس وجود دارد.

غافل از اینکه نکته مهم تشخیص زمان کاهش ورود نقدینگی و آغاز اصلاح سهام است و گرنه تشخیص اینکه جریان نقدینگی قیمت را رشد می‌دهد، بدیهی است. دسته تحلیلگران متوهم هم که جای خود را دارند. کسانی که از ابتدای سال ۹۹ با رسم نمودار‌هایی عجیب و غریب از سطوح ۱۰ میلیونی شاخص کل می‌گفتند و در شبکه‌های اجتماعی تعداد بسیار زیادی از افراد کم دانش را جذب کرده بودند، در نیمه دوم سال به یک باره سکوت عمیقی پیشه کردند. تشخیص این جریانات یکی از تجربه‌های مهم بورس در سال ۹۹ باید باشد. درک صحیح این امر شاید ورود بدون دانش و به‌صورت مستقیم از سوی سهامداران را کاهش دهد و همچنین زمینه را برای جولان دادن افراد فرصت‌طلب و سلبریتی‌های عرصه سهامداری تنگ کند تا بازار روال منطقی تری را به خود ببیند.

قرار نیست فقط سود کنید!

البته که هیچ سرمایه‌گذاری نمی‌خواهد افت قیمت سهام را تجربه کند، با این حال این امر در بازار سهام امری اجتناب ناپذیر است. افراد با تجربه در بورس دوران صعود و نزول بسیاری را تجربه کرده‌اند با این حال تازه‌وارد‌ها گویا در چشم‌انداز خود افت قیمت سهام را متصور نبوده‌اند و هر روز کسی را مقصر زیانی که متحمل شده‌اند، می‌بینند (البته نقد درست و به جای آن‌ها محل بحث نیست).

هر فردی که وارد بورس می‌شود لازم است مطالعه‌ای بر روند تاریخی بازار داشته باشد تا این موضوع که نوسان ذات بازار سهام است را به نحو بهتری درک کند. شاید همین نگاه به بازار به دنبال صعود قابل توجه سهام بود که بسیاری را به سودای این امر وارد بازار کرد تا به خیال خود بتوانند پول‌های خود را چند برابر کند، اما متاسفانه این امر رخ نداد و بسیاری از آن‌ها حالا حتی تا ۷۰ درصد نیز متحمل زیان شده‌اند. به جرات می‌توان گفت حتی کسانی که در سال جاری با بورس درگیر نبوده‌اند و سرمایه‌ای در بازار نداشته‌اند، دو چهره کاملا متفاوت بورس را در این سال درک کرده‌اند و احتمالا بسیاری از تصمیمات مالی و سرمایه‌گذاری خود را با احتیاط بیشتری اتخاذ کنند.

دنباله روی نکنید

موضوع دنباله‌روی در دادوستد سهام که در اصطلاح مالی به آن رفتار توده‌وار (Herd behavior) نیز گفته می‌شود، در سال ۹۹ شاید مهم‌ترین موضوعی باشد که سهامداران اهمیت آن را به خوبی درک کرده‌اند؛ چرا که غالب افرادی که در این سال وارد بازار شدند، غالبا دنباله روی دیگران بودند. از دوست و آشنایان گرفته تا کانال‌هایی که سیگنال خرید و فروش می‌دادند. در کانال‌های تلگرامی، انبوهی از سرمایه‌گذاران وجود دارند که ابتدایی‌ترین سوالات را در مورد سهام خود می‌پرسند و ناراحت‌کننده اینکه این افراد پس‌انداز خود را وارد بازار کرده‌اند. به چه دلیل؟ چون شنیده‌اند افراد در بورس سود قابل توجهی کسب کرده‌اند. اما از درک این موضوع غافلند که سرمایه‌گذاران با هم تفاوت دارند و هر کدام نیز هدف خاص در بازار دنبال می‌کنند.

بر این اساس هیچ‌کس نباید صرفا دنبال این موضوع باشد که دیگران چه می‌خرند و چه می‌فروشند. همچنین قرار نیست اگر در یک زمان افرادی از بازار سهام سود قابل توجه کسب کرده‌اند، این اتفاق برای شما نیز بیفتد. پیش از ورود به بازار مطالعات خود در این زمینه را افزایش دهید. اگر سواد مالی کافی برای درک مفاهیم این بازار ندارید بهتر است که از طریق غیر مستقیم وارد شوید.

طمع نکنید!

از ابتدای سال جاری به تدریج محافل دوستانه و خانوادگی افراد از صحبت در مورد بورس پر شد. از آن به بعد بسیاری که تا قبل از آن حتی نمی‌دانستند بورس دقیقا چگونه بازاری است، سرمایه‌های خود را وارد بازار کردند و از آن به بعد داستان زیان آن‌ها آغاز شد. کسانی که ماشین و خانه فروختند تا از بازدهی بورس عقب نمانند، زیان قابل توجهی را متحمل شده‌اند.

در حالی که اگر طمع کسب این بازدهی را نداشتند و بدون اطلاع وارد بازار نمی‌شدند حداقل ارزش سرمایه آن‌ها حفظ شده بود. ریسک‌پذیر باشید، اما طمع نکنید. استراتژی معاملاتی داشته باشید. حد سود و زیان برای خود تعریف کنید و به خاطر داشته باشید، قرار نیست سهام بی وقفه به شما سود دهد.

بلندمدت نگاه کنید

اگر از بورس اطلاعات چندانی نیز ندارید و تصمیم به ورود مستقیم به بازار دارید، به‌طور جدی از ابتدای ورود به بورس تصمیم بگیرید که بلندمدت عمل کنید. اگر دید بلندمدت داشته باشید به هر حال از نزول بازار در امان می‌مانید. اگر چشم‌انداز کوتاه‌مدت داشته باشید، در زمان افت فراگیر قیمت سهام تنها زیان نصیب شما خواهد شد. البته که هیچ رکود و اصلاحی در بازار پایدار نبوده است با این حال مساله زمان در سرمایه‌گذاری نیز مهم است.

از این رو اگر می‌خواهید حتی الامکان از زیان در امان باشید، از همان ابتدا سرمایه‌هایی را وارد بازار کنید که در کوتاه‌مدت به آن احتیاج ندارید. به عبارتی پس‌انداز خود را وارد بازار سرمایه کنید چرا که به هرحال دیگر عرصه‌های زندگی نیز تحت تاثیر سرمایه‌گذاری افراد در بازار قرار می‌گیرد.

تحلیلگران معتقدند زیان افراد در بورس را تنها بورس جبران خواهد کرد. در همین شرایط کنونی نیز بسیاری از سهامداران با زیان مواجه شده‌اند، اما، چون از ابتدای ورود به بازار دید بلندمدت داشتند، در حال حاضر نیز کمتر اسیر هیجانات هستند و به تبع آن جنبه‌های دیگر زندگی آن‌ها کمتر تحت‌الشعاع مسیر این بازار در سال جاری بوده است.

تعصب نداشته باشید

یکی از نکاتی که طی یک سال اخیر مشاهده شد، تعصب روی سهام و بازار بوده است. در همان ابتدای تابستان برخی تحلیلگران نسبت به فراتر رفتن قیمت سهام از ارزش ذاتی آن هشدار داده بودند، نکته جالب توجه برخی چنان از این موضوع برمی‌آشفتند که گویا منتقدان در حسرت سود‌های کسب شده توسط این افراد هستند. در برخی سهام نیز داستان به همین شکل بود. حتما به خاطر دارید یکی از سهامی که در همین سال جاری عرضه شد، به یکباره در روند صعودی قابل توجهی وارد شد.

برخی سهامداران چنان نسبت به این سهام تعصب داشتند که در برابر هر هشداری درباره پیشی گرفتن قیمت سهام مزبور به ارزش ذاتی آن گارد می‌گرفتند و سطوح قیمتی عجیب و غریبی برای سهام عنوان می‌کردند. حالا، اما با زیان قابل توجهی دست و پنجه نرم می‌کنند. در بازار باید گوش شنوا نیز داشت و بد نیست اگر گهگاهی به مسیری که در آن هستید، شک کنید.

تحلیل بنیادی را دست کم نگیرید

از ابتدای سال کلیت بازار در یک روند صعودی حرکت می‌کرد. سهام صرف نظر از شرایط بنیادی همه مسیر کم و بیش یکسانی را تجربه می‌کردند. سهامداران نیز بی‌توجه به اینکه شرکت زیان‌ده است یا سودده، در صفوف خرید قرار می‌گرفتند و کلیت تحلیل در بازار زیر سوال رفته بود.

البته بخشی از این بازدهی به دلیل انتظارات تورمی طبیعتا چندان غیرمنطقی نبود، اما رفتار توده‌وار مشاهده شده در برخی سهام در طول تاریخ معاملات بورس کمتر تجربه شده بود. صف خرید طولانی برای یک نماد در حالی که خریداران نیز از منطق خاصی برای قرار گرفتن در این سطوح پیروی نمی‌کردند، نشان‌دهنده این موضوع است.

هر سهامداری که به‌طور مستقیم وارد بورس می‌شود باید تا حد قابل قبولی از شرایط بنیادی و سودسازی شرکت‌ها آگاهی داشته باشد. نه اینکه صرف دنبال کردن جریان پول سرنوشت سرمایه آن‌ها را در دست بگیرد. سهام بنیادی راه خود را در بازار نزولی باز هم پیدا می‌کند، زمان کسب بازدهی از سهام غیربنیادی، اما نزدیک نخواهد بود.

هیچ‌کس ضامن سرمایه شما نیست

درک این موضوع احتمالا بعد از تجربه سال ۹۹ نزد سهامداران ملموس‌تر شده است. حتما به خاطر دارید که برخی افراد با این رویکرد وارد معاملات می‌شدند که دولت ضامن سرمایه ما است، چون ما را به آن دعوت کرده است و نمی‌خواهد ما را نسبت به خود بی‌اعتماد کند.

در حالی که چنین موضوعی در بازاری همانند بورس نشانی از واقعیت ندارد. از این رو اگر می‌خواهید ریسک حضور در بازار سهام را به‌طور مستقیم بپذیرید، واقع‌بینانه عمل کنید و مسوولیت سرمایه‌گذاری خود را بپذیرید چرا که نوسان ذات بازار سهام است. ذکر این موارد البته به هیچ وجه ایجاد هراس و ترس از ورود به بورس نیست بلکه تاکید بر این است که معاملات در بازار سهام کار تخصصی است و نباید آن را دست کم گرفت.

میهمانان دعوت شده یا سرزده؟

برخی از موارد عنوان شده قبلی ارتباط تنگاتنگی با اصول وارد شدن به بازار سهام دارد. با این حال تجربه بورس در سال ۹۹ نشان داد هنوز برخی با قواعد بازی در زمین بورس آشنایی ندارند و از این رو احتمالا تجربه بورس در سال ۹۹ موجب شود افراد وارد شدن به این بازار را امری جدی و تخصصی ببینند.

به هر ترتیب در طرف دیگر ماجرا، تجربه سال جاری درس‌هایی نیز برای سیاست‌گذار و مقام ناظر دارد. اگر به خاطر داشته باشید، در سال ۹۹ صدور کد‌های معاملاتی به شدت افزایش یافت و هر روز رکورد تازه‌ای ثبت می‌کرد. یکی از دلایل آن علاوه بر پیشتازی بورس در عرصه سرمایه‌گذاری، تسهیلاتی برای ورود به این بازار بود. به‌طور مثال مدرک تحصیلی دیپلم به‌عنوان الزامی برای ورود به این بازار هم برداشته شد و کم کم سیل سرمایه‌گذار وارد بورس شد. این موضوع یعنی سیاست‌گذار داشتن تخصص و دانش برای ورود به بورس را چندان هم مهم قلمداد نکرده بود.

نکته جالب توجه آنکه علاوه بر تسهیل ورود افراد به بورس، هیچ فکری برای ایجاد بستر مناسب برای سرمایه‌گذاران نبود. ساده‌ترین آن سامانه معاملاتی. در برخی روز‌ها سامانه معاملاتی با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کرد و اصلا گنجایش این تعداد سرمایه‌گذار را نداشت و به دلیل فشار ناشی از سفارش‌های ارسالی هم هسته معاملاتی و هم سیستم کارگزاری‌ها در برخی روز‌ها قطع می‌شد. سیاست‌گذار بورسی باید به تناسب ظرفیت معاملاتی بورس تهران با تعداد سرمایه‌گذاران مستقیم بیشتر دقت کند. اگر قصد دعوت میهمانانی به بورس بود، باید ظرفیت پذیرایی بازار نیز ارزیابی می‌شد.

فرصت طلایی که باز هم از دست دادید

بورس از زمستان ۹۸ و حتی قبل‌تر از آن وارد مسیر صعودی شده بود. این مسیر صعودی نقدینگی قابل توجهی را وارد بازار کرد. در میانه تابستان سال جاری نیز شاخص کل سطح ۲ میلیون واحد را هم تجربه کرد. اما اقدامات سیاست‌گذار در این فاصله زمانی در جهت تعمیق بازار و اصلاح قوانین چه بود؟ بازار در زمانی که هر روز ارزش معاملات قابل توجهی را تجربه می‌کرد، فرصت طلایی برای این اقدامات فراهم کرده بود.

اما باز هم سیاست‌گذار این فرصت را از دست داد. اگر در آن روز‌ها موضوع دامنه نوسان را حل می‌کرد یا حداقل آن را افزایش می‌داد حالا مجبور نبود با تحمیل یک دامنه نامتقارن نوسان اصل مهم نقدشوندگی در بازار را این چنین زیر سوال ببرد. علاوه بر این در زمان صعود قیمت‌ها عرضه‌های اولیه بیشتری می‌توانست شکل بگیرد. این عرضه‌های اولیه با جابه‌جا کردن نقدینگی بازار سهام را تعمیق می‌داد و از ایجاد حباب قیمتی جلوگیری می‌کرد. با این حال این اتفاقات باز هم عملی نشد. صف ورود شرکت‌ها به بورس تهران همچنان طولانی است.

عرضه‌ها هم در این وضعیت بازار دیگر چنگی به دل نمی‌زند. در حالی که می‌شد در همان دوران اوج، بازار سهام را بزرگ‌تر کرد و با عرضه‌های اولیه جذاب‌تر نقدینگی را در بورس سامان داد.

عملکرد بورس کارنامه شما نیست

بسیار به این موضوع اشاره شده است که سیاست‌گذار و مقام ناظر عملکرد بورس را مثل کارنامه عملکرد خود می‌بینند. البته فقط در زمان صعود قیمت ها! بورس، اما بازاری است که در آن سهام شرکت‌ها معامله می‌شود و عوامل مختلف سیاسی و اقتصادی در سطح کلان می‌تواند علاوه بر وضعیت خرد شرکت‌ها، قیمت سهام را تحت تاثیر قرار دهد. چرا باید بازدهی بورس آن هم به مدد تورم نقطه درخششی در کارنامه یک تیم مدیریتی باشد؟ چرا باید از تریبون‌های مختلف تبلیغ بازار سهام را کرد و بدون توجه به بستر‌های واقعی سرمایه‌گذاران را به بورس فراخواند که حالا هر روز برای سرمایه‌های مردم به روش‌های منطقی و غیر منطقی دست زد.

نتیجه این اقدامات چیزی جز بی اعتمادی به بازار سهام نیست. سهامداران حالا از هر واکنش به روند معاملات سهام چه در مسیر صعودی و چه در مسیر نزولی هراس دارند. حتی این وضعیت دستمایه طنز‌های بسیاری در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی شده است. اگر سیاست‌گذار اقدامات مقتضی را انجام دهد، حتی در زمان نزول بازار نیز کسی آن را مقصر نزول بازار نمی‌داند تا بخواهد در مقام دفاع از خود در رسانه‌ها حد تکنیکال برای شاخص تعیین کند. سازو کار بازار اگر درست باشد، هیچ کسی شما را پاسخگوی سرمایه‌گذاری خود نخواهد دانست.

اصرار بر اقدامات غلط

به‌رغم فرصت‌هایی که مقام ناظر در زمان رونق بازار از دست داد و دراین گزارش نیز به آن اشاره شد، گویا هنوز سیاست‌گذار بورسی در فکر بازگشت به ریل منطقی نیست. البته که در زمان هیجان بازار باید تا حدی از حقوق سهامدار خرد حمایت کرد، اما نباید با این دستاویز هر روز مصوبات عجیب و غریبی در بازار وضع شود.

وجود دامنه نوسان بار‌ها از سوی تحلیلگران به‌عنوان مانعی برای کشف صحیح قیمت سهام ابراز می‌شد، با این حال بی توجه به این موارد سیاست‌گذار بورسی حتی همین دامنه نوسان ۱۰ درصدی را ۲ واحد درصد کاهش داد و سهامداران به یکباره تحت تاثیر این موضوع به‌عنوان سیگنال خطر با هیجان در صف فروش نشستند تا سرمایه خود را از بازار خارج کنند. علاوه بر این مصوبه‌ای که برای صندوق‌ها اعمال شده است. مصوبه‌ای که صندوق‌ها را ملزم به سرمایه‌گذاری ۱۵ تا ۲۵ درصد در سهام می‌کند، در جایی که تمایل این نها‌دها به سرمایه‌گذاری کم ریسک تری است در ادامه تصمیمات غلط است. این امر نیز دخالت در کار نهاد‌های سرمایه‌گذاری و بی اعتماد کردن آن‌ها به بورس است.

سیاست‌گذار اقداماتی انجام می‌دهد که به‌طور خلاصه یک پیام و نتیجه در بطن خود دارد: از بورس بترسید. در حالی که بسیاری از سهام در بورس به زعم کارشناسان بسیار ارزنده هستند و نیاز به دنبال کردن سیاست‌هایی از این دست نیست. انتظار می‌رود سیاست‌گذار بورسی اولویت‌های خود در سال جدید را به بهبود قوانین بورس و نزدیک کردن آن‌ها به سازو کار بازار‌های بین‌المللی اختصاص دهد.

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.