اوراق بهادار قابل معامله

بانک جامع اطلاعات مالی ایران (Iran Financial Data Bank (IFDB

طراحی و انتشار ابزارهای مالی در کنار ایجاد نهادهای مالی جدید در یک دهه گذشته، سبب شد تا بازار سرمایه ایران روند پرشتابی برای توسعه داشته باشد. این توسعه مستمر بازار، اطلاعات بسیار زیاد و در عین حال پراکنده‌ای را در بخش های مختلف بازار تولید کرد که گردآوری و تجمیع این اطلاعات و ارائه آن در قالب‌های نوین ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

این ضرورت، مرکز مالی ایران را بر آن داشت تا با توجه به موضوع فعالیت خود و ترکیب منحصر به فرد سهامداری نسبت به طراحی برنامه کاربردی موبایل (اپلیکیشن) بانک اطلاعات مالی ایران ( IFDB ) اقدام نماید. برای تهیه این محصول از سه ماهه پایانی سال 1395 گردآوری داده‌ها انجام و همزمان کار طراحی اپ آغاز شد و خوشبختانه همزمان با نمایشگاه بین‌المللی بورس، بانک و بیمه از نسخه اندروید این اپ با حضور ریاست محترم سازمان بورس و اوراق بهادار رونمایی شد. و پس از آن با تلاش‌ها و پیگیری‌های صورت گرفته هم اکنون این محصول در نسخه‌های اندروید و iOS قابل دسترسی است و نخستین محصول موبایلی بانک اطلاعاتی در بازار سرمایه ایران است که توسط مرکز مالی ایران عرضه شده است.

ویژگی‌ها:

IFDB شامل اطلاعات ابزارهای مالی و کالای قابل معامله در بورس‌های کشور و مشخصات نهادهای مالی ایران است. در بخش‌ ابزارهای مالی، با تقسیم‌بندی این ابزار بر حسب سهام، اوراق بدهی و مشتقه اطلاعات معاملاتی هر یک از ابزارها برحسب نماد قابل مشاهده است. همچنین اطلاعات صندوق‌های سرمایه‌گذاری، کالای قابل معامله در بورس انرژی ایران و بورس کالای ایران نیز در بخش‌های دیگر ارائه شده است. این امکان برای کاربران وجود دارد تا به ابزارها و کالاها بر حسب بورس‌ها و بازارهای آنها نیز دسترسی پیدا کنند.

در یکی دیگر از بخش‌های این برنامه، اطلاعات موسسات و نهادهای فعال در بازار مالی ایران به تفکیک نهاد ناظر (بانک مرکزی، سازمان بورس و اوراق بهادار و بیمه مرکزی) ارائه شده است.

همچنین اطلاعات کلیه ناشران پذیرفته ‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران و ثبت ‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار؛ کلیه شرکت‌ها و شخصیت‌های حقوقی عرضه کننده کالا در بورس های کالایی نیز گردآوری شده است.

بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته، توسعه این محصول در دستور کار مرکز قرار گرفته است و بزودی قابلیت‌های جدیدی بر روی این محصول ارائه می‌شود.

منابع:

مرکز مالی ایران، داده‌ها و اطلاعات موجود در برنامه را از طریق منابع زیر گردآوری کرده است.

اولین ETP ارزهای رمزپایه در بورس اوراق بهادار سوئیس عرضه می شود

طبق گزارش Financial Times بورس SIX سوئیس مجوز راه اندازی یک محصول قابل معامله در بورس بر اساس چندین ارز رمزپایه مختلف را صادر کرد.

قانونگذران سوئیسی با صدور مجوز برای راه اندازی محصول قابل معامله در بورس (ETP) شرکت Amun Crypto یک گام از آمریکایی‌ها پیشی گرفتند.

طبق گزارشات، نیمی از دارایی Amun Crypto در زمینه بیت کوین (BTC) سرمایه گذاری خواهد شد و نیمی دیگر بر روی سکه‌هایی مثل ریپل (XRP)، اتریوم (ETH)، بیت کوین کش (BCH) و لایت کوین (LTC).

ETP‌ها نوعی سرمایه گذاری مشتق شده هستند که در بورس اوراق بهادار قابل معامله بوده و ارزش آن‌ها بر اساس یک کالا قیمت گذاری می‌شود که در رابطه با ETP شرکت Amun Crypto، معیار قیمت گذاری ارزهای رمزپایه خواهد بود. صدور این مجوز از سوی بورس SIX سوئیس رویداد مهم و برجسته‌ای است زیرا تا به امروز این نوع محصول قابل معامله در بورس وجود نداشت حتی در آمریکا که مدت‌هاست حدس و گمان‌های زیادی بر سر احتمال راه اندازی یک صندوق قابل معامله در بورس بر پایه بیت کوین وجود دارد.

هانی رشوان، مدیرعامل و یکی از بنیانگذاران شرکت Amun در این گزارش اعلام کرده که این محصول قابل معامله در بورس دقیقاً همان استانداردهایی را که برای سایر «محصولات قابل معامله در بورس سنتی» مقرر شده را دارد. او در ادامه گفت:

«به این ترتیب شرکت Amun به شرکت‌های اوراق بهادار قابل معامله سرمایه گذاری که علاقمند به سرمایه گذاری در حوزه اوراق بهادار هستند یا تمایلی به فعالیت در زمینه ارزهای رمزپایه ندارند خدمات ارائه می‌دهد. همچنین دسترسی‌های لازم را برای سرمایه گذاران شخصی که در حال حاضر به دلیل موانع قانونی موجود در محل زندگی خودشان امکان معامله ارزهای رمزپایه را ندارند، فراهم می‌کند».

شرکت Amun تاییدیه اولیه خود را در ماه سپتامبر دریافت کرد که در آن به وضوح بیان شده بود که ETP این شرکت صلاحیت لازم برای قرار گرفتن در بورس اوراق بهادار را دارد. این شرکت توسط تیمی مجرب از بانکدارانی که هدفشان ساده کردن فرایند خرید ارزهای رمزپایه به روشی قانونی بوده تاسیس شده است.

رشوان در رابطه با این که چرا این شرکت، کشور سوئیس را برای فعالیت‌های خودش انتخاب کرده، گفت:

«ما باور داریم که کشور سوئیس با توجه به اهداف ما بهترین قلمروی قضایی محسوب می‌شود و پس از این که محصولات اولیه مورد نظرمان را در بورس SIX سوئیس راه اندازی کردیم، می‌توانیم محصولات جدیدتری را هم راه اندازی کرده و حوزه اوراق بهادار قابل معامله فعالیت خودمان را به کشورهای دیگر و همچنین به سایر بورس‌ها گسترش دهیم». رشوان در ادامه از برنامه‌های این شرکت برای راه اندازی یک صندوق قابل معامله در بورس صبحت کرد که به سرمایه گذاران اجازه می‌دهد به جای معامله کردن ارزهای رمزپایه مختلف، سهام بازار را خریداری کنند هر چند ما قصد داریم در آینده‌ای نزدیک امکاناتی برای دنبال کردن و پیگیری نرخ ارزهای رمزپایه مختلف را راه اندازی کنیم.

تحلیل حقوقی معاملات اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس ایران

یکی از انواع اوراق بهادار قابل معامله در بازار بورس ایران، اوراق بهادار مبتنی بر دارایی‌ های فکری است که در فرابورس داد و ستد می‌شود. چهار شیوه برای معامله این اوراق اندیشیده شده که تماماً بر مبنای قرارداد واگذاری استوار گشته است. به موجب قرارداد واگذاری منتقل ‌الیه جانشین کلیه حقوق و تعهدات مالک دارایی فکری می‌شود؛ در نتیجه در حدود قانون متمکن از انحاء تصرفات در این قسم دارایی می‌گردد. این اثر قرارداد واگذاری سبب شده است تا برخی حقوقدانان و کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران آن را مصداق عقود سنتی موجود مانند بیع، صلح، معاوضه یا اجاره بدانند؛ در حالی که این قرارداد به دلیل ویژگی ‌های خاص بازار دارایی ‌های فکری از یک طرف و ضوابط موجودِ حاکم در بازار سرمایه از طرف دیگر نمی‌تواند مصداق این دسته از عقود باشد؛ بلکه با آنها از حیث شکلی و ماهوی تفاوت‌ های قابل توجهی دارد. بنابراین به ‌نظر می‌رسد با توجه به اقتضائات بازار دارایی ‌های فکری قرارداد واگذاری، عقدی خاص و منحصر به فرد در حوزه دارایی ‌های فکری است که نمی‌توان احکام عقود سنتی موجود را بر آن بار نمود.

سوال خود را در مورد این مقاله مطرح نمایید :

آسیب های شبکه های اجتماعی

راه حل های حقوقی در مواجهه با اثرات منفی توقف نماد معاملاتی شرکت های بورس اوراق بهادار

بررسی مسئولیت متصدی حمل و نقل در امور گمرکی

جایگاه زنان در منشور حقوق شهروندی

زیر ساخت گرایی فضاهای شهری با رویکرد ایجاد محیط های امن cpted از دیدگاه آیات و روایات

شناسایی خرابی در سازه ها با استفاده از یک شاخص خرابی مبتنی بر انرژی کرنشی و پاسخ های حوزه زمان

بررسی چرایی و چگونگی نقش زنان در توسعه روستایی

تاثیر شروع زودهنگام قطره آهن در پیشگیری از کم خونی فقرآهن در کودکان پره ترم

مورفولوژی سازه های نور در معماری خانه های تاریخی اصفهان

بررسی جامعه شناختی رابطه دین و توسعه

بررسی دو الگوی منظر آئینی در شهرهای اسلامی و یهودی نمونه موردی حرم شاه عبدالعظیم در شهر ری و خانه بت همیقداش در اورشلیم

مدرنیزاسیون در معماری روند آن از معماری سنتی بومی تا معماری امروز و آثار تخریب محیط زیستی آن

بررسی فلسفه سیر کثرت به وحدت و وحدت به کثرت در کاربندی معماری ایرانی نمونه موردی: کاربندی حمام گنجعلی خان

بررسی چگونگی تاثیر هندسه فضای ورودی در حفظ و ایجاد محرمیت و درونگرایی در خانه های قاجاری تبریز

بررسی طراحی کارآمد فضاهای اداری با بهره گیری از معماری سبز با تاکید بر روانشناسی محیط

بررسی رابطه بین ضریب پایداری جزء تعهدی سود نسبت به جزء نقدی سود

تأثیر دوگانگی وظایف مدیرعامل بر رابطه بین متنوع سازی جغرافیایی و عملکرد شرکت

طراحی مدل فرآیندی بومی اکتساب دانش سازمانی خبرگان با استفاده از نگاشت شناختی معنایی

تحلیل راهکارهای مناسب جهت پیشگیری از تکرار جرم و کاهش میزان تعداد اطفال بزهکار در آینده

ارائه مدل شناسایی راهکارهای توسعه گردشگری پزشکی با رویکرد نظریه داده بنیاد

• شنبه تا پنج شنبه ، 9 الی 17
• [email protected]
• 071 - 32363652

درباره تی پی بین

ما با همکاری دبیرخانه ی کنفرانس ها و همایش ها، تمام ابزار محققان را كه تنها و تنها منابع علمی است را یكجا جمع آوری كرده ایم تا با كمترین دردسر ، در كمترین زمان ممكن و بصورت کاملا رایگان منابع علمی مورد نظرشان را تهیه نمایند.

تی پی بین با پشتیبانی از كنفرانس ها و ژورنال های معتبر داخلی و سپس انتشار رایگان مقالات آنها، كوتاه ترین مسیر، برای رسیدن به منابع علمی داخلی را در اختیار شما محققین قرار داده است.

اوراق بهادار چیست؟ همه چیز درباره اوراق بهادار

اوراق بهادار چیست؟ همه چیز درباره اوراق بهادار

حتما به تازگی با سرمایه گذاری در بورس و اوراق بهادار آشنا شده ­اید، می خواهید هر آنچه برای بهتر شدن در این حرفه لازم است بدانید؛ همچنین حتما می­‌خواهید میزان بیشتری از سرمایه گذاری و خرید اوراق بهادار سود کسب کنید، تبریک می­‌گویم!! جای درستی آمده ­اید.

با خواندن این مقاله در سایت سرمایه سازی شما با اوراق بهادار و نحوه خرید و فروش آن اشنا خواهید شد. همچنین پس از آشنایی با آن نکاتی را می آموزید تا سود بیشتری کسب کنید.

روش ­های زیادی برای سرمایه گذاری مطمئن با سود دهی بالا وجود دارد از جمله برخی از این روش­ ها عبارت اند از:

در این مقاله در مورد خرید و فروش اوراق بهادار که یکی از روش ­های کسب درآمد است توضیحات کاملی برای شما ارائه می گردد.

انواع بورس

بورس کالا و بورس اوراق بهادار

در بورس کالا معمولا کالاهای خام و فراوری نشده مانند فلزات، پنبه و … معامله می‌­شود. یکی از مزایای بورس کالا حضور نهادهای تنظیم کننده بازار است. پس اگر شما برای کارخانه جات خود نیاز به خرید کالا دارید بورس کالا برای شما مناسب است. یا فروشنده عمدی مواد هستید می­‌توانید در بورس کالا، کالای خود را بفروشید یا معاوضه کنید.

اوراق بهادار چیست؟

هر ورقه یا مستندی که تضمین کننده حقوق­ مالی قابل نقل و انتقال برای مالک آن باشد را اوراق بهادار می گویند. اگر فقط سرمایه­ ای دارید و می­‌خواهید از طریق آن سود کسب کنید بورس خرید و فروش اوراق بهادار برای شما مناسب است. اما در بورس اوراق بهادار دارایی ­های مالی معامله می­شود­.

مثلا خریدن دارو یک دارایی واقعی محسوب می‌­شود و خرید سهام کارخانه داروسازی یک دارایی مالی محسوب می‌­شود، به دارایی­ های مالی، دارایی نامشهود و کاغذی گفته می‌­شود. در بورس اوراق بهادار انواع دارایی ­های مالی خرید و فروش می‌شود، دارایی ­های مثل سهام شرکت های مختلف مانند خودرو، سیمان، مخابرات و …

افرادی که سهام شرکت­ ها را از طریق بورس خریداری می‌­کنند در واقع در منافع و زیان آن شرکت­ ها سهیم خواهند شد، البته چون فقط شرکت­ های بزرگ در بورس پذیرقته می‌­شوند، پس احتمال کسب سود بیشتر است.

در بورس فقط سهام شرکت­ ها خرید و فروش نمی شود، بلکه سایر اوراق بهادار مثل اوراق بهادار مشارکت نیز خرید و فروش می­‌شود.

حتما با درگیر شدن در بازار بورس کلمه فرابورس را نیز شنیده­ اید. ممکن است برای شما این سوال پیش آمد باشد که تفاوت این دو چیست؟

تفاوت بازار فرابورس و بازار بورس چیست؟

فرا بورس ایران مانند دو بورس فعال کشور یعنی بورس کالا و بورس اوراق بهادار با مجوز شورای عالی بورس ایجاد شده و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار قرار دارد. برای سرمایه گذاران این بازار تفاوت چندانی با بازار بورس ندارد و با یک کد معاملاتی، می‌­توان در هر دوی این بازارها خرید و فروش انجام داد.

فقط برای شرکت ­ها این تنفاوت را دارد که ورود به بازار فرابورس از شرایط و الزامات کمتری برخوردار است؛ به همین دلیل ورود به این بازار برای شرکت­ ها آسان­تر است. در ادامه سوالات متداول شما در باره بازار بورس اوراق بهادار پاسخ داد می­شود.

چه چیز­های بر سود و زیان بورس تاثیر گذار است؟

• بورس متاثر از شرایط اقتصادی کشور است
• متاثر از تورم است
• متاثر از شرایط اقتصادی صنعت خاصی است که شرکت در آن فعالیت دارد
• متاثر از سیاست خارجی است(تحریم)
• خیلی سریع قابل نقد کردن است
• هزینه کارگذاری و مالیات حین معامله به نسبت کم است
• سرمایه در کنترل فیزیکی مالک نیست بلکه مالک فقط یک برگه قرارداد در دست دارد
• به دانش تخصصی خاصی اوراق بهادار قابل معامله نیاز دارد
• متاثر از کیفیت مدیریت شرکت است
• متاثر از سیاست گذاری اقتصادی دولت، سیاست بودجه ای، سیاست پولی، بانکی و ارزی کشور است.

همه موارد بالا بر سود و زیان سرمایه شما در بورس تاثیر گذار پس هنگامی که یکی از این موارد مشکل دارد در سرمایه گذاری خود دقت کنید.

آشنایی با انواع اوراق بهادار

همان‌طور که می‌دانید اوراق بهادار یک ابزار مالی است که برای مالک خود نوعی سرمایه محسوب شده و ارزش مالی دارد و نشان می‌دهد که مالک به عنوان یک سهام‌دار از چه موقعیتی برخوردار است.

با توجه به این که این اوراق در زمان‌های متفاوت و انواع مختلفی توزیع می‌شوند کاربردهای گوناگونی نیز دارند. انواع اوراق بهادار شامل سه دسته اصلی است که عبارتند از:

یکی از معروف‌ترین و پرکاربردترین انواع اوراق بهادار، اوراق صاحبان سهام است و تقریبا بسیاری از افرادی که در بازارهای سرمایه و بورس فعالیت می‌کنند حداقل یک‌بار برای کسب سود بیشتر اقدام به خریدوفروش این اوراق کرده‌اند.

این سهام به وسیله تقسیم سرمایه یک شرکت به بخش‌های مساوی ایجاد می‌شود که هر قسمت یک سهم بوده و شما با خرید آن‌ها سهامدار شرکت می‌شوید. البته خود اوراق صاحبان سهام نیز دارای انواع مختلفی هستند که شامل موارد زیر است:

• سهام عادی: رایج‌ترین نوع اوراق بهادار سهام که در بورس معامله می‌شود سهام عادی است که سود آن ثابت نبوده و میزان مشخصی ندارد. این سهام دو ارزش اسمی با قیمت معین و بازاری که میزان قیمت آن در معامله روشن می‌شود، دارد.
• سهام ممتاز: این نوع سهام علاوه‌بر ویژگی‌های سهام عادی دارای مزایا اوراق بهادار قابل معامله و امتیازهای بیشتر برای خریداران و سهامداران آن شرکت است. سهامداران ممتاز سود ثابت دارند و حق تقدم برای دریافت سود یا سرمایه شرکت در صورت ورشکستگی با آن‌ها است.
• حق تقدم سهام: داشتن سهام حق تقدم به شما این امکان را می‌دهد که در صورت به فروش رسیدن سهام شرکتی که از آن سهم دارید حق تقدم خرید با شما باشد.
• سهام جایزه: در صورتی که یک شرکت نیاز به سرمایه داشته باشد تقسیم‌بندی سهم‌های شرکت را جهت فروش تغییر داده و برای ثابت ماندن سهم سهامداران آن میزان را به آن‌ها هدیه می‌دهد.
• سهام با نام و بی نام: اگر اسم خریدار برای خرید سهام یک شرکت ثبت شود به آن سهام با نام و در غیر این صورت سهام بی نام می‌گویند.
• سهام نقدی و غیر نقدی: اگر برای خرید سهام پول پرداخت شود سهام نقدی بوده و در صورتی که زمین، ملک یا هر چیز دیگری شبیه به این‌ها پرداخت شود سهام غیرنقدی است.

اوراق بدهی که به آن اوراق قرضه نیز می‌گویند برای تامین مالی و جمع‌آوری سرمایه برای پروژه‌های مختلف توسط دولت یا شرکت‌های خصوصی که مشکل مالی دارند توزیع می‌شود و انواع مختلف آن شامل اوراق مشارکت دولتی یا خصوصی، اوراق فرضه اسلامی با سود ثابت، اوراق اجاره، اوراق خزانه دولت و گواهی در سپرده بانک‌ها است.

البته اوراق قرضه به دو دسته اصلی دولتی و خصوصی تقسیم می‌شود:

• اوراق بدهی دولتی: این نوع اوراق توسط خود دولت منتشر و توزیع می‌شوند و معمولا در مواردی که دولت دارای کسری بودجه است یا مشکل تامین سرمایه طرح‌های عمرانی در دست ساخت را دارد استفاده می‌شود. این اوراق دارای سررسیدهای طولانی و نرخ سود ثابت هستند به همین دلیل ریسک‌پذیری کمتری دارند.
• اوراق بدهی خصوصی: این اوراق توسط شرکت‌های خصوصی منتشر می‌شوند. در این مورد معمولا شرکت‌ها اوراق بهادار قابل معامله برای تامین مالی پروژه‌های خود به جای وام گرفتن از بانک‌ها و با تایید کارشناسان بورس و تشخیص توانایی انتشار اوراق و بازپرداخت بدهی اقدام به توزیع اوراق قرضه می‌کنند.

اوراق بهادار مشتقه به تنهای ارزش مالی ندارند و ارزش آن به وسیله معامله یک دارایی یا کالا تعیین می‌شود. یعنی اگر یک معامله بین خریدار و فروشنده یک کالا صورت بگیرد قرارداد آن معامله همان اوراق مشتقه بوده که ارزش مالی آن وابسته به قیمت کالا و نرخ معامله است.

معاملات این اوراق معمولا در بازار بورس اوراق بهادار، بازار بورس کالا و بازارهای خارج از بورس صورت می‌گیرد و سهام، طلا، ارز، شاخص‌های بازار، انواع کالاها و… رایج‌ترین کالاهایی هستند که مورد معامله قرار می‌گیرند.

شاخص کل بورس چیست؟

شاخص در مفهوم کلی معیاری است که بر اساس آن می‌­توان چیزی را تشخیص داد. در بورس نیز شاخص ­ها، در واقع معیار مهمی هستند که با برسی و تحلیل آنها، می‌­توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه ­های مختلف، ارزیابی و حتی روند آینده بورس را را پیشبینی کرد.

بنابراین، با توجه که نقش مهم شاخص بورس ، در تصمیم­ گیری سرمایه­ گذاران ایفا می‌­کنند. نوسانات شاخص ­ها نیز برای سرمایه ­گذاران حائز اهمیت است. زیرا تغییرات شاخص کل در واقع باینگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است.

آیا می­‌توان به خرید و فروش اوراق بهادار به عنوان یک شغل نگاه کرد؟

پاسخ این سوال بله است اما به شرطی که با تحلیل گزارش ­های مالی و اخبار روز بازار سرمایه در بازار بورس حرفه ایی شده باشید و تا زمانی که این حرفه را فرا نگرفتید شغل اصلی خودتان را به هیج وجه رها نکنید.

مدت زمان حرفه ­ای شدن در بورس بستگی به میزان سرمایه شما، مهارت­تان، سرعت یادگیری و تلاش و پشتکارتان دارد.

آیا بورس اوراق بهادار جای سرمایه ­گذاری بلند مدت است یا می‌­توان امروز سهام خرید و فردا آن را فروخت؟

بورس مکانی برای سرمایه گذاری کوتاه مدت و همچنین بلند مدت است.

در صورتی که قادر به انجام تحلیل ­های مالی باشید( تحلیل­ تکنیکال و تحلیل بنیادی ) امکان سرمایه گذاری کوتاه مدت و خرید و فروش مداوم برای شما وجود دارد، در غیر این صورت با توجه به اینکه شرکت ­های بورسی معمولا شرکت­ های بزرگی هستند و کارها و پروژهای که در دست انجام دارند کلان و بزرگ خواهد بود، پس سود پروژهای بزرگ در کوتاه مدت به دست نمی­آید و در بلند مدت حاصل می­شود.

خرید و فروش­ های سهام را از کجا می­‌توان پیگیری کرد؟

می ­توانید معاملات سهام به صورت انلاین از ساعت 9 تا 12:30 دقیقه در روزهای شنبه تا چهارشنبه در سایت www.tsetmc.com مشاهده کنید.

امید است با خواندن این مقاله چیزهای جدیدی درباره بورس اوراق بهادار و نحوه سرمایه گذاری، کسب سود بیشتر در آن آموخته باشید.

انواع اوراق بهادار چیست؟

در بازارهای مالی ایران، ابزارهای گوناگونی در معاملات مورد استفاده قرار می­گیرند. این ابزار با اصطلاح کلی “اوراق بهادار” معرفی می­شوند. انواع اوراق بهادار سهام، بسته به نوع قرارداد معامله و همچنین موضوع مورد معامله دارای اسم های مختلف و کارکردهای متفاوتی هستند.

شرکت ها و صاحبان بنگاه های اقتصادی برای تامین مالی طرح‌­های خود و همچنین سرمایه گذاران برای کسب سود و بهره‌­وری بیشتر، لازم است تا با انواع اوراق بهادار آشنا شوند.

اوراق بهاداری که در ایران مورد معامله قرار می‌گیرند در سه دسته کلی تقسیم­‌بندی می­‌شوند:

• اوراق سهام شامل سهام عادی، سهام ممتاز و سهام سرمایه ­ای
• اوراق بدهی شامل اوراق قرضه، اوراق مشارکت و ابرازهای مالی اسلامی
• ابزارهای مشتقه مانند قراردادهای آتی، اختیار معامله، سلف، معاوضه و گواهی صندوق های سرمایه گذاری

۱- اوراق بهادار – اوراق سهام

الف- سهام عادی

اوراق سهام عادی اصلی‌ترین اوراق بهادار قابل‌ معامله در بورس تهران است که این ابزار نشان دهنده میزان مالکیت سرمایه گذاران در یک شرکت است. این اوراق به لحاظ مالکیت به دو دسته بانام و بی­‌نام تقسیم می­‌شود. که تنها تفاوت آن در درج نام دارنده روی برگه سهام و دفتر شرکت در مورد سهام بانام است. سهام عادی، طبق قوانین در ایران با قیمت اسمی ۱۰۰۰ ریال منتشر می‌شوند.

دارندگان سهام عادی دارای حق رای در انتخاب هیأت مدیره شرکت و تأیید یا رد اقدامات پیشنهادی مدیریت شرکت و همچنبن دارای حق ­تقدم خرید سهام هستند. حق‌تقدم حقی است که به موجب آن دارندگان فعلی سهام عادی در خرید سهام جدیدالانتشار اولویت خواهند داشت.

صاحبان این سهام، ریسک زیادی در سرمایه گذاری متحمل می­‌شوند؛ زیرا در صورت کاهش سود شرکت، ارزش بازاری سهام آن‌ها کاهش یافته و یا در صورت انحلال شرکت آخرین گروهی خواهند بود که مطالبات خود را دریافت می­‌کنند.

ب- سهام ممتاز

سهام ممتاز را اوراق بهادار ترکیبی نیز می‌نامند؛ زیرا ویژگی‌های سهام عادی و اوراق قرضه را با هم دارا هستند. سهام ممتاز از نظر نداشتن سررسید و همچنین هزینه مالیاتی، شبیه سهام عادی‌اند؛ اما با توجه به دریافت سود ثابت همانند اوراق قرضه، در گروه اوراق بهادار با درآمد ثابت قرار می‌گیرند.

سهام ممتاز از طریق پذیره‌نویسی خصوصی وارد بازار می‌شوند. در بازار خارج از بورس و همچنین در بورس اوراق بهادار قابل دادوستد هستند.

۲- اوراق بهادار مبتنی بر بدهی

بنگاه های اقتصادی از طریق دو روش می­‌توانند وجه مورد نیاز خود را تامین کنند: دریافت وام از بانک و یا انتشار اوراق بدهی. از انواع اوراق بدهی می­‌توان به اوراق قرضه، اوراق مشارکت و ابزارهای اسلامی اشاره کرد.

الف- اوراق قرضه

اوراق بهادار قابل معامله ای است که مبلغ وام و سود متعلق به آن و همچنین زمان سررسید اصل و سود وام، در آن مشخص می‌­شود. این اوراق بهادار از نظر زمان سررسید به سه دسته کوتا­ه مدت، میان مدت و بلند ­مدت، و بر اساس نرخ بهره به دو دسته با نرخ ثابت و با نرخ شناور تقسیم می­‌شوند.

اوراق قرضه معمولا توسط دولت منتشر م‌ی­شود و به­دلیل اینکه دولت پرداخت اصل و سود این اوراق را ضمانت می‌کند، جزو کم ریسک­ترین نوع اوراق بهادار محسوب می‌شود.

ب- اوراق مشارکت

در راستای اجرای بانک‌داری اسلامی اوراق مشارکت، جایگزین اوراق قرضه شد.

اوراق مشارکت نوعی از اوراق بهادار است که با مجوز بانک مرکزی، برای تأمین منابع مالی مورد نیاز طرح‌های عمرانی – انتفاعی دولت یا شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و مؤسسات عام‌المنفعه منتشر می‌شود.

به اوراق مشارکت، سود ثابتی به طور علی‌الحساب تعلق می‌گیرد که در مقاطعی از سال پرداخت می‌شود. سود قطعی اوراق مشارکت، در زمان سررسید و از محل سود طرح و به تناسب قیمت اسمی و مدت زمان سرمایه گذاری در اوراق، تعیین و به دارندگان اوراق مشارکت پرداخت می‌گردد.

ج- ابزارهای اسلامی

اوراق قرضه اسلامی یا صکوک، ابزاری ابتکاری و منطبق با قوانین شرعی اسلامی هستند.

صکوک به ­عنوان اوراق بهادار با پشتوانه مالی تعریف می‌شود که باید خود دارای ارزش باشد و نمی‌­تواند بدون خلق ارزش و کار، سودآوری داشته باشد. اوراق بهادار صکوک، منابع مالی را با پشتوانه ترازنامه و دارایی های فیزیکی شرکت های خاص جذب می‌­کنند.

از انواع صکوک می‌­توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. صکوک مالکیت دارایی هایی که در آینده ساخته می‌شود.
2. صکوک مالکیت منافع دارایی های موجود
3. صکوک مالکیت منافع دارایی هایی که در آینده ساخته می‌شود.
4. صکوک صلم
5. صکوک استصناع
6. صکوک مرابحه
7. صکوک مشارکت
8. صکوک مضاربه
9. صکوک نماینده سرمایه گذاری
10. صکوک مزارعه
11. صکوک مساقات
12. صکوک ارائه خدمات
13. صکوک حق‌الامتیاز

۳- اوراق بهادار – ابزارهای مشتقه

ابزارهای مشتقه به نوعی از قراردادهای مالی اطلاق می‌‌‌‌شود که ارزش خود را از کالای فیزیکی (دارایی پایه) می‌‌‌‌گیرند. دارایی پایه می‌‌‌‌تواند اوراق بهادار قابل معامله به شکل سهام، کالا، نرخ‌های بهره، صنعت ساخت وساز یا هر نوع دارایی دیگر باشد.

انواع قراردادهای مشتقه:

1. قراردادهای آتی (Futures)
2. قراردادهای سلف (Forwards)
3. قراردادهای اختیار معامله (Options)
4. قراردادهای معاوضه (Swaps)

قرارداد آتی

قرارداد بازار آتی، قراردادی است که در اوراق بهادار قابل معامله آن دو طرف تعهد می‌‌‌‌کنند که در یک تاریخ مشخص و با یک قیمت مشخص، یک کالا با کیفیت مشخص را مبادله نمایند. در این قرارداد، دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل کنند.

خریدار معمولا پیش بینی می‌­کند که قیمت کالا در آینده بالا می­‌رود و فروشنده پیش­بینی می‌­کند که قیمت کالا ثابت مانده یا پایین می­‌آید.

قرارداد آتی در بازارهای رسمی‌‌‌‌ یا بازار بورس انجام می‌‌‌‌گیرند و به نوعی نوسان‌های شدید قیمت کالا در آینده را کاهش می‌‌‌‌دهند. در قرارداد آتی، پول کالای مورد معامله تا زمان تحویل پرداخت نمی‌‌‌‌شود.

قرارداد اختیار معامله – قرارداد آپشن

قرارداد اختیار معامله یا قرارداد Option، قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد. بنابراین براساس قرارداد اختیار معامله ( قرارداد آپشن ) ، دو طرف توافق می‌کنند که در آینده معامله‌ای انجام دهند. در این معامله خریدار اختیار معامله، در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید یا فروش دارایی را به­‌دست می‌آورد.

دارنده قرارداد (خریدار) در اعمال حق خود مختار است و در صورت صرف‌نظر وی از اجرای قرارداد، مبلغی را که در ازای این حق، پرداخته است از دست می‌دهد. از طرف دیگر فروشنده در صورت درخواست خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است.

قراردادهای اختیار معامله به دو دسته طبقه‌ بندی می‌شوند:

۱- قرارداد اختیار خرید

دارنده این نوع اختیار معامله، حق دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت مشخصی در دوره زمانی معینی بخرد.

۲- قرارداد اختیار فروش

این قرارداد به دارنده حق می‌دهد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت توافقی در دوره زمانی مشخصی بفروشد. درحالی که خریدار قرارداد اختیار خرید، به امید افزایش قیمت آن را می‌خرد، خریدار قرارداد اختیار فروش پیش‌بینی می‌کند که قیمت در آینده کاهش خواهد یافت.

نتیجه­‌گیری

در بازارهای مالی، ابزارهای متنوعی برای سرمایه­ گذاری وجود دارد. هر فرد بسته به میزان ریسک پذیری و پیش بینی خود نسبت به قیمت­ های آینده ،از این ابزار استفاده می­‌کند.

معمولا افرادی که خواهان ریسک کم و سود ثابت و معین هستند از بین انواع اوراق بهادار، اوراق بدهی سرمایه گذاری را انتخاب می‌کنند. افرادی که انتظار بهره بالایی از شرکت­ ها دارند، آن شرکت را با خرید سهام، به میزان سرمایه ی خود به تملک در می‌­آورند.

خریداران قرارداد آتی معمولا پیش‌­بینی می­‌کنند که قیمت کالا در آینده افزایش میابد و و فروشندگان آن، پیش­بینی می‌­کند که قیمت کالا ثابت مانده یا کاهش می­ابد.

شما چند درصد از سرمایه خود را برای هر نوع از اوراق بهادار اختصاص می­‌دهید؟