تعریف بازار مالی
بازار مالی به بازاری گفته میشود که در آن داراییهای مالی خریدوفروش میشود. تفاوت داراییهای مالی و داراییهای واقعی در این است که داراییهای واقعی ماهیت فیزیکی دارند (مانند اتومبیل، ملک و. ) اما داراییهای مالی عموماً ماهیت فیزیکی ندارند.
در واقع بازار مالی امکان تبادل اوراق بهادار، کالا و یا هر چیز قابل مبادله را برای مشارکتکنندگان با هزینه پایین فراهم میکند.
وظیفه بازارهای مالی
وظیفه بازارهای مالی رساندن پولهای اضافی کسانی که پسانداز کردهاند به کسانی که قصد دارند بیشتر از درآمدشان خرج کنند است. در واقع رساندن پول از افرادی که روش سرمایهگذاری را نمیدانند یا به اندازه کافی دانش ندارند به کسانی که این توانایی را دارند. بازارهای مالی با انجام این وظیفه باعث افزایش کارایی و رونق کل اقتصاد میشود.
دستهبندی بازارهای مالی
به طور کلی بازارهای مالی را میتوان به دستهبندیهای زیر تقسیم کرد:
بازار سهام و اوراق قرضه
هر فرد یا شرکت میتواند به دو طریق در بازار مالی پول مورد نیاز خود را تهیه کند. رایجترین روش، انتشار اوراق قرضه است که عبارت است از قرارداد دوجانبهای که بین وامدهنده و وامگیرنده بسته میشود و به سبب آن، وامگیرنده متعهد میشود در زمان مشخص مبالغ تعیین شده را به عنوان بهره به وامدهنده پرداخت کرده و در تاریخ معین اصل مبلغ بدهی را به او بازگرداند.
روش دیگر، تهیه پول انتشار سهام است. اگر کسی دارای صد سهم عادی از شرکتی باشد که به عنوان مثال یک میلیون سهم منتشر کرده او به اندازه یکهزارم سود خالص و یکهزارم داراییهای شرکت حق دارد. به دارنده چنین حقی در زمانهای مشخص مبالغی سود تقسیمی پرداخت میشود. ویژگی این نوع اوراق بهادار این است که فاقد تاریخ سررسید هستند.
ایراد اصلی سرمایهگذاری در سهام (بهجای اوراق قرضه) این است که سهامدار از آخرین مدعی یا ذینفعان شرکت است، یعنی شرکت در صورت ورشکستگی باید ابتدا تمام بدهیهایش را بپردازد و اگر چیزی باقی ماند به سهامدار خواهد رسید؛ اما مزیت این اوراق هم این است که دارنده آن بهصورت مستقیم از افزایش سودآوری شرکت یا افزایش ارزش داراییهای آن بهرهمند خواهد شد، چرا که این اوراق به صاحب خود حق مالکیت در شرکت را میدهد.
بازار اولیه و ثانویه
بازار اولیه یا بازار دست اول یک بازار مالی، بازاری است که در آن اوراق بهادار سهام و درک بازار ثانویه بورس یا اوراق قرضه به نخستین خریداران فروخته میشود.
مردم آگاهی چندانی از بازارهای اولیه یا بازارهای دست اول ندارند، چرا که فروش اوراق بهادار به نخستین خریداران در پشت درهای بسته انجام میشود. بانک سرمایهگذار، یک نهاد مالی بسیار مهم است که در امر نخستین فروش اوراق بهادار در بازار اولیه، شرکتها را یاری میدهد. این بانک از طریق تعهد به خرید اوراق بهادار، چنین وظیفهای را انجام میدهد، یعنی اوراق بهادار تازه انتشار یافته را به مردم عرضه میکند و اگر آنها به فروش نرفت، خود، آنها را به قیمت تضمین شده خریداری خواهد کرد.
بازار ثانویه یا بازار دست دوم یک بازار مالی بازاری است که در آن اوراق بهاداری که در گذشته منتشر شده خرید و فروش میشود. در بازارهای دست دوم، کارگزاران و معاملهگران اوراق بهادار نقش عمدهای بر عهده دارند. کارگزار نماینده سرمایهگذاران است که خریدار و فروشنده اوراق بهادار را به هم میرساند، معاملهگر کسی است که اوراق بهادار را به قیمت اعلام شده از فروشندگان خریداری میکند و به قیمتهای اعلامشده به خریداران میفروشد.
هنگامیکه فردی در بازار دست دوم، اوراق بهاداری را میفروشد، در ازای این اوراق پولی دریافت میکند. حال آنکه شرکتی که چنین اوراقی را منتشر کرده است، از این بابت، پولی دریافت نمیکند و شرکت تنها زمانی که، اوراق بهادار را برای نخستین بار در بازارهای اولیه عرضه میکند بهای آن را دریافت خواهد کرد. با وجود این، بازارهای ثانویه یا بازارهای دست دوم وظیفه یا نقش اصلی را ایفا میکنند. چرا که اولاً کار فروش اوراق را تسهیل میکنند بهطوریکه دارندگان این اوراق میتوانند بدینوسیله به وجوه نقد دست یابند یعنی این بازارها موجب افزایش قدرت نقدشوندگی اوراق بهادار میشوند. ثانیاً بازارهای ثانویه منجر به کشف قیمت سهام میشوند و بدین ترتیب شرکت در مرتبه بعدی که قصد دارد بخش دیگری از سهام خود را در بازار اولیه عرضه کند، قیمت اصلی که خریداران حاضرند بپردازند را میداند.
بازار بورس و بازار خارج از بورس
بازارهای دست دوم به دو طریق سازماندهی میشوند: یک دسته به عنوان بازار بورس، یعنی بهصورت بازاری سازماندهی میشوند که کارگزاران یا نمایندگان، خریداران و فروشندگان اوراق بهادار در یک مکان جمع میشوند تا دادوستدهایی انجام دهند.
گروه دوم بازارهای دسته دوم، بازارهای خارج از بورس (OTC) هستند که در آن معاملهگران در نقاط مختلف آماده خرید و فروش انواع اوراق بهادار میباشند. از انواع بازارهای خارج از بورس میتوان به بازارهایی که در آنها گواهی سپرده قابل دادوستد، وجوه بانک مرکزی، قبولی بانکها و ارزهای خارجی دادوستد میشوند، اشاره کرد.
بازار سرمایه و بازار پول
یکی دیگر از راههای دستهبندی بازارها این است که در هر بازار خاص اوراق بهادار سررسید مشخص دادوستد شود. بازار پول یک بازار مالی است که در آن تنها اوراق قرضه کوتاهمدت دادوستد میشود.
بازار سرمایه یک بازار مالی است که در آن اوراق قرضه بلندمدتتر و سهام شرکتها دادوستد میشود.
در واقع میشود استنباط کرد که بازار پول قدرت نقدشوندگی بالاتری دارد و نوسان قیمت در آن کمتر از نوسان قیمت در بازار سرمایه است.
از طرفی میتوان به این نکته پی برد که سرمایهگذاران در بازار سرمایه با افق سرمایهگذاری بلندمدتتری ورود میکنند. (برای مطالعه بیشتر درباره سرمایهگذاری و عوامل موثر بر آن میتوانید به مقاله سرمایهگذاری چیست؛ بررسی اصول و عوامل موثر بر سرمایهگذاری مراجعه کنید.)
انواع اوراق بهادار در بازارهای مالی
برای درک بهتر شیوه عملکرد بازارهای مالی باید با اوراق بهاداری که در بازارهای مالی دادوستد میشوند آشنا شویم. ابتدا به معرفی اوراق بهاداری که در بازار سرمایه معامله میشوند میپردازیم.
اوراق بهادار در بازار پول
به دلیل اینکه اوراق بهادار قابل معامله در بازار پول سررسیدهای کوتاهمدت دارند، از نوسانات قیمتی کمتری برخوردارند بنابراین ریسک سرمایهگذارانی که این اوراق را انتخاب میکنند اندک است.
در ادامه به بررسی برخی از اوراق بهادار در بازار پول میپردازیم.
اسناد خزانه اسلامی (اخزا)
اﺳﻨﺎد ﺧﺰاﻧﻪ ﺑﺮای ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎلی دوﻟﺖ و ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﺗﻌﻬﺪ و اﻋﺘﺒﺎر ﻛﺎﻣﻞ دوﻟﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ و دارای ﺳﺮرﺳﻴﺪ ﻳﻚ ﺳﺎل و ﻛﻤﺘﺮ هستند. سررسید اغلب این اوراق به صورت ۴، ۱۳، ۲۶ و ۵۲ هفتهای است. این اوراق، سود پرداختی ندارند و دولتها در زﻣﺎن ﻓﺮوش، آنها را ارزانتر از ﻣﺒﻠﻎ اسمی ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪاران میفروشند و از منابع مالی حاصل از فروش آنها، بدهیهای دولت پرداخت میشود؛ اما به دلیل اشکالات فقهی وارد بر این روش، دولت جمهوری اسلامی ایران، این اوراق را صادر و به شکل مستقیم به طلبکاران غیردولتی واگذار میکند. دارنده اوراق در صورت نیاز به وجه نقد، این اوراق را در بازار فرابورس ایران به فروش میرساند. (برای کسب اطلاع بیشتر درباره محاسبه بازدهی اوراق اخزا میتوانید به سایت فرابورس ایران مراجعه کنید. همچنین برای خواندن اخبار مرتبط با اوراق اخزا میتوانید به سایت سخاب مراجعه فرمایید.)
اخزا مهمترین ابزار بازار پول است. این اوراق به دلیل اینکه ریسکهای سرمایهگذاری از طرف دولت را ندارد بنابراین بدون ریسک هستند.
اوراق تجاری
بانکها و شرکتهای بسیار بزرگ در آمریکا میتوانند اوراق تجاری منتشر کنند. این اوراق با سررسید کوتاهمدت هستند.
پذیرش بانکی
بانکها برای توسعه تجارت باید معاملاتی را انجام دهند. امکان تسویه این معاملات از طریق ابزاری به نام برات بانکی فراهم میکنند. هنگامیکه خریدار کالا یا کالایی را از صادرکننده یا فروشنده خریداری میکند، وجه آن عموماً در سه ماه پرداخت میشود و یک بانک که بانک خریدار نامیده میشود، تضمین پرداخت وجه را انجام میدهد. در مقابل ارائه آن تضمین کارمزدی را از خریدار دریافت میکند و برای وی اعتبارنامه افتتاح میکند و بخشی از مبلغ اعتبارنامه را باید خریدار نزد بانک خود سپرده کند.
این اعتبارنامه که به فروشنده کالا از پرداخت وجه اطمینان خاطر میدهد، قابل فروختن به بانک دیگر است. معمولاً بانکها با توجه به تاریخ سررسید، میزان نرخ تنزیل را مشخص میکنند.
ابزارهای بازار سرمایه
ویژگی بازار سرمایه این است که ابزارهای بلندمدت در آن معامله میشوند. ازآنجاییکه مهمترین ابزار بازار سرمایه سهام است، به همین خاطر از بورس اوراق بهادار به عنوان بازار سرمایه یاد میشود.
سهام بیانگر حقی است که دارنده برگ نسبت به سود خالص و داراییهای یک شرکت دارد. تنها کمی بیشتر از نیمی از سهام منتشر شده در دست افراد است و باقی آنها به صندوقهای بازنشستگی، صندوقهای مشترک سرمایهگذاری و شرکتهای بیمه تعلق دارد.
از ویژگیهای این اوراق آن است که سررسید مشخص ندارند بنابراین اوراق بلندمدت هستند.
وامهای رهنی
وامهای رهنی به شرکتها و یا افرادی اعطا میشود که قصد دارند خانه، زمین و یا ساختمان بخرند. براساس این قرارداد، ساختمان یا زمین درگرو وام قرار میگیرد. در بازار وام ایالات متحده آمریکا، وامهای رهنی، بزرگترین بخش را تشکیل میدهند و بیشترین مقدار وامها نیز برای خرید خانه گرفته میشود.
در بازار وامهای رهن مسکن، نوعی اوراق بهادار با پشتوانه اسناد رهنی منتشر شده که امکان تأمین مالی و تبدیل به نقد کردن وامهای رهنی برای بانکها و صندوقهای مسکن و وام را میسر ساخته است.
اوراق قرضه شرکتها
شرکتهای بزرگ که از نظر اعتباری در رده بالایی قرار دارند، اوراق قرضه بلندمدت منتشر میکنند. شرکتهایی که اوراق قرضه منتشر میکنند، بهره این اوراق را سالی دو بار به دارنده این اوراق میپردازند و ارزش اسمی آنها را نیز در تاریخ سررسید پرداخت میکنند. برخی از این اوراق قرضه که آنها را اوراق قرضه قابل تبدیل مینامند دارای این ویژگی هستند که دارنده آنها میتواند در زمان مقرر، آنها را به تعدادی سهم عادی شرکت انتشاردهنده تبدیل کند.
جمعبندی
در این مقاله به بررسی بازارهای مالی پرداختیم و برای انواع بازارهای مالی تعریفی ارائه کردیم. ذکر این نکته الزامی است که ورود به بازارهای مالی مختلف نیازمند مطالعه و کسب اطلاع و بررسی تمامی جوانب آنهاست. توصیه میشود که هیچگاه بدون اطلاع کافی اقدام به ورود به این بازارها نکنید.
برای کسب دانش و آگاهی بیشتر میتوانید از همین حالا شروع کنید؛ پیشنهاد میشود که دوره آموزشی رایگان آموزش همگانی سرمایهگذاری را تماشا کنید.
5 قدم تا خرید و فروش در بازار بورس
در ادامه مقاله امروز با آموزش خرید و فروش در بازار بورس و بازارهای خانه بورس ایران – ایتسکا آشنا میشوید و پنج قدم از قدمهای بازار بورس را در اختیار شما قرار خواهیم داد.
زمانی که صحبت از بازار سرمایهگزاری و بورس به میان میآید، بسیاری از افراد تازه وارد و ناآشنا وارد این بازار میشوند و چون به پتانسیل کامل خود نرسیدهاند، سرمایه خود را از دست میدهند و فقیرتر میشوند. ناگفته نماند که به غیر از همه این ضررها، چیز باارزشتر دیگری به نام تجربه را به دست میآورند که در سرمایهگذاریهای بعدی میتواند به کمکشان بیاید.
اگر بیاییم بررسی کنیم، میبینیم اکثر کسانی که در این بازار شکست خوردند، یک نقطه مشترک دارند: فرد تازهواردی که وارد سرمایهگذاری میشود، حتی مهارتهای اولیه سوددهی در بازار را ندارد. بنابراین، اگر کسی میخواهد وارد این بازار شود، کافیست زمانی را برای یادگیری مهارتهای اولیه در سرمایهگذاری را سپری کند تا با خیال راحت وارد بازار شود و سود ببرد یا حداقل برد خود را افزایش دهد.
بازارهای بزرگ دنیا مثل پروانه دور سرمایهگذاریهای سفتهای یا سوداگرانه میچرخند یا به عبارت دیگر به این نوع از سرمایهگذاریها علاقهمند هستند. بیشتر مردم هم بدون اینکه متوجه شوند چرا قیمت بازار در حال بالا و پایین شدن است، میروند اراقبهادار میخرند. بازاهای بزرگ هم سرمایهگذاریهای داغ را دنبال، شرط بندیهای دوتایی میکنند و به مردم اجازه میدهند تا سهامهای خود را بدون هیچ منطقی بفروشند یا بخرند. هرچند با یادگیری مهارتها و قدرتهای سرمایهگذاری در بازار میتوانید یاد بگیرید که چگونه در بازار رقابت کنید.
اول از همه باید ببینیم که رابطه ما با پول چگونه است و تا چه حد پول را میشناسیم. آیا شما از آن دسته افرادی هستید که فکر میکنند برای به دست آوردن پول باید سخت کار و تلاش کرد؟ آیا باور دارید همانطور که با جذابیتهای شخصی به سایر چیزها رسیدهاید به ثروت هم میرسید؟ میتوانید بازارهای سالم را به خود جذب کنید؟ یا از آن دسته افراد بدبینی هستید که پولهای خود را در فعالیتهای عادی روزمره از دست داده و امیدوار هستید بازارهای سرمایهگذاری بزرگ بتوانند آن ضررها را به شما جبران کنند؟
5 قدم تا خرید و فروش در بازار بورس 1
باورهای شما هر چه که باشند، بازار دیده داخلی سود و ضررهای خود را نشان میدهد و به شما بستگی دارد که برنده یا بازنده باشید. جالب است بدانید که سخت کار کردن و جذابیتهای فردی هر دو میتوانند شما را در بازار سرمایهگذاری به موفقیت برسانند، اما افرادی که در زندگی خود بازنده هستند، در سرمایهگذاری هم بازنده میشوند. اگر شما از این دسته از افراد هستید، نگران نباشید و به خودتان کمک کنید تا درباره رابطه پول و ارزش شخصی چیزهای زیادی یاد بگیرید.
نکات کلیدی
- اگر از طریق نمودارها و پرایس اکشن (بالا و پایین شدن قیمتها) روی بازارهای مالی مطالعه داشته باشید، میتوانید نحوه معامله در بازارهای مالی را یاد بگیرید.
- برای رمزگشایی از پرایس اکشن میتوانید از تحلیلهای اساسی و تجزیه و تحلیل فنی استفاده کنید.
- تمرین میتواند عالی باشد یا حداقل به تازه واردها اجازه میدهد قبل از سرمایهگذاریهای واقعی، تئوریهای مختلف را بررسی کنند.
- زمانی که تصمیم میگیرید وارد بازار مالی شوید باید نحوه معامله کردن را یاد بگیرید. پس با این پنج مرحله ابتدایی شروع کنید.
یک حساب تجاری باز کنید
بگذارید مواردی که شما هرگز از آن اطلاع ندارید را به صورت واضع بیان کنیم، چون اگر این موارد مهم را نگوییم تمام تلاشهای شما بینتیجه میماند. به طور مثال، شخصی را تصور کنید که رایانه خود را به برق متصل نکرده، ولی تمام تلاش خود را میکند تا رایانهاش روشن شود!
5 قدم تا خرید و فروش در بازار بورس 2
خب، برای شروع کار باید یک کارگزاری سهام آنلاین پیدا و حساب کارگزاری خود را راهاندازی کنید. شاید بگویید که یک حساب شخصی دارید، اما بد نیست که یک حساب تجاری جداگانه و حرفهای هم داشته باشید. زمانی که حساب تجاری خود را باز کردید، با رابطه کاربری حساب آشنا شوید و از ابزارها و تحقیقات رایگانی که به طور انحصاری به مشتریان پیشنهاد شده، استفاده کنید.
برای ایجاد یک حساب کاربری، حتما از بروکر هایی استفاده کنید که به ایرانیان سرویس دهی میکنند. در مقاله ی زیر، این بروکر ها به صورت کامل بررسی شده اند :
دوره بهمخوردگی و سقوط بازار را مطالعه کنید
منابع مختلف از جمله مقالات مالی، کتابهای بورس، وبسایتهای آموزشی و غیره با دسترسی ارزان وجود دارند که میتوانید از آنها استفاده کنید. نکته مهم اینجاست که فقط روی یک جنبه از تریدینگ گیم یا (بازی با پول) تمرکز نکنید، بلکه دید خود را فراتر ببرید و همه چیز بازار از جمله ایدهها و مفاهیمی که احساس میکنید به بورس و سهام هیچ ربطی ندارند را هم مطالعه کنید. زمانی که وارد بازار بورس میشوید، تجارت شما را به مقصدی میرساند که در ابتدا فکر نمیکردید به آنجا برسید. در این مسیر حتی اگر بدانید دقیقاً به کجا دارید میروید، باز هم به زمینه تجاری گسترده و مفصل نیاز خواهید داشت که بارها و بارها به کمکتان میآید و به دردتان خواهد خورد.
تمام تازه واردهایی که وارد بازار سهام میشوند باید این پنج کتاب را مطالعه کنند:
- کتاب جادوگران بازار نوین (Stock Market Wizards)، به نویسندگی جک دی. اسشویگر (Jack D. Schwager)
- کتاب تجارت برای زندگی (Trading for a Living)، به نویسندگی دکتر الکسندرا الدر (Dr. Alexander Elder)
- کتاب تجزیه و تحلیل فنری از بازارهای سرمایه (Technical Analysis of the Financial Markets)، به نویسندگی جان مورفی (John Murphy)
- کتاب برد در وال استریت (Winning on Wall Street)، به نویسندگی مارتین زویگ (Martin Zweigh)
- کتاب ماهیت خطر (The Nature of Risk)، به نویسندگی جاستین ماموس (Justin Mamus)
هر روز و در وقتهای آزاد خود بازارهای سرمایه را پیگیری کنید. صبح زود از خواب بیدار شوید و پرایس اکشن بازارهای خارجی را در تمام شب بررسی کنید. (ناگفته نماند که تاجران آمریکایی در چند دهه پیش مجبور نبودند بازارهای جهانی را کنترل کنند، اما همه اینها بعد از رشد سریع تجارت الکترونیکی و ابزارهای غیراصل متصل به بازارهای اوراق قرضه و بازار فارکس (دادوستد ارز) در سراسر جهان، تغییر کردند.)
سرمایهگذاران جدید میتوانید از سایتهایی مانند Yahoo Finance، Google Finance و CBS MoneyWatch استفاده کنند.
برای گرفتن گزارشهای پیچیده هم میتوانید به The Wall Street Journal و Bloomberg هم نیم نگاهی داشته باشید.
تجزیه و تحلیل کردن را یاد بگیرید
اصول تجزیه و تحلیلهای فنی را مطالعه و هزاران نمودار قیمت در هر بازه زمانی از بازار را برررسی کنید. شاید فکر کنید به خاطر اینکه تحلیلهای بنیادی بازدهی جاری و منحنی رشد را ردیابی میکند، میتواند مزیت بهتری ارائه دهد، اما معاملهگران بازار سرمایه با پرایس اکشن که به شدت از اصول اساسی جدا شده، زندگی درک بازار ثانویه بورس میکنند یا نابود میشوند. هرگز از مطالعه اسپردشیت شرکتها دست برندارید، چون امتیازات تجاری آنها از کسانی که آن امتیازات را نادیده میگیرند، بسیار بیشتر است. هرچند، آنها نمیتوانند به شما کمکی بکنند به عنوان یک تاجر بتوانید در سال اولتان دوام بیاورید.
5 قدم تا خرید و فروش در بازار بورس 3
حالا از تجربههایی که با مطالعه روی نمودارها و تجزیه و تحلیل فنی به دست آورید، استفاده کنید تا وارد قلمروی جادویی پیشبینی قیمت شوید. اگر بخواهیم از لحاظ تئوری به این قضیه نگاه کنیم، میبینیم بالاتر و پایینتر رفتن ارزش اوراق بهادار میتواند مشوق خوبی برای خرید و فروشهای طولانی مدت یا معاملات سلف باشد، اما در واقعیت میبینیم که ارزشها کارهای دیگری میتوانند انجام دهند؛ از قطع کردن یکطرفه بازار در هفته گرفته تا بهمزدن نظم در هر دو طرف یا ریزش خریدارها و فروشندهها.
افق زمانی نقش بسیاری مهمی در آن مقطع زمانی ایفا خواهد کرد. بازارهای مالی تریدینگ رینج یا (روند نرخهای) خرید و فروش را به همراه داراییهای فراکتال ایجاد میکند و باعث میشود قیمتهای مستقل در وقفههای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت به سمت جلو حرکت کنند. این یعنی اینکه که یک اوراق بهادار یا یک شاخص به صورت همزمان میتوانند روندهای صعودی طولانی مدت، روندهای نزولی میان مدت و تریدینگ رینج یا (روند نرخهای) تجاری کوتاه مدت را ایجاد کنند. در این بین، بیشتر فرصتهای خرید و فروش به جای پیشبینی کردن مسائل پیچیده، معاملات خود را در حین همین بازههای زمانی انجام میدهند.
Buying the dip (خرید افت)، میتواند یک نمونه کلاسیکی از آن باشد؛ زمانی که یک دوره کم سود به وجود میآید و تمام سهامها کاهش پیدا میکنند، اما معاملهگران روند صعوی قوی پیش میگیرند و سهامها را خریداری میکنند. بهترین راه برای درک فرآیند این زمین بازی سهبعدی این است که امنیت هر سه بازه را بررسی کنید. این کار را میتوانید با مطالعه نمودارها در 60 دقیقه در روز یا هفته شروع کنید.
تمرین خرید و فروش
در قدم چهارم، زمان آن رسیده که بدون به خطر انداختن سهام تجاری خود، آن را امتحان کنید. در این راه، Paper trading پیپر تریدینگ یا (تجارت کاغذی / تجارت مجازی) میتواند راهحل بینظیری در اختیار افراد مبتدی از جمله شما قرار دهد و به شما اجازه میدهد پرایس اکشن و فعالیتهای در حال حاضر بازار را دنبال کنید و با تصمیمات خرید و فروشی که میگیرید، رکورد کلی عملکرد تئوری را شکل میهد. زمانی میتوانید این کارها را انجام دهید که با استفاده از شبیهسازهای بازار بورس، عملکرد واقعی مبادلات سهام را به صورت مجازی درک کنید. بنابراین، خرید و فروشهای زیادی باید انجام دهید، از دورهها و استراتژیهای مختلفی نگهداری سهام استفاده کنید و در نهایت نتایج اشتباهات آشکار خود را تجزیه و تحلیل کنید.
5 قدم تا خرید و فروش در بازار بورس 4
سایت Investopedia استاک مارکت Stock market game یا (بازی با پول) رایگان خود را دارد و بسیاری از کارگزاران به مشتریهای خود این اجازه را میدهند تا با سیستمهای واریز پول واقعی خود، وارد Paper trading پیپر تریدینگ یا (تجارت کاغذی / تجارت مجازی) شوند. اینها یکی از مزیتهای اضافهشده به این برنامه است که شما را برای ورود به سرمایهگذاریهای بزرگ آماده میکند تا دکمه اشتباهی را نزنید.
بگذارید که یک سوال از شما بپرسم. بعد از شبیهسازی معمالات کاغذی، چه زمانی میخواهید وارد بازار بورس شوید و تجارت خود را با پول واقعی شروع کنید؟ خب، جواب مناسبی برای این سوال وجود ندارد، چون معاملات شبیهسازیشده نقصهای زیادی دارند. اگر معاملات کاغذی شما بینظیر هم باشد، باز هم این احتمال وجود دارد که این نواقص خود را زمان شروع کار نشان دهند.
بنابراین، معاملهگران در بازار سهام باید با هر دو حس، طمع و ترس زندگی کنند. این دو ویژگی در Paper trading پیپر تریدینگ یا (تجارت کاغذی / تجارت مجازی) حس نمیشود، اما زمانی که در معاملات واقعی سود یا ضرر کنید، میتوانید طعم طمع یا ترس را بچشید. در واقع، بیشتر از اینکه تصمیمات اشتباه روی افراد مبتدی تاثیرگذار باشد، این دو حس هستند که در سال اول از لحاظ روانشناختی میتواند آنها را از بازی خارج کند. این مشکلات را میتوان همه جا دید. به طور مثال، کودک خود را به عنوان یک تاجر جدید در نظر بگیرد که باید چالشها را بشناسد و با پول و ارزش شخصی باقی مسائل را حل کند.
راههای دیگر یادگیری و تمرین خرید و فروش
علیرغم آموزشهایی که در زمینه خرید و فروش در بورس و بازار مالی میبینید، کسب کردن تجربه میتواند چیز دیگری باشد. کلاسهای حضوری یا آنلاین به همراه مشاورههایشان هم میتوانند مفید باشد. این مشاورهها میتواند شما را از سطح مبتدی به سطح حرفهای ارتقاء دهد. به طور مثال، در کلاس به شما نحوه تجزیه و تحلیل نمودارهای تحلیلی را آموزش میدهند که شما را تا حد حرفهای شدن میبرد. سیمنارهای تخصصی تاجران حرفهای را هم نادیده نگیرید که میتواند دید ارزشمندی از کلیات بازار و استراتژیهای سرمایهگذاری به شما بدهد. البته بیشتر سعی کنید روی انواع سرمایه، جنبههای خاصی از بازار یا تکنیکهای خرید و فروش وقت بگذارید. مهم نیست که این آموزشها به صورت آکادمیک یا روشهای دیگری مثل کارگاههای آموزشی باشند، مهم این است که موقعیت خود را در نظر بگیرید، استراتژیهای ورود و خروج را امتحان کنید و تمرینهای دیگری که اغلب با شبیهساز انجام میشود، را سپری کنید.
5 قدم تا خرید و فروش در بازار بورس 5
هزینه کردن روی مطالعه، تحقیق و تجزیه و تحلیل میتواند هم آموزشی و هم مفید باشد. شاید روش بسیاری از سرمایهگذاران حوزه بورس کمی متفاوت باشد و فکر کنند که تماشا یا ملاحضه کردن بازارهای حرفهای، نسبت به کلاس یا روشهای خودآموزی مزیت بیشتری دارد. سایتهای اشتراکی زیادی از جمله دو سایت قابل احترام Investors.com و سایت Morningstar وجود دارند که میتوانید از آنها استفاده کنید.
تا اینجا قانع نباشید و سعی کنید یک استاد و مربی پیدا کنید؛ استادی که میتواند شما را راهنمایی کند، تکنیکهای شما را نقد کند و حتی به شما مشاوره بدهد. اگر کسی را با این مشخصات نمیشناسید، میتوانید وارد آموزشگاهی تجاری آنلاین در فضای مجازی شوید. این آموزشگاهها به عنوان بخشی از ادامه دادن برنامههایشان، مشاورههایی را به شما ارائه میدهند.
مدیریت و کامیابی
زمانی که میخواهید پول واقعی خود را در بازار بورس به کار بگیرید، باید با مدیریت موقعیت و مدیریت خطر پیش بروید. هر موقعیت دوره نگهداری سهام و پارامترهای فنی خود را دارد که به سود یا زیان میرسند و اگر هم به هدف خود رسیدید، به موقع از آن خارج شوید. با در نظر گرفتن خواستههای منطقی و روانی خود فرض کنید که سه تا پنج سهام نگهداری را در یک زمان در اختیار دارید، بعضی از آن سهامها به نفع شما پیش میرود، ولی ممکن است بعضیهای دیگر در مسیری مخالفی حرکت کنند. خوشبختانه، زمان زیادی برای یادگیری تمام جنبههای مدیریت خرید و فروش وجود دارد و تا جایی که خودتان را با اطلاعات زیاد خسته نکنید، میتوانید با مطالعه به همه آنها اشراف پیدا کنید.
اگر قبلا چنین کاری نکردهاید، وقتش رسیده که تمام فعالیتهای خرید و فروش خود را به صورت روزانه مستند کنید. این مستندات، دلایل ریسکپذیری، دورههای نگهداری سهام و ارقام سود و زیانها را شامل میشود. شما با استفاده از مشاهدات و رویدادهایی که مستند کردید، میتوانید متوجه شوید که تا چه حد پیشرفت کردید و آیا از وضعیت مبتدی بیرون آمدید یا نه. همچنین این مستندات به شما این امکان را میدهند تا پول خود را به طور ثابت از بازار خارج کنید.
کلام آخر
در پایان، به معاملهگرها پیشنهاد میکنیم با مطالعه فراوان و عمیق وارد بازار مالی شوید سپس نمودارها را مطالعه و پرایس اکشن را بررسی کنید و در آخر بر اساس مشاهدات، استراتژیهای خود را طراحی کنید. برای اینکه بدانید استراتژیهای طراحیشده شما تا چه حد کارآمدی دارند، کافیست در حین تجزیه و تحلیل و اصلاحات مداوم، استراتژی خود را روی معاملات کاغذی پیاده کنید. زمانی که همه این کارها را انجام دادید، آن موقع میتوانید قدم خود را بردارید که آن قدم ریسکپذیری واقعی سرمایه است. از آنجا که نمیخواهید سرمایهتان از بین برود، به مسائل روانشناختی بازار و مدیریت تجاری هم توجه داشته باشید.
بازار اول و دوم بورس چیست | تفاوت شاخص بازار اول و دوم
امروزه تقریباً اکثر افرادی که بورس را برای سرمایهگذاری انتخاب میکنند به بازده حاصل از سرمایهگذاری و سود آن میاندیشند شاید کمتر سرمایهگذاری بداند تعریف شاخص بورس چیست؟ چند شاخص در بازار وجود دارد؟ منظور از شاخص بازار اول و دوم بورس چیست؟ تفاوت بازار اول و دوم بورس چیست؟ اصلاً فرقی با یکدیگر دارند؟ سهام کدام بازار بهتر است؟ بازار اول بورس بهتر است یا بازار دوم؟ فرق بازار اول و دوم فرابورس چیست ؟
در این مقاله به بررسی تفاوت بازار اول و دوم بورس و اینکه بازار اول بورس بهتر است یا بازار دوم خواهیم پرداخت.
بازار اول (primary market) و دوم(secondary market) بورس چیست؟
فرق بازار اول و دوم بورس چیست ؟ کلمه “بازار” معانی مختلفی میتواند تداعی کند، اما در بیشتر اوقات برای اینکه هم بازار اصلی و هم بازار ثانویه را شامل شود، بهعنوان اصطلاح همهگیر استفاده میشود. در واقع، “بازار اول” و “بازار دوم” هر دو اصطلاحات متمایزی هستند. در مطلبی دیگر در مورد “بازار بورس چیست” صحبت کرده ایم.
بازار اصلی به بازاری که اوراق بهادار در آن ایجاد میشود اطلاق میشود، درحالیکه بازار ثانویه بازاری است که در آن بین سرمایهگذاران معامله میشود.
دانستن اینکه بازارهای اولیه و ثانویه چگونه کار میکنند کلیدی در درک چگونگی معاملات سهام، اوراق قرضه و سایر اوراق بهادار است.
ما به شما کمک خواهیم کرد که چگونگی عملکرد این بازارها و ارتباط آنها با هر یک از سرمایهگذاران را درک کنید.
دستهبندی بازارها از اقداماتی است که در بورسهای دیگر نیز اجرا میشود. در واقع طبقهبندی بازار به بازار اول و دوم و بورس اقدامی است که توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران جهت شفافیت اطلاعاتی شرکتها، مشخصشدن میزان نقدشوندگی سهام و درصد شناوریشان و … که بر اساس معیارهای مشخصی انجام میشود، صورت گرفت.
بازار اول (تابلوی اصلی و فرعی بورس) و بازار دوم چیست؟
بازار اصلی یا اول محلی است که اوراق بهادار ایجاد میشود، درحالیکه بازار ثانویه محلی است که این اوراق توسط سرمایهگذاران معامله میشود.
در بازار اولیه، شرکتها سهام و اوراق قرضه جدید را برای اولینبار به مردم میفروشند، مانند عرضه اولیه (IPO).
بازار ثانویه در اصل بازار سهام است و به بورس اوراق بهادار نیویورک، نزدک و سایر صرافیهای سراسر جهان اشاره دارد.
بازار اولیه
بازار اصلی یا اولیه جایی است که اوراق بهادار ایجاد میشود. در این بازار است که شرکتها سهام و اوراق قرضه جدید را برای اولینبار به مردم میفروشند.
عرضه اولیه یا IPO نمونهای از بازار اولیه است. این معاملات فرصتی را برای سرمایهگذاران فراهم میکند تا اوراق بهادار را از بانکی خریداری کنند که پذیرهنویسی اولیه را برای یک سهام خاص انجام داده است. IPO زمانی اتفاق میافتد که یک شرکت خصوصی برای اولینبار سهام عمومی را منتشر کند.
این اولین فرصتی است که سرمایهگذاران از طریق خرید سهام به سرمایه شرکت کمک میکنند. در واقع سرمایه سهام شرکت از وجوه حاصل از فروش سهام در بازار اولیه تشکیل شده است.
به همین ترتیب، مشاغل و دولتهایی که میخواهند سرمایه بدهی تولید کنند میتوانند انتشار اوراق قرضه کوتاهمدت و بلندمدت در بازار اولیه را انتخاب کنند.
نکته مهمی که باید در مورد بازار اصلی بدانید این است که اوراق بهادار مستقیماً از یک ناشر خریداری میشود.
بازار ثانویه
معمولاً از بازار ثانویه برای خرید سهام از بورس سهام، یاد میشود. مشخصه معین بازار ثانویه این است که سرمایهگذاران بین خود معامله میکنند.
یعنی در بازار ثانویه، سرمایهگذاران اوراق بهادار منتشر شده را بدون دخالت شرکتهای صادرکننده معامله میکنند. بهعنوانمثال، اگر به سراغ خرید سهام شرکتی بروید، فقط با یک سرمایهگذار دیگر که سهام آن را در اختیار دارد معامله میکنید. د ر مورد شاخص بازار دوم بورس بیشتر بخوانید.
بازار فرابورس
تفاوت بازار اول و دوم فرابورس چیست ؟ بعضی اوقات میشنوید که از سهمی بهعنوان سهم بازار فرابورس (OTC) یاد میشود. این اصطلاح در اصل به معنای یک سیستم نسبتاً غیر سازمانیافته بود که در آن معاملات در یک مکان فیزیکی انجام نمیشد. در مقاله ای دیگر به تعریف بازار فرابورس پرداخته ایم .
این اصطلاح بهاحتمال زیاد از معاملات خارج والاستریت حاصل شده بود که در طی بازار بزرگ گاو نر در دهه 1920 رونق گرفت، و در آن سهام “بدون نسخه” در مغازههای سهام فروخته میشد. بهعبارتدیگر، سهام در بورس اوراق بهادار ذکر نشدهاند، آنها “بدون لیست” بودند.
امروزه، اصطلاح “فرابورس” بهطورکلی به سهامهایی گفته میشود که در بورس اوراق بهادار یا بورس سهام معامله نمیشوند.
اگرچه سهام یکی از اوراق بهادار است که بیشتر مورد معامله قرار میگیرد، اما انواع دیگری از بازارهای ثانویه نیز وجود دارد. بهعنوانمثال، بانکهای سرمایهگذاری و سرمایهگذاران شرکتی و فردی صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و اوراق قرضه را در بازارهای ثانویه خریداری و میفروشند.
در بازارهای ثانویه، سرمایهگذاران بهجای اینکه با نهاد صادرکننده با یکدیگر مبادله کنند.
از طریق یکسری معاملات مستقل و درعینحال بههمپیوسته، بازار ثانویه قیمت اوراق بهادار را به سمت ارزش واقعی آنها سوق میدهد.
شاخص بازار اول و دوم چیست؟
بهطورکلی شاخص بورس TEPIX بیانگر سطح عمومی قیمتها میباشد. شاخص انواع مختلفی دارد، مانند شاخص کل، شاخص هموزن، شاخص صنعت و…
همانطور که گفته شد، شرکتها در دودسته اولیه و ثانویه دستهبندی میشوند. به همین خاطر شاخص هر یک از بازارها به طور جداگانه نیز به تفکیک بررسی میشود.
شاخص بازار اول بیانگر سطح عمومی قیمت شرکتهای پذیرفته شده در بازار اول و شاخص بازار دوم نیز بیانگر سطح عمومی قیمتهای پذیرفته شده در بازار ثانویه یا دوم میباشد
شاخص بازار اول و دوم بر اساس درصد بیان میشود و با بررسی شاخص بازار اول و دوم و مقایسه آن با شاخص کل بورس متوجه خواهیم شد که بازار به کدام سمت تمایل دارد حرکت کند. هرچند که تأثیر سهام بازار اولیه بر شاخص کل بیش از سهام بازار ثانویه میباشد.
به همین خاطر در ارزیابی سهام پورتفوی بورسی علاوه بر توجه به شاخص کل بورس، شاخص بازار اول و دوم را نیز باید مدنظر قرار دهید.
بالا بودن درصد شناوری بیشتر سهام بازار اولیه نسبت به سهام بازار دوم موجب افزایش نقدشوندگی سهام این بازار شده است که مزیت بازار اولیه نسبت به بازار ثانویه محسوب میشود.
شاخص بازار اول بورس چیست؟
بازار بورس تهران، شامل 8 شاخص است که بر اساس آن، یک نظم خاصی در آن حاکم شده است. بهطور کلی هر یک از این شاخصها بیانگر بازدهی جزئی از بازار است و در نهایت به سهامدار کمک میکند تا بتواند دید بهتری نسبت به بازار پیدا کند. شاخصهای بازار بورس اوراق بهادار تهران شامل، شاخص بازار اول و دوم بورس، شاخص کل، هم وزن و چند مورد دیگر میشود.
شاخصها به طور کلی میتوانند بر اساس ریسکپذیری، میزان کل سرمایه، شناوری سهام یا نقدشوندگی، وضعیت سود سالانه یا سودآوری کلی و حقوق صاحبان سهام، شرکتهایی را در زیر مجموعه خود قرار دهند. بهصورت کلی، سهامهایی که در شاخص بازار اول بورس قرار میگیرند، از لحاظ بنیادی و نقد شوندگی، در رتبههای اول بازار قرار دارند.
به همین دلیل نیز معمولا شاخصهای دیگر، روند به اصطلاح شارپتری دارند و دارای ریسک بیشتری به نسبت شاخص اول بورس هستند. معمولا این دسته از سهامها رشد خیلی آرام و پیوستهای دارند و سهام شرکتهای بزرگ، صنعت فلزات اساسی و پتروشیمی را شامل میشوند.
بهطور کلی، شاخص اول بازار، بسیار شبیه به شاخص 30 شرکت برتر عمل میکند، زیرا سهام مشترک زیادی در این دو گروه قرار میگیرد. اگر قصد این را دارید که سهام به اصطلاح شاخصساز و کم ریسک خریداری کنید، بهتر است تا شاخص 30 شرکت برتر یا بازار اول را تحلیل تکنیکال و بنیادی کنید تا به نتیجه خوبی دست پیدا کنید.
همچنین اگر قصد این را دارید که بدانید در یک روز معاملاتی اوراق بورس بهادار تهران، بهطور میانگین عملکرد سهامهای یزرگ بازار به چه نحو بوده است، لازم نیست تا بهصورت تک تک سهامها را بررسی کنید، زیرا شاخص بازار اول، میانگین مناسبی از این شرکتها را در هر روز معاملاتی نشان خواهد داد.
سهامهایی که در این گروه قرار میگیرند، معمولا همبستگی زیادی به نوسانات قیمت دلار نیز دارد، زیرا اکثر این سهامها دلار محور هستند و با رشد قیمت دلار، فروش و در نتیجه سودآوری شرکتهای موجود در شاخص بازار اول افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد.
به عنوان نکته آخر، میتوان گفت که عملکرد این شاخص یا شاخصهای دیگر، به تنهایی نشان دهنده عملکرد کل بازار نیست، زیرا در بیشتر موارد شاخص بازار اول میتواند مثبت باشد و اکثریت بازار قرمزپوش باشند یا اینکه بالعکس آن اتفاق بیفند، پس ملاکی برای قضاوت در ارتباط با کل بازار نیست. اگر به دنبال شاخصی هستید که میانگین عملکرد بازار را به شما نشان دهد، بهتر است تا شاخص هم وزن را دنبال کنید، زیرا در حرکت این شاخص، هر سهمی میتواند تاثیر یکسانی بر آن داشته باشد.
تفاوت بازار اول و دوم بورس چیست؟
درک تمایز بین بازار اول و بازار دوم مهم است. وقتی شرکتی برای اولینبار سهام یا اوراق قرضه منتشر میکند و این اوراق را مستقیماً به سرمایهگذاران میفروشد، این معامله در بازار اصلی یا اول اتفاق میافتد.
برخی از رایجترین و مشهورترین معاملات بازار اولیه، عرضه اولیه سهام یا عرضههای اولیه است. در حین عرضه سهام، یک معامله در بازار اولیه بین سرمایهگذار خریدار و بانک سرمایهگذاری تعهد کننده IPO اتفاق میافتد.
هرگونه درآمد حاصل از فروش سهام بازار اولیه پس از محاسبه هزینههای اداری بانک، به شرکت صادرکننده سهام میرسد.
اگر بعداً این سرمایهگذاران اولیه تصمیم به فروش سهام خود در شرکت بگیرند، میتوانند این کار را در بازار ثانویه انجام دهند.
هرگونه معامله در بازار ثانویه بین سرمایهگذاران اتفاق میافتد و عواید حاصل از هر فروش به سرمایهگذار فروش میرسد نه به شرکتی که سهام را صادر کرده است یا به بانک پذیرهنویسی.
قیمتهای درک بازار ثانویه بورس بازار اولیه اغلب از قبل تعیین میشوند، درحالیکه قیمتها در بازار ثانویه توسط نیروهای اساسی عرضه و تقاضا تعیین میشود.
اگر اکثریت سرمایهگذاران و تحلیلگران بازار معتقد باشند که ارزش سهمی افزایش خواهد یافت، برای خرید آن اقدام میکنند و قیمت سهام به طور معمول افزایش مییابد. اگر شرکتی سرمایه خود را از دست بدهد یا نتواند درآمد کافی را به دست آورد، با کاهش تقاضا برای آن سهم، قیمت سهام آن کاهش مییابد.
همانطور که در تصویر فوق هم مشخص شده است، سرمایه ثبتی شرکتهای بازار ثانویه بورس باید حداقل 200 میلیارد ریال، درصد شناوری آنها حداقل 10% و سهامی عام باشند.
همچنین شرکتهایی که سرمایه و سودآوری و درصد شناوری آزاد مناسبی دارند (طبق جدول فوق) که نشان از چشمانداز مثبت و سودآوری مناسب شرکت دارد، در بازار اول پذیرفته میشوند.
تشخیص بازار اول و دوم
در تابلوی هر سهم بازاری که شرکت در آن پذیرش شده است، مشخص است و از قسمت مشخص شده در تصاویر می توانید نوع بازاری نماد را متوجه شوید.
برای مثال بانک ملت با نماد “وبملت” در بازار اول بورس و خودرو سازی سایپا با نماد “خساپا” در بازار دوم بورس قرار دارند.
خلاصهای از تعریف و تمایز بازار اول و دوم بورس
شرکتها و سهام در بورس اوراق بهادار تهران به دو دسته بازار اول و دوم (اصلی و ثانویه) تقسیم میشود. تقسیمبندی شرکتها بر اساس معیارهای سازمان بورس است که درصد شناوری، میزان سرمایه، تعداد سهامداران، سابقه فعالیت از جمله معیارهای مهم دستهبندی شرکتها میباشد.
در بازارهای سرمایه اولیه، سهام یا اوراق بهادار جدید معامله میشوند که آنها را از طریق عرضه اولیه (IPO) به خریداران یا شرکتهای علاقهمند منتقل میکنند.
بازار ثانویه، بازاری است که سهام پذیرش شده از قبل، بین سرمایهگذاران معامله میشود. برخلاف بازار سرمایه اولیه که سرمایهگذاران مستقیماً از فروشنده خرید میکنند، سرمایهگذاران اوراق بهاداری را که قبلاً در بازار ثانویه دارند معامله میکنند.
بازارهای ثانویه سرمایه محدود به IPOS نیستند، هر سرمایهگذار میتواند در این بازار اوراق بهادار را معامله یا خریداری کند.
بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) ، بورس اوراق بهادار لندن و نزدک نمونههایی از بازارهای ثانویه هستند.
برخلاف بازار اصلی که شرکتها میخواهند در مدتزمان کوتاهی اوراق بهادار خود را بفروشند تا حجم موردنیاز را برآورده کنند، حجم اوراق بهادار معامله شده در بازار ثانویه با نوسان یا ثبات یا تقاضا و عرضه تعیین میشود و این نیز بر قیمت سهام تأثیر میگذارد.
دستهبندی بازارها از اقداماتی است که در بورسهای دیگر نیز اجرا میشود. در واقع طبقهبندی بازار به بازار اول و دوم و بورس اقدامی است که توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران جهت شفافیت اطلاعاتی شرکتها، مشخصشدن میزان نقدشوندگی سهام و درصد شناوریشان و . که بر اساس معیارهای مشخصی انجام میشود، صورت گرفت.
درک بازار ثانویه بورس
«مهلت استفاده از حق تقدم از تاریخ انتشار آگهی افزایش سرمایه به مدت 30 روز است.» جمله فوق ظرف یک ماه گذشته در تمامی اطلاعیه های اعلام مهلت استفاده از حق تقدم درخصوص افزایش سرمایه شرکت های بورسی قابل مشاهده است. این مطلب به یکی از بحث انگیزترین مسایل بورس در محافل کارشناسی بدل شده است. زیرا این مهلت اندک می تواند به تغییر ثروت و جابه جایی مالکیت سهام داران شرکت های بورسی بینجامد.
برخی از خدمات سایت، از جمله مشاهده متن مطالب سالهای گذشته روزنامههای عضو، تنها به مشترکان سایت ارایه میشود.
شما میتوانید به یکی از روشهای زیر مشترک شوید:
در سایت عضو شوید و هزینه اشتراک یکساله سایت به مبلغ 700,000ريال را پرداخت کنید.
همزمان با برقراری دوره اشتراک بسته دانلود 100 مطلب از مجلات عضو و دسترسی نامحدود به مطالب روزنامهها نیز برای شما فعال خواهد شد!
پرداخت از طریق درگاه بانکی معتبر با هریک از کارتهای بانکی ایرانی انجام خواهد شد.
پرداخت با کارتهای اعتباری بینالمللی درک بازار ثانویه بورس از طریق PayPal نیز برای کاربران خارج از کشور امکانپذیر است.
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی همه کاربران به متن مطالب خریداری نمایند!
مفهوم اوراق مرابحه در بورس
وراق مرابحه اوراق بهاداری است که دارندگان آنها به صورت مشاع، مالک دارایی مالی (دینی) هستند که بر اساس قرارداد مرابحه حاصل شده است.
– باشگاه خبرنگاران نوشت: سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعهای از آموزشها را فرا بگیرند. این روزها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.
اوراق مرابحه نوعی از اوراق بهادار است که صاحبان آن به صورت مشاع، مالک مال یا دینی هستند که بر اساس قرارداد مرابحه حاصل میشود. صاحب ورق مالک آن دین است. این اوراق بازدهی ثابت دارند و میتوان آنها را در بازار ثانویه به فروش رساند.
برای فهم بهتر این مفهوم، لازم است ابتدا مبحث صُکوک را درک کنیم. این کلمه جمع صک است که خود صورت معرب کلمه چک به شمار میرود. در فقه اسلامی این اصطلاح را برای همه انواع سفته، سند و حوالههای مالی به کار میبرند. در حقیقت، صک سندی برای بدهی مالی بشمار میآید. اوراق صکوک در کشورهای اسلامی، جایگزین اوراق قرضه هستند همچنین اوراق انواع مختلفی دارند که در این رابطه میتوان به صلم، اصطناع، مشارکت، مضاربه، مزارعه، مرابحه اشاره کرد.
خرید اوراق مرابحه از گذشته تاکنون در بین مردم رواج داشته است. در این نوع از معامله، فروشنده مبلغ تمامشده کالا را با احتساب هزینههای نگهداری و حمل و نقل، به اطلاع خریدار میرساند و درخواست مبلغی اضافی به عنوان سود میکند. مثلا میگوید قیمت تمامشده فلان کالای مشخص صد هزار تومان است، اما ما آن را با قیمت صد و ده هزار تومان در اختیار شما میگذاریم.
خریدار ممکن است مبلغ را به طور نقدی یا اقساط پرداخت کند. طبیعتا در حالت اقساط، نرخ سودی که فروشنده دریافت میکند بیشتر خواهد بود. نکته مهم این است که خریدار باید در زمان معامله قیمت واقعی و دقیق جنس و نرخ سود را بداند. اگر در آینده مشخص شود که فروشنده در این مورد دروغ گفته است، طبق اصل اختیار فسخ میتوان قرارداد بیع را فسخ کرد.
انواع اوراق مرابحه
همان طور که گفته شد دولتهای بعضی از کشورهای اسلامی، از مفهوم بیع در فقه نیز استفاده میکنند و اوراق مرابحه را به جای اوراق قرضه به فروش میرسانند تا معاملات با قوانین شریعت تناقضی نداشته باشند. این کار با روشهای مختلفی انجام میشود که آنها را به صورت کامل بررسی خواهیم کرد:
اوراق مرابحه تامین مالی
این نوع از اوراق برای تامین منابع مالی استفاده میشود. در بعضی از موارد، دولت یا سازمان ها، منابع نقدی کافی برای خرید مایحتاج خود ندارند و میخواهند از طریق فروش اوراق مرابحه تامین مالی مبلغ مورد نیاز را به دست آورند. در چنین شرایطی مراحل زیر طی خواهند شد:
• سازمان، شرکتی را به عنوان واسطه تاسیس یا انتخاب میکند.
• این شرکت اوراقی را به اندازه مبلغ مورد نیاز منتشر میکند و به فروش میرساند.
• مایحتاج را به صورت نقدی میخرد و به عنوان وکیل دارندگان اوراق، با اضافه کردن مبلغی سود و به صورت اقساط به سازمان اولیه میفروشد.
• سازمان متعهد میشود در سررسیدهای زمانی مشخص، اقساط را از طریق شرکت واسط به دست دارندگان اوراق برساند.
به عنوان مثال میتوان به اوراق مرابحه وزارت بهداشت اشاره کرد. در سال ۹۶ وزارت بهداشت در راستای تامین منابع مالی لازم برای اجرای طرح تحول سلامت، اقدام به فروش اوراق مرابحه کرد. منابع نقدی برای خرید تجهیزات پزشکی مورد نیاز بودند. مردم میتوانستند از طریق فرابورس اوراق را خریداری کنند و در ازای آن، وزارت بهداشت متعهد شد سود سالانه به مبلغ ۱۷ درصد، در فواصل زمانی شش ماهه به خریداران پرداخت کند.
توجه داشته باشید که این اوراق قابل خرید و فروش هستند. یعنی صاحبان آنها میتوانند صبر کنند تا در زمان سررسید، اصل و سود سرمایه خود را دریافت کنند یا قبل از آن اوراق را با مبلغ سود کمتری به فروش برسانند. از دیدگاه فقه اسلامی، در مورد اصل مرابحه شک و شبههای وجود ندارد، اما خرید و فروش این اوراق، که در واقع خرید و فروش دین محسوب میشود، هنوز محل بحث و اشکال است.
اوراق مرابحه تامین نقدینگی
گفته میشود این روش، ابتکار بخش خصوصی اقتصاد مالزی است و نخستین بار توسط آنها اجرایی شده. این نوع از اوراق نیز به منظور تامین منابع نقدی به فروش میرسند. در این حالت نیز یک شرکت واسط وجود دارد که منابع نقدی را با فروش اوراق از مردم دریافت میکند و به سازمان دولتی میدهد، اما در ازای آن، صاحب بخشی از اموال سازمان خواهد شد. در حقیقت، سازمان دولتی بخشی از اموال خود را به فروش میرساند و هزینه آن را نقدا دریافت میکند. سپس، آن اموال را دوباره به صورت نسیه و با پرداخت مبلغ اضافهای به عنوان سود، بازخرید میکند.
کارخانهای را در نظر بگیرید که نیاز به تامین ۱۰ میلیارد تومان نقدینگی دارد. یک شرکت واسط تاسیس یا انتخاب میکند و کار فروش اوراق مرابحه را به آن میسپارد. شرکت واسط اوراق را به مردم میفروشد، پول نقد را جمعآوری میکند و در اختیار کارخانه میگذارد و یکی از دستگاههای صنعتی را به وکالت از صاحبان اوراق به مبلغ ۱۰ میلیارد تومان خریداری میکند و همان دستگاه را با مبلغ ۱۲ میلیارد تومان و به صورت اقساط دوباره به کارخانه میفروشد.
همه چیز مثل حالت قبلی است. کارخانه باید مبلغ دریافتی را با سود آن به خریداران پرداخت کند. در این مدت نیز حق استفاده از دستگاه را خواهد داشت فقط مالکیت را برای مدتی واگذار و دوباره به صورت اقساط آن را بازخرید کرده است.
اوراق مرابحه تامین سرمایه شرکتهای تجاری
در این مدل، یک شرکت به عنوان بانی و تامینکننده سرمایه شروع به فعالیت میکند. این شرکت اوراق مرابحه را به مردم میفروشد و با سرمایه به دست آمده، کالاهای مورد نیاز سازمانها و شرکتهای دیگر را خریداری میکند. سپس این کالاها را به صورت اقساطی به آنها میفروشد و مبلغی را نیز به عنوان سود به ارزش واقعی کالا اضافه میکند. سازمانها باید در فواصل معین اقساط را پرداخت کنند و شرکت واسط باید سود را، با کسر کارمزد خود، به دارندگان اوراق برساند و با اصل سرمایه، تجارت را ادامه دهد.
هر کسی که این اوراق را در اختیار داشته باشد، در سرمایههای شرکت، اعم از نقدی و غیر نقدی، سهیم است. به همین دلیل، این اوراق ماهیتی شبیه اوراق سهام دارند.
اوراق مرابحه رهنی
بانکی را در نظر بگیرید که تسهیلاتی را به صورت اقساط به سازمانها یا نهادهای دولتی داده است تا در آینده به صورت اقساط و با دریافت سود، آن را پس بگیرد. حالا میخواهد مبلغ تسهیلات را به صورت نقدی در اختیار داشته باشد. بنابراین، شرکت واسطی را تاسیس یا انتخاب میکند که با انتشار اوراق مرابحه، مبلغ را به صورت نقدی از مردم دریافت کند.
در ازای دریافت این مبلغ، دین را با سود کمتری به شرکت واسطه میفروشد. سپس تضمین میکند که در سررسید اقساط، مبالغ را از بدهکاران دریافت کند و از طریق شرکت واسطه به دست مردم برساند. در این حالت، بانک از مقداری از سود خود چشم پوشی کرده است تا بتواند مبلغ را به صورت نقد در اختیار داشته باشد.
بازار ثانویه اوراق مرابحه
در همه انواعی که مطرح شد، امکان خرید و فروش اوراق مرابحه قبل از سررسید وجود دارد. یعنی هر کسی که با پرداخت مبلغ معینی اوراقی را به عنوان بیع مرابحه خریداری کرده است، میتواند آنها را در بازار ثانویه بفروشد. هر یک از این اوراق ارزش مشخصی دارند که اصطلاحا به آن ارزش اسمی گفته میشود. کسی که بخواهد قبل از رسیدن زمان سررسید آنها را بفروشد، مبلغی کمتر از این ارزش اسمی دریافت خواهد کرد. هر چه زمان فروش به زمان سررسید اوراق نزدیکتر باشد، قیمت فروش به قیمت اسمی نزدیکتر و نرخ تنزیل کمتر خواهد بود.
در همه انواعی که نام برده شد، به جزء نوع سوم، دارندگان اوراق مرابحه، در واقع مالک یک دین یا سند مالی با سررسید معین هستند و این دین را در بازار ثانویه به شخص ثالثی میفروشند، در نوع سوم، صاحب اوراق در سرمایهها و داراییهای شرکت سهیم است و میتواند هر وقت که بخواهد سهم خود را به فروش برساند.
دیدگاه شما