کاربرد سهام چیست؟

انتشار سهام بی نام در ایران ممنوع است

کاربرد سهام چیست؟

بنا به تعریف قانون تجارت، سهم قطعه‌ای از سرمایه شرکت است. سرمایه ی شرکت های سهامی خاص یا سهامی عام، به قسمت‌های مساوی تقسیم می‌شود که به هریک از این قسمت‌ها یک ( سهم یا سهام ) گفته می‌شود. اساسی‌ترین فرق بین یک شرکت سهامی خاص با سهامی عام، این است که همه می‌توانند سهم شرکت‌های عام را خرید و فروش کنند ولی مالکیت شرکت‌های سهامی خاص در مالکیت عده‌ای خاص است. شرکت‌ها برای جذب سرمایه برای پیشبرد و توسعه فعالیت‌ها و تعریف پروژه‌های جدید، سهام‌شان را عرضه می‌کنند.
با خرید هر سهم از یک شرکت، فرد به سهامدار آن شرکت تبدیل و در سود و زیان آن شرکت شریک می‌شود. سهامدار براساس حقی که در ازای خرید هر برگه سهم به او اعطا می‌شود، می‌تواند در مجمع عمومی شرکت که هر سال برای تصمیم‌گیری‌های کلی شرکت برگزار می‌شود، رای دهد و هر سهم یک حق رای را دارا می باشد.
اگر سرمایه شرکت‌های سهامی را به قسمت‌های برابر و مساوی تقسیم کنیم، هر قسمت برابر با یک سهم می‌شود. براساس ماده 29 قانون تجارت، ارزش اسمی هر سهم در شرکت‌های سهامی عام، 1000 ریال است. کاربرد ارزش اسمی سهم، برای به دست‌آوردن تعداد سهام شرکت‌ها است. اگر سرمایه شرکت‌های سهامی عام را بر عدد 1000 ریال تقسیم کنیم، تعداد سهام آن شرکت بدست می‌آید. مثلا اگر سرمایه یک شرکت 20.000.000 ریال (معادل دو میلیون تومان) باشد، تعداد سهام شرکت برابر است با:

عدد سهم 20000=20000000/1000

اوراق حقوق صاحبان سهام یکی از انواع اوراق بهادار موجود در بازارهای مالی است که می‌توان آن را به موارد سهام عادی، ممتاز، حق تقدم، جایزه، بی‌نام، با نام، نقدی و یا غیرنقدی تقسیم بندی کرد. به کلیت این مجموعه اوراق صاحبان سهام یا به اختصار سهام گفته می‌شود که در ادامه این مقاله به بررسی این موارد می‌پردازیم.

انواع سهام در بازار بورس ایران

سهام را می‌توان از جهات مختلفی تقسیم کاربرد سهام چیست؟ کرد. از نظر حقوق دارنده به دو دسته عادی و ممتاز تقسیم می شود.

سهام عادی و ممتاز

در دنیای بازارهای مالی، سهم از نظر حقوق دارنده سهام، به دو دسته ممتاز و عادی دسته‌بندی می‌شود. سهم عادی که در بورس تهران فقط از این نوع سهم معامله می‌شود، قسمتی از مالکیت شرکت است و تمام ریسک موجود در فعالیت اقتصادی شرکت را به میزان سهامی که سهامدار در اختیار دارد، شامل میشود. سهام ممتاز که در بازار مالی ایران کاربرد سهام چیست؟ و بورس تهران وجود ندارد نوعی سهم است که برخی ویژگی‌های اوراق قرضه و سهام عادی دارد. پیش از اینکه سود سهام عادی پرداخت شود، باید سود سهام ممتاز پرداخت شود. سود این نوع از سهم به طور ثابت پرداخت می‌شود و در مواردی که شرکت‌ قادر به پرداخت سود سهام نباشد، سود اینگونه سهم به صورت انباشته در سال‌های بعد پرداخت می‌شود.
اگر در سال‌های پر رونق سود سهامداران عادی افزایش یابد، سود سهامداران ممتاز که قبلا گفتیم دارای نرخ سود ثابت هستند، تغییری نخواهد کرد. در زمان ورشکستگی یا انحلال شرکت، ابتدا بدهی‌های شرکت تسویه می‌شود و سپس باید حقوق صاحبان سهام ممتاز پرداخت شود. باقیمانده‌ی دارایی‌ها به سهام‌داران عادی تعلق خواهد گرفت.

سهام حق تقدم

سهام حق تقدم در واقع حاصل از افزایش سرمایه شرکت از طریق آورده نقدی سهامداران است.. (برای اطلاع بیشتر اینجا کلیک کنید)

سهام جایزه

سهام جایزه حاصل از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها و یا سود انباشته است. به نسبت تعداد سهم تحت مالکیت سهامدار و درصد افزایش سرمایه شرکت، تعدادی سهام جایزه به فرد تعلق می‌گیرد و به همان نسبت از قیمت سهم کاسته می شود یعنی بعد از افزایش سرمایه کل دارایی سهامدار درآن سهم تغییری نمی کند. ( برای اطلاع بیشتر اینجا کلیک کنید)

سهام کنترلی یا مدیریتی

سهام کنترلی، به سهامی گفته می‌شود که دارنده آن حق رای کافی برای اعمال مدیریت در یک شرکت را داشته باشد، وی می‌تواند یک یا چند عضو هیئت مدیره را تعیین کند. حداقل میزان سهام کنترلی لازم بسته به تعداد هیئت مدیره هر شرکت و تعداد سهم هر شرکت دارد.

سهام نقدی و سهام غیرنقدی

سهام نقدی به سهامی اطلاق می‌شود که مبلغ آن به شکل نقدی پرداخت شده باشد و سهام غیرنقدی نیز سهامی است که قیمت آن در قالب آورده غیرنقدی شامل ساختمان، خودرو، ماشین آلات، لوازم اداری، مواد اولیه و نظایر آن تامین شده باشد. به عنوان مثال هرگاه برخی از موسسین در ابتدای تشکیل شرکت، آورده غیرنقدی همانند زمین، امتیاز یا کارخانه و… داشته باشند باید قبل از تشکیل مجمع عمومی موسسین سهام غیرنقدی به وسیله کارشناس رسمی وزارت دادگستری ارزیابی شده و نظریه کتبی آن کارشناس به مجمع عمومی ارائه شود. مجمع عمومی نمی‌تواند سهام غیر نقدی را بیش از آنکه گزارش کارشناس رسمی دادگستری ارزیابی نشده، قبول کند.

سهام با نام و سهام بی‌ نام

سهم از نظر صاحب سهام به دو نوع با نام و بی‌نام تقسیم می‌شود. اگر در برگه سهم نام کسی به عنوان صاحب سهام درج نشده باشد و یا این برگه در دفتر سهم شرکت به نام کسی ثبت نشده باشد، این سهم یک سهام بی‌نام است. اینگونه سهام در قانون تجارت، تابع قوانین در وجه اسناد حامل است. در واقع برای انتقال اعتبار این برگه سهم به فردی دیگر، سهامدار نیازی به انجام هیچ‌گونه تشریفات و قراردادی ندارد و ارزش سهام متعلق به کسی است که ورقه سهام را در اختیار دارد.
سهام با نام، سهامی است که نام مالک آن در برگه سهم یا در دفتر سهم شرکت ثبت شده باشد. انتقال این نوع از سهام باید طبق ماده 40 لایحه قانونی مصوب، در دفتر ثبت سهم شرکت به ثبت برسد و انتقال دهنده یا وکیل یا نماینده قانونی او باید انتقال را در دفتر مزبور امضا کند.

انتشار سهام بی نام در ایران ممنوع است

ارزش گذاری سهام

اساسا پنج نوع ارزش در بازار سرمایه و سهام وجود دارد.

ارزش اسمی:

ارزشی است که در زمان تاسیس شرکت برای اوراق سهام منتشر شده تعیین می‌شود. این ارزش، ارزش واقعی نبوده و قیمتی است که در اساسنامه شرکت درج می‌شود. در بورس تهران ارزش اسمی هر برگه سهم عادی، 1000 ریال یا 100 تومان است. ارزش اسمی هر سهم شرکت از تقسیم سرمایه آن شرکت بر تعداد سهم آن بدست می‌آید.

ارزش دفتری:

برای هردارایی شرکت در ترازنامه شرکت، عددی به عنوان ارزش آن دارایی ثبت شده است. این عدد ارزش دفتری دارایی است. اساس تعیین ارزش دفتری سهم یک شرکت، ارزش دفتری دارایی‌های آن شرکت پس از کسر بدهی‌های آن شرکت است. به زبان دیگر، پس از کسر بدهی‌ها از دارایی‌های سهم حقوق صاحبان سهام بدست می آید که بعد از تقسیم حقوق صاحبان سهام بر تعداد سهام شرکت، ارزش دفتری سهم بدست می‌آید. در زمان تاسیس شرکت، عموما ارزش دفتری و اسمی باهم برابر هستند. ارزش دفتری هر سهم برپایه ارزش دارایی‌های ثبتی در ترازنامه است ولی ارزش بازار سهم بر اساس ارزیابی سرمایه‌گذاران از نحوه فعالیت شرکت است.

ارزش بازار:

قیمتی که بر اساس اصل عرضه و تقاضا در بازار برای هر سهم مشخص می‌شود را گویند. این ارزش همان قیمتی است که سهامداران در روزهای معاملاتی اقدام به خرید و فروش سهم بر اساس آن می‌کنند.

ارزش جایگزینی:

ارزش جایگزینی، ارزش یک سهم شرکت است با فرض اینکه یک شرکت دقیقا مانند همان شرکت در تاریخ محاسبه، ایجاد شود. اگر شرکت قصد فروش دارایی‌های خود را نداشته باشد، از ما به تفاوت ارزش جایگزینی با بهای تمام شده تاریخی، عایدی نداشته و سودی کسب نمی‌کند. اما چنانچه قصد فروش دارایی را داشته باشد، یک سود غیرعملیاتی کسب خواهد کرد. این سود به روند کلی و اصلی فعالیت شرکت ارتباط ندارد. براساس این روش، تمام هزینه‌های تاسیس و راه‌اندازی مجدد شرکت تا شرایط کنونی آن، برآورده شده و بر تعداد سهم منتشر شده تقسیم می‌شود.

ارزش ذاتی:

ارزش ذاتی سهم ارزش واقعی شرکت است که بر اساس خالص ارزش روز دارایی های شرکت و سود ها و جریان های نقدی که احتمال می رود در آینده بدست بیاورد محاسبه می شود.

• 
  
  1. خالص ارزش روز دارایی ها:
     این ارزش با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود:

1. جریان های نقدی احتمالی
2. نرخ رشد آتی احتمالی
3. سود های آتی احتمالی

بهترین سهام ها

استراتژی‌های مختلفی برای انتخاب و یافتن بهترین سهم پیش‌روی سرمایه‌گذاران قرار دارد. برآیند سه تکنیک تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و تابلوخوانی به همراه تحلیل روانشناسی بازار می‌تواند کاربرد سهام چیست؟ به انتخاب بهترین سهم (ها) در بازار منتهی شود. به صورت کلی، می‌توان یک سهم خوب را از طریق تحلیل بنیادی آن سهم انتخاب کرد و از طریق تابلوخوانی و تحلیل تکنیکال در زمان مناسب اقدام به خرید آن سهم کرد. می‌توان گفت یک شرکت، باید شرایط زیر را داشته باشد تا بتوان گفت سهم آن شرکت برای خرید ارزنده است:

• حجم معاملات و نقدشوندگی خوبی داشته باشد.
• سود باکیفیت داشته باشد و سود آن از محل فعالیت اصلی شرکت باشد.
• زیان انباشته نداشته باشد یا زیان آن رو به کاهش باشد.
• قیمت سهم پایین تر از ارزش ذاتی خودش باشد.
• نسبت P/E متعادلی داشته باشد.
• هزینه‌های مالی و عملیاتی معقولی نسبت به سود عملیاتی و درآمد عملیاتی‌اش دارد.
• طرح‌های توسعه‌ای خوبی برای آینده دارد.
• وابستگی کمی به واردات از خارج از کشور دارد.
• صادرات قابل توجهی دارد.
• بازار فروش متنوعی دارد.

حقوق صاحبان سهام

با خرید هربرگه سهم از یک شرکت، سهامدار در فعالیت‌ها، سود و زیان شرکت سهیم می‌شود. سهامدار اجازه ندارد که به واسطه سرمایه‌گذاری که در شرکت کرده و تعداد برگه سهمی که در مالکیت خود دارد، هرکاری که دلش خواست با یک شرکت یا دارایی‌های آن انجام دهد. بنابراین اگر شخص مالک 33 درصد از سهم شرکت باشد نمی‌تواند ادعا کند که مالک یک سوم آن شرکت است بلکه می‌تواند ادعا کند که یک سوم از سهم شرکت را در اختیار دارد . به همین ترتیب شخص نمی‌تواند با ادعای مالکیت درصدی از سهم شرکت، دارایی از شرکت را از آن خود کند. بعنی مثلا نمی‌تواند یکی از صندلی‌های شرکت را بردارد چراکه این صندلی متعلق به شرکت است نه سهامدار آن. این امر به طور کلی تحت عنوان “جدایی مالکیت و کنترل” شناخته می‌شود.
مالکیت سهم یک شرکت به سهامدار، حق رای در جلسات مجمع را می‌دهد و در صورت توزیع سود، می‌تواند آن را دریافت کند. همچنین این حق به سهامدار یک شرکت داده می‌شود که به موجب مالکیت برگه سهام، بتواند آن را بفروشد یا از طریق خرید برگه سهام دیگران سرمایه خود را در شرکت افزایش دهد. هرچه تعداد سهم تحت مالکیت یک سهامدار بیشتر باشد، قدرت رای او در در مجمع عمومی شرکت (که وظیفه تصمیم‌گیری‌های کلی شرکت از جمله انتخاب هیئت مدیره را دارد) بیشتر می‌شود. به گونه‌ای که دارنده اکثریت سهم یک شرکت با تعیین هیئت مدیره می‌تواند تصمیمات خود در شرکت پیاده کند.

تفاوت اوراق حقوق صاحبان سهام و اوراق قرضه (بدهی)

اوراق قرضه اساسا از چند جهت با سهام متفاوت است، سهام توسط شرکت‌ها عرضه می‌شود تا شرکت‌ها بتوانند کسب و کار خود را توسعه داده یا پروژه‌های جدید را پیش ببرند. اوراق قرضه نوعی از سرمایه‌گذاری است که شخص به یک نهاد پول قرض می‌دهد و طرف مقابل که پول را قرض کرده متعهد می‌شود تا وجه یا اعتبار مورد نظر را در بازه‌ی زمانی مشخص و با پرداخت سود دوره‌ای ثابت پرداخت نماید. اوراق قرضه یا اوراق بادرآمد ثابت، به منظور تامین مالی پروژه‌ها و فعالیت‌‌های دولتی و شهری انتشار می‌یابند. در واقع صاحبان اوراق قرضه طلبکار شرکت هستند و حق دریافت سرمایه اصلی خود را دارند.
در صورت ورشکستگی شرکت، طلبکاران نسبت به سایر ذینفعان اولویت قانونی دارند و در صورتی که شرکت مجبور به فروش دارایی‌های خود شود، اولویت پرداخت مطالبات با دارندگان اوراق قرضه است و در مقابل سهامداران در ردیف آخر پرداخت قرار دارند و غالبا در این موارد پولی دریافت نمی‌کنند. این یعنی سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه، کم‌ریسک‌تر از خرید سهام شرکت است.

چگونه می‌توان سهم یک شرکت را خرید

برای خرید سهم و ورود به بازار اوراق بهادار تهران (بورس) باید در ابتدا در سامانه سجام به آدرس ( اینجا کلیک کنید) و سپس در یکی از کارگزاری‌های موجود در بازار ثبت نام کنید. بعد از اینکه کد 10 رقمی از طرف سامانه سجام برای شما ارسال شد به مراکز مجاز احراز هویت، مراجعه کرده و یا بصورت غیر حضوری از طریق اپلیکیشن های معرفی شده در سایت سجام احراز هویت شوند و کد بورسی برای آن ها صادر شود. سپس در یکی از کارگزاری بورس ثبت نام کنند و اقدام به دریافت یوزر پسورد انلاین کنند که بتوانند در سامانه کارگزاری آنلاین سهام مورد نظر خود را خریداریی کنند.

سهم و سهام چیست و خرید و فروش آن چگونه انجام می شود؟

بازار سرمایه در ایران آنچنان که باید، مورد توجه قرار نگرفته است. به همین دلیل است که بسیاری از مردم سرمایه‌های خود در بانک‌ها نگهداری می‌کنند و به اندک سود سپرده‌های بانکی راضی هستند. افرادی هم که جسارت و شجاعت بیشتری دارند از سرمایه خود برای راه‌اندازی یک کسب و کار استفاده می‌کنند.

عده‌ای دیگر هم سرشان را به بازار ملک، ارز و طلا گرم کرده‌اند. بسیاری از افراد درکی از مفهوم سهام ندارند و در پاسخ به این سوال که سهم و سهام چیست؟ تنها سکوت می‌کنند. به همین دلیل در این مقاله به تعریف سهام می‌پردازیم.

سهم و سهام چیست؟

اگر سرمایه شرکت‌های سهامی را به قسمت‌های برابر و مساوی تقسیم کنیم هر قسمت برابر با یک سهم می‌شود. این سهم، نشان دهنده میزان مشارکت، تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی است. دارنده سهم نمی‌تواند به نسبت سهم خود ادعایی برای مالکیت بخشی از دارایی‌های شرکت داشته باشد.

در عوض، به اندازه سهم خود در شرکت، دارای حق و حقوق است. بر اساس این حق، سهام‌دار می‌تواند از منافع شرکت استفاده کند، در مجمع عمومی رای دهد و در صورت انحلال شرکت از دارایی شرکت سهیم خواهد شد.

انواع سهام

سهام مورد معامله در بورس اوراق بهادار را از سه منظر می‌توان دسته‌بندی و مورد بررسی قرارداد:

سهام بانام و بی‌نام

منظور از سهام بانام این است که نام صاحب سهام (خریدار سهم) بر روی ورقه سهام درج می‌شود و درنتیجه قابلیت نقل و انتقال تنها از طریق معاوضه امکان‌پذیر می‌گردد. فرضاً اگر شخص الف خریدار سهام باشد تحت هیچ شرایطی شخص نمی‌تواند اقدام به فروش سهام نماید. اما سهام بی‌نام اصطلاحاً در وجه حامل صادرشده و هر فردی که برگه سهام را در اختیار داشته باشد می‌تواند اقدام به فروش سهام نماید. لازم به ذکر است که تمامی سهام مورد معامله در بازار بورس اوراق بهادار تهران بانام می‌باشد.

از منظر رفتار سهام

با استناد به کتاب مدیریت پرتفوی با رویکرد کاربردی می‌توان سهام حاضر در بورس را به‌ شرح ذیل دسته‌بندی کرد:

سهام ارزشی: سهامی که از منظر بنیادی ارزشمند بوده و عموماً می‌توان از آن‌ها به سهام ایمن اشاره کرد و چندین سال است که به‌اصطلاح در سطح بالغ خود بوده و می‌توان از آن‌ها به‌عنوان سهام با سود نقدی جذاب یادکرد.

سهام رشدی: در این دسته سهامی قرار می‌گیرد که به دلایل بنیادی مختلف پتانسیل رشد بسیار خوبی دارند و می‌توان با تلفیق تحلیل‌های بنیادی و تکنیکال سود جذابی را شناسایی کرد.

علاوه بر دسته‌بندی فوق می‌توان با توجه به کاربرد سهام چیست؟ وضعیت بازار بورس ایران سهام دیگری همچون سهام نوسانی، سهام روندی و …. را تعریف کرد که در مقاله‌ای دیگر در رابطه با آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

از منظر ماهیت سهام:

سهام عادی و سهام ممتاز در بسیاری از کشورهای جهان رایج بوده و مورد دادوستد قرار می‌گیرد. در ادامه در رابطه با سهام عادی توضیحات مبسوطی ارائه‌شده است. سهام ممتاز نیز دارای انواع مختلفی همچون جمع شونده، غیر جمع شونده، با حق رای مضاعف و …. دارد، اما کاربرد سهام چیست؟ با توجه به اینکه طبق قانون تجارت ایران شرکت‌های حاضر در بورس اوراق بهادار مجاز به انتشار سهام ممتاز نیستند از توضیح آن خودداری می‌کنم.

منظور از سهام عادی چیست؟

سهام در واقع یک ورقه بهادار است که بیانگر ادعای مالکیت دارنده آن نسبت به دارایی‌ها و سود شرکت می‌باشد و در واقع این فرد جزو مالکان شرکت سهامی می‌گردد. حال اینکه سرمایه‌گذار چند درصد از مالکیت شرکت را دارا هست؟ برای این منظور بایستی ببینیم که این سرمایه‌گذار چند درصد از کل سهامی که منتشرشده را در اختیار دارد، مثلاً فرض کنید یک شرکت سهامی تعداد ۱۰۰ میلیون سهم را منتشر کرده است. حال اگر یک سهامدار تعداد ۱ میلیون سهم از آن شرکت را در اختیار داشته باشد، در واقع مالک یک درصد از شرکت مزبور است. عموم سرمایه‌گذاران خرد درصد مالکیت زیر یک درصد دارند مگر آنکه هدف خاصی را دنبال نمایند.

ویژگی‌های سهام عادی

۱- مالکان این نوع از ورقه بهادار در تمامی مجامع من‌جمله عمومی عادی، فوق‌العاده جهت افزایش سرمایه دارای حق رای می‌باشند و به ازای هر سهم یک حق رای دارند. معمولاً در مجامع مذکور اشخاص حقیقی یا حقوقی که جزو سهامداران درصدی( سهامداران بیش از یک درصد ) یا سهامدار عمده هستند از قدرت بیشتری جهت اعمال خواسته خود برخوردارند چون تعداد سهام بیشتری را نسبت به سایرین در اختیاردارند.

۲- دارنده سهام عادی از سود نقدی مصوب مجامع بهره‌مند گردد. لازم به ذکر است که شرکت‌های سهامی مدتی پس از پایان سال مالی خود مجمع عمومی عادی صاحبان سهام را برگزار می‌کنند و درصورتی‌که در مجمع تصویب گردد به ازای هر سهم درصدی از سود هر سهم محقق شده را بین سهامداران تقسیم کننند و مالکان سهام عادی از سود نقدی مزبور بهره‌مند می‌شوند.

۳- اولویت در افزایش سرمایه: زمانی که شرکت اقدام به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی می‌کند اولویت با سهامدارانی است که در مجمع شرکت کرده‌اند( در زمان برگزاری مجمع فوق‌العاده افزایش سرمایه سهامدار شرکت بوده‌اند) و از این طریق می‌توانند درصد مالکیت خود را حفظ نمایند.

۴- قابلیت بالای نقد شوندگی: برخلاف سهام شرکت‌هایی که در بازار حضور ندارند سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار به‌راحتی معامله می‌گردند و درصورتی‌که مالک سهام بخواهد از سهم خارج شود و سهام خود را به فروش برساند به دلیل وجود بازار رسمی بورس اوراق بهادار به‌راحتی می‌تواند به متقاضیان سهام خود را عرضه نماید.

۵- مسئولیت محدود: سهامداران در قبال بدهی‌هایی که شرکت سهامی اخذ می‌نماید مسئولیت محدود دارند و این بدین معناست که در صورت عدم توانایی شرکت در بازپرداخت دیون، دارایی‌های شخصی سرمایه‌گذاران درخطر نیست و مسئولیت آن‌ها تنها به میزان آورده‌شان است.

۶- امکان کسب بازدهی بالا: درصورتی‌که سرمایه‌گذاران با توجه به‌تمامی ابعاد تحلیلی اقدام به سرمایه‌گذاری نمایند در بورس اوراق بهادار و در طی یک سال عموماً می‌توان بازدهی بیشتر از سود سپرده بانکی را کسب کرد.

شاید بد نباشد کمی هم در مورد مفهوم «سرمایه» و چیستی رقم «۱۰۰۰ ریال» برایتان بگوییم.

منظور از سرمایه شرکت های سهامی چیست؟

منظور از «سرمایه» در واقع همان آورده مالکین شرکت است. هر شرکت برای انجام فعالیت‌های تجاری و کسب درآمد در ابتدا باید سرمایه‌ای داشته باشد. حداقل مبلغ این سرمایه از پنج میلیون ریال شروع می‌شود و حداکثری برای آن تعریف نشده است.

در تاریخ نگارش این مقاله، بیشترین میزان سرمایه متعلق به شرکت «سرمایه گذاری نفت و گاز تأمین» با نماد «تاپیکو» است که با مبلغ سرمایه ۸۱۵۰۰ میلیارد ریال در بازار سرمایه فعالیت دارد.

بر اساس ماده ۲۹ قانون تجارت، ارزش اسمی هر سهم در شرکت‌های سهامی عام «هزار ریال» است. شاید با خودتان بگویید: «این مبلغ هزار ریال – یا ۱۰۰ تومان – چه کاربردی می‌تواند داشته باشد؟» در پاسخ باید بگوییم که برای به دست آوردن تعداد سهام شرکت‌ها از «مبلغ اسمی» هر سهم استفاده می‌شود.

اگر بخواهیم تعداد سهام هر شرکت را به دست آوریم باید مبلغ سرمایه شرکت را – که کاربرد سهام چیست؟ در بخش حقوق صاحبان سهام عنوان می‌شود – بر عدد مبلغ اسمی یا همان ۱۰۰۰ ریال تقسیم کنیم. برای روشن‌تر شدن این موضوع به محاسبه تعداد سهام شرکت سهامی عام «توکاریل» با نماد «توریل» می‌پردازیم:

مبلغ سرمایه در ترازنامه تصویر بالا، ۲۰۰۰ میلیارد ریال است. بنابراین، تعداد سهام شرکت توریل بر اساس محاسبات ترازنامه‌ای شرکت برابر است با:

۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰/۱۰۰۰=۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ عدد سهم

سهام شرکت را می‌توان به کیکی تشبیه کرد که به قسمت‌های برابر، برش خورده است. هر فرد با توجه به سهم خود بر یک عدد یا تعدادی از آن برش‌ها حق مالکیت دارد.

✔ فلسفه وجودی سهم چیست؟

برای درک اهمیت وجودی سهام و پاسخ به پرسش سهم چیست در ابتدا از دید یک شرکت به ماجرا نگاه می‌کنیم و سپس از منظر سرمایه‌گذاران به سهام می‌نگریم. فرض کنید شما سرمایه‌ای دارید و می‌خواهید کسب‌وکاری را راه‌اندازی کنید.

کار را با خرید مواد لازم و تجهیزات مورد نیازتان آغاز می‌کنید. به کاربرد سهام چیست؟ مرور فعالیت خود را گسترش می‌دهید و پس از چندین سال شرکتی بسیار بزرگ با عملکرد مناسب خواهید داشت. شما در جایگاه مالک شرکت به دنبال این هستید که بتوانید از سرمایه‌های صاحبان ثروت و عموم مردم در جهت توسعه شرکت استفاده کنید و مدام به سراغ وام بانکی و قرض گرفتن نروید.

در نتیجه شرکت خود را به سهامی عام تبدیل کرده و سرمایه ثبت‌ شده را به سهام ۱۰۰۰ ریالی تقسیم می‌کنید. پس از مدتی شرکتتان وارد بازار بورس می‌شود و بخشی از سهام شرکت به دست سرمایه‌گذاران می‌افتد.

در واقع بازار بورس شرایطی را فراهم می‌کند تا شما بدون نیاز به انحلال شرکت یا صرف زمان زیاد جهت یافتن شریک به سرعت به منابع جدید دست پیدا کنید. حال که اهمیت انتشار سهام را برای صاحبان کسب‌وکار و شرکت‌ها درک کردید به اهمیت نقش سهام برای سرمایه‌گذاران می‌پردازیم.

✔ بازی سهام و سرمایه گذاران

سهم یک ورقه بهادار (یعنی ورقه دارای ارزش) است که با داشتن آن مالکیت یک شرکت را به دست می‌آورید. در واقع اگر سرمایه شرکت را به قسمت‌های مساوی تقسیم کنیم به هر قسمت آن یک سهم می‌گویند. دقت کنید که شما با خرید یک سهم، مالکیت یک شرکت بورسی را به دست می‌آورید

در حالی‌ که خارج از بازار بورس برای تصاحب یک شرکت نیازمند سرمایه بسیار سنگینی هستید. از طرفی علاوه بر مالکیت یک شرکت، مزایایی به شما تعلق می‌گیرد که بر جذابیت مالکیت سهام می‌افزاید. اگر شما بخواهید در فضایی خارج از بورس با مالک یک شرکت توسعه ‌یافته وارد مذاکره شوید، یا آن فرد درخواست شما را رد می‌کند یا اینکه مبلغی بسیار سنگین را به شما پیشنهاد خواهد داد.

هم‌چنین شما نمی‌توانید ارزیابی دقیقی از ارزش واقعی آن شرکت داشته باشید زیرا به اطلاعات دقیق صورت‌های مالی و فعالیت عملیاتی آن شرکت دسترسی ندارید.

از طرفی ممکن است چون شما تخصص لازم را در رابطه با حوزه فعالیت آن شرکت نداشته باشید فرد مناسبی کاربرد سهام چیست؟ برای شراکت نباشید. در نقطه مقابل وقتی در بازار بورس، سهامی را می‌خرید نیازی به داشتن تخصص لازم در زمینه فعالیت آن شرکت ندارید. از طرفی قیمت سهام در بازار بر اساس عرضه و تقاضای تعداد بی‌شماری از سرمایه‌گذاران تعیین می‌گردد و شما راحت‌تر می‌توانید نسبت به ارزیابی قیمت سهام یک شرکت بورسی اقدام کنید.

گذشته از این‌ها بر اساس قوانین سازمان بورس هر سهام‌داری به اطلاعات مالی و جزییات فعالیت شرکت‌های بورسی دسترسی دارد. در نتیجه شما می‌توانید به راحتی، فعالیت شرکت را ارزیابی کنید. هیچ کدام از مزیت‌های گفته شده شامل یک شرکت غیربورسی نمی‌شوند.

✓ سهام چه مزیت‌هایی برای سرمایه گذاری دارد؟

۱- شما با خرید سهام، متناسب با درصد مالکیت اوراق در تصمیم‌های مجامع شرکت‌های بورسی حق رای خواهید داشت. در واقع بابت مالکیت هر ورقه سهام یک رای از آن شما خواهد بود. در مجامع شرکت‌های بورسی تصمیم‌‌گیری‌هایی درباره افزایش سرمایه، انتخاب هیئت‌مدیره، تصویب صورت‌های مالی و … انجام می‌شوند.

۲- اگر یک شرکت در یک سال مالی (دوره ۱۲ ماهه فعالیت خود) سود خالص را به دست بیاورد، طبق قانون باید حداقل ۱۰ درصد آن را بین سهامداران تقسیم کند.

۳- یکی از بزرگ‌ترین مزایای سهام برای سرمایه‌گذاران وجود بازاری متشکل است که بر اساس آن می‌توانید بدون دغدغه سهام خریداری‌ شده خود را به فروش برسانید. درحالی‌که اگر شما مالک یک شرکت غیربورسی بودید برای فروش آن با مشکلات متعددی هم چون راضی کردن سایر شرکا، یافتن شریک جدید جهت فروش شرکت به وی و عدم وجود مرجع مشخصی جهت ارزش‌گذاری سهام خود روبه‌رو می‌شدید.

۴- متناسب با سطح سرمایه خود، می‌توانید در بازار سرمایه سهام بخرید. در واقع سقفی برای ورود سرمایه به بازار بورس وجود ندارد. درحالی‌که وقتی شما مالک یک شرکت غیربورسی هستید حجم سرمایه محدودی را می‌توانید به شرکت وارد کنید. در واقع، سرمایه مازاد شما به راحتی قابلیت سرمایه‌گذاری مجدد را ندارد. این شرط برای حداقل سرمایه در بورس هم همین طور است.

۵- خرید سهام جدید: با توجه به وجود بازار متشکل و وجود یک ساختار منظم و وجود نهادی تحت عنوان «کارگزاری» به راحتی می‌توان به خرید و فروش سهام در بازار سرمایه پرداخت. درحالی‌که چنین راحتی در معاملات خارج از بورس وجود ندارد. در واقع شما جهت انجام معاملات در بازار بورس، باید ابتدا به یکی از کارگزاری‌های مورد تائید سازمان بورس مراجعه کنید و ضمن پر کردن فرم‌های ثبت‌نام، در سامانه سجام نیز ثبت‌نام نمایید تا پس از دو روز کاری کد بورسی (کدی یکتا از سه حرف اول نام خانوادگی شما و ۵ رقم) صادر گردد و پس از آن می‌توانید معاملات بازار سرمایه را انجام دهید و به خرید و فروش سهام بپردازید.

✓ ارزش اسمی سهم چیست؟

طبق قانون، ارزش اسمی سهام در ایران معادل ۱.۰۰۰ ریال است. اما شرکت‌های مختلف با توجه به وضعیت فعالیت عملیاتی خود، قیمتی بیشتر یا کمتر از این حد دارند. هم‌چنین ارزش اسمی آن، مبنایی برای تعیین سرمایه و تعداد سهام در صورت‌های مالی شرکت‌ها است. مثلا با مراجعه به ترازنامه شرکت پتروشیمی زاگرس مشاهده می‌کنیم که سرمایه شرکت ۲.۴۰۰.۰۰۰ میلیون ریال یا ۲.۴۰۰ میلیارد ریال است. بنابراین با تقسیم این عدد بر ۱.۰۰۰ ریال به این نتیجه می‌رسیم که کل سهام این شرکت معادل ۲٫۴ میلیارد عدد است:

✔ استفاده از تحلیل‌ها در خرید و فروش سهام

یکی از ویژگی‌های بارز معاملات سهام این است که شما می‌توانید بر اساس تحلیل به خرید و فروش بپردازید. دو نوع تحلیل شامل تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی در بازار وجود دارد. در تحلیل تکنیکال بر اساس سابقه قیمتی سهام و روند قیمتی گذشته آن، رفتار آینده سهم را ارزیابی می‌کنیم، درحالی‌که در تحلیل بنیادی بر اساس اطلاعات صورت‌های مالی و با توجه به وضعیت فروش، بهای تمام شده و سایر اقلام صورت‌های مالی، سود خالص شرکت را برآورد می‌کنیم و با تقسیم آن بر تعداد سهام شرکت به سود هر سهم یا همان eps می‌رسیم و در نهایت شرکت‌ها را ارزش‌گذاری می‌کنیم. اما در خارج از بازار سهام به دلیل عدم دسترسی به صورت‌های مالی مطمئن نمی‌توانید برآورد دقیقی از ارزش شرکت و سهام آن داشته باشید و این موضوع شراکت شما را در یک شرکت غیربورسی با ریسک بسیار زیادی مواجه می‌کند. مگر آن که یک کارشناس رسمی دادگستری را حاضر کرده و از وی بخواهید که ارزش شرکت را برآورد کند که در این حالت نیز باید هزینه‌های سنگینی را بپردازید.

سهم و سهام چیست و چه کاربرد و مزایایی دارد؟

در ایران آنچنان که باید بورس شناخته شده نیست پس بنابراین خیلی از افراد با اصطلاحات و عناوین آن آشنا نیستند. یکی از این عناوین مهم در بازار سرمایه و بورس سهم و سهام است.

معرفی سهم :

فرض کنید شما با سرمایه خود یک کسب و کار را راه اندازی کرده اید. این کسب و کار شما نیازمند تجهیزات و ماشین آلات اولیه است و همچنین مواد خام و مواد اولیه مورد نیاز بعد از ان که این نیازهای کسب و کار خود را برطرف کردید به مرور نیاز به گسترش کار و تولید دارید و چند سال بعد شما صاحب یک شرکت هستید اما این گسترش نیازمند هزینه می‌باشد و برای تامین این هزینه راه هایی موجود است.

راه اول دریافت وام است که وقت زیادی هدر می‌دهد و همچنین شرایط سخت وام گرفتن و میزان سودی که باید پرداخت شود و …

راه دوم پیدا کردن شریک که این هم زمان زیادی می‌گیرد و همچنین فرد مورد نظر باید پشتوانه مالی داشته باشد

اما اگر شرکت خود را به صورت سهامی عام قرار داده و سهام شرکت را در بورس عرضه کنید میتوان از توان مالی سهامداران برای توسعه و پیشرفت کار خود استفاده کرد. به طور کلی اگر مالک یک شرکت باشید و سرمایه شرکت خود را به قسمت های مساوی تقسیم کنید به هریک از این قسمت ها یک سهم از شرکت گفته می‌شود به طور کلی سهم یک ورقه بهادار یعنی باارزش است که با داشتن آن مالک شرکت می‌شوید

بسیاری از این شرکت ها تعدادی از سهام خود را در بازار بورس یا فرابورس عرضه می‌کنند و افراد به راحتی می‌توانند ان ها را خریداری کرده و جز سهامداران یا مالکان ان شرکت شوند شرکت هایی که سهام آنان در بورس عرضه می‌شود خیلی راحت می‌شود سهام آنان را خریداری کرد و نیاز به سرمایه سنگینی نیست چون هر کس متناسب با سرمایه خود می‌تواند تعدادی از سهام مورد نظر را خریداری کند اما شرکت هایی که سهام آنان هنوز در بورس عرضه نشده به سختی میتوان جز سهامداران ان شرکت شد علاوه بر مشکلات دیگر نیازمند سرمایه سنگین می‌باشد.

سهام چه مزیت هایی برای سهامدار دارد؟

سرمایه گذار با خرید سهام متناسب با درصد مالکیت میتواند در مجامع شرکت حق رای داشته باشد مجامعی مانند افزایش سرمایه /انتخاب هیئت مدیره/تصویب صورت های مالی و …

دریافت سود نقدی در صورتی که شرکت در یک سال مالی – دوره 12 ماهه فعالیت خود – بتواند سود خالص به دست بیاورد طبق قانون حداقل باید 10% ان را بین سهامداران تقسیم کند

یکی از بزرگ‌ترین مزایای سهام برای سرمایه گذاران وجود بازاری متشکل است که بر اساس آن می‌توانید بدون دغدغه سهام خریداری‌ شده خود را به فروش برسانید. درحالی‌که اگر شما مالک یک شرکت غیربورسی بودید برای فروش سهام با مشکلات متعددی هم چون راضی کردن سایر شرکا، یافتن شریک جدید جهت فروش سهام خود به وی و عدم وجود مرجع مشخصی جهت ارزش‌گذاری سهام خود روبه‌رو می‌شدید

متناسب با سطح سرمایه خود، می‌توانید در بازار سرمایه سهام بخرید. در واقع سقفی برای ورود سرمایه به بازار بورس وجود ندارد. درحالی‌که وقتی شما مالک یک شرکت غیربورسی هستید حجم سرمایه محدودی را می‌توانید به شرکت وارد کنید. در واقع، سرمایه مازاد شما به راحتی قابلیت سرمایه‌گذاری مجدد را ندارد

خرید سهام جدید: با توجه به وجود بازار متشکل و وجود یک ساختار منظم و وجود نهادی تحت عنوان «کارگزاری» به راحتی می‌توان به خرید و فروش سهام در بازار سرمایه پرداخت. درحالی‌که چنین راحتی در معاملات خارج از بورس وجود ندارد.

ارزش اسمی هر سهم

طبق قانون ارزش اسمی سهم در ایران معادل 1000 ریال می‌باشد.

اما شرکت‌های مختلف با توجه به وضعیت فعالیت عملیاتی خود، قیمتی بیشتر یا کمتر از این حد دارند. همچنین ارزش اسمی سهم، مبنایی برای تعیین سرمایه و تعداد سهام در صورت‌های مالی شرکت‌ها است

به عنوان مثال شرکتی با سرمایه ثبت شده 5200 میلیارد ریال تعداد سهامی معادل 2/5 میلیارد سهم است.

استفاده از تحلیل جهت خرید و فروش سهام

برای خرید و فروش سهم میتوان از دو نوع تحلیل استفاده کرد.

تحلیل بنیادی : بر اساس صورت های مالی وضعیت فروش و بهای تمام شده و … سود خالص شرکت را حساب کرده و با تقسیم بر تعداد کل سهام شرکت ان را ارزش گذاری می‌کنیم.

تحلیل تکنیکال : تحلیل تکنیکال بر اساس سابقه قیمتی سهام و روند قیمتی گذشته آن، رفتار آینده سهم را ارزیابی می‌کنیم.

اما در خارج از بازار سرمایه به دلیل عدم دسترسی به صورت‌های مالی مطمئن نمی‌توانید برآورد دقیقی از ارزش شرکت و سهام آن داشته باشید و این موضوع شراکت شما را در یک شرکت غیربورسی با ریسک بسیار زیادی مواجه می‌کند. مگر آن که یک کارشناس رسمی دادگستری را حاضر کرده و از وی بخواهید که ارزش شرکت را برآورد کند که در این حالت نیز باید هزینه‌های سنگینی را بپردازید.

تعریف سهم یا سهام چیست؟ بررسی انواع سهام در بازار بورس

سهم یا سهام به چه معناست؟ انواع سهام کدامند و هر یک دارای چه ویژگی‌هایی هستند؟ در این مطلب از سایت sdbroker به تعریف دقیق سهام و انواع مدل‌ها و کاربرد هریک پرداخته‌ایم.

این روزها بحث بازار بورس و سهام در میان مردم گل‌انداخته است و تقریباً هرکسی که پس‌اندازی داشته باشد، مایل است با سرمایه‌گذاری در این بازار به سود مطلوبی دست پیدا کند. بنابراین، طیف گسترده‌ای از مردم با سطح دانش و مشاغل مختلف به این بازار ورود پیداکرده‌اند. مانند تمام بازارها، بورس نیز از دانش تخصصی و اصطلاحات متعددی برخوردار است که آشنایی با آن‌ها برای فعالیت در بازار الزامی است.

در میان تمام عناوین و اصطلاحات بازار بورس، «سهام» اولین کلمه‌ای است که با آن برخورد می‌کنید و جزو مفاهیم پایه و مهم به شمار می‌آید. بنابراین، ممکن است برای شما سؤال شده باشد که سهام یا سهم چیست و انواع آن کدام‌اند؟ اگر قصد ورود به بازار سرمایه و سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف آن را داشته باشید، آشنایی با مفهوم سهام و انواع سهم الزامی خواهد بود. با ما همراه باشید تا بتوانید پاسخ سؤالات خود را پیدا کنید.

سهام چیست؟

سهام یا Stock به‌نوعی برگه بهادار گفته می‌شود که تصدیقی بر مالکیت دارنده آن بر سهم مشخصی از شرکت سهامی خاص یا سهامی عام، درآمدها و دارایی‌های آن است.

برای درک بهتر این مفهوم، فرض کنید سرمایه شرکتی را به 1000 قسمت مساوی تقسیم کرده‌ایم. در این صورت، شرکت دارای 1000 سهم است و اگر یکی از سهامداران مالک 20 سهم باشد، 2 درصد از سهام شرکت به وی تعلق می‌گیرد. در این مفهوم، سهام به مجموعه‌ای از اوراق بهادار یا چند سهم گفته می‌شود.

لازم به ذکر است که سهام یک شرکت سهامی عام می‌تواند به‌راحتی در بورس معامله شود و مالک آن‌ ثابت نباشد. این در حالی است که سهام شرکت سهامی خاص همان‌طور که از نام آن پیدا است، به عده‌ای خاص تعلق دارد. سهامداران هردو شرکت با خرید سهام در پروژه‌ها و سود و زیان شرکت (به نسبت میزان سهم خود از شرکت) شریک خواهند بود.

در گذشته از اوراق بهادار یا همان برگه‌های سهام برای معامله و اثبات مالکیت تعداد مشخصی از سهام شرکت استفاده می‌شد. در اوراق مذکور مشخصاتی مانند نام شرکت، نام و مشخصات دارنده اوراق، شماره ثبت و مبلغ اسمی آورده می‌شد. بر اساس قوانین بازار بورس ایران، امروزه تمام اوراق باید با مبلغ اسمی 1000 ریال ثبت شوند. بنابراین، اگر یک شرکت فرضی دارای 1000 سهم باشد، ارزش سرمایه شرکت یک‌میلیون ریال خواهد بود.

انواع سهام ازنظر شکل

سهام را می‌توان از جهت‌های مختلفی دسته‌بندی کرد. این تقسیم‌بندی می‌تواند ازنظر شکل، حقوق دارنده سهام یا ماهیت آورنده انجام شود. انواع سهم ازنظر شکل به دودسته بانام و بی‌نام تقسیم می‌شوند که در انواع بانام، مشخصات شناسایی دارنده سهام آورده می‌شود. درواقع هیچ قانونی نمی‌تواند شرکت سهامی عام را ازنظر تعداد سهام بانام و بی‌نام محدود کند. به همین دلیل، ممکن است تمام یا تنها بخشی از سهام شرکت بانام باشد.

اما تفاوت و دلیل انتشار هر یک از این دو سهام چیست؟ سهم‌های بانام معمولاً به دلیل تمایل شرکت به شناختن شرکا و سهامداران شرکت منتشر می‌شوند. این در حالی است که سهام بی‌نام معمولاً باهدف پنهان ماندن هویت سهامدار یا عدم نیاز به پرداخت مالیات انتقال سهام تهیه می‌شود. در این بخش از مطلب خواهید فهمید که انواع سهام چیست و از ویژگی‌های هر یک به چه صورت می‌توان استفاده کرد:

سهام بانام

در سهام بانام، نام دارنده اصلی در مشخصات اوراق بهادار آورده می‌شود و نقل‌وانتقال و معامله آن تنها با معاوضه میسر می‌شود. سهم‌های بانام معمولاً به دلیل تمایل شرکت به شناختن شرکا و سهام‌داران شرکت منتشر می‌شوند. نام دارنده سهام در دفتر ثبت سهام نیز نوشته و ثبت می‌شود. بنابراین، در صورت عدم صدور اوراق سهام همچنان خریدوفروش آن‌ها امکان‌پذیر خواهد بود که کاملاً برخلاف سهام بی‌نام است.

لازم به ذکر است که کسی به‌جز مالک سهام نمی‌تواند برای فروش اوراق بانام اقدام کند. به همین دلیل، در صورت مفقود شدن امکان سوءاستفاده از آن وجود ندارد. در صورت نابود شدن برگه، همچنان نام شما در دفتر ثبت سهام وجود دارد و حق‌وحقوق شما در شرکت محفوظ می‌ماند. البته سهام بانام می‌تواند محدودیت‌هایی مانند الزام مراجعه طرفین معامله به دفتر ثبت سهام برای نقل‌وانتقال مالکیت سهام نیز برای دارنده ایجاد کند.

سهام بی‌نام

سهام بی‌نام و بانام دارای اعتبار یکسانی هستند و تنها تفاوت آن‌ها، درج شدن نام دارنده سهام در انواع سهم بانام است. در این صورت، هویت دارنده از شرکت پنهان می‌ماند و مشخصاتی از سهام‌دار در دفتر ثبت سهام آورده نمی‌شود. این امر می‌تواند مزایا و معایبی را نیز به همراه داشته باشد.

خریدوفروش این اوراق بسیار راحت بوده و نیازی به نقل‌وانتقال مالکیت آن‌ها نیست. این ویژگی برای شرکت‌های عضو بورس نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

بی‌نام بودن اوراق همچنین می‌تواند به ضرر دارنده سهام باشد. در صورت مفقود شدن اوراق، اثبات مالکیت شخص اصلی بسیار دشوار است و هرکسی می‌تواند از آن سوءاستفاده کند. همچنین دارنده سهام بی‌نام نمی‌تواند از مدیران شرکت باشد. سهام مدیران از نوع سهام وثیقه است و باید حتماً نام آن‌ها در اوراق درج شود. از جهت دیگر، پرداخت مبلغ سهام بی‌نام برای صدور گواهینامه موقت یا اوراق سهام الزامی است.

انواع سهام ازنظر حقوق دارنده سهام

اگر می‌خواهید بدانید حقوق شما به‌عنوان دارنده سهم چیست، به نوع سهام خود دقت کنید. انواع سهم ازنظر حقوق دارنده به دو نوع عادی و ممتاز تقسیم می‌شوند.

سهام عادی

سهام عادی ازجمله ابزارهای مالی برای جذب سرمایه شرکت‌ها است که مالکیت بخشی از شرکت را به دارنده سهم اختصاص می‌دهد. سهام عادی بدون سررسید و به‌صورت بانام یا بی‌نام منتشر می‌شود و دارنده آن‌ها، حق خریدوفروش سهام را خواهد داشت. دارنده سهام عادی بسته به میزان سهم خود از شرکت، در سود و زیان و فعالیت‌های این شرکت سهیم خواهد بود.

سهام‌داران این نوع سهم حق شرکت در رأی‌گیری و مجامع و جلسات سالیانه خواهند داشت و همچنین می‌توانند در انتخاب هیئت‌مدیره مؤثر باشند. اگر یک سهام‌دار حقیقی یا حقوقی ازجمله سهام‌داران عمده یا درصدی (با سهم بیش از یک درصد) باشد، تأثیر بیشتری در تصمیمات شرکت خواهد داشت. در هنگام تقسیم سود، بخشی از آن (به نسبت میزان سهم) به دارنده سهام عادی تعلق می‌گیرد. این سهام‌داران دارای حق تقدم هستند و در صورت افزایش سرمایه و امکان خرید سهام جدید، در اولویت قرار می‌گیرند.

سهام عادی قدرت نقد شوندگی بالایی دارند و به‌راحتی می‌توان آن‌ها را در بازار بورس و اوراق بهادار به قدرت خرید تبدیل کرد. مسئولیت محدود سهام‌داران انواع سهم عادی، دارایی آن‌ها را در صورت عدم توانایی بازپرداخت دیون از جانب شرکت از خطر حفظ می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، مسئولیت دارنده این سهام، در حد آورده ایشان است.

سهام ممتاز

سهام ممتاز یکی دیگر از ابزارهای مالی بورس برای افزایش سرمایه شرکت است که برخی از ویژگی‌های سهام عادی و اوراق قرضه نیز در آن مشاهده می‌شود؛ به همین دلیل، به اوراق بهادار ترکیبی نیز شهرت یافته است. این نوع سهام نیز به دارنده خود حق مالکیت بخشی از شرکت را می‌دهد و ممکن است از نوع بانام یا بی‌نام باشد.

سهام ممتاز در دو صورت منتشر می‌شود. اگر شرکت قصد افزایش سرمایه داشته باشد و خریداری برای سهام پیدا نشود، اوراق سهام ممتاز منتشر می‌شوند.

همچنین ممکن است شرکت قصد سهیم کردن یک کارشناس یا صاحب‌نظر در شرکت را داشته باشد و از این طریق به آن‌ها امتیازات ویژه‌ای ببخشد. این اشخاص در مجمع عمومی، 2 حق رأی خواهند داشت و سود آن‌ها پیش از سهام‌داران عادی پرداخت می‌شود. در صورت انحلال شرکت و بعد از تسویه بدهی، دارندگان سهام ممتاز حقوق خود، پیش از سهام عادی را دریافت می‌کنند.

انواع سهم ازنظر ماهیت آورنده

برای اینکه از نوع آورده یا سرمایه واردشده به شرکت آگاه شوید، باید بدانید که ماهیت آورنده سهام چیست. نوع سهم ازنظر ماهیت آورنده به دو نوع نقدی و غیر نقدی تقسیم می‌شود. بنابراین شما می‌توانید مبلغ سهام را با استفاده از آورده‌های نقدی یا غیر نقدی پرداخت کنید. هر یک از این سهم‌ها ویژگی‌های متعددی دارند که در ادامه ذکرشده است:

سهام نقدی

سهام نقدی به ابزار مالی گفته می‌شود که ارزش آن به‌صورت نقدی به شرکت پرداخت می‌شود. در غیر این صورت، قسمتی از آن به شکل نقدی و مابقی به‌صورت تعهد پرداخت خواهد شد.

سهام غیر نقدی

سهامی که مبلغ آن‌ها به شکل آورده‌های غیر نقدی مانند ملک، خودرو، لوازم اداری و. پرداخته شود را سهام غیر نقدی می‌گویند. این آورده‌ها نیاز به ارزش‌گذاری دقیق و تقویم توسط کارشناس رسمی وزارت دادگستری دارند.

گزارش این ارزش‌گذاری به مجمع عمومی مؤسس منتقل می‌شود و در صورت عدم تصویب این مجمع بر پذیرش این آورده‌ها، کسری ارزش آورده باید به‌صورت نقدی یا با جایگزین کردن آورده‌های غیر نقدی دیگر تأمین کاربرد سهام چیست؟ شود.

تأمین کسری باید در حدفاصل 2 مجمع که معمولاً یک ماه است انجام بپذیرد؛ در غیر این صورت، تعهدات مرتبط با سهام خریداری‌شده باطل‌شده و جایگزین برای سهام‌دار آورده می‌شود.

با وجود اینکه مجمع عمومی در شرکت‌های سهامی خاص تشکیل نمی‌شود، اما قبول کردن آورده‌های غیر نقدی با ارزشی بیشتر از ارزیابی کارشناس امکان‌پذیر نخواهد بود. بنابراین، تعیین ارزش و ارزیابی آورده غیر نقدی توسط کارشناس رسمی ازجمله الزامات در هردو شرکت سهامی عام و خاص به شمار می‌آید.

در گذشته تمامی اوراق بهادار به‌صورت برگه‌های منتشرشده از جانب شرکت در دست سهام‌داران قرار می‌گرفتند؛ اما امروزه کارگزاری‌ها با حفظ سوابق الکترونیکی شامل مشخصات سهم و مالکیت سهام در تسهیل معاملات و حذف کاغذها از خریدوفروش‌ها مؤثر بوده‌اند.

بنابراین، شما می‌توانید از طریق پرتفوی خود به معامله بپردازید. در این مطلب از وبسایت کارگزاری سرمایه و دانش بیان کردیم که سهام چیست و انواع سهم کدام‌اند. به‌این‌ترتیب، اکنون می‌توانید برای آشنایی با بورس و آموزش مباحث تخصصی بورس اقدامات مؤثرتری را انجام دهید. یا به سادگی از کمک متخصصان ما در این حوزه بهره‌‌مند شوید.

سهام چیست؟ انواع سهام و ویژگی های هر یک را بشناسید

هر روز که می گذرد بازار بورس داغ و داغ تر می شود و صحبت ها در مورد آن بیشتر شنیده می شوند. این روزها هر ایرانی یک فعال بورسی محسوب می شود و لازم است که دانش کافی در این زمینه وجود داشته باشد. فعالیت در این بازار داغ نیازمند این است که همه با مفاهیم پایه و مهم این موضوع آشنایی کافی داشته باشند. در مقالات قبل در مورد موضوعاتی مثل اوراق بهادار و حقوق صاحبان سهام صحبت کردیم، اما لازم دانستیم در مورد سهام توضیحات کاملی ارائه دهیم تا با این موضوع آشنایی کافی داشته باشید.

تا پایان این مقاله علاوه بر اینکه به تعریف سهام می پردازیم انواع سهام را معرفی می کنیم و در مورد هریک توضیحات کافی ارائه می کنیم.

تعریف سهام چیست؟

فرض کنید ارزش سرمایه های یک شرکت را به هزار بخش مساوی تقسیم کنیم. در این صورت هر بخش از این شرکت به یک سهم تبدیل خواهد شد. به هر کدام از این بخش های مساوی سهم و به مجموعه ای از آن سهام می گوییم. حالا هر شخصی می تواند تعدادی از این بخش ها را که سهام این شرکت هستند خریداری کند و درصدی از مالکیت این شرکت سهامی را به دست بیاورد.

راستی اگر به موضوعات مربوط به کاربرد سهام چیست؟ حسابداری علاقه مند هستید و میخواهید در مورد ترازنامه اطلاعات بیشتری کسب کنید مقاله ترازنامه چیست را از دست ندهید.

کسانی که سهام شرکت های سهامی را می خرند، مانند مالک یک شرکت معمولی در تعهدات، منافع و ضررهای آن شرکت شریک می شوند.

البته خرید بخشی از سهام یک شرکت سهامی نمی تواند باعث شود که خریدار سهام ادعایی در مورد دارایی های آن شرکت داشته باشد، اما می تواند ادعا کند که به اندازه سهام خریداری کرده حق و حقوقی از شرکت سهامی مورد نظر دارد.

داشتن حق و حقوق به این معنی است که دارنده سهام یک شرکت سهامی می تواند از منافع شرکت بهره ببرد، در مجمع عمومی صاحبان سهام رای دهد و در صورتی که شرکت منحل شود در دارایی آن سهیم است.

انواع سهام را می شناسید؟

همانطور که در مقاله اوراق بهادار نیز توضیح دادیم، سهام در سراسر دنیا تنها 2 نوع دارد که در کشور ما تنها یک مورد آن به عموم عرضه می شود و در بورس تهران شما تنها می توانید سهام عادی خریداری کنید اما در دروس آکادمیک دانشگاه های ایران (در رشته های مدیریت و حسابداری) در مورد هر 2 نوع آن تدریس صورت می گیرد.

البته سهام از جنبه های مختلف تقسیم بندی های گوناگونی دارد که در ادامه به آن ها نیز می پردازیم، اما مهمترین دسته بندی انواع سهام همین تقسیم بندی است. تقسیم بندی سهام به دو سهام عادی و ممتاز در واقع دسته بندی کردن سهام از نظر حقوقی است که صاحب سهم نسبت به سهم خود از شرکت سهامی دارد. متوجه نشدید؟ بیشتر توضیح می دهیم.

سهام عادی چیست؟

زمانی که شما سهام عادی (Common Shares) یک شرکت را خریداری می کنید، به این معنی است که با قوانین سهام عادی نسبت به شرکت سهامی دارای حقوقی هستید. طبق قوانین سهام عادی، شما صاحب بخشی از مالکیت شرکت هستید و به میزان سهمی که از شرکت دارید در سود و زیان آن شریک خواهید بود.

شرکت های سهامی با استفاده از فروش سهام عادی می توانند تامین سرمایه کنند. به این سرمایه، سرمایه سهمی گفته می شود. البته در اساسنامه هر شرکت سهامی معمولا میزان مجازی برای فروش سهام و کسب سرمایه مشخص می شود و هیچ شرکتی نمی تواند بیشتر از مقدار مجاز تعیین شده سهام بفروشد و سرمایه جذب کند، مگراینکه راه و روش قانونی آن را طی کرده باشد.

سهام ممتاز چیست؟

سهام ممتاز که در زبان انگلیسی با عنوان Preferred Shares توصیف می شود، نوع دوم سهام است که همانطور که توضیح دادیم در کشور ما عرضه نمی شود.

این سهام برخی از ویژگی های سهام عادی را دارد و در برخی ویژگی ها با سهام عادی متفاوت است. مهمترین مسائلی که در مورد سهام ممتاز نسبت به سهام عادی تفاوت دارد، مربوط به زمانی است که شرکت سهامی منحل شود.

ویژگی های سهام ممتاز – تفاوت سهام ممتاز و سهام عادی چیست؟

طبق قانون، در صورتی که یک شرکت سهامی منحل شود و قرار باشد دارایی های باقیمانده شرکت میان صاحبان سهام توزیع شود، حق تقدم توزیع حق و حقوق با دارندگان سهام ممتاز است.

البته این توضیحات کاربردی در ایران ندارد، اما داشتن اطلاعات در مورد آن خالی از لطف نیست.

علاوه بر امتیاز بالا، سود ممتاز امتیازات دیگری هم دارد. یک مورد دیگر این است که صاحبان سهام ممتاز در دریافت سود نیز اولویت دارند؛ به این معنی که ابتدا باید سود سال جاری و سالهای گذشته دارندگان سهام ممتاز پرداخت شود و سپس سود دارندگان سهام عادی تقسیم می شود. البته سهام ممتاز در برخی موارد قابلیت تبدیل شدن به سهام عادی را هم دارد.

سود سهام ممتاز به طور ثابت پرداخت می شود و در صورتی که شرکت مدتی نتواند سود ممتاز را پرداخت کند، این سود انباشته می شود و در سال های بعدی پرداخت خواهد شد.

البته سهام ممتاز تفاوت های دیگری هم با سهام عادی دارد کاربرد سهام چیست؟ که ممکن است از معایب آن به شمار رود. برای مثال در بسیاری از موارد دارنده سهام ممتاز حق رای ندارد، اما در صورتی که سود سهام وی پرداخت نشده باشد ممکن است دارای حق رای نیز باشد.

ورقه سهم چیست؟

هر شخصی که سهامی از یک شرکت سهامی خریداری می کند، ورقه ای دریافت می کند که نشان دهنده مالکیت او بر مقدار مشخصی از سهام است. این ورقه سندی قابل معامله و دارای ارزش است. ورقه یا برگه سهام شامل اطلاعاتی همچون نام شرکت، شماره ثبت شرکت، نام و مشخصات صاحب سهام و مبلغ اسمی سهام خریداری شده است.

انواع سهام از نظر شکل

تقسیم بندی دیگر سهام از نظر شکل سهم است. سهم از نظر شکل به دو دسته تقسیم می شود:

1. سهام با نام: سهام با نام به سهامی گفته می شود که نام مالک آن در ورقه سهام یا همان برگه سهام ذکر شده و در دفتر سهام شرکت نیز ثبت شده است. در این صورت شرکت از هویت صاحب سهام آگاه خواهد بود. این سهام تنها به نام صاحب آن است و برای انتقال آن به شخص دیگر باید تشریفات قانونی طی شود.
2. سهام بی نام: در مقابل آن سهام بی نام قرار دارد که در این مدل سهام، نام و اطلاعاتی از صاحب سهام در برگه یا در دفتر سهام شرکت ثبت نشده است. مالکیت این سهام به نام شخص خاصی نیست و هرکس که حامل آن باشد مالک آن نیز هست. بنابراین این نوع سهام یک سند تجاری است که تابع قوانین اسناد مالی در وجه حامل است.

انواع سهام از نظر ماهیت

در پایان بد نیست به یک نوع دیگر در دسته بندی انواع سهام اشاره کنیم. در این نوع طبقه بندی سهام به دو دسته سهام نقدی و غیر نقدی تقسیم می شود.

پیشنهاد می کنیم مقاله صورت جریان وجوه نقد که از بهترین مقالات حسابداری در مجله سپیدارسیستم محسوب می شود را نیز از دست ندهید.