حفظ نقدینگی در بازار

دنیای اقتصاد : با دستور رئیس کل بانک مرکزی از این پس امکان خرید ماده اولیه از بورس کالا بدون پرداخت وجه نقد و با استفاده از اوراق گام مهیا می شود. این اوراق یک ابزار مالی نسبتا جدید برای تامین اعتبار موردنیاز صنایع تکمیلی برای خرید ماده اولیه است؛ در این روش اعتبار خرید ماده اولیه با ضمانت بانک ها انجام شده و دریافت کننده اوراق امکان نگهداری اوراق و دریافت وجه اسمی را در زمان سررسید اوراق یا فروش آن در بازار سرمایه با احتساب نرخ تنزیل پیش از موعد را دارد. استفاده از اوراق گام در شرایطی که صنایع تکمیلی کشور با چالش جدی تامین نقدینگی روبه رو هستند باعث می شود از سویی این چالش مهم این بخش از فعالان اقتصادی کشور از مسیری غیرتورم زا حل شده و از سوی دیگر صنایع بالادست مشتریان خود را در دوران رکود حفظ کنند.

سهام شرکت‌های مادر و هلدینگ‌ها ارزنده می‌شود

کارشناسان بازار سرمایه معتقدند: افزایش سرمایه شرکت‌های مادر و هلدینگ‌ها از طریق سود انباشته می‌تواند باعث رشد ارزندگی آن‌ها شود.

به گزارش چابک حفظ نقدینگی در بازار حفظ نقدینگی در بازار آنلاین به نقل از فارس، سازمان بورس در هفته گذشته ابلاغیه‌ای را به شرکت های مادر و هلدینگ صادر کرد که طبق آن، حداکثر ۲۰ درصد از سود حاصل از فروش سهام پرتفوی در شرکت‌های هلدینگ و مادر، قابل تقسیم است و مابقی بایستی به حساب اندوخته منتقل و افزایش سرمایه دهند.

بسیاری از اهالی بازار سرمایه آن را افزایش سرمایه اجباری دانسته و کاهش جذابیت این شرکت ها را یکی از تبعات این موضوع می‌دانند. از طرفی، برخی دیگراز کارشناسان نیز این موضوع را عامل ارزنده‌تر شدن سهام هلدینگ‌ها و شرکت‌های مادر می دانند.

طبق اعلامیه مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس، به استناد بند ۸ هفتصد و چهل و هفتمین صورتجلسه هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مورخ ۱۴۰۰/۰۸/۰۵ و با عنایت به موافقت ریاست سازمان در هامش نام ۱۳۱/۱۹۳۹۷۱ مورخ ۱۴۰۱/۰۵/۱۲ این مدیریت، ماده ۵۸ اساسنامه شرکت‌های مادر/ هلدینگ (سهامی عام- سهامی خاص) اصلاح شده است.

طبق اصلاح صورت گرفته، سود حاصل از فروش سهام موجود در سبد سهام شرکت در هر سال، تا میزانی که منجر به زیان انباشته نشود به حساب اندوخته سرمایه‌ای منتقل و پس از رسیدن به نصف سرمایه ثبت شده شرکت و اخذ مجوز از سازمان بورس بنا به پیشنهاد هیئت مدیره و با تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده قابل تبدیل به سرمایه است؛ اندوخته سرمایه‌ای تا زمان ادامه فعالیت شرکت غیرقابل تقسیم بوده و صرفاً برای حفظ روند سوددهی شرکت با پیشنهاد هیئت مدیره و تصویب مجمع عمومی عادی، هرسال می‌توان حداکثر تا ۲۰ درصد از مبلغی که در همان سال به حساب اندوخته سرمایه‌ای منظور می‌‌شود، بین صاحبان سهام تقسیم کرد.

* سهام هلدینگ‌ها و شرکت‌های مادر ارزنده‌تر می‌شود

با ابلاغ مصوبه اصلاح ماده ۵۸ اساسنامه شرکت‌های مادر/هلدینگ، تقسیم نشدن بخش عمده سود فروش سهام پرتفوی و افزایش سرمایه از این محل، موجب افزایش توان هلدینگ‌ها و شرکت‌های مادر شده و در بلند مدت سهام این شرکت‌ها ارزنده‌تر خواهند شد.

* کاهش خروج نقدینگی با ابلاغیه سازمان بورس

وحید جعفری کارشناس بازار سرمایه، درباره این ابلاغیه سازمان بورس گفت: مصوبه سازمان بورس مبنی بر تقسیم ۲۰ درصد از سود فروش سهام پرتفوی هلدینگ‌ها و شرکت‌های مادر و انتقال مابقی سود به حساب اندوخته و افزایش سرمایه از این محل، از چند بُعد قابل بررسی است.

وی ادامه داد: در شرایط عادی که بازار به شدت منفی یا به شدت مثبت نیست، بخش قابل توجهی از سود تقسیمی بین سهامداران، صرف خرید سهام شده و نقدینگی چندانی از بازار سرمایه خارج نمی ‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در روندهای نزولی اما رغبتی برای سرمایه‌ گذاری جدید در این بازار وجود نداشته و پول از بازار سرمایه خارج می ‌شود. با ابلاغ این مصوبه، می ‌توان خروج نقدینگی در روندهای منفی را کاهش داد و شاهد آثار مثبت اجرای این مصوبه در بلند مدت بود.

جعفری تصریح کرد: با این حال نکته مهمی که نباید از آن غافل شد این است که انگیزه برخی اشخاص از سرمایه‌گذاری روی سهام شرکت‌ها، دریافت سود تقسیمی مجامع است و این اقدام می‌تواند از جذابیت سرمایه‌گذاری در سهام هلدینگ‌ها برای این گروه از سرمایه‌گذاران بکاهد.

* پتروشیمی ها و فولادی ها هم مشمول این قانون شوند

بررسی ها نشان می‌دهد ابلاغیه سازمان بورس در بلند مدت به نفع شرکت های هلدینگ و مادر بوده و این شرکت های می توانند با این روش توان مالی خود را افزایش دهند. به عبارت دیگر، بسیاری از کارشناسان معتقدند برآیند اجرای این مصوبه بر روی بازار سرمایه مثبت است.

بازار سرمایه عمدتا در اختیار حقوقی ‌ها و سرمایه‌ گذاران بزرگ است که در سرمایه‌ گذاری ‌های خود نگاه بلندمدت دارند و احتمالا از اجرای این مصوبه استقبال خواهند کرد. شرکت های حقوقی نیاز چندانی به سود تقسیمی شرکت ها ندارند و به دلیل اینکه اکثر سهام شناور سهام این شرکت ها در اختیار حقوقی هاست، پس این مصوبه در نهایت می تواند به نفع بازار سرمایه تمام شود.

برخی دیگر از کارشناسان بازار سرمایه در این زمینه می گویند، اگر این اقدام در مورد برخی دیگر از صنایع بزرگ بازار همچون پتروشیمی ‌ها و فولادی ‌ها هم اجرایی شود، در بلندمدت آثار مثبت ملموس ‌تری به همراه خواهد داشت.

دژپسند: نقدینگی ۷۰ هزار میلیاردی وارد شده به بورس را حفظ می‌کنیم

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: تلاش می‌کنیم نقدینگی ورودی به بازار سرمایه را حفظ و به بازار اولیه و نهایتاً به حوزه تولید و توسعه سرمایه‌گذاری سوق دهیم.

به گزارش حفظ نقدینگی در بازار گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، فرهاد دژپسند با اشاره به بند ۹ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی از فعال شدن بازار سرمایه به عنوان یکی از مولفه‌های تحقق این سیاست‌ها نام برد و گفت: تعداد کد‌های سهامداری در بازار سرمایه تا پایان خرداد ماه ۱۵ میلیون و ۲۵۱ هزار کد و با احتساب سهام عدالت به ۴۸ میلیون و ۵۰۰ هزار کد رسیده است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی، ارزش معاملات بورس در ۴ ماهه اول سال را نسبت به سال ۹۸، معادل ۱۴۵ درصد و نسبت به مدت مشابه در سال گذشته معادل ۶۲۵ درصد اعلام کرد.

دژپسند عرضه اولیه سهام شرکت‌ها در بورس و فرابورس در ۴ ماه اول سال را معادل ۱۳۷ هزار میلیارد ریال و نزدیک به دو و نیم برابر کل سال ۹۸ اعلام کرد و افزود: از ابتدای سال تاکنون ورودی حقیقی و حقوقی خالص به بازار سرمایه معادل ۷۰ هزار میلیارد تومان بوده است که در تلاش هستیم این سرمایه ورودی را حفظ و به بازار اولیه و نهایتاً به حوزه تولید و توسعه سرمایه‌گذاری سوق دهیم.

وی همچنین از راه اندازی بورس املاک و مستغلات و امتیازات با سرمایه اولیه ۵ هزار میلیارد تومان خبر داد.

تدوین سیاست‌هایی برای حفظ ارزش پول/ کنترل نقدینگی در اولویت

یک اقتصاددان گفت: کاری که بانک مرکزی باید مستمراً دنبال کند تنظیم سیاست‌های پولی است که منجر به حفظ ارزش پول ملی و کنترل نقدینگی می‌شود و در این راه باید سازوکار خود تنظیمی نرخ‌ها را به تعادل برساند.

به گزارش ایبِنا، جلسات اخیر هیات دولت بر سیاست‌های اقتصادی و تحولات جدید خارجی متمرکز بود. به تازگی بار دیگر نوسانات بازار مالی مورد توجه قرار گرفت و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف شد روند منطقی‌سازی نرخ ارز را تداوم بخشد، اما برای منطقی سازی نرخ ارز چه باید کرد و اکنون بانک مرکزی کجا ایستاده است؟
دکتر مرتضی بکی حسکوئی، اقتصاددان و تحلیل گر مسائل اقتصادی، در اینباره به ایبِنا گفت: همانطور که رییس کل بانک مرکزی هم گفته بودند، در این مدت یک نگرش پولی در بانک مرکزی نسبت به نرخ ارز حاکم است، مبنی بر اینکه بانک مرکزی هدف‌گذاری تورم را به عنوان چارچوب سیاستگذاری پولی اعلام کرده است.
وی افزود: بنابراین در چارچوب سیاستگذاری پولی با هدف‌گذاری تورم، بانک مرکزی تلاش می‌کند به نحوی نرخ تورم را کنترل کند و از محل کنترل نرخ تورم و انضباط پولی در واقع نوسانات و تلاطم‌های بازار ارز را مدیریت کند.
بکی حسکوئی ادامه داد: در واقع نرخ ارز در قالب این چارچوب، در یک کریدوری به صورت شناور مدیریت شده با سیاست‌های پولی پیوند داده می‌شود و سیاست‌های پولی که هدفش کنترل تورم است در نهایت منجر به کنترل نوسانات و تلاطم‌های نرخ ارز خواهد شد.
این اقتصاددان تصریح کرد: این چارچوب کلی سیاست‌گذاری است که به نظر من بانک مرکزی باید این موضوع را به طور جدی دنبال کند و در شرایط کنونی که حجم نقدینگی به میزان قابل توجهی نسبت به دوره‌های قبل و در طول سال‌های اخیر افزایش یافته است، اولین مسئله کنترل نقدینگی در چارچوب سیاست‌های انقباضی پولی است.
وی افزود: گام نخست دولت و بانک مرکزی باید روی کنترل نقدینگی باشد و این برنامه باید با جدیت و مستمر ادامه یابد. بکی حسکوئی یادآور شد: در کنار این مسئله، نکته‌ای که وجود دارد آن است که در بحث بازار ارز، بحث عرضه و تقاضای ارز تابعی از عرضه و تقاضای محصولات صادراتی ما و در واقع تقاضای واردات است. یعنی تقاضا برای ارز تابعی از تقاضای واردات است و کنترل و ثبات قیمت‌های داخلی به طور طبیعی می‌تواند تقاضا برای واردات را محدودتر کند و نیاز به ارز وارداتی را در بلند مدت کاهش دهد.
این تحلیل گر مسائل اقتصادی با بیان اینکه بانک مرکزی باید تمرکز خود برای بازگشت تعادل به بازار ارز را حفظ کند، اظهار کرد: از طرف دیگر، وقتی نوسانات و تلاطم‌های بازار حفظ نقدینگی در بازار ارز کاهش پیدا کند، ارز حاصل از صادرات به طور طبیعی به اقتصاد بر می‌گردد.
وی راهکار بازگشت ارز به چرخه را اطمینان خاطر و اعتماد فعالان اقتصادی دانست و افزود: چون در بین سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگانی که در مسیر صادراتی قرار دارند، نااطمینانی نسبت به بازار ارز وجود دارد، در واقع آنها از ورود ارزهای حاصل از صادراتشان به اقتصاد و برگرداندن آن به چرخه اقتصاد امتناع می‌کنند. بنابراین اگر تلاطم‌ها و نا اطمینانی‌ ‌های بازار ارز کاهش پیدا کند ارز حاصل از صادرات هم به بازار برمی‌گردد و بازار به طور خودکار به تعادل می‌رسد.
بکی حسکوئی تاکید کرد: در شرایطی که بازار ارز به سمت یک تعادل پیش می‌رود و عرضه ارزهای حاصل از صادرات به بازار برمی‌گردد نباید مداخله‌ای برای پیشگیری و جلوگیری از کاهش احتمالی نرخ ارز به وجود بیاید.
وی ادامه داد: یعنی هرگونه مداخله غیر از سیاست بانک مرکزی مبتنی و منطبق با سیاست‌های پولی در بازار ارز می‌تواند اخلال ایجاد کند و این اخلال می‌تواند پیامدهای ناگواری را برای اقتصاد مثل دوره‌های قبل ایجاد کند، چون بی‌اعتمادی نسبت به سیاست‌گذار را موجب می‌شود.
این اقتصاددان اضافه کرد: در این شرایط نباید مثل دوره‌های قبلی که احساس می‌شد و شایعاتی وجود داشت مبنی بر اینکه دولت تمایل ندارد نرخ ارز کاهش بیابد، این اتفاق در فضای روانی تکرار شود. مکانیسم‌هایی در اقتصاد هستند که بازار به صورت خودتنظیمی به نرخ تعادلی برسد و هرگونه مداخله در این ساز وکار اختلال بدی ایجاد می‌کند و تلاطم‌ها را تشدید خواهد کرد.
بکی حسکوئی در پایان گفت: به نظر من می‌رسد که تنها کاری که بانک مرکزی باید مستمراً دنبال کند تنظیم سیاست‌های پولی است که منجر به حفظ ارزش پول ملی و کنترل نقدینگی می‌شود و در حوزه تنظیم‌گری نباید وارد نرخ‌گذاری شود و نرخ ارز را هدف‌گذاری کند، بلکه باید ساز وکار خود تنظیمی نرخ ها را به تعادل برساند.

شش پیشنهاد برای حفظ جریان نقدینگی در کسب و کار کوچک‌تان (به همراه فایل صوتی)

شاید بتوان مهم‌ترین و کلیدی‌ترین واژه در دنیای کسب و کار را مدیریت و حفظ جریان نقدینگی نامید، این واژه نشان می‌دهد که آیا درآمد یک کسب و کار بیش‌تر از هزینه‌های آن هست یا خیر. مدیریت جریان نقدینگی یکی از مهم‌ترین وظایف مدیران مالی و مدیران یک کسب و کار است تا بتوانند با این مدیریت صحیح به اهدافی که برای کسب و کار تعیین کرده‌اند، دست پیدا کنند.

فهرست مطالب

در کسب و کاری که جریان نقدینگی طراحی و بررسی نشده باشد، اگر حتی سود خالص و ویژه مثبتی هم داشته باشند و آن کسب و کار سودده نیز باشد، احتمالا به زودی با مشکلات و چالش‌هایی مواجه خواهد شد؛ چرا که ممکن است جریان نقدینگی این کسب و کار مناسب نباشد.

فایل صوتی مقاله را در زیر میتوانید گوش کنید.

[dt_default_button link=”https://www.mahaksoft.com/wp-content/uploads/2019/08/Maintain-cash-flow-in-the-business-podcast.mp3 ” button_alignment=”default” animation=”fadeIn” size=”medium” default_btn_bg_color=”” bg_hover_color=”” text_color=”” text_hover_color=”” icon_align=”center”] دانلود فایل صوتی مقاله [/dt_default_button]

مدیریت و حفظ جریان نقدینگی

بحران‌های به وجود آمده به خاطر سهل انگاری در حفظ و مدیریت جریان نقدینگی کم نیستند، چه بسا که تمام فعالیت‌های شرکت منجر به سودآوری شده باشد، اگر هزینه‌های کسب و کار کم‌تر از این سود‌ها و درآمدها نباشد، جریان نقدینگی منفی خواهد شد و کسب و کار را با مشکل مواجه می‌کند.

تمام کسب و کارهای موفق قبل از انجام هر کاری در امورات مالی، جریان نقدینگی را مدیریت می‌کنند و گزارش‌های روزانه و مدونی از این جریان تهیه و ثبت می‌کنند و همچنین برای رسیدن به موفقیت و اهداف ترسیم شده، سعی در پیش بینی جریان نقدینگی آینده هم دارند.

البته مدیریت و حفظ جریان نقدینگی به این سادگی‌ها هم نیست و همواره یکی از چالش‌های هر کسب و کاری بوده است. در کسب و کارهای کوچک این چالش بزرگ‌تر هم می‌شود، اگر کسب و کار شما یک استارتاپ است که تازه راه افتاده و فروش شما هم اینترنتی است، کار شما سخت‌تر هم می‌شود. پیش بینی این‌که فاکتورهای شما کی پرداخت خواهند شد، کار بسیار دشواری است.

به همین دلیل است که مدیران مالی و سهام‌داران و سرمایه‌گذاران کسب و کارها، زمان زیادی را صرف مدیریت و حفظ جریان نقدینگی می‌کنند تا از روند آن مطمئن شوند و خیال‌شان راحت شود که می‌توانند تعهدات مالی خود را در زمان مقرر انجام دهند.

در ادامه پیشنهادهایی برای حفظ و مدیریت جریان نقدینگی در کسب و کارهای کوچک و بزرگ را با هم خواهیم دید:

بررسی منظم جریان نقدینگی

در یک کسب و کار باید به طور منظم و دوره‌ای منابع درآمد، میزان آن و میزان هزینه را بررسی کنید و برای مخارج خود یک برنامه مدون طراحی کنید. هزینه‌های ثابت و جاری کسب و کار خود را بیابید و آن‌ها را همیشه ثبت کنید. هیچ‌گاه نباید میزان درآمد یک کسب و کار از هزینه‌های آن کم‌تر شود؛ در صورتی که این اتفاق رخ دهد، زنگ خطری برای جریان نقدینگی محسوب می‌شود.

از طرف دیگر باید با توجه به هزینه‌ها، قیمت محصولات یا خدمات خود را تعیین کنید، این قیمت‌گذاری نقشی اساسی در موفقیت یا عدم موفقیت کسب و کار شما داشته باشد. اگر قیمت محصول یا خدمت‌تان را کم‌تر از قیمتی که باید، عرضه کنید، هزینه‌هایتان را پوشش نخواهد داد و اگر قیمت بالایی آن را بخواهید بفروشید، میزان فروش‌تان به شدت کاهش خواهد یافت.

زمان پرداخت صورتحساب را مشخص کنید

بعد از فروش جنس یا خدمتی یا بستن قرارداد با یک مشتری، باید زمان پرداخت را تعیین کنید. این‌که شما یک قرارداد ببندید و پروژه را شروع کنید و تاریخ تصفیه آن را ندانید، تمام مدیریت شما را برای حفظ جریان نقدینگی به هم می‌ریزد.

باید هر ریسکی را در مورد جریان نقدینگی کاهش دهید، در ابتدای هر قرارداد و پروژه‌ای درباره تاریخ پرداخت صورت‌حساب از سوی مشتری صحبت کنید و حتی بخشی از مبلغ قرارداد را قبل از شروع کار دریافت کنید.

منابع درآمد متنوع

داشتن تنها یک منبع درآمدی ریسک شما را در کسب و کار افزایش می‌دهد، تکیه کردن به یک منبع برای درآمد، مانعی برای رسیدن به اهداف شما در کسب و کارتان است. برای مدیریت جریان نقدینگی باید سعی کنید، کانال‌های درآمدی‌تان را توسعه دهید تا در مواقع رکود و بحران یکی از کانال‌ها هم خیال‌تان از بابت درآمدتان راحت باشد.

برای دریافت سریع مبالغ صورت‌حساب‌ها، تشویق در نظر بگیرید

حال که قبل از انجام هر پروژه یا بستن هر قرارداد، زمان پرداخت را معین کرده‌اید، باید به آن تاریخ‌ها پایبند باشید و برای دریافت وجه آن اقدام کنید. اگر هنوز صورت‌حسابی دارید که تاریخی برای آن مشخص نکرده‌اید و هنوز هم وجه آن را وصول نکرده‌اید، باید اقدامی کنید.

بهترین اقدام ایجاد انگیزه حفظ نقدینگی در بازار برای کارکنان بخش مالی است تا به دنبال وصول این مطالبات باشند، مثلا درصد ناچیزی از فاکتور را به عنوان پاداش برای کارمندی که بتواند زودتر از موعد وصول کند در نظر بگیرید، یا فاکتوری را در نظر بگیرید که ماه‌ها از تاریخ پرداخت آن گذشته ولی هیچ خبری از پرداخت آن نبوده است. این نوع انگیزه‌ها می‌تواند به حفظ جریان نقدینگی شما کمک بسیاری کند.

یا می‌توانید برای مشتریان خود انگیزه‌هایی ایجاد کنید، روی فاکتورهایتان تخفیف ناچیزی برای پرداخت سریع‌تر در نظر بگیرید، مطمئن باشید این روش باعث خواهد شد تا مشتریان هم برای پرداخت سریع‌تر مبلغ صورت‌حساب انگیزه و اشتیاق لازم را داشته باشند، هر چند که تخفیفی که شما در نظر گرفته‌اید بسیار کم باشد.

در گرفتن وام احتیاط کنید

وام می‌تواند جریان نقدینگی کسب و کارتان را مثبت کند، این در حالی است که ممکن است همین وام کسب و کار شما را نیز نابود کند. برای گرفتن وام به همین خاطر باید احتیاط کنید، باید بین سود خالص شرکت و سودی که باید در بازپرداخت وام پرداخت کنید، رابطه منطقی و درستی ایجاد کنید.

اگر حفظ نقدینگی در بازار از سود خالص کسب و کارتان که بعد از کسر همه هزینه‌ها از درآمد به دست می‌آورید، مطمئن نیستید، اقدام به گرفتن وام نکنید؛ اما اگر سود شرکت شما بیش‌تر از سودی است که باید به بانک یا موسسات بانکی برای بازپردخت وام بدهید، گرفتن وام و مثبت کردن جریان نقدینگی کاری عاقلانه است.

البته گرفتن چندین وام از بانک‌های مختلف هم روش درستی نیست، چرا که محاسبه سود هر کدام از این وام‌ها و محاسبه سود شرکت شما به نسبت تمام وام‌ها کار آسانی نیست و ممکن است شما را دچار خطا کند. اگر کسب و کار شما در این وضعیت قرار دارد، پیشنهاد می‌کنیم همه وام‌های خود را به یک وام تبدیل کنید یا نرخ سود بازپرداخت آن‌ها را به حداقل برسانید.

مشتریان بدحساب را شناسایی کنید

همین مشتریان بدحساب هستند که نمی‌گذارند شما جریان نقدینگی کسب و کارتان را مدیریت کنید. مسائل و مشکلاتی که از عدم وصول به موقع مطالبات کسب و کارتان به وجود خواهد آمد، یکی از اصلی‌ترین دلایل مشکل جریان نقدینگی است.

حفظ نقدینگی در بازار

دنیای اقتصاد : با دستور رئیس کل حفظ نقدینگی در بازار بانک مرکزی از این پس امکان خرید ماده اولیه از بورس کالا بدون پرداخت وجه نقد و با استفاده از اوراق گام مهیا می شود. این اوراق یک ابزار مالی نسبتا جدید برای تامین اعتبار موردنیاز صنایع تکمیلی برای خرید ماده اولیه است؛ در این روش اعتبار خرید ماده اولیه با ضمانت بانک ها انجام شده و دریافت کننده اوراق امکان نگهداری اوراق و دریافت وجه اسمی را در زمان سررسید اوراق یا فروش آن در بازار سرمایه با احتساب نرخ تنزیل پیش از موعد را دارد. استفاده از حفظ نقدینگی در بازار اوراق گام در شرایطی که صنایع تکمیلی کشور با چالش جدی تامین نقدینگی روبه رو هستند باعث می شود از سویی این چالش مهم این بخش از فعالان اقتصادی کشور از مسیری غیرتورم زا حل شده و از سوی دیگر صنایع بالادست مشتریان خود را در دوران رکود حفظ کنند.

تامین مالی یکی از چالش های اساسی پیش روی تولیدکنندگان کشور از سال های گذشته است؛ این چالش زمانی که نرخ مواد اولیه متاثر از سیگنال ارزی یا قیمت جهانی گران می شود به مراتب جدی تر می شود. ظرف 2 سال گذشته، مواد اولیه در بازارهای کالایی دنیا نوسانات قیمتی متعددی را تجربه کردند. صعود قیمتی در سال 2021 متاثر از سیاست های انبساطی، عقب نشینی نرخ با بروز نتایج تورمی، جهش مجدد قیمت ها در اوایل سال 2022 با سیگنال جنگ در اروپای شرقی و در ادامه افت قیمت ها متاثر از احتمال بروز رکود جهانی. در حالی بهای مواد اولیه در دنیا متاثر از سیگنال های متعدد سیاسی و اقتصادی نوسان قیمتی قابل ملاحظه ای داشت، نرخ اغلب کالاها در بازار ایران عمدتا در مسیر رشد قیمت قدم برداشت. درواقع حتی در مواقعی که قیمت ها در دنیا ارزان می شد نیز سیگنال مثبت ارزی مانع از عقبگرد محسوس نرخ در بازار داخل بود. در چنین شرایطی صنایع تکمیلی در ایران با چالش جدی تامین نقدینگی به منظور خرید مواد اولیه روبه رو شدند.

بخش قابل توجهی از فروش مواد اولیه مصرفی در بخش صنایع تکمیلی کشور از طریق بورس کالا اتفاق می افتد و این بازار به شکل بالقوه امکان تعمیق روش های تامین مالی را دارد؛ به این ترتیب در شرایط کنونی که صنایع تکمیلی کشور با چالش جدی تامین نقدینگی روبه رو هستند، استفاده از ابزارهای قابل اجرا در این بازار می تواند با رفع این چالش به تداوم تولید در بازار داخل منجر شود. در شرایط کنونی اغلب معاملات در بازار فیزیکی بورس کالا بر پایه معاملات نقدی انجام شده و این موضوع از جمله ایرادات مطرح به این بخش است؛ درواقع بسیاری از کارشناسان بر این باورند که توسعه واقعی بورس کالا باید بر مبنای تعمیق ابزارهای مالی و ایجاد مزیت برای خرید و فروش در این بازار و نه الزام به معامله در این بازار انجام شود. البته در شرایط کنونی نیز امکان فروش اعتباری از طریق بورس کالا وجود دارد؛ اما این روش به نوعی درخواست وام از بانک بوده و هزینه تامین مالی را برای خریدار افزایش می دهد. این در حالی است که می توان با تعریف ابزارهای جدید، هزینه تامین مالی از طریق این بازار را به شکل کم هزینه تری فراهم کرد.

به شکل معمول در ایران، عمدتا تامین مالی تولیدکنندگان با استفاده از توان بازار پول و شبکه بانکی کشور انجام می شود و امکانی برای تامین گسترده مالی از طریق بازار سرمایه وجود ندارد. در این شرایط تعریف اوراق گام و تامین اعتبار از طریق آن را می توان پلی برای حرکت از تامین اعتبار بانکی به سمت تامین اعتبار از بازار سرمایه تلقی کرد؛ چراکه این اوراق در فرابورس پذیرفته شده و امکان نقدشوندگی در بازار سرمایه را نیز داراست. اوراق گام ورقه بهداری به عاملیت و ضمانت موسسه اعتباری یا بانک است؛ این اوراق با نام، غیرکاغذی، بدون کوپن سود و در قطعات استاندارد با ارزش اسمی یک میلیون ریالی منتشر خواهد شد.

درواقع شرکتی که خواهان خرید مواد اولیه با استفاده از اوراق گام است، باید به بانک عامل موردنظر مراجعه کرده و خواهان اعتبارسنجی و تعیین مقدار اعتبار خود جهت صدور اوراق گام توسط بانک عامل می شود و در ازای آن وثایق و مدارک موردنیاز را تامین می کند. در ادامه شرکت خواهان خرید ماده اولیه، واحد یا واحدهای تولیدی را که قصد خرید مواد اولیه از آن ها را دارد به بانک عامل معرفی می کند. در مرحله بعد شرکت تولیدکننده مواد اولیه از بانک درخواست می کند تا در مقابل دریافت اسنادی که نشان می دهد بابت فروش ماده اولیه از شرکت خریدار طلبکار است، نسبت به صدور اوراق گام و واگذاری آن به وی اقدام کند.

بانک عامل پس از دریافت درخواست واحد تولیدی متعهد به فروش و بررسی اسناد مطالبات از بنگاه متقاضی و اعتبارسنجی نسبت به صدور اوراق با سررسید مشخص و انتقال اوراق به حساب کاربر فروشنده اقدام می کند. به محض انتشار اوراق، قابلیت انتقال آن در بازار پول و نقدشوندگی در بازار سرمایه وجود دارد. سه مسیر برای نقدشوندگی اوراق گام در بازار پول و بازار سرمایه در نظر گرفته شده است. مسیر ابتدایی شامل نقل و انتقال اوراق گام در سامانه گام در شبکه بانکی و بابت خرید نهاده امکان پذیر است که این روش بدون اخذ کارمزد، اعتبارسنجی و تشکیل پرونده اعتباری مجدد خواهد بود. مسیر دوم از طریق بازار سرمایه است و دارنده اوراق باید آن را تا سررسید نگهداری کرده و در انتهای سررسید مبلغ اسمی آن را به طور کامل دریافت کند.

در مسیر سوم نیز امکان فروش اوراق در هر لحظه پس از انتشار به نرخ جاری بازار وجود دارد، اما فروشنده مبلغ نقدی کمتری از مبلغ اسمی اوراق دریافت می کند، این نرخ کمتر بر اساس نرخ تنزیل تعیین شده و رقم بالایی نخواهد بود. به شکل خلاصه می توان گفت این اوراق به مثابه برگه ضمانت دارای اعتباری است که فروشنده آن را به ازای وجه معامله دریافت کرده و ماده اولیه را در اختیار متقاضی قرار می دهد. به این ترتیب خریدار فرصت خواهد داشت بدون پرداخت هزینه، ماده اولیه را دریافت و تبدیل به محصول کرده و آن را در بازار به فروش رسانده و در ادامه بدهی خود را بپردازد. در این زمان فروشنده می تواند اوراق را با نرخ تنزیل مدنظر خریداران در بازار سرمایه نقد کرده یا تا سررسید نگهداری و در نهایت مبلغ اسمی قرارداد را نقد کند.

در شرایط کنونی اغلب فروش مواد اولیه در بازار داخل بر مبنای معاملات نقدی انجام می شود. اگرچه فروش نقدی ایده آل ترین روش معامله برای فروشنده است، اما این روش به خصوص در زمان تورم و رکود به کمک صنایع مادر می آید. در شرایط کنونی که بازار جهانی در واهمه بروز رکود قرار دارد و این موضوع باعث شده بازارهای صادراتی نیز با کاهش تقاضا و افت محسوس قیمت مواجه شود و تقاضای داخلی نیز از همین عامل تاثیر منفی گرفته است، تعریف این حفظ نقدینگی در بازار اوراق با ایجاد امکان خرید ماده اولیه برای صنایع تکمیلی زمینه استمرار تولید در صنعت کشور را فراهم می کند. با این وجود درک مزایای این روش برای صنایع مادر و عرضه کنندگان لازمه موفقیت آن است. اگرچه نهادهای سیاستگذار می توانند تا حدی با الزام به عرضه به خصوص برای شرکت های وابسته به دولت این طرح را پیش ببرند، اما تبیین مزایای جا افتادن چنین طرحی مهم ترین روش برای موفقیت آن خواهد بود.

به گزارش کالا خبر علی صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی، در دیدار اعضای شورای هماهنگی بانک های دولتی و نیمه دولتی، با تاکید بر حمایت عملیاتی از تولید با روش های غیرتورمی از تولید و ضرورت تامین سرمایه در گردش تولیدکنندگان، از نهایی شدن دستورالعمل استفاده از ابزارهای تامین مالی اعتباری در معاملات بورس کالا خبر داد و گفت: از هفته آینده امکان استفاده از ابزارهایی مانند اوراق گام نیز در معاملات بورس کالا فراهم می شود.

در این شرایط متقاضیان و فروشندگان منتظر اعلام جزئیات بیشتر از چگونگی معامله براساس اوراق گام هستند. در شرایط کنونی اولویت استفاده از این حفظ نقدینگی در بازار اوراق به ترتیب به مصالح ساختمانی و انبوه سازی، تجهیزات و ماشین آلات، خودروسازی و قطعات، شیمیایی و پتروشیمی، فلزات اساسی، لوازم خانگی و صنایع غذایی اختصاص داده می شود. البته انتخاب این صنایع به منزله حذف سایر صنایع از این پروژه نبوده و تمامی زنجیره های تولید و تامین می توانند به مرور از این روش استفاده کنند. با توجه به رکود سنگین حاکم بر بخش ساخت وساز، اعطای اولویت به بخش مصالح ساختمانی و انبوه سازی می تواند به کمک این بخش آمده و در عین حال تولیدکنندگان محصولات ساختمانی کشور را نیز از تبعات رکود حاکم دور کند.

با نام، غیرکاغذی، بدون کوپن سود

در قطعات استاندارد به ارزش اسمی یک میلیون ریال

با سررسید حداقل یک ماهه و حداکثر تا 12 ماه (در پایان هر ماه)

این اوراق توسط موسسه اعتباری عامل وارد سامانه شده و اوراق بهادار به بازار سرمایه منتقل می شود.

اوراق منتشرشده تا زمانی که در بازار پول وجود دارند، تنها با درخواست دارنده اوراق توسط بانک عامل قابل انتقال است.

پس از انتقال به بازار سرمایه و طی تشریفات مربوطه، فروش و تسویه اوراق صرفا در بازار مشخص شده قابل انجام است.

دارندگان اوراق بهادار گام می توانند آنها را برای خرید به سایر شرکت های عضو سامانه گام منتقل کنند.

خرید و فروش اوراق بهادار در بازار سرمایه و در چارچوب قوانین آن امکان پذیر است.