ارزش خالص دارایی یا NAV چیست؟
اگر به تابلوی معاملاتی صندوقهای سرمایهگذاری قابلمعامله دقت کرده باشید، میبینید که در آنها مقدار EPS وجود ندارد و بجای آن از عبارت ارزش خالص دارایی (NAV) استفاده شده است. در ادامه میخواهیم بررسی کنیم که این ارزش خالص دارایی به ما چه میگوید؟ در چه زمینههایی میتوان از این مفهوم استفاده کرد؟ آیا رابطهای بین مقدار ارزش خالص دارایی (NAV) و قیمت سهم وجود دارد؟
اگر با این صندوقها و عملکردشان آشنایی دارید، پس با ما همراه باشید. در غیر این صورت ابتدا با انواع این صندوقها آشنا شوید و بعد این مطلب را بخوانید.
ارزش خالص دارایی (NAV) به زبان ساده
Net Asset Value) NAV) یا همان ارزش خالص دارایی ، مبحثی پرکاربرد در بررسی وضعیت شرکتهای بورسی فعال در زمینه سرمایه گذاری، صندوقهای سرمایهگذاری، ETF ها، صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، صندوقهای طلا و. است.
روی کاغذ میتوانید برای هر موجودیتی یک NAV محاسبه کنید. مثلا میتوانید بگویید ارزش خالص دارایی های خودتان چقدر است. فقط کافی است ارزش تمام داراییهای خود را از تمام بدهیهایتان کم کنید. اجاره خانه، پرداخت قبوض و. جزئی از هزینههای زندگی شما هستند، پس ماهیت بدهی دارند و زمانی که بخواهید ارزش خالص دارایی های (NAV) خود را حساب کنید باید این موارد از داراییهایتان کسر شوند.
بیایید با یک مثال سادهتر این موضوع را بررسی کنیم. فرض کنید یک گاوصندوق در خانه دارید و میخواهید ارزش خالص دارایی های درون آن را حساب کنیم.
برای مثال 200 میلیون تومان پول نقد، 5 سکه طلا و دو سرویس جواهر.
یکی از سرویس جواهرات برای خواهر شما است و چند روزی برای نگهداری آن را به شما داده. اما سرویس دیگر برای خودتان است و 20 میلیون از اقساط آن باقی مانده است. حالا NAV این گاوصندوق چقدر است؟
داراییهای صندوق: (200 میلیون پول نقد+ دو سرویس جواهر + 5 سکه طلا)
بدهیها و هزینهها: (20 میلیون+ یک سرویس جواهر)
ارزش خالص دارایی ها: (180 میلیون پول نقد+ یک سرویس جواهر+ 5 سکه طلا)
شرکتها هم به همین صورت هستند. شرکتی نحوه محاسبه P/NAV که کار میکند، محال است بدهی نداشته باشد. موضوع این است که آیا بدهیهایش از داراییهایش بیشتر است یا کمتر. موضوعی که با محاسبه ارزش خالص دارایی به دست میآید.
ارزش خالص دارایی میتواند اسمهای مختلفی به خود بگیرد مثلا:
برای هر فرد، جمع تمام داراییها منهای جمع تمام بدهیها (ارزش خالص دارایی آنها) برابر است با ثروت او.
برای شرکتها، جمع تمام داراییها منهای جمع تمام بدهیها معادل میشود با حقوق صاحبان سهام.
برای صندوقها به جمع تمام داراییها منهای جمع تمام بدهیها تقسیم بر تعداد واحدها (Units) میگوییم NAV. به نوعی میشود گفت که NAV یک صندوق برابر است با ارزش خالص لحظهای آن صندوق. در واقع NAV نشان میدهد که ارزش داراییهای موجود در صندوق چطور نوسان کرده است، بدون توجه به قیمت لحظهای آن دارایی.
فرمول محاسبه ارزش خالص دارایی ( NAV)
فرمول محاسبه NAV بسیار ساده است و چیزی فراتر از جمع، تفریق و تقسیم نیست:
نکتهای که باید به آن توجه کرد این است که استفاده از این فرمول برای محاسبه داراییهای محدود و ساده کاربردی است. اما اگر از این روش برای محاسبه NAVشرکتها استفاده کنید احتمالا نتیجه از واقعیت دور باشد.
دلیل اهمیت NAV
وقتی میخواهیم واحدهای یک صندوق را خریداری کنیم یکی از نکاتی که باید به آن توجه شود NAV ابطال هر واحد است. برای محاسبه nav ابطال یک صندوق نباید کار خاصی کنیم. این عدد معمولا به صورت لحظهای (یا روزانه) محاسبه و اعلام میشود. آگاهی از NAV صندوق از این جهت حائز اهمیت است که ارزش واقعی داراییها را به ما نشان میدهد. اگر واحد یک صندوق یا یک دارایی بیشتر از این مقدار فروخته شود یعنی گران است.
برای محاسبه این مقدار کافی است به وبسایت صندوق مراجعه کنید و برای دیدن NAV صندوقهای قابل معامله بورسی (ETF) هم میتوانید به سایت tsetmc و تابلو معاملاتی آن صندوق مراجعه کنید.
هنگام مطالعه و بررسی صندوقهای سرمایهگذاری، احتمالا عبارتهایی چون NAV صدور و ابطال بهگوشتان خورده باشد. اما این دو عبارت به چه معنا هستند؟
NAV صدور چیست؟
NAV صدور، ارزش خالص دارایی های شرکت را به ازای هر واحد، در زمان خرید واحدها نشان میدهد. البته مقداری کارمزد (جهت صدور واحدهای جدید) روی آن کشیده میشود.
NAV ابطال چیست؟
nav ابطال، ارزش خالص دارایی ها شرکت به ازای هر واحد، در زمان فروش واحدها است. یعنی میگوید الانی که شما در حال فروش واحدهای صندوق خودتان هستید، ارزش خالص هر یک از این واحدها فلان قدر است.
فرض کنید قصد خرید واحدهای صندوق سرمایهگذاری قابل معامله (ETF) زیر را دارید. به تابلو توجه کنید.
قیمتی که واحدها در حال حاضر در آن معامله میشوند برابر 12514 ریال است، اما NAV ابطال آن برابر با 12535 ریال است. برداشتتان از این موضوع چیست؟
همانطور که در قسمت پیش گفتیم NAV ابطال، ارزش خالص دارایی های صندوق را در زمان حال نشان میدهد. اگر کسی واحدهای صندوق خود را از NAV ابطال کمتر بفروشد، مثل این میماند که منزل خود را زیر قیمت بازار میفروشد.
حالا ممکن است کسی نیاز فوری به پول داشته باشد، برای این که بتواند زودتر واحدهای خود را بفروشد، آن را زیر ارزش (NAV ابطال) میفروشد.
رابطه محاسبه ارزش خالص دارایی (NAV)با قیمت خرید و فروش واحدها
قیمت خرید و فروش واحدهای یک صندوق لزوما با NAV صدور و ابطال آن یکی نیست و میتواند متفاوت باشد. اما این قیمتها در جهت با تغییرات NAV تغییر میکنند.
توجه به NAV ابطال میتواند به ما در انتخاب قیمت مناسب برای خرید یا فروش کمک کند. همیشه سعی کنید زیرNAV ابطال بخرید و بالای آن بفروشید.
ارزیابی عملکرد صندوق به کمک ارزش خالص دارایی ها
سرمایهگذارنی هستند که با نگاه کردن به تغییرات ارزش خالص دارایی سعی میکنند عملکرد یک صندوق را بررسی کنند. مثلا میبینند که خالص داراییهای یک صندوق از تاریخ ۲ آبان به ۳ آبان افت داشته سپس نتیجه میگیرند که عملکرد صندوق خوب نبوده است.
این روش برای بررسی کارآمدی تمام صندوقها مناسب نیست. مثلا اگر صندوقی وجود داشته باشد که سود نقدی تقسیم کند، خروج این پول از صندوق باعث کاهش NAV میشود. اما به این معنی نیست که سرمایهگذاران زیان کردهاند.
بهطور کلی ارزش خالص دارایی یا همان NAV، تغییرات ارزش کل دارایی را در کنار سود تقسیم شده صندوق نشان میدهد.
مثلا تصور کنید که خالص دارایی برای یک صندوق ۱۱۰ هزار تومان است. اگر این صندوق برای هر واحد ۱۰ هزار تومان سود نقدی در نظر بگیرد، پس از تقسیم سود NAV برابر با ۱۰۰ هزار خواهد بود. اما سرمایهگذاران ضرر نکردهاند. بنابراین بهتر است برای سنجش عملکرد یک صندوق سرمایهگذاری، بازده کل سالانه صندوق را محاسبه کنید.
محاسبه NAV سهام شرکتهای سرمایهگذاری
محاسبه NAV شرکتهای سرمایهگذاری کار آسانی نیست. اما میتوان با بررسی صورت وضعیت مالی شرکت و تعدیل مقادیر ثبت شده آن را حساب کرد. بعد از محاسبه NAV آن را تقسیمبر تعداد کل سهام شرکت میکنیم، سپس NAV هر سهم بهدست میآید.
مانع از ارزشگذاری صحیح شرکتها
موارد زیادی وجود دارند که مانع از ارزشگذاری صحیح شرکتها میشوند که در ادامه به چند مورد اشاره خواهیم کرد.
1-همانطور که میدانید داراییهای ثابت یک شرکت مثل زمین، ساختمان و. بهصورت روزانه ارزشگذاری نمیشوند و در ترازنامه به بهایتمامشده تاریخی (ارزش دفتری) ثبت میشوند. یعنی بین ارزش دفتری و ارزش روز آنها اختلاف وجود دارد. همین امر باعث میشود که در ترازنامه نتوان ارزش روز را بهطور دقیق مشاهده کرد.
2-در قسمت سرمایهگذاریهای مندرج در ترازنامه هم این مشکل دیده میشود. سرمایهگذاریهای کوتاهمدت معمولا با توجه به ارزش بازار و یا به بهایتمامشده، هرکدام که کمتر باشد ثبت میشوند. سرمایهگذاریهای بلند مدت با توجه به اصول حسابداری یادداشت میشوند. تمامی این عوامل بهدلیل تعدیل نکردن مقدارها، بر تعیین دقیق ارزش خالص دارایی های حقوق صاحبان سهام تاثیرگذار است.
3-علاوهبر موارد ذکر شده، ممکن است تنها قسمتی از سرمایهگذاریهای یک شرکت، به سهام شرکتهای فعال در بورس اختصاص داده شده و مابقی در شرکتهای خارج از بورس و هولدینگها سرمایهگذاری شده باشد.
بهدلیل عدم وجود شفافیتهای اطلاعاتی در صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته نشده، محاسبه NAV بسیار دشوار میشود.
همین موارد باعث میشود که تحلیلگران نتوانند ارزش خالص دارایی ( NAV) یک شرکت را بهدرستی پیشبینی کنند. و باعث ایجاد اختلاف در ارزش خالص دارایی های صندوق با قیمت بازار آنها میشود. بنابراین افراد ترجیح میدهند که شرکتهای سرمایهگذاری بورسی را براساس سود خالص هر سهم(EPS) تحلیل کنند.
پس برای محاسبه NAV شرکتهای سرمایهگذاری چهکار کنیم؟
- اولین گام، ارزشگذاری سرمایهگذاریهای شرکت است.
- مقایسه ارزش بازاری سرمایهگذاریهای محاسبه شده با ارزش دفتری ثبتشده در ترازنامه
- اگر ارزش سرمایهگذاری بیشتر باشد از آنچه که در ترازنامه ذکر شده، نحوه محاسبه P/NAV مابهالتفاوت را تحت عنوان مازاد ارزش نسبت به بهای تمام شده حساب میکنیم که باید در محاسبه NAV در نظر گرفته شود.
اما چرا در فرمول از حقوقصاحبانسهام استفاده کردیم؟
حقوق صاحبان سهام (سرمایه) چگونه محاسبه میشود؟
اگر از تمام داراییهای شرکت بدهیها را کم کنیم، آنچه که باقی میماند متعلق به سهامداران است. که به این حقوق صاحبان سهام میگویند.
Nav هم ارزش خالص دارایی های یک شرکت را نشان میدهد. ارزش خالص دارایی ها هم از طریق کسر بدهیها از داراییها حساب میشود. پس در زمانی که یک شرکت ترازنامه خود را ارائه میدهد، حقوق صاحبان سهام برابر با NAV شرکت است.
مازاد ارزش نسبت به بهای تمام شده هم از طریق ارزشگذاری سرمایهگذاریها و محاسبه تفاوت ارزش محاسبه شده با ارزش آنها در ترازنامه بهدست میآید.
ارزش خالص دارایی های (NAV) یک صندوق چطور تغییر میکند؟
معمولا صندوقهای سرمایهگذاری و ETF ها در طول بازار تا چندین مرتبه NAVابطال را آپدیت میکنند. اما بعد از پایان بازار NAV ابطال بهطور دقیق محاسبه و گزارش میشود.
در این صندوقها قیمتها با توجه به NAV هر واحد صندوق حساب میشوند. یعنی برای خرید هر واحد از این صندوقها باید علاوه بر پرداخت مبلغی معادل NAV، هزینه کارمزد (حقالزحمه) صندوق را هم پرداخت کنیم.
نسبت P/NAV
یکی از نسبتهای مورد توجه توسط تحلیلگران بنیادی نسبت P/NAV است. این نسبت از طریق تقسیم قیمت ((price یک دارایی یا نحوه محاسبه P/NAV واحد سرمایهگذاری بر ارزش خالص دارایی های (NAV) آن بهدست میآید که میتوان آن را بهصورت عدد یا درصد هم بیان کرد. با استفاده از این نسبت میتوان فهمید که آیا ارزشگذاری سهام شرکتهای سرمایهگذاری بهدرستی انجام شده یا نه.
اگر نسبت P/NAV یک صندوق کوچکتر از یک باشد، میتوان نتیجه گرفت که واحدهای صندوق ارزانتر از ارزش واقعی داراییها بهفروش میرسد. ریسک سرمایهگذاری در این شرکتها کم است. فرض کنید یک سکه 11 میلیونی را 10 تومان برای فروش گذاشتهاند، واکنش شما به این پیشنهاد چیست؟
اگر نسبت P/NAV یک صندوق برابر یک باشد، به این معنی است که واحدهای صندوق در حال معامله با قیمتی معادل ارزش خالص دارایی های صندوق نحوه محاسبه P/NAV هستند. نه گران و نه ارزان، به قیمت!
اگر نسبت P/NAV یک صندوق یا دارایی بزرگتر از یک باشد، یعنی آن دارایی با قیمتی بیش از ارزش واقعی آن در حال معامله است. گران است! آیا شما حاضر به خرید یک سکه 11 میلیونی به قیمت 12 میلیون هستید یا نه؟
خرید واحدهای جنین صندوقهایی همراه با ریسک است. ممکن است چند روز دیگر سرمایهگذاران از ارزش واقعی واحدهای شرکت باخبر شوند و دیگر حاضر بهخرید آنها در قیمت شما نباشند.
میانگین نسبت P/NAV مابین شرکتهای سرمایهگذاری بورس اوراق بهادار تهران برابر با 0.7 واحد است. معمولا قسمت عمدهای از داراییهای شرکتهای سرمایهگذاری را سهام تشکیل میدهد. بهخاطر همین زمانی که یک شرکت، قصد فروش سهمی را پیدا میکند، بعد از انتشار خبر بر ارزش سهام شرکتهای زیرمجموعه آن تاثیر گذار میشود و میتواند باعث افت قیمت سهام آنها شود. بهخاطر همین موضوع معمولا تحلیلگران هنگام تحلیل، ارزش پرتفوی شرکت را کمی پایینتر (20 الی 30 درصد) از ارزش فعلی آن در نظر میگیرند.
میتوانید ویدیوهای بیشتری از نحوه محاسبه P/NAV تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.
آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن
هدف تمامی سهامداران و معاملهگران در بازار بورس، کسب سود و افزایش داراییهایشان است. یکی از مفاهیم کاربردی در این زمینه، پارامتری به نام NAV است. NAV به معنای ارزش خالص دارایی در صندوقهای سرمایهگذاری فعال در بورس است. در ادامه با NAV ، NAV ابطال و نحوه محاسبه آن بیشتر آشنا میشویم.
NAV چیست؟
NAV که مخفف کلمه Net Asset Value است، معیاری استاندارد برای مقایسه صندوقهای سرمایهگذاری از لحاظ عملکردی است. در واقع NAV نشاندهنده کل ارزش داراییهای خالص یک صندوق سرمایهگذاری مشترک یا ETF هاست. NAV که یکی از فاکتورهای تحلیل بنیادی است، بیشتر در زمینه صندوقهای سرمایهگذاری مشترک یا صندوق قابل معامله در بورس استفاده میشود، نشاندهندهی قیمت هر سهم/ واحد صندوق در یک زمان مشخص است.
نکته: با توجه به اینکه داراییها و بدهیهای یک شرکت سرمایهگذاری مرتبا در حال تغییر است، NAV نیز متغیر است و باید روزانه محاسبه شود .
نحوه محاسبه NAV
تعدا واحدهای صندوق/(ارزش کل بدهیها - ارزش کل داراییهای واحد تجاری) = ارزش خالص دارایی( NAV )
NAV ابطال چیست؟
به قیمت یک سهم در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک یا ETF ، پس از کسر هزینههای مربوط به کارمزد و معاملات از بهای فروش، NAV ابطال میگویند. به عبارتی، زمانی که سرمایهگذار واحدهای صندوق را ابطال میکند، داراییهای صندوق فروش رفته و تمامی هزینههای کارمزد معاملات پرداخت شده و در نهایت وجه نقد به سرمایهگذار تحویل داده میشود. در واقع NAV ابطال مبنای خالص پرداخت به سرمایهگذار میباشد .
به این تریب قیمت هر واحد با کسر هزینههای کارمزد و معاملات فروش، مشخص میشود. معمولا NAV ابطال کمتر یا برابر با NAV هر واحد میشود.
فرمول محاسبه NAV ابطال
محاسبه NAV ابطال به شرح زیر است:
- تمام داراییهای شرکت با نرخ روز فروخته شود.
- از محل فروش، تمام بدهیها و کارمزدها تصفیه شود.
- مبلغ باقی مانده تقسسیم بر تعداد واحدهای صندوق شود.
تعدا واحدهای صندوق / ارزش خالص فروش داراییهای صندوق = NAV ابطال
هر چند فرمول محاسبه NAV ساده است اما محاسبه دقیق آن از جزییات بیشتری برخوردار است.
نکتهای قابل تامل در محاسبه NAV شرکتهای تولیدی وجود دارد. باید دقت داشت که شرکتهای تولیدی، داراییهای خود را (مخصوصا دارایی ثابت) را با قیمت خریداری شده، محاسبه و در ترازنامه میآورند و اگر تجدید ارزیابی صورت نگرفته باشد قطعا این NAV محاسبه شده به روز و کاربردی نخواهد بود.
برای درک بهتر فرض کنید شرکت تولیدی فولاد، زمینی را در سال 1380 به قیمت 1 میلیارد تومان خریداری کرده که امسال دارای ارزش لحظهای 15 میلیارد تومان هست . لذا اگر تجدید ارزیابی صورت نگرفته باشد، NAV شرکتهای تولیدی، اطلاعات دقیق و به روزی از خالص ارزش روز داراییها نمیدهند.
بدین ترتیب قیمت صدور و ابطال واحدها طبق NAV تعیین شده و متناسب با تغییرات آنها نوسان میکند. با اینکار برای سرمایهگذاران اطمینانی ایجاد میشود که میتوانند پول خود را با کسر هزینه منطقی معاملات و بدون در نظر گرفتن وضعیت بازار و قابلیت نقدشوندگی سهام موجود در سبد سرمایهگذاری صندوق، دریافت نمایند .
جمعبندی
تمامی سهامداران و معاملهگران در بازار بورس، تمایل به کسب سود بیشتر و افزایش داراییهایشان دارند. NAV که مخفف کلمه Net Asset Value است یکی از پارامترهای تحلیل بنیادی در این زمینه است. علاوه بر این NAV ابطال، قیمت یک سهم در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک یا ETF ، پس از کسر هزینههای مربوط به کارمزد و معاملات از بهای فروش است.
بخش ششم گزیده میزتحلیل 65( تشریح موضوع ذخیره ی کاهش ارزش در محاسبه NAV)
این ویدئو که بخش ششم از گزیده میزتحلیل ۶۵ با عنوان «چگونه شرکت های سرمایه گذاری را تحلیل کنیم؟ (نحوه محاسبه NAV به زبان ساده و چگونگی تفسیر نسبت p/nav)» می باشد، به بررسی تشریح موضوع ذخیره ی کاهش ارزش در محاسبه NAV پرداخته ایم.
در قسمت دهم از میز تحلیل شماره 68 به بررسی "چرا مالیات بانک ملت در سال 1400 برابر صفر است؟ " میپرداز .
ارزش خالص دارایی (NAV) چیست؟
همه کسانی که وارد بازار سرمایه میشوند هدفی جز افزایش داراییهایشان ندارند. به همین دلیل، مفهوم ارزش خالص دارایی برای سرمایهگذاران اهمیت بسزایی دارد. برای انجام یک سرمایهگذاری موفق در بازار سهام، همواره میبایست به تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی سهام پرداخت و درصورتیکه قیمت روز سهام کمتر از ارزش ذاتی سهام بود، آنگاه میتوان اقدام به خرید سهام نمود.
صندوقهای سرمایهگذاری و شرکتهای سرمایهگذاری دو رکن اساسی در بازار سرمایه ایران محسوب میشوند که عمده داراییهایشان سهام و دارایی مالی است. در این مقاله سعی داریم یکی از پرکاربردترین اصطلاحات را یعنی “ارزش خالص دارایی (NAV)” که به محاسبه ارزش ذاتی سهام میپردازد، در دو حوزه صندوقهای سرمایهگذاری و شرکتهای سرمایهگذاری، بهطور مجزا موردبررسی قرار دهیم.
ارزش خالص دارایی (NAV) چیست؟
NAV مخفف کلمه Net Asset Value و به معنای ارزش خالص دارایی است. درواقع NAV نشاندهنده کل خالص ارزش داراییهای یک شرکت و یا صندوق سرمایهگذاری است. این شاخص معیاری استانداردشده قلمداد میشود که میتوان از آن بهمنظور انجام مقایسه عملکرد شرکتها و صندوقهای سرمایهگذاری استفاده کرد. بهعبارتدیگر ارزش داراییهای خالص، شاخصی در بورس اوراق بهادار است که برای ارزشیابی و برآورد ارزش ذاتی داراییهای شرکتها و صندوقهای سرمایهگذاری، استفاده میشود.
ارزش خالص دارایی (NAV) چگونه محاسبه میشود؟
ارزش خالص دارایی، ارزش خالص یک صندوق یا شرکت را نشان میدهد و بر اساس کل داراییهای مجموعه و کل بدهیهای آن محاسبه میشود. بدین ترتیب که ارزش کل داراییها منهای کل بدهیهای آن مجموعه، برابر است با ارزش خالص داراییها یا NAV آن مجموعه.
NAV= بدهیها – ارزش کل داراییها
ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم (NAVPS) چگونه محاسبه میشود؟
جهت ارزشیابی هر واحد صندوق یا سهام شرکت سرمایهگذاری، باید خالص ارزش دارایی به ازای هر سهم (Net Asset Value Per Share) را محاسبه کنیم که برابر است با:
روشهای دیگر محاسبه ارزش خالص دارایی (NAV)
روشهای دیگر محاسبه NAV بیشتر در شرکتهای نحوه محاسبه P/NAV سرمایهگذاری مورداستفاده قرار میگیرد.
روش اول:
NAV = ارزش افزوده داراییهای غیرجاری + سرمایه در گردش خالص + ارزش افزوده سرمایهگذاریها
ارزش افزوده سرمایهگذاریها برابر با ارزش روز سرمایهگذاری منهای بهای تمامشده سرمایهگذاریها است.
سرمایه در گردش خالص نیز عبارت است از داراییهای جاری منهای بدهیهای جاری، همچنین ارزش افزوده داراییهای غیر جاری از تفریق ارزش روز داراییهای غیر جاری و بهای تمامشده دارایی غیر جاری به دست میآید.
روش دوم:
NAV = ارزش روز بدهیها- (مجموع ارزش روز داراییهای جاری + ارزش روز سرمایهگذاریها + ارزش روز داراییهای جاری)
روش سوم:
روشی که در ایران در شرکتهای سرمایهگذاری معمولاً در محاسبه NAV مرسوم است.
NAV = ارزش افزوده سرمایهگذاریها + بهای تمامشده حقوق صاحبان سهام
همانطور که اشاره شد ” ارزش خالص دارایی NAV”، در دو حوزه مجزا قابلبررسی است:
- صندوقهای سرمایهگذاری
- شرکتهای سرمایهگذاری
صندوقهای سرمایهگذاری و محاسبه NAV آن
صندوق سرمایهگذاری که بهطور کامل در مطالب قبلی بآشگاه بلاگ به آن پرداختهایم، یکی از فرصتهای مطلوب سرمایهگذاری در بازار سرمایه است، خصوصاً برای افرادی نحوه محاسبه P/NAV که خودشان وقت یا اطلاعات کافی برای انجام این کار را ندارند.
آشنایی با ارزش خالص دارایی (NAV) در صندوقهای سرمایهگذاری اهمیت زیادی دارد و میتواند یکی از ملاکهای ارزیابی عملکرد صندوقها در نظر گرفته شود. سرمایهگذاران با خرید واحدهای سرمایهگذاری در داراییهای صندوق سهیم میشوند، پس لازم است ارزش داراییهایشان در صندوق را بدانند. مخصوصاً اگر ارزش این داراییها با توجه به شرایط بازار همواره در حال تغییر باشد؛ همانطور که میدانید بخشی از داراییهای صندوقهای سرمایهگذاری به سهام شرکتها اختصاص یافته که با نوسان روزانه سهام، افزایش یا کاهش مییابند. علاوه بر این، سود سهام تقسیم شده توسط شرکتها نیز به منابع صندوق اضافه شده و ارزش داراییهای آن و به طبع آن، ارزش واحدهای خریداریشده را افزایش میدهد.
- ارزش خالص هر واحد صندوق در انتهای هر روز و بر اساس قیمت پایانی داراییهای آن محاسبه و از طریق سایت اختصاصی صندوق گزارش میشود.
همانطور که اشاره شد اگر بدهیهای صندوق که شامل بدهی به کارگزاریها بابت خرید سهام و بدهی به ارکان صندوق میشود را از داراییهای صندوق کم کنیم، ارزش خالص کل داراییهای صندوق به دست میآید. حال اگر حاصل را بر تعداد کل واحدهای صندوق (واحدهای سرمایهگذاری نزد سرمایهگذاران) تقسیم کنیم، ارزش خالص هر واحد یا NAV هر واحد صندوق به دست میآید. بدین ترتیب NAV صندوق، ارزش سهام هر سهم صندوق را نشان میدهد که باعث میشود معاملات در صندوق سهام آسانتر شود و همچنین معیاری مهم در جهت تصمیمگیری مناسب در انتخاب صندوق سرمایهگذاری محسوب شود.
NAV صدور چیست؟
به مبلغی که سرمایهگذاران برای خرید واحدهای جدید صندوق پرداخت میکنند، NAV صدور گفته میشود و اندکی بیشتر از ارزش خالص هر واحد (NAV هر واحد) است. این تفاوت به این دلیل است که مدیر صندوق در خرید اوراق بهادار جدید باید هزینهای را بابت کارمزد پرداخت کند و برای اینکه این کارمزد به سرمایهگذاران قدیمی تحمیل نشود، از سرمایهگذاران جدید دریافت میشود.
NAV ابطال چیست؟
چنانچه سرمایهگذاری به پول نقد نیاز داشته باشد و قصد فروش واحدهایش را کند، قیمت واحدها بهصورت NAV ابطال محاسبه میشود. قیمت هر واحد در زمان ابطال با فرض کسر هزینههای مربوط به معاملات از بهای فروش داراییهای سبد، تعیین میشود و مبنای خالص پرداخت به شخص قرار میگیرد؛ یعنی هزینه کارمزد معاملات فروش، در نظر گرفته میشود و از ارزش خالص هر واحد کسر میگردد. بدین ترتیب NAV ابطال معمولاً کمتر یا مساوی NAV هر واحد است.
بنابراین قیمت صدور و ابطال واحدها نیز بر اساس NAV تعیین شده و همسو با تغییرات آن نوسان میکند. در نهایت سود یا زیان هر سرمایهگذار از محل تغییر ارزش واحدهای صندوق مشخص میشود.
سه نکته در مورد NAV صندوقهای سرمایهگذاری:
- ارزش خالص داراییهای هر روز یک صندوق سرمایهگذاری در پایان روز معاملاتی بعد از آن محاسبه میشود.
- NAV صدور و ابطال یک واحد سرمایهگذاری بر اساس ارزش خالص داراییهای آن صندوق در روز کاری پس از اعلام درخواست است.
- NAV صدور و ابطال یک واحد سرمایهگذاری از یک صندوق معین در یک روز مشخص باهم برابر نیستند.
شرکتهای سرمایهگذاری و مشکلات محاسبه NAV آنها
حال سؤال این است که آیا ارزش سهام شرکتهای سرمایهگذاری را نیز میتوان با محاسبه NAV هر سهم به دست آورد؟
با توجه به ساختار فعالیت شرکتهای سرمایهگذاری در ایران که به عبارتی از اهداف اصلی شرکتهای سرمایهگذاری فاصله دارند و همچنین نحوه محاسبه NAV در ایران، نمیتوان مقدار روشنی برای هر سهم به دست آورد.
۱) برخی شرکتهای سرمایهگذاری در ایران با توجه به ماهیت آنها که سرمایه – بسته یا ثابت هستند و سرمایه آنها به دلایل مختلف بلوکه شده است، الزامی به محاسبه و ارائه خالص ارزش داراییهای روزانه ندارند (البته صورتوضعیت ماهانه پرتفوی سرمایهگذاری خود را ارائه میدهند).
۲) اکثر شرکتهای سرمایهگذاری در ایران سهام شرکتهای غیربورسی را هم نگهداری میکنند و بنابراین نمیتوان ارزش روز سهام آنها را بهصورت دقیق برآورد کرد.
۳) برخی از شرکتهای سرمایهگذاری در ایران هلدینگ هستند؛ یعنی سهام کنترلی دو یا چند مجموعه دیگر را دارند، بنابراین محاسبه ارزش دقیق این سهام نیز پیچیده است.
۴) معمولاً شرکتهای سرمایهگذاری بهجز داراییهای موجود در پرتفوی سرمایهگذاریهای خود، داراییهای دیگری مثل زمین و ساختمان و مجوزهای متعدد دارند که این مهم میتواند بعضاً تأثیر بیشتری از اصل سرمایهگذاریها در ارزش شرکت داشته باشد و این موارد در NAV دیده نمیشود.
۵) عموم شرکتهای سرمایهگذاری درآمدهای غیرعملیاتی نیز دارند، ازجمله درآمد ارائه برخی خدمات پیمانکاری، نظارت بر برخی طرحها، پذیرش برخی سمتها در انتشار اوراق (مثل متعهد پذیره نویسی) که منجر به ایجاد سود میشود، ولی در NAV آنها لحاظ نمیشود.
نکته: در برآوردهای مالی، NAV نمیتواند انعکاس دقیقی از خالص ارزش داراییهای شرکت ارائه دهد.
راهکارهای محاسبه NAV با توجه به تنوع شرکتهای سرمایهگذاری
در نهایت باید گفت که مشکلات و نارساییهایی از این دست، موجب اندکی جدایی میان NAV هر سهم مندرج در گزارش صورتوضعیت پرتفوی سرمایهگذاری با قیمت سهام آنها میگردد.
الف) گاهی برای رفع این مشکل میبایست سرمایهگذاریهای شرکت را ارزشگذاری کنیم، سپس این رقم را با بهای تمامشده درجشده در صورتهای مالی شرکت مقایسه کنیم. درصورتیکه ارزش بازار بیشتر از بهای تمامشده باشد، این مازاد ارزش نسبت به بهای تمامشده باید در محاسبه خالص ارزش داراییها در نظر گرفته شود، زیرا در حقیقت این مازاد ارزش به هنگام ارائه اطلاعات در بخش داراییها در ترازنامه پنهان مانده است.
بنابراين فرمول محاسبه خالص ارزش داراييهاي يك شركت بهصورت زير به دست ميآيد.
حقوق صاحبان سهام + مازاد ارزش سرمايهگذاريها نسبت به بهاي تمامشده = خالص ارزش داراييها
ب) بديهي است انجام محاسبه فوق در زماني كه شركت سرمايهگذاري فعاليتهايي خارج از بورس داشته باشد، با مشکلاتی در خصوص محاسبه NAV مواجه میشود، كه علت آن نيز به فقدان بازار منصفانه براي ارزشگذاري سرمايهگذاريها باز ميگردد. بهمنظور رفع این مشکل میتوان ارزش روز پرتفوی خارج از بورس را معادل بهای تمامشده آنها منظور نمود.
ج) با توجه به وجود نسبتهای مالی که علاوه بر بی مقیاس کردن اعداد و اندازهها، منجر به امکان مقایسه میشود، برای ارزیابی منصفانه قیمت سهام شرکتهای سرمایهگذاری، از نسبت قیمت به خالص ارزش داراییها (P/ NAV) استفاده میشود.
این شاخص از دیدگاه علمی از اعتبار بالاتری در مقایسه با نسبت P/ E برخوردار است؛ زیرا سود (E) نماینده ارزش شرکت است و طبق فرمول گوردن، ما با استفاده از درآمدهای آتی یک دارایی، قیمت امروز آن دارایی را شناسایی میکنیم؛ درحالیکه NAV مستقیماً ارزش واقعی دارایی را نشان میدهد. به معنای دیگر نسبت P/ NAV معادل «یک» واحد، نشاندهنده این است که قیمت جاری سهم منطبق با خالص ارزش داراییهای شرکت در حال معامله است.
د) دربرآورد NAV حاضر، ریز سرمایهگذاریهای بورسی و خارج از بورس شرکتهای سرمایهگذاری از آخرین صورت وضعیت پرتفوی منتشرشده شرکتها در سامانه ناشران بورسی استخراج گردیده است. همچنین برای استخراج حقوق صاحبان سهام از آخرین صورتهای مالی میاندورهای منتشر شدهی شرکتها استفاده میشود. گاهی ممکن است تاریخ آخرین ترازنامه منتشر شده با آخرین صورتوضعیت پرتفوی یکسان نباشد. در این حالت سودهای تقسیمشده مابین این دو تاریخ از سوی شرکتها باعث کاسته شدن قیمت سهامشان گردیده، درحالیکه به سرفصل سود انباشته در ترازنامه اضافه نگردیده است، لذا در محاسبات ذیل سودهای تقسیمی محقق شده نیز به محاسبات اضافه میگردد.
نکته قابلتوجه سرفصل ذخایر کاهش ارزش سرمایهگذاریهاست. با توجه به اینکه این ذخیره در ترازنامه کاهندهی داراییهاست، لذا در محاسبات مربوط به NAV، به محاسبات افزوده میگردد.
پس از محاسبه خالص ارزش داراییهای تعدیلشده (با در نظر گرفتن سود نقدی و ذخایر کاهش ارزش)، بایستی رقم فوق، تقسیمبر تعداد سهام شرکت گردد تا NAV هر سهم محاسبه شود.
در خصوص شرکتهایی که در حال انجام افزایش سرمایهاند باید به این نکته توجه نمود که تعداد سهام آخرین سرمایه ثبتشده بعلاوه تعداد سهامی که در حال انتشار است بهعنوان ملاک تعداد سهام قرار گیرد.
با توجه به مطالب اشارهشده در بالا، خلاصه فرضهای مبنای محاسبه NAV بهصورت زیر است:
- دارایی و بدهیهای منظور شده در محاسبه NAV مربوط به آخرین ترازنامه منتشره از سوی شرکتها است.
- اطلاعات مربوط به پرتفوی شرکت، بر اساس آخرین صورتوضعیت پرتفوی ارائهشده در سایت است.
- در محاسبه ارزش روز پرتفوی بورسی، قیمت پایانی روزانه اعمال میگردد.
- ارزش بازار پرتفوی غیر بورسی، معادل بهای تمامشده، منظور میگردد.
- سود نقدی حاصل از سرمایهگذاری در شرکتهای زیرمجموعه که مجمع عمومی عادی آنها مابین فاصله میان تاریخ ترازنامه و تاریخ صورتوضعیت پرتفوی برگزار شده باشد، بهعنوان سود نقدی محقق شده در محاسبات منظور میگردد و ذخیره کاهش ارزش سرمایهگذاریها به محاسبات اضافه میشود.
- سود حاصل از فروش سرمایهگذاریها که مابین تاریخ ترازنامه و تاریخ صورت وضعیت پرتفوی اتفاق افتاده باشد در محاسبات منظور میگردد.
سخن آخر
همانطور که بیان شد ارزش خالص دارایی (NAV) که نشاندهنده کل خالص ارزش داراییها است، در دو حوزه صندوقهای سرمایهگذاری و شرکتهای سرمایهگذاری بهطور مجزا به کار گرفته میشود و هریک با روشهای متفاوتی قابلمحاسبه است. بدین ترتیب که NAV در صندوقهای سرمایهگذاری از اهمیت بالایی برخوردار بوده و ملاک مقایسه صندوقهای سرمایهگذاری، جهت انتخاب یک صندوق خوب قرار میگیرد. بدین ترتیب محاسبه آن، روزانه و بسیار دقیق انجام میپذیرد؛ اما در شرکتهای سرمایهگذاری، به دلیل اینکه ساختار فعالیت متفاوتی دارند، در برآوردهای مالی، NAV نمیتواند انعکاس دقیقی از خالص ارزش داراییهای شرکت ارائه دهد که برای حل این مسئله، راهکارهایی ذکر گردید که با بهکارگیری آنها میتوان NAV را بهطور نسبی به دست آورد.
ابزار محاسبهی آنلاین ناو (NAV) یک سهم
مفهوم ارزش خالص دارایی (Net Asset Value) یا به اختصار ناو (NAV) یک سهم، یکی از مفاهیم بنیادی است که در ارزش گذاریِ ذاتی سهام شرکتهای سرمایه گذاری و هولدینگی کاربرد دارد. مفهوم ارزش ذاتیِ یک سهم در تحلیل بنیادی دارای اهمیت زیادی است که محاسبه ناو یکی از مهمترین روشهای تعیین ارزش ذاتی یک شرکت بورسی است. معمولا گفته میشود اگر قیمت روز سهمی زیر 70 درصد ناوش در حال معامله باشد آن سهم میتواند گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری باشد.
به طور کلی ناو یک شرکت از محاسبه تفاضل ارزش تمامی داراییها و بدهیها تقسیم بر تعداد سهام شرکت بدست میآید. اما محاسبهی عملی ناو به راحتی بیان فرمول بالا نیست و پیچیدگیهای زیادی دارد.
چرا محاسبهی ناوِ یک سهم کار سادهای نیست؟
اصولا شرکتهای سرمایه گذاری در بورس حوزه فعالیت گستردهای دارند و با توجه به اینکه ساختار آنها به صورتی است که از هدف اصلی شرکت که همان سرمایه گذاری است دور میشوند، برای محاسبهی ناو آنها با مشکلات زیادی روبرو هستیم. همچنین در ایران شرکتهای سرمایهگذاری بورسی الزامی به محاسبه و ارائه خالص ارزش داراییهای روزانه ندارند و تنها صورت وضعیت ماهانه پرتفوی سرمایهگذاری خود را ارائه میدهند. از طرفی اکثر شرکتهای سرمایهگذاری در بازار سرمایهی ما بر روی سهام شرکتهای غیربورسی نیز سرمایه گذاری کردهاند و از آنجا که این شرکتها در بورس حضور ندارند، نمیتوان ارزش روز سهام آنها را به صورت دقیق برآورد کرد.
موضوع بعدی که کار محاسبه ناو یک سهم را سخت میکند این است که معمولاً شرکتهای سرمایهگذاری به جز داراییهای موجود در پرتفوی سرمایهگذاریهای خود، داراییهای دیگری مثل زمین و املاک و مجوزهای متعدد دارند که این مهم میتواند بعضاً تأثیر بیشتری از اصل سرمایهگذاریها در ارزش شرکت داشته باشد و محاسبه این موارد معمولا در ناو دیده نمیشود.
همه این مسائل باعث شده است که محاسبهی دقیق ناو یک سهم بسیار پیچیده و یا حتی گاهی غیر ممکن باشد. بنابراین ممکن است تحلیلگران مختلف اعداد مختلفی را برای ناو یک شرکت واحد بدست بیاورند.
راه ساده و تقریبی برای محاسبه ناو
برای محاسبه ناو یک سهم روشهای مختلفی وجود دارد. اما مطالب بالا ما را به این نتیجه میرساند که برای بازدهی و سرعت بیشتر در تحلیل نمادهای بورسی بهتر است سادهترین و سریعترین راه را برای محاسبه ناو انتخاب کنیم با درک این موضوع که این روش یک روش تقریبی است. اما یک تقریب بسیار خوب با درصد خطای کم که در ازای سرعت بخشیدن به محاسبات، میتوان از آن چشم پوشی کرد.
باید بدانید اصولا در تحلیل بنیادی اینکه ناو یک سهم برای مثال 1000 تومان باشد یا 1100 تومان خیلی اهمیتی ندارد و ناو سهم از جمله فاکتورهایی است که پیدا کردن حدودی آن کفایت میکند.
ما در اینجا ابزاری را در اختیار شما قرار دادهایم که میتوانید به سرعت و به صورت آنلاین ناو شرکتهای سرمایه گذاری را حساب کنید. روش پیاده سازی شده در این ابزار دقت بسیار بالایی دارد و روش مرسومی در محاسبه ناو یک شرکت سرمایه گذاری است. در ادامه به معرفی این ابزار خواهیم پرداخت.
ابزار محاسبهی آنلاین ناو (NAV) سهم
همان طور که میدانید ناو یک شرکت سرمایه گذاری هر روز تغییر میکند (به علت تغییرات قیمت سهام شرکتهای زیر مجموعهی آن) و محاسبات ریاضیاتی زیادی را باید هر روز انجام دهید تا ناو شرکتهای مختلف را بدست بیاورید. اما به کمک ابزار محاسبهی آنلاین ناوِ سهم که به صورت اختصاصی توسط تیم سهم شناس طراحی شده است، شما میتوانید با وارد کردن اطلاعات مورد نیاز، به سرعت ناو شرکتهای سرمایهگذاری را بدست آورید. در واقع این ابزار یک ماشین حساب است که به سرعت محاسبات ریاضی مورد نیاز را انجام میدهد. تنها کاری که شما باید انجام دهید، وارد کردن اطلاعات مورد نیاز به این ابزار است که وقت زیادی از شما نخواهد گرفت و نیازی هم به دانستن فرمول محاسبه و عملیات ریاضی انجام گرفته نخواهید داشت.
اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه ناو
آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.
آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .
در فیلد ابزار محاسبهی آنلاین ناو سهم در پایین همین برگه، از شما خواسته شده که اطلاعات مربوط به 5 پارامتر را در جای مورد نظر وارد کنید که این اطلاعات شامل موارد زیر هستند:
- ارزش سرمایه گذاری بورسی
- ارزش سرمایه گذاری غیر بورسی
- جمع حقوق صاحبان سهام
- بهای تمام شده
- سرمایه ثبت شده
منبع تمامی اطلاعات مورد نیاز در سایت کدال وجود دارد. دسترسی به این اطلاعات بسیار ساده است. برای این کار مراحل سادهی زیر را دنبال کنید:
به سایت کدال به نشانی codal.ir وارد شود و در قسمت جستجوی اطلاعیهها نماد شرکتی را که میخواهید ناوش را محاسبه کنید وارد نمایید و بر روی آن کلیک کنید (تصویر زیر).
در مرحله بعد شما به دو گزارش “فعالیت ماهانه دوره 1 ماهه” و “گزارش صورتهای مالی میان دورهای” نیاز دارید. آخرین گزارش مربوط به این دو گزارش را پیدا کنید. برای مشاهدهی انها روی آیکن سمت چپ “مشاهده اطلاعیه” کلیک کنید (تصویر زیر).
در گزارش مربوط به فعالیت ماهانه دوره 1 ماهه، در بخش صورت گزارش سرمایهگزاریها، 4 تا از اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه ناو وجود دارد که در تصویر زیر مشخص شده است. در این گزارش شما به این 4 عدد نیاز دارید که باید در فیلدهای مربوطه، آنها را وارد کنید.
سپس به گزارش “صورتهای مالی میان دورهای” مراجعه کنید. در این گزارش تنها به یک عدد نیاز دارید (در تصویر زیر مشخص شده است). این عدد را نیز در فیلد مربوط به “جمع حقوق صاحبان سهام” وارد کنید.
در انتهای بر روی دکمه محاسبه ناو سهم کلیک کنید. ناو سهم محاسبه شده و برای شما نمایش داده میشود. توجه کنید اعداد در صورت های مالی بر اساس میلیون ریال درج شده است ولی شما لازم نیست آنها را تبدیل به ریال کنید. همان اعدادی را که مشاهده میکنید وارد کنید. توجه کنید اعداد اعشاری وارد نکنید و علامت , در اعداد نباشد.
دیدگاه شما