سمت و سوی بورس تا پایان سال
دنیای اقتصاد– تصمیمات مهم اقتصادی چند روز گذشته به ویژه آزادسازی سود سپرده‌های بانکی و ساماندهی دادوستد ارز بار دیگر بازار سرمایه ایران را دستخوش تحول جدی کرد، اما این بار این رخدادها برای بازیگران بازار به عنوان یک سیگنال مثبت تلقی شده و در نخستین روز معاملاتی هفته رشد 7/0 درصدی شاخص کل را رقم زد؛ اتفاقی که بازدهی بورس تهران از ابتدای سال جاری تاکنون را به سطح 4/10 درصد رساند؛ به این ترتیب بازار سرمایه که در سال 90 از بازارهای رقیب به لحاظ کسب بازدهی حسابی عقب مانده است، بار دیگر نگاه‌ها را به سوی خود جلب کرده است. تحولات مزبور موجب شده امکان ارائه پیش‌بینی‌های دقیق‌تر از افق کوتاه‌مدت بازار سرمایه ایران فراهم شود تا جایی که کارشناسان با تکیه بر متغیرهای مهم همچون نرخ ارز، اوضاع بازارهای جهانی، نرخ سود سپرده و عوامل اقتصادی دیگر به بررسی چشم‌انداز بورس در هفته‌های باقیمانده از سال پرداخته‌اند. در این میان، هر چند تحولات اقتصادی اخیر افق مساعدی را برای رشد قیمت سهام ترسیم کرده است، اما ریسکهای محیطی بازار سبب شده تا خوش‌بینی‌ها نسبت به رونق پایدار بورس تا پایان سال با چاشنی احتیاط توام باشد.
«دنیای اقتصاد» بررسی می‌کند
بورس تا پایان سال چگونه خواهد بود؟
گروه بورس– : بورس تهران در سال جاری با نوسانات بسیاری مواجه بوده و هرچند در نخستین ماه سال با رشد 13 درصدی نوید یک دوره آرمانی برای بورس تهران را می‌داد، اما وقایع ماه‌های بعد این تصور را نقش بر آب کرد و به خصوص در فصل پاییز روند نزولی با شیب ده درصدی در بازار حاکم شد که نگرانی سهامداران را در پی داشت.
باوجود افت سنگین پاییزی بورس، بورس تا کجا می‌تواند؟ بازدهی سرمایه‌گذاران از اول سال تا کنون به حدود 10 درصد رسیده است و به این ترتیب رشد بورس در مقایسه با دیگر بازارهای سرمایهگذاری (نظیر سکه طلا، دلار، مسکن و …) در رده آخر قرار گرفته است؛ به طوری که سرمایه‌گذاران در بازارهای دیگر بعضا سود صد درصدی دریافت کرده‌اند و همین عامل باعث خروج بخشی از سرمایه‌ها از بورس به سوی بازارهای موازی شده است.
افت قیمتها در بازارهای جهانی، بحران اقتصادی اروپا به ویژه در یونان، کاهش ارزش برابری یورو و ریزش قیمت جهانی فلزات اساسی در کنار مسایل داخلی از جمله سوءاستفاده بزرگ در شبکه بانکی، استیضاح وزیر اقتصاد، تحولات سیاسی در ابتدای سال، مساله انتخابات، تشدید فشارهای سیاسی غرب علیه ایران و در نهایت رشد بی رویه نرخ ارز همگی منجر به حکمفرمایی مزمن فصل سرد در تالار شیشه‌ای شده‌اند.
با این حال، کارشناسان بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار ما، وضعیت بورس تا پایان سال را مثبت ترسیم کرده و عواملی از جمله گزارشات مالی شرکت‌ها، اثربخشی نرخ ارز بر بازار سرمایه و همچنین بهبود سیاستهای پولی و بانکی دولت را گام‌هایی در جهت رشد این بازار در روزهای محدود باقیمانده تا پایان سال برشمردند.
چرا بورس سود نمی‌دهد؟
در همین راستا، مدیرعامل کارگزاری سرمایه و دانش، بازدهی پایین بورس از ابتدای سال تاکنون را از دو دیدگاه مورد بررسی قرار داد و گفت: کارشناسان معتقدند که بورس آیینه اقتصادی کشور است، بنابراین، در شرایطی که سودآوری تولید اقتصادی پایین است از بورس نیز نمی‌توان انتظار بیشتری داشت.
علی گشاده‌فکر در ادامه بیان کرد: به همین دلیل، بازدهی بورس از ابتدای سال تاکنون تنها 10 درصد بوده که مقایسه با سال‌های قبل و نیز بازارهای موازی، بسیار پایین است.
گشاده‌فکر ادامه داد: در حال حاضر وضعیت حاکم بر بورس مطلوب نیست و بالطبع سرمایه‌گذاران با احتیاط بیشتری به فعالیت می‌پردازند.
وی افزود: رشد اقتصادی و رونق بازار سرمایه نیازمند فضا و شرایط آرام است و تحریم‌ها و فضای آشفته اقتصادی بستر مناسبی برای استقبال از این بخش فراهم نکرده است.
عکس‌العمل دیرهنگام به تحولات ارزی
گشاده‌فکر در ادامه به واکنش دیرهنگام بازار سرمایه به افزایش نرخ ارز اشاره کرد و گفت: در حال حاضر اخبار سیاسی بیشتر از نرخ دلار بر بازار سرمایه تاثیرگذار است اما با آرام شدن فضای سیاسی، به تدریج تاثیر رشد دلار در قیمت سهام آشکار خواهد شد.
مدیرعامل کارگزاری سرمایه و دانش در ادامه افزود: با توجه به اینکه نرخ دلار نسبت به سال قبل 50 درصد افزایش یافته است در شرایط برابر باید سود شرکتهای بورسی دو تا سه برابر این میزان افزایش یابد.
گشاده‌فکر در ادامه افزود: بیشترین تاثیر از رشد دلار در صنایع پتروشیمی، معدنی، فولاد و در مجموع شرکتهای صادراتی که به فروش آنها به تغییر نرخ ارز حساسیت بیشتری نشان می‌دهد، آشکار خواهد شد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: چنانچه حساسیت‌های حاکم بر اقتصاد کشور فروکش کند، شاخص کل بورس تا پایان سال می‌تواند حدود 10 تا 20 درصد رشد کند.
نوبت بورس فرا رسیده است؟!
رضا بختیاری، دیگر کارشناس ارشد بازار سرمایه نیز معتقد است به دلیل وجود ریسکهای سیستماتیک و غیرسیستماتیک حاکم بر بورس، این بازار همگام با تورم و رشد بازارهای موازی حرکت نمی‌کند و به طور کلی در بلندمدت، سودآوری آن بیشتر از تورم و سایر فرصت‌های سرمایهگذاری است.
وی افزود: این معادله در سال جاری معکوس شده به نحوی که اکنون تورم و نرخ سود بدون ریسک به 20 درصد می‌رسد و با توجه به این موضوع می‌توان گفت که بازده واقعی بورس عملا منفی است.
بختیاری در ادامه خاطرنشان کرد: اما این نکته را باید مدنظر قرار داد که عملکرد هیچ بورسی در بازه زمانی یکساله قابل بررسی نیست، بلکه باید در افق زمانی بلندمدت (حداقل 5ساله) وضعیت را تحلیل کرد.
وی در توضیح رفتار بازار در سال جاری افزود: امسال این ریسکهای پیرامونی بازار افزایش یافته که موجب شده در کل ورودی منابع به بورس خیلی کمتر از خروجی‌های آن باشد.
بختیاری در ادامه خاطرنشان کرد: با توجه به رشد ارز، شرکتهای معدنی، فولادی، سیمانی که وزن بزرگی نیز در بازار سرمایه دارند، رشد در صادرات و فروش را تجربه خواهند کرد که این مساله به نفع بازار سرمایه تمام خواهد شد.
وی افزود: تمامی این اهداف به این شرط تحقق می‌یابد که بخش دوم هدفمندی یارانه‌ها اجرا نشود و قیمت محصول تمام شده بالا نرود.
بختیاری در پایان سخنانش به سهامداران توصیه کرد تا فرصت سرمایهگذاری در بخش‌های جدید را از دست ندهند و به صنایعی که ارزش جایگزینی قابل توجهی دارند مانند سیمان و فولاد توجه بیشتری نشان دهند.
این کارشناس معتقد است که سرمایه‌گذاران باید به دارایی‌هایی که هنوز از تغییر نرخ دلار، متاثر نشده‌اند، وارد شوند که یکی از این گزینه‌ها می‌تواند بورس باشد؛ البته با لحاظ کردن ریسک این بازار.
سایه ریسک‌ها بر فراز بازار سهام
یکی دیگر از کارشناسان ارشد بازار سرمایه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما ضمن اشاره به مسایل داخلی و خارجی تاثیر گذار بر اقتصاد کشور، گفت: در بخش اقتصاد جهانی با توجه به بحران و رکود اقتصاد دنیا، به طور میانگین شاهد کاهش 20درصدی قیمت کالاهای پایه نظیر مس، روی و… نسبت به ابتدای سال بوده‌ایم.
حسین صالحی در ادامه افزود: در حیطه اقتصاد داخلی نیز ابهامات به وجود آمده در حوزه بسیاری از صنایع مانند بحث حقوق مالکانه برای شرکتهای سنگ‌آهنی، تشدید تحریم‌ها و به تعویق افتادن طرح‌های توسعه شرکت‌ها، سوءاستفاده در شبکه بانکی و عدم قدرت جذب نقدینگی با توجه به نرخ تورم برای بانک‌ها و… توجیه‌کننده ضعف بورس از ابتدای سال تا کنون بوده است.
وی ادامه داد: با توجه به ایجاد ابهامات و افزایش ریسکهای سیستماتیک بازار در حوزه مسائل سیاسی داخلی و خارجی که دورنمای آتی بورس را مبهم کرده است، شاهد افت فعالیت و جذب سرمایه به بازار سهام هستیم.
صالحی در ادامه به وضعیت بورس تا پایان سال اشاره کرد و گفت: وضعیت بورس به شدت در شرایط فعلی به ریسکهای بیرونی و کلان کشور وابسته می‌باشد و با توجه به پیش رو بودن انتخابات مجلس و فشارهای سیاسی غرب قطعا تا پایان سال نوسان‌هایی را در بازار شاهد خواهیم بود.
صنایع پیشرو کدامند؟
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به تاثیر رشد دلار بر بورس تهران گفت: از لحاظ تحلیلگران، ابتدا شرایط کلان اقتصاد کشور بررسی می‌شود و سپس بررسی صنایع و شرکت‌ها صورت می‌گیرد که با توجه به مبهم بودن بخش ابتدایی (چشم‌انداز کلان)، واکنش بازار به رشد دلار کمتر از شرایط عادی بوده است.
صالحی افزود: همچنین نرخ تبدیل دلار با نرخ مرجع یا قیمت بازار مساله‌ای است که برای بسیاری از شرکت‌ها شفاف نیست، اما در مجموع می‌توان انتظار داشت با گذشت زمان، بازار به شرکت‌ها و صنایع صادراتی واکنش مثبتی نشان دهد. وی افزود: بر این اساس، گروه پتروشیمی بیشترین منفعت را از وضعیت کنونی می‌برد. همچنین صنایعی مانند فولاد‌سازی که کشش افزایش نرخ فروش را دارند نیز مستعد رونق هستند.
پایان سال مثبت بورس
مدیرعامل شرکت سبدگردان آسمان نیز معتقد است از ابتدای سال با تاثیرگذاری چند عامل همزمان نظیر تشدید تحریم‌ها، مشکلات مربوط به نظام بانکی و حرکت نقدینگی به سمت بازارهای جایگزین، دوره رکود بورس آغاز شد که علت عمده آن مربوط به سودآوری غیر‌قابل قبول بورس در این دوره است.
وی افزود: وضعیت رکود فعلی به همین منوال باقی نخواهد ماند و متغیرهای زیادی در این میان اثربخش خواهند بود؛ انتخابات و مسائل بین‌المللی، اجرای مرحله دوم طرح هدفمندی یارانه‌ها و سیاست‌گذاری‌های اخیر پولی اصلی‌ترین عوامل تعیین‌کننده وضعیت بازار در کوتاه‌مدت خواهند بود.
فریور تصریح کرد: بازار تا پایان سال با روشن شدن تکلیف هر یک از این عوامل می‌تواند تحت تاثیر بورس تا کجا می‌تواند؟ قرار گیرد، که به نظر می‌رسد برآیند این شرایط به نفع بازار سرمایه ختم شود.
مدیر عامل شرکت سبدگردان آسمان ادامه داد: در بعد اقتصادی، کارشناسی تر شدن تصمیمات در حوزه‌های پولی، ارزی و هدفمندی یارانه‌ها می‌تواند ثبات را به بازار بورس بازگرداند. اتمام فعل و انفعالات انتخابات مجلس نیز شرایط شفافتری را برای محیط کسب و کار و بازار سرمایه کشور به ارمغان خواهد آورد.
سهام صادرکنندگان و بانک‌ها را بخرید!
فریور در ادامه به دلایل عدم واکنش بازار سرمایه به نرخ دلار اشاره کرد و گفت: بازار به دلیل عدم اطمینان کامل از باقی ماندن نرخ دلار در محدوده قیمتی کنونی و نزدیکی به زمان انتشار گزارشات سالانه که دربردارنده اطلاعاتی سرنوشت ساز در این باره خواهد بود و همچنین فقدان درک صحیح از تاثیرات نرخ ارز در رشد هزینه شرکت‌ها، واکنش چندانی به تغییرات قیمت دلار نشان نداده است.
این کارشناس در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه چه صنایعی بیشترین بازدهی را تا پایان سال از نظر شما به همراه خواهند داشت؟ گفت: صنایعی که با نرخ دلار وابستگی زیادی دارند می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند که از این دیدگاه صنعت پتروشیمی می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد.
فریور افزود: در حوزه بانکداری نیز با توجه به اصلاحات بسته سیاستی- نظارتی بانک مرکزی انتظار وضعیت مناسبی را داریم.
از مجموع اظهارنظر کارشناسان بازار می‌توان گفت هرچند رشد نرخ ارز و تغییرات نرخ سود سپرده چشم‌انداز مثبتی را برای سهام شرکت‌ها ایجاد کرده است اما عوامل محیطی و ریسکهای اقتصادی موجب شده است خوش‌بینی فعالان بازار نسبت به شرایط بورس تا پایان سال محدود باشد.
بورس پس از انتخابات وارد دوره سکون می‌شود/ شاخص تا پایان ۱۴۰۰، زیر دو میلیون واحد می‌ماند/ کاهش نرخ ارز منتفی شده است
یک کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: کاهش نرخ ارز تقریبا منتفی شده است و این جزو سیاستهای دولت بود که در انتهای دوره خدمت خود از لحاظ روانی در بازار سرمایه اثر بگذارد.
فردین آقابزرگی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره شرایط بازار سرمایه تا انتخابات ریاست جمهوری و پس از آن اظهار داشت: اگر بخواهیم گذشته و عملکرد بورس را به عنوان مهمترین عامل برای پیش بینی وضعیت آینده در نظر بگیریم معمولا این گونه بوده که بعد از یک دوره صعود، بورس وارد دوره تنفس با بازدهی کم و یا بازدهی منفی می‌شود. در حالی که حدود دو هفته از روز کاری بازار سرمایه در سال جدید می‌گذرد و در این مدت حدود شش درصد بازدهی منفی داشته، نمی‌توانیم این بازار را قضاوت کنیم یا این شرایط را تا پایان سال تعمیم دهیم چراکه متغیرهای متعدد تاثیرگذاری شرایط را رقم می‌زنند که مهمترین آن مقطع حساس انتخابات ریاست جمهوری است.
وی ادامه داد: معتقدم افراد بسیار زیادی به ویژه فعالان بازار سرمایه که در سال 99 بورسی شدند منتظر اعلام برنامه‌های کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری هستند. به طور قطع با توجه به شرایط جدید بازار سرمایه نامزدهایی که برنامه‌ای برای بازار سرمایه نداشته باشند یا بورس در اولویت برنامه‌های آنها نباشد، در اولویت مردم نخواهند بود.
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه معتقدم دوره پیک فعل و انفعالات بازار سرمایه در جهت افزایش شاخص تا مقطع انتخابات است، گفت: بنا به تجربه نابسامانی بازار سرمایه در سال 99 که دولت مجلس و مجموعه نظام را درگیر کرد، قاعدتا پس از انتخابات با ورود هر رییس جمهوری جلوی رشد شتابان بورس گرفته می‌شود.
آقابزرگی تاکید کرد: قبل از برگزاری انتخابات هیچ کس نمی‌تواند جلوی بورس را بگیرد و هر کسی که درباره توقف بازار سرمایه صحبت کند مورد توجه فعالان بازار سرمایه و مردمی که بورسی شدند قرار نخواهد گرفت.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: هر چند که بورس وارد مدار اصلاح شده و در فاز اصلاحی قرار دارد اما شور و نشاط انتخاباتی یک سرفصل و مقطع قابل تمایزی در بازار سرمایه نسبت به دوره گذشته خواهد بود و این سرفصل جدید بازار سرمایه تا زمان انتخابات ادامه خواهد داشت.
آقابزرگی تاکید کرد: هم دولت به دنبال این است که با یک کارنامه خوب بازار سرمایه را به دولت بعدی بسپارند و هم تمام کاندیداها از بازار سرمایه تمجید خواهند کرد و فضای مناسبی در این زمینه شکل می‌گیرد و شاهد رشد شاخص خواهیم بود.
آقابزرگی با اشاره به وضعیت بازار سرمایه پس از برگزاری انتخابات اظهار داشت: می‌توان گفت پس از برگزاری انتخابات وارد دوره سکون و رکود خواهیم داشت و بازدهی بازار در سه ماهه اول سال بیشتر از 9 ماهه بعد از آن خواهد بود.
وی در پاسخ به این سوال که پیش بینی‌ها از میزان رشد شاخص تا پایان سال چگونه است اظهار داشت: در دوره فراز و فرود شاخص در سال 1400 چند مولفه وجود دارد در خوش‌بینانه‌ترین حالت به دلیل کسری بودجه 320 هزار میلیارد تومانی اقتصاد با تورم تا سقف 50 درصدی مواجه خواهد بورس تا کجا می‌تواند؟ شد و این کسری بودجه تورم 40 تا 50 درصدی را در درون خود نهفته دارد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر می‌توان تجربه بازار سرمایه و سیر فراز و فرودهای بورس از سال 95 به بعد را مورد بررسی قرار داد در سال 95 میزان بازدهی منفی 4 درصد، در سال 96 ، 24 درصد، در سال 97 ، 87 درصد، در سال 98، بیش از 180 درصد و در سال 99 این عدد 55 درصد بوده، پیش بینی می‌شود بازار سرمایه در سال 1400 دوره مشابه به سال 95 و 96 را داشته باشد.
آقابزرگی تاکید کرد: با فرض نرخ تورم بابت کاهش ارزش پول پیش بینی می‌شود که شاخص نسبت به یک میلیون و 300 هزار واحد رشد بین 25 تا 55 درصدی داشته باشد که در این صورت باز هم شاخص زیر دو میلیون واحد خواهد بود.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: تاکید می‌کنم تمام این پیش بینی‌ها با فرض ثابت بودن اطلاعات حال حاضر است و با توجه به این عوامل پیش‌بینی می‌شود بازار سرمایه در سال 1400 پس از انتخابات نسبت به دوره‌های قبل وارد دوره سکون و رکود شود.
آقابزرگی گفت: رشد شاخص بر مبنای نرخ تورم خواهد بود که حداکثر آن حدود 50 درصد است.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به تاثیرگذاری احیای برجام و آزادسازی پول‌های بلوکه شده اظهار داشت: تمام این بورس تا کجا می‌تواند؟ موضوعات مورد بررسی قرار گرفته است و البته باید در نظر بگیریم که همواره عملکرد و تقابل غرب به صورت ظالمانه با ایران در دو دهه گذشته یک دوره فرسایشی بوده و متاسفانه ایران در این مباحث به نتایج دلخواه خود نرسیده است. اما اگر فرض کنیم این بار خلاف رویه گذشته باشد و گشایش‌هایی در خصوص برجام حاصل شود باز هم اثرگذاری آن بر بورس مقطعی خواهد بود و شوک مقطعی خواهد داشت و در ادامه روند همان رویه گذشته خواهد بود که به سود بازار سرمایه نیست.
وی با بیان اینکه نمی‌توانیم در بلندمدت شاهد یک اثرگذاری قابل توجه در بازار سرمایه ناشی از این موضوعات باشیم گفت: شوک مقطعی ناشی از توافقات یا ورود ارزهای بلوکه شده یک بازه زمانی کوتاه است و این موضوع را در آزادسازی 100 میلیارد دلار در زمان ریاست جمهوری اوباما را تجربه کردیم و دیدیم که تزریق این منابع منجر به چرخش بهینه وضعیت اقتصادی کشور نشد.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: معتقدم این موضوعات بیشتر آثار روانی در بازار سرمایه دارد و اتفاقا بازار هم این موضوع را درک کرده چراکه به رغم تمام اطلاعات مثبتی که از برجام می‌آید بازار واکنشی را نشان نمی‌دهد و حساسیت‌ها از دست رفته است.
آقابزرگی همچنین با اشاره به احتمال کاهش نرخ ارز پس از احیای برجام گفت: کاهش نرخ ارز تقریبا منتفی شده است و این جزو سیاستهای دولت بود که در انتهای دوره خدمت خود از لحاظ روانی در بازار سرمایه اثر بگذارد.
بورس تا چه زمانی رشد می‌کند؟
بورس در هفتهای که گذشت رشد بیش از یک درصدی را تجربه کرد و به محدوده یک میلیون و ۵۹۴ هزار واحدی رسید. به گفته کارشناسان، شاخص تا محدوده دو میلیون واحد رشد می‌کند.
به گزارش روند بازار بورس به نقل از تجارت‌نیوز، بورس در هفتهای که از محدوده یک میلیون و ۵۶۴ هزار واحدی به محدوده یک میلیون ۵۹۴ هزار واحدی رسید و رشد ۱٫۹۱ درصدی را تجربه کرد
محمد خبری‌زاد، کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: چند مولفه در پیش‌بینی معاملات هفته آینده اثر دارد. در وهله نخست باید سودآوری صنایع پالایشی مشخص شود. همچنین شایعه شده که این صنعت بدون توجه به قیمت‌های روز و به صورت علی‌الحساب صورت مالی خود را منتشر می‌کند اگر این موضوع عملی شود ممکن است وضعیت کلی بورس را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
وی ادامه می‌دهد: تالار شیشه‌ای برای رشد دوباره و بازگشت به کانال یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی نیاز به یک محرک قوی دارد. این محرک می‌تواند انتشار گزارشات ۱۲ ماهه، قیمت‌های جهانی یا تغییر و تحویل قیمت دلار باشد.
این کارشناس بازار سرمایه توضیح می‌دهد: قیمت دلار بازار و نیمایی رو به تغییر است. اینها همه نشان می‌دهد دورنمای یک ساله بورس خوب است.
سقف قبلی بورس می‌شکند؟
وی تاکید می‌کند: برای هفته آینده حتما باید وضعیت پالایشی‌ها و گزارشات ۱۲ ماهه باید تعیین و تکلیف شود. از سوی دیگر گزارشات ماهانه اردیبشهت ماه نیز از روز دوشنبه منتشر می‌شود. به نظر می‌رسد بازار نیاز به جمع کردن انرژی دارد و احتمالا شنبه بازار از نیمه دوم روند مثبت به خود بگیرد اما در کل هفته روند
خبری‌زاد با اشاره به زمان بازگشت زیان سهامداران می‌گوید: زمان مشخص زیان سهامداران مشخص نیست. نمادهای بزرگ بازار از اسفند ماه شاید ۶۰ تا ۷۰ درصد رشد کردند. انتخاب صحیح سهم و سهامداری کردن با نمادهایی که از نظر بنیادی و تکنیکال نقطه خوبی را برای ورود انتخاب کرده باشیم بهترین مولفه است.من فکر نمی‌کنم امسال سالی باشد که همه سهم‌ها باهم رشد کند؛ امسال بازار به سراغ سهم‌هایی می‌رود که پتانسیل رشد داشته باشند
این کارشناس بازار سرمایه عقیده دارند که شاخص کل بورس تا پایان سال به سقف قبلی خود یعنی دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحد باز می‌گردد.
بورس تا چه روزی باز است؟
براساس آخرین اخبار اعلام شده بازار سرمایه برای روز شنبه باز خواهد بود و معاملات آن طبق روال همیشگی انجام می‌شود.
رویداد۲۴ نزدیک شدن به پایان سال ۱۴۰۰ و نیز پیشرو بودن تعطیلات نوروزی، زمینه ساز ابهام برای معاملات بازار سهام در روز شنبه آینده شده و در میان فعالان بازار شایعات تعطیلی این بازار برای آخرین روز کاری سال ۱۴۰۰ قوت گرفته است.
برخی چنین گمانی را دارند که این بازار در روز شنبه هفته آینده به دلیل قرار گرفتن بین ۲ تعطیلی تعطیل خواهد شد و سهامداران دیگر برای آن روز قادر به انجام معاملات مدنظر خود نخواهند بود.
در این زمینه پیگیری‌هایی انجام و مشخص شد که معاملات بورس مطابق با مقررات کلی کشور در جریان خواهد بود، تا این لحظه و براساس آخرین اخبار اعلام شده بازار سرمایه برای روز شنبه باز خواهد بود و معاملات آن طبق روال همیشگی انجام می‌شود.
همچنین اعلام شده است که در صورت اعمال تعطیلی در فعالیت بانک‌ها، معاملات بازار سرمایه متوقف و این بازار همسو با دیگر بازارها تعطیل خواهد شد.
بورس تا پایان سال همچنان سودآورتر از سایر بازارها خواهد بود/ توصیه هایی به سهامداران خرد
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، علی کاشمری، دارای دکترای تخصصی اقتصاد مالی از دانشگاه پوترا مالزی است. او دبیر اسبق انجمن علمی اقتصاد، مالی و حسابداری (EFA) دانشگاه های جنوب شرق آسیا و عضو انجمن بین المللی اقتصاددانان ایران (IIEA) است. وی همچنین مسلط به زبانهای انگلیسی، مالایی و عربی است. عمده فعالیتهای پژوهشی و تحقیقی کاشمری بر حوزه اقتصاد دفاعی و حوزه های پولی و بانکی متمرکز است.
او معتقد است، افزایش رونق در بازار بورس در حال حاضر بسیار به نفع دولت است، از آن لحاظ که سهام بسیاری از شرکتهای دولتی را که دولت در نظر دارد به بورس وارد کند و از طرفی سهام عدالت را که بخشی از بنگاههای آن در بورس وجود داشته اند ارزش سهامشان بالارفته و دولت عملکرد خود را در خصوص افزایش ارزش سهام عدالت مثبت نشان خواهد داد.
وی باور به علاقمندی دولت برای حفظ رونق در بورس دارد.
کاشمری با هشدارهایی به سهامداران خرد، توصیه هایی به آنها دارد از جمله اینکه دست به حرکات هیجانی نزنند، به شایعات توجه نکنند، تحلیلهای بنیادی و تکنیکال را فرابگیرند، دارایی های خود را برای ورود به بورس نفروشند و سبد متشکل از سهامهایی با ریسکهای مختلف تشکیل دهند .
دیگر نظرات این فارغ التحصیل دکترای اقتصاد از مالزی را در گفت وگو با خبرگزاری تسنیم در ادامه می خوانید.
- بورس یکی از بهترین گزینه ها برای تأمین مالی بنگاه های اقتصادی است
- بازار بورس و چرخه اقتصادی می‌توانند منجر به تقویت و تضعیف یکدیگر شوند
- از طریق بورس می توان منابع مالی را به سمت بخش های مولد اقتصادی سوق داد
به نظر شما، رونق بورس چقدر می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی کمک کند؟
رشد اقتصادی، نیازمند سرمایهگذاری و سرمایهگذاری نیازمند تامین مالی است. به همین منظور بورس اوراق بهادار به عنوان یک بازار مالی شفاف و برخوردار از پشتوانه محکم قانونی یکی از بهترین گزینه‌ها برای تامین مالی بنگاهها بشمار می‌رود. به عبارتی بازار بورس و بورس تا کجا می‌تواند؟ چرخه اقتصادی هر دو می‌توانند منجر به تقویت یکدیگر و بالعکس در مواقع بحرانی منجر به تضعیف یکدیگر در بلندمدت شوند. از طریق فعالیت در بورس می‌توان فرآیند تشکیل سرمایه را سرعت داد و منابع مالی را از طریق پس‌اندازهای کوچک و بزرگ به سوی مصارف و نیازهای سرمایهگذاری در بخش‌های مولد اقتصادی حرکت داد. بر این اساس در یک اقتصاد متعادل و پویا می‌توان از این طریق از حرکت سرمایه‌‌های کوچک و بزرگ به‌سوی فعالیتهای غیرمولد (خرید طلا، ارز و . ) جلوگیری کرد.
- آزادسازی سهام عدالت یک اتفاق خوب در اقتصاد می تواند باشد
- باید دید وضعیت شرکتهایی که سهامشان به مردم داده می شود چطور است
- اگر بنگاهها ورشکسته باشند، عایدی خاصی به مردم نخواهد رسید
- سهام عدالت وزنه ای سنگین بر دوش دولت بود
- نباید سنگینی آن بر دوش مردم بیفتد
آزادسازی سهام عدالت چقدر در این خصوص موثر است؟
این آزادسازی یک اتفاق خوب در اقتصاد می تواند باشد، به ویژه آنکه به دو طریق مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌پذیرد. اما باید ببینیم وضعیت شرکتهایی که سهامشان به مردم داده می‌شود چطور است. اگر بنگاههای ورشکسته‌ای باشند، عایدی خاصی به مردم نمی‌رسد ولی بالعکس اگر بنگاههای پر رونقی باشند به نفع همه خواهد بود. سهام عدالت وزنه سنگینی بر عهده دولت بود که از آن رها می‌شود ولی باید در نظر بگیرد که سنگینی آن به دوش مردم نیفتد.
- افزایش رونق در بورس بسیار به نفع دولت است
- تلاش دولت برای مثبت نشان دادن عملکرد خود در خصوص افزایش ارزش سهام عدالت
حرکت‌های اخیر دولت نشان می‌دهد تمایلش به بورس با نگاه مذکور بیشتر شده، ارزیابی شما چیست؟
در یک اقتصاد ایده‌آل، ریسک سرمایهگذاری از طریق بازار بورس کاهش پیدا می‌کند. اگر بازارهای سرمایهگذاری مانند بورس وجود نداشته باشند، دارایی‌های سرمایهگذاری از پروژه‌های بزرگ و بلندمدت خارج شده و رشد اقتصادی هم به تبع آن کم می‌شود. بورس از طریق جمع‌آوری نقدینگی برای بنگاهها، امکان سرمایهگذاری بلندمدت را فراهم می‌کند. خریداران هم می‌توانند با خرید سهام شرکت‌ها در بورس، در تعداد زیادی از بنگاهها سرمایهگذاری کنند و اقتصاد را در جهت مولد حرکت داده و در افزایش رشد اقتصادی کشور کمک کنند. مواردی که گفتم یک تعریف کاملا علمی، ساده و خوشبینانه از سازوکار بورس است که تمایل دولت به ترغیب مردم برای فعالیت در بورس را توجیه می‌کند. افزایش رونق در بازار بورس در حال حاضر بسیار به نفع دولت است، از آن لحاظ که سهام بسیاری از شرکتهای دولتی را دولت در نظر دارد به بورس وارد کند و از طرفی سهام عدالت را که بخشی از بنگاههای آن در بورس وجود داشته اند ارزش سهامشان بالارفته و دولت عملکرد خود را در خصوص افزایش ارزش سهام عدالت مثبت نشان خواهد داد.
با همه این تفاسیر باید دید سود مردم عادی در این بازار چقدر باشد بستگی به موارد متعددی دارد.
- حذف صفر از پول ملی هیچ صرفه اقتصادی نخواهد داشت
- هیچ کشوری تا به حال تجربه موفق حذف صفر در شرایط بی‌ثباتی اقتصاد و تورم بالا را نداشته است
- نظر تئوریکی حذف صفرها، تاثیر خاصی در روند بازار بورس و ارزش واقعی سهام‌ها نخواهندداشت
آیا حذف صفرها از پول ملی در حال و آینده بورس تاثیرگذار است؟ نحوه اعمال آن در شاخص‌ها چطور خواهد بود؟
به طورکلی با توجه به میزان تورم کشور و عدم ثبات اقتصادی ناشی از ضعف ساختارهای فعلی و شرایط بین‌المللی، حذف صفر از پول ملی هیچ صرفه اقتصادی نخواهد داشت بلکه با طی دو سه سال نیاز به حذف مجدد چند صفر دیگر احساس خواهد شد و دولت را متوجه هزینه‌های بالاتری می‌کند. هیچ کشوری هم تا بحال تجربه موفق حذف صفر در شرایط بی‌ثباتی اقتصاد و تورم بالا را نداشته است؛ بطور مثال ترکیه چندین دوره مجبور به تکرار این سیاست شد و تا وقتی که اقتصادش به ثبات نرسید، موفق نشد. کم هزینه‌ترین تمهید در این راستا تبدیل ریال به تومان بود که مردم در محاوره به بطور طبیعی انجامش می‌دهند یا مثلا با توجه به حجم هر بازار تعبیر افراد از مقدار 5 تومان (5 هزار تومان یا 5 میلیون تومان یا 5 میلیارد تومان) متفاوت است و متوجه منظور هم نیز می‌شوند. مطمئنم تا چند سال آینده که سیاست حدف 4 صفر عملی شود، با توجه به افزایش اسمی ارزش‌ها، مجددا مردم برای خود معیارهای جدیدی درست می‌کنند؛ به عبارتی دولت همیشه چندین سال از مردم و بازار عقب است و کلی هزینه می‌کند که به مردم برسد ولی باز مردم از آن جلوترند. در خصوص تاثیر حذف صفر از پول در بازار بورس نیز باید توجه داشت که با حذف صفر، فقط ارزش اسمی دارایی‌ها کم می‌شود و نه ارزش واقعی آنها. از نظر تئوریکی تاثیر خاصی در روند بازار بورس و ارزش واقعی سهام‌ها ندارد ولی مدتی مردم در این بازار همانند سایر بازارها سردرگم می‌شوند که زودگذر است ولی با این حال تغییر سطح‌های روانی قیمت را به همراه دارد که قاعدتا با توجه به بی‌ثباتی تورم در اقتصاد، تورم را در بعضی مقاطع ایجاد می‌کند.
- به نظرم طی چند ماه آینده بورس کماکان رشدی حداقل بالاتر از تورم واقعی را داشته باشد
پیش‌بینی شما از آینده بورس ایران چیست؟
بطورکلی با توجه به وضعیت تورم، نقدینگی وارد شده به بورس و مقایسه با سایر بازارهای موازی در مقطع فعلی، به نظرم تا چند ماه آینده این بازار کماکان رشدی حداقل بالاتر از تورم واقعی را داشته باشد .
- رونق بورس تا پایان سال 99 ادامه خواهد داشت
حدوداً چه ماه؟
به نظرم تاپایان سال 99 یا حداکثر پایان کار دولت فعلی.
به دلایل خود در این خصوص اشاره می کنید.
اگر اقتصاد کشور دچار اختلال باشد و سفته‌بازی در بازار بورس بر خلاف روند طبیعی اقتصاد، افزایش پیدا کند، اوضاع مقداری پیچیده‌‌تر می‌شود. به عبارتی وقتی تقاضای مثلا خرید سهمی در بورس افزایش پیدا می‌کند قاعدتا باید به این علت باشد که انتظار و اعتماد از آینده آن بنگاه مثبت است. به بیانی دیگر بنگاهها با انتشار آمار مالی خود به خریداران نشان می‌دهند که اوضاع ما خوب هست پس بیایید سهام‌دار ما شوید و خریداران نیز با خرید سهام ایشان انگاری به این بنگاهها اعتبار هم می‌دهند.
حالا شرایطی را فرض کنیم که جریان اقتصادی کشور مثبت نباشد و اعتمادی هم به وضعیت مساعد آینده بنگاهها توسط خریداران وجود ندارد ولی بنا به دلایلی مثلا افزایش سفته‌بازی، لابی بنگاهها، تبانی کارگزاری‌ها، ورود افراد غیرکاربلد به بورس، تبلیغات دلالها و فعالان بورسی که همگی در راستای فریب خریداران هست، افزایش تقاضای سهم و سپس افزایش قیمت حاصل از تقاضا برای سهام بنگاه‌هایی که واقعا شرایط مالی مناسبی ندارند به وقوع می‌پیوندد.
- افراد کم ریسک و کم تحمل وارد بورس نشوند
- افراد فاقد تجربه یا علم لازم از بورس، مستقیماً اقدام به فعالیت نکنند
اما واقعا چطور می‌شود با این قبیل فریب‌ها مقابله کرد؟
اول آنکه افرادی که در بورس اوراق بهادار هیچ تجربه یا علمی ندارند، مستقیما اقدام به فعالیت نکنند. رفتارهای هیجانی این افراد حتی به ضرر خودشان در سود و زیان کسب شده نیز خواهد بود.
دوم؛ افرادی که کم ریسک و کم تحمل هستند نیز وارد این بازار نشوند چراکه افزایش‌های قیمت ناشی از سفته‌بازی در این بازار بسیار پرنوسان است و ممکن است استرس این بازار حتی منجر به اخلال در زندگی شخصی افراد نیز بشود.
اگر موضوع فریب را بتوان کنترل کرد چطور؟ آیا بورس در شرایط فعلی کارگشا است؟
در اینکه بورس اوراق بهادار یکی از بهترین راه های تامین سرمایه برای ارتقای تولید کشور در سطح کلان و ملی است شکی نیست ولی از طرفی دیگر باید توجه داشت تا چقدر منجر به سود یا زیان خریداران عادی (مردم معمولی فعال در بورس) می‌شود؟
بطور طبیعی این انتظار وجود دارد در شرایط مساعد اقتصادی و همراه با رشد اقتصادی در صنایع مختلف، خریداران عادی (و با ریسک متوسط) بتوانند در صورت انتخاب سهام درست، حداقل به میزان رشد در آن بخش نیز سود لازم را کسب کنند. ولی در شرایط رکود اقتصادی و تورم، اوضاع دیگری حاکم می شود؛ معمولا در این وضعیت، اگر بنا به شرایط بازار، فعالیت در بازارهای غیر مولد پر ریسک تر شود و سود بانکی کم باشد و سفته بازی در بورس انجام شود، افزایش قیمتها در بورس همگام با تورم و به علت افزایش تقاضا، بالاتر از تورم اتفاق می‌افتد و این در حالی است که بنگاهها به علت شرایط اقتصادی، ارزش سهامشان آنقدر رشد نداشته است و به عبارتی قیمت انواع سهام در این بازار دچار حبابی می‌شود که متاثر از تورم و فضای حاصل از سفته بازی است. اگر به هر دلیلی از جمله فریب‌هایی که اشاره شد، منجر به دلسرد شدن خریداران شود و بازارهای غیر مولد موازی نیز ریسکشان کمتر شود، جریان نقدینگی در کوتاه‌مدت از بورس خارج شده و سهامداران عادی را متحمل ضرر می‌کند.
- ضرورت درک اینکه بورس بازاری یک شبه مانند بازارهای غیر مولد نیست و باید در آن صبور بود
- با هر کاهش و افزایشی طی حرکتی هیجانی دست به فروش و خرید نزنید
- به شایعات توجه نکنید
- تحلیلهای بنیادی و تکنیکال را فرا بگیرند
- دارایی های خود را برای ورود به بورس نفروشید
- یک سبد متشکل از انواع سهام با ریسکهای مختلف تشکیل دهید
در چنین شرایطی مردم چه باید بکنند؟
اول آنکه باید درک کنند بورس بازاری یک شبه مانند بازارهای غیر مولد نیست و باید در آن صبور باشند و با هر کاهش و افزایش قیمت، حرکتی هیجانی در فروش و خرید انجام ندهند. در تصمیمات خود به هیچ یک از حرف‌های بمباران اطلاعاتی در فضای مجازی و دوست و آشنا در این خصوص اتکا نکنند. مثلا خیلی اتفاق می‌افتد که شایع شود فلان سهمی بر اساس فلان متد و تحلیلهای علمی رشد خواهد داشت، ولی باید در نظر داشت نتیجه این تحلیل‌ها هیچ یک قطعی نیست. مثلا اخیرا شایع شد شاخص بورس به فلانی عددی که برسد قیمتها اصلاح می‌خورند، ولی با اینکه هیچ دلیل علمی نداشت، قدرت شایعه منجر به تردید خریداران و ریزش قیمتها طی چند روز شد. متاسفانه قدرت شایعات در حال حاضر این بازار زیاد است.
دوم؛ آنکه تحلیلهای بنیادی و تکنیکال را فرا بگیرند که حداقل نیاز به یکی دو سال مطالعه و تجربه دارد. توجه داشته باشند که هر چه دانش خود را افزایش دهند، ریسکشان نیز کمتر می‌شود. افراد موفق در این بازار، سال‌ها دروس تخصصی مخصوص آن را می‌خوانند.
سوم؛ خریداران عادی برای فعالیت در بورس به هیچ وجه دارایی‌های خود را نفروشند. ممکن است در یک حساب سرانگشتی، بازده بورس مثلا بالاتر از افزایش قیمت ملک یا ماشین یا زمین باشد، به همین دلیل بعضی افراد تصمیم به فروش دارایی خود می‌کنند اما باید بدانند با جمیع ریسک‌هایی که اشاره کردم ممکن است بازده بالای بورس موقتی باشد و شاید با جمع سود حاصله (فرضا بالا هم باشد) و اصل پولشان حتی نتوانند همان ملک یا دارایی قبلی را در چند ماه آینده مجدد بخرند.
چهارم؛ برای سرمایه‌ای که به این بازار اختصاص دادند (هرچند مقدار کم) یک سبد متشکل از انواع سهام با ریسکهای مختلف تشکیل دهند؛ به عبارتی برای فعالیت در این بازار نیاز به سبدگردانی است و خرید یک یا دو سهم به تنهایی به امید سود سریع و کوتاه‌مدت بسیار خطرناک است.
تا پایان سال 99 این بازار همچنان سودزا خواهد بود، آیا احتمالاتی می تواند این پیش بینی شما را تغییر دهد؟
افزایش سوددهی بازار بورس و ادامه این روند قطعا مرتبط با برخی از سیاستهای دولت ، روابط بین المللی و وضعیت سایر بازارهای موازی است که به نظرم، در سال آینده سیاستهایی از قبیل کاهش نرخ سود بانکی، فارغ شدن دولت از سهامهای دولتی و سهام عدالت، اقبال بیشتر سرمایه گذاران به بخش املاک و زمین و همچنین افزایش قیمت در بازارهایی مثل خودرو و بازارهای مختلف صادراتی و وارداتی می تواند جریان نقدینگی را بورس تا کجا می‌تواند؟ از بازار بورس خارج کرده و به سمت بازارهای پربازده تری حرکت دهد. براین اساس خیلی از افرادی که در سال 99 در این بازار فعال شدند این امکان وجود دارد که سرمایه خود را از بورس خارج کرده تا بتوانند از طریق سفته بازی در سایر بازارهای موازی بازده کوتاه مدت خود را افزایش دهند.
دیدگاه شما