منظور از رفتار تودهای در بورس، معامله با تقلید از دیگران است.
ریسک و بازدهی سرمایهگذاری در بورس
ریسک و بازدهی سرمایهگذاری در بورس یکی از موضوعات مهم در زمینه سرمایهگذاری است. اگر قصد سرمایهگذاری در بورس را دارید، باید در مورد آن اطلاعات کافی داشته باشید. بازار بورس در عین حال که میتواند شما را به سود برساند، ممکن است سرمایه شما را به خطر بیندازد. اما منظورمان از خطر چیست؟
فراگیر شدن بورس باعث شده تا افراد زیادی بدون داشتن آگاهی کافی از بازار و قواعد آن، وارد بورس شده و متضرر شوند. یا اینکه رفتار تودهای در پیش بگیرند و موجب به هم ریختن نظم بازار شوند. اما رفتار تودهای یعنی چه؟
منظور از رفتار تودهای در بورس، معامله با تقلید از دیگران است.
بسیاری از افراد کم اطلاع، وقتی ببینند عده زیادی یک سهم را خریدهاند به پیروی از آن ها خرید میکنند یا به پیروی از دیگران دست به فروش سهام میزنند. این رفتار هیجانی باعث شکلگیری صف های خرید و فروش میشود. همین مسئله ممکن است باعث شود قیمت یک سهم بیش از ارزش واقعی آن افزایش یا کاهش یابد. رفتار تودهای باعث میشود تا در بازار حباب شکل بگیرد.
در ادامه این مقاله به توضیح دو مفهوم ریسک و بازدهی سرمایهگذاری در بورس خواهیم پرداخت.
حفظ ارزش پول در بازار بورس و منتفع شدن از آن مسئلهای است که این روزها ذهن بسیاری را به خود درگیر کرده. بورس هزارتوی پیچیدهای است که موفقیت در آن مستلزم شناخت ظرافتها و پیچیدگیهای این بازار است. مسیری که برای رسیدن به مقصد مطلوب آن باید دانش، تجربه، شناخت خود و مهارتهای مالی رفتاری را توشه راه کرد.
بازده چیست؟
بازده، پاداشی است که سرمایهگذار در ازای سرمایهگذاری به دست میآورد. سه عامل قیمت خرید، قیمت فروش و سود دریافتی در بازدهی تاثیر دارد. در واقع بازده میزان عایدات خالصی است که از نگهداری یک دارایی در طول زمان برای سرمایهگذار حاصل میشود.
بازدهی قابل قبول یک سرمایهگذاری حداقل باید بتواند نرخ تورم را پوشش دهد. یعنی اگر نرخ تورم 25 درصد باشد، سرمایهگذاری باید ما را به بازده بیشتر از 25 درصدی برساند. اینگونه میتوانیم ادعا کنیم که توانستهایم ارزش پول خود را حفظ کنیم. بازدهی کمتر از 25 درصد برای سرمایهگذار سود واقعی به همراه نخواهد داشت.
در هر سرمایهگذاری، سرمایهگذار از دو جهت منتفع خواهد شد:
1- افزایش قیمت سهام (بازده سرمایهای): یعنی بازدهی که سرمایهگذار از محل تغییر قیمت سهام کسب میکند. به طور مثال اگر سهامی را 20000 ریال خریداری کرده باشید و آن را 25000 ریال بفروشید، 5000 ریال سود ناشی از تغییر قیمت سهام، یعنی معادل 25 درصد قیمت خرید، به دست میآورید.
2- کسب سود نقدی (بازده نقدی): سودی که از جریانات نقدی دوره سرمایهگذاری به دست میآید. اگر در سهام سرمایهگذاری کرده باشید، بازده نقدی شما به شکل سود نقدی است. اگر در اوراق قرضه سرمایهگذاری کرده باشید، بازده نقدی به شکل بهره خواهد بود.
بازده کل جمع بازده نقدی و بازده سرمایهای است.
ریسک چیست؟
ریسک تفاوت بین بازده تحقق یافته و بازده پیشبینی شده یا همان بازده موردانتظار ما است. ریسک به زبان ساده یعنی ندانیم چند درصد احتمال دارد که بتوانیم به سودی که هدف ما است، دست پیدا کنیم.
اگر پیشبینی شود که یک دارایی دقیقا سود 20 درصدی دارد، در این صورت ریسک بازدهی صفر است. چون بابت درصد بازدهی و سودی که خواهیم داشت مطمئن هستیم. مثل اسناد خزانه ی اسلامی که با خرید آن ها از ابتدا میدانید که قرار است سود چند درصدی داشته باشید. اما اگر در نظر داشته باشیم که بازده دارایی بین 10 تا 20 درصد باشد، بازده ریسکی تلقی میشود؛ چون درصد دقیق آن را نمیدانیم.
وقتی سهام شرکتی را خریداری میکنید، عوامل مختلفی روی قیمت آن تاثیر میگذارند. بخشی از این عوامل غیرقابل پیشبینی هستند. هیچ قطعیتی وجود ندارد که بتوان گفت 6 ماه دیگر سهام شما چه قیمتی خواهد داشت.
ریسک به دو دسته تقسیم میشود: 1- سیستماتیک و 2- غیر سیستماتیک
ریسک سیستماتیک
ریسک سیستماتیک، ریسک غیر قابل کنترل است. منظور از ریسک غیر قابل کنترل، ریسکی است که توسط جو بازار، شرایط سیاسی و اقتصادی جامعه به ما تحمیل میشود و راهی برای فرار از آن نداریم.
ریسک غیر سیستماتیک
ریسک غیر سیتماتیک یا همان ریسک قابل کنترل، ریسکی است که کنترل آن در دستان سرمایهگذار است. از آنجایی که هر سرمایهگذار ریسک کمتر را به بیشتر ترجیح میدهد، سعی دارد این ریسک را کم کند.
اما سوال اینجاست که چطور ریسک سرمایهگذاری را کاهش دهیم؟ هرچه سبد سهام شما متنوعتر باشد، ریسک سیستماتیک کمتر است. برای مثال فرض کنید شما همه پول خود را صرف خرید سهام صنایع فلزات کرده باشید. در این حال اگر افت جهانی قیمت فلزات اتفاق بیفتد، پیرو آن قیمت فلزات در ایران کاهش پیدا کرده و همه سرمایه شما به خطر میافتد. اما اگر دارایی خود را بین سهام شرکتهای بانکی، دارویی، فلزات، شیمیایی و خودروسازی تقسیم کرده باشید، مسلما کاهش قیمت فلزات ضربه ضعیفتری به شما میزند.
ریسک کلی که به یک سرمایهگذار تحمیل میشود، مجموع دو ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک سبد سهام کم ریسک است.
انواع ریسک
ریسک دستهبندیهای متفاوتی دارد. میتوان از جهت منابع ریسک را به دو دسته: ریسک مالی و غیرمالی تقسیمبندی کرد.
ریسک مالی به طور مستقیم بر سودآوری شرکتها اثر میگذارد. انواع ریسک مالی شامل: ریسک نوسان نرخ بهره، ریسک نرخ ارز، ریسک نکول، ریسک نقدینگی، ریسک تورمی، ریسک بازار، ریسک سرمایهگذاری مجدد و ریسک مرتبط با درجه اهرم مالی ست که در ادامه به تعریف موارد مهم آن میپردازیم.
ریسک نوسان نرخ بهره
این ریسک بیشتر صاحبان اوراق قرضه را تهدید میکند. به طور مثال فرض کنید شما دارنده اوراق قرضه هستید و قرار است که در زمان مشخص بهره ثابت 10 درصدی دریافت کنید. اما اگر نرخ بهره بازار افزایش پیدا کند(بیشتر از 10 درصد شود)، شما همچنان تا زمان سررسید و دریافت نرخ بهره 10 درصدی، پایبند به اوراق قرضه خود هستید. پس در این صورت ارزش اوراق قرضه شما کم شده است.
ریسک نکول یا ریسک اعتباری
این ریسک هنگامی رخ میدهد که وام گیرنده به علت عدم توان یا تمایل، به تعهدات خود در مقابل وام دهنده در تاریخ سررسید عمل نکند. یعنی شرکتی که اوراق آن را خریداری کردهاید در تاریخ سررسید سود وعده داده شده را به شما پرداخت نکند.
ریسک نقدینگی
ریسکی است که بابت عدم اطمینان در راحتی و سرعت خرید و فروش اوراق بهادار، به دارنده تحمیل میشود. اگر سهام شما به راحتی به فروش برسد، یعنی ریسک کمتری به شما تحمیل شده. چون شما را زودتر به وجه نقد رسانده. اما سهامی که روزها در صف فروش میماند، نقدشونگی کمتر و ریسک بیشتری دارد .
ریسک نقدینگی اوراق خزانه تقریباً صفرو ریسک نقدینگی سهام مربوط به بازارهای خارج از بورس زیاد است.
ریسک سرمایهگذاری مجدد
اگر سرمایهگذار افق سرمایهگذاری بیشتری نسبت به سررسید اوراق داشته باشد، با ریسک سرمایهگذاری مجدد مواجه است. مثلا اگر شما قصد سرمایهگذاری 10 ساله داشته باشید و دارایی سبد سهام کم ریسک خود را صرف خرید اوراق قرضه با سررسید3 ساله کنید، در پایان سال سوم باید بار دیگر دارایی خود را با نرخ بهره جدید سرمایه گذاری کنید. به همین دلیل دارنده اوراق قرضه کوتاه مدت در مقایسه با دارنده اوراق قرضه بلندمدت، ریسک سرمایه گذاری مجدد بیشتری را متحمل خواهد شد. چون باید هربار با نرخ جدیدی سرمایه گذاری کند.
ریسک درجه اهرم مالی
ریسکی است که بر اثر وام گرفتن شرکت و ایجاد بدهی بر سرمایهگذار تحمیل میشود. هرچه شرکت بیشتر از طریق وام تامین مالی کرده باشد، این ریسک بیشتر است. برای کاهش ریسک درجه اهرم مالی به شما توصیه میکنیم تا پیش از سرمایهگذاری، ترازنامه شرکت را بررسی کنید تا از میزان بدهی و داراییهای آن اطلاعات کافی داشته باشید.
ریسک های غیر مالی به وجود آورنده ی ریسک های مالی هستند. مثل: ریسک سیاسی، تجاری، ریسک صنعت و ریسکی که قوانین و مقررات بر شرکت ها تحمیل میکنند؛ که در مجموع باعث نوسانات عرضه و تقاضا و در نتیجه تغییر قیمت میشوند.
چه ترکیبی از ریسک و بازده را انتخاب کنم؟
تا به اینجا با ریسک و بازدهی سرمایهگذاری در بورس آشنا شدیم . دو مساله مهم ذهن هر سرمایهگذار را مشغول میکند. اول اینکه با سرمایهگذاری در آینده به چه منفعتی خواهیم رسید؟ و دوم اینکه با این سرمایهگذاری چقدر داراییهای فعلی خود را به خطر انداختهایم؟ این دو مسئله تداعیکننده دو مفهوم بازده و ریسک است. لازم است بدانید که در این باره دو فرض رکودستیزی و ریسکگریزی وجود دارد.
رکود ستیزی و ریسکگریزی یعنی چه؟
فرض کنید سرمایهگذار بخواهد بین دو دارایی با ریسک یکسان یکی را انتخاب کند. احتمالا او داراییای را انتخاب میکند که بازدهی بالاتری داشته باشد. به این فرض رکودستیزی یا سیری ناپذیری گفته میشود. برای مثال فرض کنید دو سهم «الف» و «ب» داریم. سهم «الف» با احتمال 30 درصد بازدهی 40 درصدی داشته باشد.اگر سهم “ب” با همان احتمال 30 درصدی ،بازدهی 50 درصدی داشته باشد.؛ مسلما شما سهم “ب” را انتخاب خواهید کرد. چون در هر صورت متحمل ریسک 30 درصدی هستید و سود بیشتر را به کمتر ترجیح میدهید.
فرض ریسک گریزی چیست؟ فرض کنید سرمایهگذار دو انتخاب برای سرمایهگذاری دارد. این دو دارایی سود یکسان دارند و بازدهی یکسانی ایجاد میکنند. در این حالت، فرد احتمالا دارایی را انتخاب میکنند که ریسک کمتری داشته باشد. مثلا فرض کنید بانک و بورس هر دو میتوانند بازدهی ۲۰ درصد یکساله برای شما ایجاد کنند. در این حالت مسلما شما سرمایهگذاری در بانک را که اطمینان بیشتری از آن دارید انتخاب خواهید کرد.
اغلب ما از خدماتی نظیر بیمه عمر، ماشین، مسکن و… استفاده میکنیم. این موضوع نشان میدهد که سعی داریم برای خود حاشیه ی امنی از لحاظ مالی ایجاد کنیم. به این ترتیب میتوانیم ریسک را به حداقل برسانیم. این مسئله ثابت میکند که ما ریسک گریز هستیم.
هر چقدر ریسک یک سرمایهگذاری بیشتر باشد، سرمایهگذار به ازای تحمل ریسک بیشتر، بازده بیشتری مطالبه خواهد کرد.
پیشنهاد
در این مقاله ریسک و بازدهی سرمایهگذاری در بورس را توضیح دادیم. توصیه ما به شما این است که با در نظر گرفتن مبلغ دارایی خود، افق زمانی سرمایهگذاری و هدف خود از سرمایه گذاری میزان محافظه کاری یا جسارت خود را در نظر بگیرید تا بتوانید به حد متناسبی از ریسک و بازده برسید.
پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری چیست
پرتفولیو چیست؟ سبد سرمایه گذاری چیست؟ همان پرتفوی یا پورتفولیوی سرمایه گذاری است، اصطلاح «پرتفوی سرمایهگذاری» کمی پیچیده به نظر میرسد، اما برای ساخت یک سبد سرمایه گذاری چند قدم کلیدی وجود دارد که کاملا با سبک زندگی شما مطابقت داشته باشد، چه بخواهید سبک زندگی آرامی داشته باشید یا بخواهید به شدت درگیر دارایی های مالی خود باشید.
پرتفوی به زبان ساده
پرتفوی چیست؟ پورتفولیو سرمایه گذاری عبارت است از مجموعه ای از سرمایه گذاری ها با در نظر گرفتن برخی اهداف مالی (منطبق با یک استراتژی سرمایه گذاری) که در صورت وجود حداقل ریسک، حداکثر سود را می دهد. به طور خلاصه، پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری میتواند هر گونه دارایی باشد که برای ایجاد حداکثر سود در صورت حداقل ریسک خریداری میشود. تعیین یک پرتفوی متعادل و نحوه چیدمان پرتفوی که اهداف سرمایه گذاری شخصی و تحمل ریسک شما را برآورده کند، یک عامل کلیدی موفقیت برای هر سرمایه گذار است. وقتی صحبت از سیاست های سرمایه گذاری می شود، سبدهای سرمایه گذاری را می توان به عنوان روش های استراتژیک و تاکتیکی دسته بندی کرد. هدف از سرمایه گذاری استراتژیک خرید دارایی های مالی در بلندمدت یا/و پردرآمد است. اما سرمایه گذاری تاکتیکی در واقع فرآیند خرید و فروش دارایی هایی است که سودهای کوتاه مدت دارند.
هدف اصلی یک سبد سرمایه گذاری، دریافت بهترین نتیجه در حوزه تحقق یک سیاست سرمایه گذاری پیشرفته از طریق انتخاب معتبرترین و سودآورترین سرمایه گذاری است. پورتفولیو (پرتفوی) از انواع مختلفی از دارایی های سرمایه گذاری تشکیل شده است.
انواع سبد های سرمایه گذاری (پرتفوی)
پس از اینکه با مفهوم پورتفولیو چیست آشنا شدید به سراغ انواع پرتفوی می رویم. انواع سبد سرمایه گذاری یا پرتفوهای سرمایه گذاری با روش تولید سود و میزان ریسک به این صورت تقسیم می شوند: محافظه کارانه (conservative)، میانه (moderate) و تهاجمی (aggressive).
1- پورتفولیوی محافظه کارانه
پورتفولیوی conservative پرتفویی با ریسک متوسط و بنابراین کم سودتر است که شامل وام های کوتاه مدت، اوراق قرضه و سایر ابزارها با حداقل ریسک است.
2- پورتفولیوی تهاجمی
پرتفوی تهاجمی، پرتفوی بسیار پرخطر و در مقابل بسیار سودآور است که عمدتاً از سهام تشکیل شده است. این نوع پرتفوی ها عموماً توسط سرمایه گذارانی مدیریت می شوند که آماده ریسک هستند و در مدیریت پرتفوی از نظر روانی تحمل نوسانات زیاد بازار را دارند.
3- پورتفولیوی میانه
در میان انواع پورتفولیو سرمایه گذاری، پرتفوی متوسط یا moderate یک پرتفوی سهام متوسط است و به طور معمول از دارایی های پربازده، کم درآمد و در عین حال قابل اعتماد تشکیل شده است.
ریسک پرتفوی چیست؟ همان طور که از معنی پرتفوی بر می آید، هدف اصلی پرتفوی سرمایه گذاری این است که از مجموعه ای از دارایی های سرمایه گذاری، ویژگی های مطلوبی دریافت کند که اگر هر یک از آن دارایی ها بطور جداگانه مورد سرمایه گذاری واقع شوند، چنین ویژگی هایی نداشته باشند. هدف نهایی ایجاد یک سبد سرمایه گذاری، دستیابی به بهترین ترکیب از ریسک سرمایه گذاری و سود است. ریسک بازده دارایی به طور کلی با متغیر یا ناپایدار بودن بازده دارایی محاسبه می شود. ریسک سرمایه گذاری عمدتاً به وسیله یک استراتژی که به تنوع سرمایه گذاری سبد سهام کم ریسک شناخته شده است، کاهش می یابد. استراتژی سرمایه گذاری در دارایی های غیر مرتبط متنوع است که در معرض قرار گرفتن پرتفوی با هر یک از دارایی ها باعث محدود کردن آن می شود و کمک می کند که به بازده پایدارتری دستیابی پیدا کنید. به عبارت دیگر، متنوع سازی دارایی ها در یک سبد باعث می شود که هرگاه ارزش یک دارایی به شدت کاهش پیدا کند، ارزش کل سبد کاهش کمی داشته باشد.
برای اینکه پرتفوی خود را بسازید در قدم اول باید پلتفرم معاملاتی خود را متناسب با اهداف و نیازمندی های خود انتخاب کنید تا معامله موفقیت آمیزی داشته باشید.
طبقه بندی انواع پرتفوی سرمایه گذاری
- براساس درجه تجسم: غیر مادی و مادی
- براساس انقضای سرمایه گذاری: کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت
- مطابق سودآوری: سرمایه گذاری های پربازده، با درآمد متوسط و زیان ده (سرمایه گذاری در پروژه های اجتماعی و زیست محیطی که به دنبال سود نیستند)
- مطابق ویژگی مشارکت در سرمایه گذاری: سرمایه گذاری مستقیم (سرمایه گذار بطور مستقیم در انتخاب سرمایه پذیر دخیل است)، سرمایه گذاری غیرمستقیم (صندوق های سرمایه گذاری، مشاورین، صندوق های سرمایه گذاری مشترک و … سرمایه پذیر را تعیین می کنند)
- براساس میزان ریسک: سرمایه گذاری با ریسک بالا، با ریسک متوسط، کم ریسک و سرمایه گذاری بدون ریسک
- براساس نوع سرمایه پذیر: واقعی (خرید سرمایه واقعی)، مالی (سرمایه گذاری در سهام، اوراق قرضه و سایر اوراق بهادار)، سفته بازی (خرید دارایی ها، ( جفت ارزها ،فلزات گرانبها، سهام و …) استثنائا برای کسب سود از طریق تغییرات احتمالی قیمت آنها در آینده)
- براساس میزان نقدینگی: نقدینگی بالا (در مدت زمان کوتاهی تبدیل به پول نقد می شوند)، نقدینگی متوسط (ممکن است بین 1 تا 6 ماه تبدیل به پول نقد شوند)، نقدینگی کم (پس از 6 ماه به پول نقد تبدیل می شوند)، بدون نقدینگی (به خودی خود نقد نمی شوند و فقط به عنوان بخشی از یک دارایی نقد می شوند)
سرمایه گذار در روند فعالیتش در انتخاب سرمایه پذیر دارای خصوصیات مختلف دچار مشکل می شود. اکثر آنها فرض می کنند که یک مجموعه خاصی از سرمایه گذاران - یا به عبارت دیگر یک سبد سرمایه گذاری- باید شکل بگیرد. ابزارهای سرمایه گذاری بیشماری وجود دارند که یک سبد سرمایه گذاری را تشکیل می دهند، اما اصلی ترین آنها عبارتند از سهام، اوراق قرضه، طلا، ارزها و املاک.
مدیریت پرتفوی چیست - آموزش ساخت سبد سرمایه گذاری
مرحله 1: تعیین سیاست سرمایه گذاری و نوع پورتفولیوی سرمایه گذاری
درک وضعیت مالی فعلی، انتخاب یک سیاست سرمایه گذاری و نوع پورتفوی مربوطه، اولین گام برای ساخت سبد سرمایه گذاری شماست. به طور کلی، یک فارغ التحصیل تازه وارد در ابتدای کار خود باید استراتژی پورتفولیوی متفاوتی از یک فرد متاهل 60 ساله و دارای فرزند داشته باشد. به عبارتی باید با نوع ترکیب سبد سرمایه گذاری آشنا باشید.
مرحله 2: تعیین استراتژی مدیریت سبد سرمایه گذاری
دو رویکرد اساسی برای مدیریت پورتفولیو وجود دارد که شامل استراتژی مدیریت پورتفولیوی فعال (سرمایه گذاری فعال) و استراتژی مدیریت پورتفولیو منفعل (سرمایه گذاری غیر فعال) می شود. مدیریت سبد سرمایه گذاری فعال شامل هزینه های بالاتری است و بر بهره گیری از ناکارآمدی های بازار تاکید دارد، در حالی که مدیریت دارایی های غیر فعال سرمایه گذاری های کم هزینه ای هستند که برای بلندمدت نگهداری می شوند.
مرحله 3: تجزیه و تحلیل دارایی ها و ساخت سبد سرمایه گذاری
برای قرار دادن داراییها در سبد سرمایه گذاری، معیارهای کلی مثل نسبتهای سودآوری، ریسک و نقدینگی آنها وجود دارد. برای اختصاص دادن دارایی مورد نظر شما راه های مختلفی وجود دارد.
خرید درصد کمی از سهام شرکت وعده این را می دهد که شما هم از رشد شرکت سود می کنید، اما ریسکش بالا است زیرا ممکن است سهام ارزش شان را نیز از دست بدهند. خریداران سهام معمولاً برای به حداقل رساندن ریسک، برای سرمایه گذاری در سهام از وجوه استفاده می کنند.
اوراق قرضه (bonds) امن تر و در عین حال کمتر سودآور در نظر گرفته می شوند. همچنین می توان آنها را به عنوان سرمایه گذاری با درآمد ثابت نام برد.
این صندوق ها برخلاف سهام فردی، امکان خرید وجوه متقابل را به شما می دهند، تنوع فوری را به پرتفوی خود اضافه کنید. برخی از آنها نیاز به مدیریت فعال دارند، در حالی که برخی دیگر نیازی ندارند. برای مثال، صندوقهای شاخص و صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) در بورس سعی میکنند عملکرد یک شاخص فارکس بازار خاص را مطابقت دهند. صندوق های ETF مانند سهام فردی، می توانند به طور فعال در طول روز معاملاتی در فارکس معامله شوند، در حالی که صندوق های شاخص را فقط می توان با قیمت تعیین شده در پایان روز معاملاتی خرید و فروش کرد.
مرحله 4: اندازه گیری عملکرد پورتفولیو
شما باید اثربخشی یک سبد سرمایه گذاری یا پورتفولیو سرمایه گذاری را از نظر مقایسه سودآوری و ریسک واقعی ارزیابی کنید. بازده پورتفولیو تنها بخش کوچکی است. بدون ارزیابی بازده ریسک آنها، سرمایه گذار نمی تواند کل تصویر سرمایه گذاری را ببیند.
مرحله 5: تعادل پورتفولیوی خود را به موقع انجام دهید
با گذشت زمان ممکن است اهداف سرمایه گذاری شما تغییر کند یا آنچه که قبلا روی آن سرمایه گذاری کرده اید خراب شود. به همین دلیل است که حسابرسی یک پرتفوی برای ارزیابی اینکه محتوای آن با وضعیت اقتصادی تغییر یافته، یا با کیفیت سرمایه گذاری اوراق بهادار و اهداف سرمایه گذار مغایرت نداشته باشد، حیاتی است و مبحث مهمی در آموزش مدیریت پرتفوی به حساب می آید.
چرا معامله سبد در بازارهای مالی
همراه با توسعه ابزارهای ترکیبی شخصی PCI (که از طریق روش GeWorko ایجاد می شود)، فرصت مناسبی برای معامله سبدهای سرمایه گذاری شامل دارایی های مختلف در بازارهای مالی، بجای معامله جداگانه ابزارها ایجاد شده است. از طریق این فناوری، معامله سبد (portfolio) مبتنی بر دو سبد سرمایه گذاری مثل معامله جداگانه ابزارهای مالی انجام می شود، به طوری که یک دارایی (سبد سرمایه گذاری پایه یا base portfolio) به عنوان بخش پایه عمل می کند و دارایی دیگر (سبد سرمایه متقابل یا qute portfolio) به عنوان بخش متقابل عمل می کند. معاملات پرتفوی در مقایسه با معاملات تعداد زیادی اوراق بهادار فردی کارآمدتر است. در نتیجه این نوع معامله یک راه عالی برای متعادل کردن مجدد پورتفولیو به آسانی و همچنین با اطمینان بیشتر است.
علاوه بر این، معامله گر این فرصت را در اختیار دارد که معامله ابزارهای منحصر به فرد خود را که در برابر نوسانات بازار مقاوم هستند، پیش بینی کند، ترکیب بهینه سود و ریسک را پیش بینی کند و رفتار ابزارهای خود را بر اساس داده های تاریخی تجزیه و تحلیل کند. معاملات پرتفوی از طریق این فناوری تنها در پلتفرم معاملاتی حرفه ای نت ترید ایکس (NetTradeX) امکان پذیر است.استراتژی پرتفوی شما چیست و چطور مدیریت سبد سهام را انجام می دهید؟
روش انتخاب بهترین سهام برای خرید در بورس: 3 عامل موثر
انتخاب سهم خوب برای خرید از مهمترین عوامل موثر بر موفقیت در بازار بورس است. در انتخاب یک سهم عوامل زیادی نقش دارند. قبل از انتخاب یک سهم شما باید شرکت ها و صنایع موفق را بشناسید. عوامل کیفی و کمی در انتخاب سهم موثرهستند. از سوی دیگر رفتار بازار غیرقابل پیش بینی است و تغییرات ناگهانی آن بر سود و زیان شما موثر خواهد بود.
در این مقالعه سعی کردیم تا 3 راه برتر انتخاب یک سهم خوب را برای شما معرفی کنیم. آشنایی سرمایه گذاران و معامله گران بازار سرمایه با روشهای تجزیه و تحلیل اوراق بهادار توان این افراد را در انتخاب سهم خوب بالا میبرد. بی شک از طریق تجزیه و تحلیل دقیق و هوشیارانه میتوان ریسک بازار سرمایه یا مخاطره سرمایهگذاران را تقلیل داد.
نکته مهم 1: بطور خلاصه فلزات به دلیل بالا و پایین شدن زیاد از نظر ما ریسک بیشتری دارند. بانکی سبد سهام کم ریسک ها در میان مدت و طولانی مدت مناسب ند. سرمایه گذاری ها را باید بشناسید و خرید کنید. دارویی، غذایی و حمل و نقل ها معمولا بطور یکنواخت بالا می روند و کم ریسک ترند. پیمانکاری، کاشی و ساختمانی و سایر صنایع را نیز کاملا باید شناخت داشته باشید و به قیمت های بازار توجه کنید. خودرو و پتروشیمی و پالایشی ها را به عنوان سهم های برتر معرفی می کنیم. (اینها فقط نظر شخصی من هستند)
توی این پک فوق العاده، تحلیل تکنیکال در بورس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بورس رو سریع یاد بگیر وحسابی پول دربیار!
نکته مهم 2: این 3 سهم را هیچ گاه نخرید: اول سهمی که حمایت مهمش را از دست داده باشد و حقوقی حمایتی از آن نکرده است. دوم سهمی که نزدیک به مقاومت مهم قرار دارد یعنی نزدیک سقف کانال خودش. سوم سهمی که روند ضرردهی ادامه دار دارد. برای بررسی ضررده بودن شرکت ها نام آنها را در سایت کدال سرچ کنید و اطلاعیه ها را مشاهده نمایید.
نکته مهم 3: بطور کلی خرید سهام هایی که به تازگی عرضه اولیه شده اند به علت اینکه هنوز به ارزش ذاتی شان نزدیک نشده اند بسیار فکر خوب و کم ریسکی می باشد. اما تقریبا همه این سهام اولیه بعد از چند هفته از عرضه اولیه یک اصلاح کوچک تا متوسط دارند. بهترین زمان برای خرید آنها دقیقا بعد از اتمام آن اصلاح می باشد. (نمودار سهامی مثل صبا یا شگویا)
3 روش کلی برای انتخاب بهترین سهم وجود دارد:
1-تحلیل بنیادی (Fundamental)
در تحلیل بنیادی تحلیلگر به دنبال ارزش ذاتی سهم است. ارزش ذاتی یا واقعی با ارزش بازاری و قیمت روز سهم فرق دارد. در تحلیل بنیادی 3 قدم اصلی وجود دارد که به وسیله آن میتوان ارزش واقعی یک سهم را شناخت.
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
اقتصاد کلان (بخصوص تورم و قیمت ارز)
بازار بورس و به طبع وضعیت یک صنعت یا شرکت متاثر از سیاست ها، حوادث اجتماعی و وضعیت اقتصادی است. در تحلیل بنیادی ابتدا تغییرات اقتصادی مورد بررسی قرار میگیرد . تغییرات اقتصادی را با شاخصه هایی همچون نرخ تورم، تولیدات، نرخ بهره، ارز، رشد اقتصادی ، بیکاری، سیاست های پولی و مالی و صادرات و واردات میسنجند. تحلیل گر با بررسی هر یکی از این مولفه ها وضعیت یک صنعت و یا شرکت را می سنجد و به دنبال آن دورنمایی از آینده شرکت را کسب میکند.
برای داشتن یک سبد سهام خوب و قوی باید دائم خبرهای داخلی و خارجی را دنبال کرد تا بتوان تحولات در بازار سرمایه را پیش بینی کرد. اما به این نکته توجه کنید که اخبار را از خبرگزاری های رسمی دنبال کنید و تحت تاثیر بازی گردانان بازار بورس نباشید.
به این نکته باید توجه کرد که اقتصادجهان نیز بر اقتصاد کلان موثر است. حوادث و اخبارجهانی به طور مستقیم و غیرمستقیم در ارزش یک شرکت تاثیر میگذارد. یک نمونه ساده تاثیر بازارهای مختلف بر یکدیگر، بازار فلزات است. اگر مشاهده کردید ارزش فلزات رنگین در بازارهای جهانی در حال کاهش است، باید منتظر تأثیر آن بر قیمت فلزات رنگین داخل کشور هم باشید یا اگر بر فرض به دلیل یک حادثه طبیعی تولید یک صنعت خاص دچار مشکل شود، قطعاً بر بازار داخلی آن صنعت در کشورمان هم تأثیر مثبت یا منفی خواهد داشت.
شناخت صنعت
برای شناخت یک صنعت باید به دنبال موارد زیر باشید:
- تقاضای رو به رشد و فزاینده برای محصولات صنعت
- برخورداری از ویژگی ممتاز به گونهای که محصولات مشابه خارجی یا رقیب تهدید جدی برای نفوذ در بازار داخلی نباشند.
- محدود بودن کالاهای جانشین برای محصولات آن صنعت
- دخالت محدود ارگانهای تصمیم گیرنده دولتی در تعیین قیمت محصولات صنعت و کم و کیف فعالیت آنها و استراتژیک بودن محصولات صنعت و نیز گاهاً فشردگی بازار صنعت مورد نظر
- ورود سخت رقبا به حوزه خدمات صنعت
تحلیلگر بازار سهام پس از انتخاب صنعت مورد نظرش باید یک شرکت را از میان شرکت های موجود در آن صنعت انتخاب نماید. فاکتورهای زیر در انتخاب شرکت کمک کننده خواهند بود:
- چگونگی وضعیت داراییها و بدهیهای شرکت مورد نظر
- میزان سود نقدی هر سهم
- تداوم روند سودآوری (در واقع سودآوری شرکت باید یک فرآیند مداوم و مستمر باشد، نه مقطعی)
- توجه به نسبت قیمت به درآمدسهم( P/E ) این نسبت نشان میدهد آیا قیمت سهام به نسبت سودی که بین سهامدارانش توزیع می کند، ارزشمند است؟
- قابلیت نقدشوندگی سهام یعنی هر زمان که دارنده سهم بخواهد سهامش را بفروشد به راحتی بتواند، این کار را انجام دهد. قدرت نقدشوندگی سهم یک شرکت را میتوان با دفعات خرید و فروش روزانه آن سنجید.
از دیگر عوامل موثر در انتخاب شرکت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سهم بازار شرکت از صنعت
- کیفیت محصولات یا خدمات و تمایز آنها و سایر عوامل خاص رقابتی
- مدیران آن شرکت همانند تجربه، تحصیلات
- موفقیتهای قبلی
- نوآوری
- ابتکارات و جدیت و تلاش آنها
- کارایی مدیریت در اداره داراییها
- تولید و عملیات، فروش محصولات
- به خدمت گرفتن فناوری جدید و عرضه محصولات جدید
- نسبتهای سود آوری
- بدهی
زمانی که در تحلیل بنیادی به شناخت شرکت پرداخته میشود رویکردی از بالا به پایین به بازار دارد که این مسئله در موفقیت و منتطق گرایی مالی موثر است. طبق این تحلیل شما میتوانید برنامه ریزی بلندمدت و میان مدت موفقی داشته باشید.
در خرید سهم به روش تحلیل بنیادی به این نکته توجه کنید که اگر ارزش ذاتی یک شرکت از قیمت روز بالاتر باشد یعنی سهم امکان رشد را دارد و میتواند سهم خوبی برای خرید باشد.قیمت کمتر ارزش ذاتی نشان از افت قیمت دارد و قیمت برابر نشان از قیمت منصفانه است و سودی به دنبال نخواهد داشت.
سرمایه گذاری ارزشی
در استراتژی سرمایه گذاری ارزشی سرمایه گذار به دنبال سهم هایی با شرایط بنیادی قوی است که ارزش گذاری واقعی نشده اند و پتانسیل افزایش قیمت سهم را دارد. در این استراتژی به قیمت های روز توجهی نمیشود بلکه با دید بلند مدت سرمایه گذاری صورت میپذیرد. سرمایه گذار ارزشی شرکتهایی را جستجو میکند که در بازار به درستی ارزش گذاری نشده اند، وقتی که بازار اشتباه خود در ارزش گذاری را تصحیح میکند پتانسیل رشد افزایش قیمت سهم را دارند.
2-روش تکنیکال (Technical)
پس از تحلیل بنیادی و شناخت صنعت یا شرکت های برتر تحلیل گر به دنبال تحلیل تغییرات رفتار و قیمت سهام ها خواهد رفت و در واقع به دنبال الگوهای بازار است. تکنیکالیست ها فقط با جریان قیمت ها تحلیل میکنن و با بررسی روند قیمتی در چارت ها به نتایج دلخواه میرسند. استراتژی معاملهگر (یا سهامدار) برای تعیین زمانهای خرید یا فروش بستگی مستقیم به مدت انتظار او برای رسیدن به سود دارد. این زمانها میتواند بسیار کوتاه در حد سبد سهام کم ریسک چند ساعت یا نسبتاً طولانی و به چندین سال برسد.
عرضه و تقاضا یکی از عوامل موثر بر تحلیل تکنیکال است در تحلیل تکنیکال هرچه تقاضا بیشتر باشد یعنی قدرت خریداران بیشتر و سهم با رشد روبرو خواهد شد، از سوی دیگر هرچه عرضه بالاتر باشد یعنی قدرت فروشنده بیشتر و در نهایت سهم افت خواهد کرد.
در تحلیل تکنیکال تحلیلگر به دنبال افزایش یا کاهش قیمت نیست بلکه جهت حرکت بازار را پیش بینی میکند و فقط به دنبال یافتن روندها، شکستهای قیمت، نقاط حمایت و مقاومت است تا بتواند براساس آن، استراتژی معاملاتی خود را بچیند. ابزارهای معامله گری که با روش تحلیل تکنیکال سهام را برای خرید انتخاب میکند، فقط نمودار قیمت و حجم معاملات است تا ابزارهایی مانند اندیکاتورها و اسیلاتورها را روی آن پیاده کند و تصمیم بگیرد که با چه استراتژی پیش رود. برای تحلیل تکنیکال نیاز به نرم افزار تحلیل تکنیکال است تا اطلاعات شرکتها را به عنوان ورودی پذیرفته و خروجی آن نموداری از روند قیمتها باشد و تحلیلگر بتواند انواع اندیکاتورها و اسیلاتورها را روی آن پیاده کند.
3-روش تئوری مدرن پرتفولیو (MPT)
منطق بازار اقتصادی به این موضوع تاکید میکند تمام دارایی خود را در یک بخش سرمایه گذاری نکنید. در واقع ریسک و خطر یک سهم بیشتر از ترکیب چند سهم است. پرتفوی یا سبد سهام متشکل از سهام متعدد شرکتهایی است که در شرایط عادی احتمال کاهش بازده همه داراییها تا حدودی به صفر نزدیک است. با تشکیل پرتفوی، تلاش ها بر این است که ریسک غیر سیستماتیک یا تنوع پذیر به حداقل ممکن تقلیل یابد. به همین جهت ترکیب پرتفوی بهتر است به گونه ای باشد که نوسانات مشابهی نداشته باشند یعنی زمانی که بازده یکی کاهش پیدا می کند بازده دیگری افزایش یابد.
تعیین بازده مورد انتظار سبد سهام و تک تک سهام، ارزیابی وضعیت سهام مختلف و انتخاب آنها، بهینه نمودن ترکیب سهام (پرتفوی) و ارزیابی پرتفوی و بازنگری در مجموعه سهام چهار بخش مهمی است که در این آنالیز بررسی میشود. در روش پرتفوی مدرن مجموعه تلاشها وقف این است که بازده پرتفوی فرد سرمایهگذار به بازده بازار نزدیک گردد و در وضعیت مطلوب، بازدهی بیشتر از آن بدست آورد. در این حالت پرتفوی کل بازار یک شاخص ارزیابی است که ریسک آن نیز با شاخص بتا (Beta) محاسبه میشود. این تحلیل کاربرد زیادی در آنالیز ریسک و تجزیه و تحلیل بازار دارد و مبنای کار سرمایه گذاران حرفه ای است.
مهمترین فاکتورهای انتخاب بهترین سهام برای خرید
- بررسی سابقه تاریخی سهم در صورت های مالی
- بررسی فاکتورهای بنیادی موثر بر سودآوری اتی شرکت
- بررسی فاکتورهای موثر بر روند معاملات سهم روی تابلو همچون حجم معاملات، تعداد معاملات، جریان خرید حقیقی و حقوقی و…در این رابطه ابزار فیلترنویسی
- بررسی روند تاریخی قیمت سهم از طریق چارتهای تکنیکال
- رعایت تنوع کافی در انتخاب سهام برای سبد سرمایه گذاری
- توجه به نقدشوندگی سهام
مهمترین مهارت برای داشتن سرمایه گذاری موفق مهارت معامله گری و مدیریت سبدسهام است. بازاربورس بازاری پرنوسان است. هرچه مهارت معامله گری شما بالاتر باشد، ضرر کمتری متحمل خواهید شد. در بازار بورس تمام اتفاقات در اثر تصمیمها و انتخابهای شما اتفاق میافتد و شما میتوانید سود های بی نهایت و ضرر های سنگینی را تجربه کنید و همگی این موارد به مهارتهای فردی و کنترل درونی شما بستگی دارد.
تشکیل سبد سهام
سبد سهام چیست؟ چرا سبد سهام تشکیل میدهیم؟ در بازار بورس، سهام صدها شرکت بین معاملهگران معامله میشود. آیا شما بهعنوان سرمایهگذار برنامهای برای خرید سهام دارید؟ بر اساس چه استراتژی بر روی سهام شرکتها سرمایهگذاری میکنید؟ آیا شما هم جزو افرادی هستید که دارایی خود را فقط بر روی سهام یکی از شرکتهای بورسی متمرکز میکنند؟
با توجه به سوالات بالا میتوان گفت که نحوه تشکیل سبد سهام یکی از بحثهای مهم و راهبردی معاملهگری در بازار سرمایه است. در این مقاله قصد داریم علاوه بر تعریف سبد سهام روشهای متداول تشکیل آن را شرح دهیم.
سبد سهام چیست؟
مجموعهای از اوراق بهاداری است که در مالکیت یک سرمایهگذار قرار دارد. در نرمافزارهای رایج بازار نام سبد سهام، پرتفوی درج شده است؛ پرتفوی (Portfolio) در اصل به کیف چرمی بزرگی میگویند که اسناد و مدارک را در آن قرار سبد سهام کم ریسک میگیرد.
چرا سبد سهام تشکیل میدهیم؟
همانطور که ذکر شد، سبد سهام دربردارنده مجموعهای از سهام شرکتهای مختلف است که تحت مالکیت یک سرمایهگذار قرار دارد. این تنوعبخشی به پرتفوی برای کاهش ریسک و افزایش سودآوری است.
در بحث سبد سهام همیشه از ضربالمثل «تمامی تخممرغهایت را در یک سبد نگذار» استفاده میشود. این مثل در بازار بورس به معنی این است که هرگز تمام دارایی خود را بر روی یک سهم متمرکز نکنید؛ با تنوعبخشی به سبد سهام کم ریسک پرتفوی ریسک از دست رفتن سرمایه به کمترین مقدار خواهد رسید.
یک از اصلهای مهم معاملهگری که باید بدانید!
داشتن پرتفوی تنها به بازار بورس خلاصه نمیشود؛حتی اگر در بازارهای مالی دیگری چون بازار ارزهای دیجیتال نیز فعالیت دارید، باید بدانید یکی از اصلهای مهم معاملهگری داشتن سبدی متشکل از ارزهای متنوع است. کارشناسان اقتصادی حتی برای کل داراییها نیز توصیه به تشکیل سبد دارند؛ برای مثال شما باید سبد داراییهای خود را مقداری به طلا، مقداری به سهام، مقداری به مسکن و… اختصاص دهید تا از ریسک افزایش تورم در امان بمانید.
با تشکیل سبد سهام، ریسک سرمایهگذاری بین چند سهم تقسیم میشود و ممکن است سود یک سهم، زیان سهمهای دیگر را جبران کند.
۴ روش متداول برای تشکیل سبد سهام
برای تشکیل سبد سهام ابتدا هدف خود را از سرمایهگذاری مشخص کنید؛ زیرا تشکیل پرتفوی نیز به مانند روشهای تعیین استراتژی باید متناسب با روحیات و خلقیات سرمایهگذار باشد.
قبل از تشکیل سبد سهام حتما به سوالات زیر پاسخ دهید:
- هدف شما از تنوع بخشی در سبد سرمایهگذاری چیست؟
- برای چه مدت زمانی میخواهید در بازار بورس سرمایهگذاری کنید؟
- آیا بهدنبال کسب سود از نوسان بازار هستید یا میخواهید بهصورت بلندمدت در بازار سرمایهگذاری کنید؟
- آیا روحیه شما توانایی پذیرش ریسک را دارد؟
- آیا شما زمان کمی برای تعقیب بازار دارید؟
- پاسخ به تمامی سوالات بالا باعث میشود، بتوانید درستترین روش را برای تشکیل سبد خود پیش بگیرید.
سبد سهام تهاجمی
این نوع سبد بیشتر مورد استقبال افراد ریسکپذیر است؛ زیرا بهراحتی توانایی تحمل نوسانات شدید قیمت سهام را دارند. در سبد سهام تهاجمی (The Aggressive Portfolio) معمولا سهام شرکتهای نوپایی قرار دارند که در آستانه رشد خود هستند. هدف معاملهگران ریسکپذیر از سرمایهگذاری در بازار بورس، کسب سودهای هنگفت است. اگر پرتفوی تهاجمی را انتخاب میکنید باید توانایی شناسایی سود را داشته باشید؛ چون سهمهای این نوع سبد، نوسانات زیاد با سرعت بسیار بالا را تجربه میکنند. علاوه بر توانایی شناسایی سود باید بتوانید، زیانهای احتمالی را نیز کنترل کنید. تمامی این موارد نیازمند تجربه بالا در معاملهگری و داشتن استراتژی متناسب با سبد سهام تهاجمی است.
سبد سهام تدافعی
اگر جزو معاملهگران ریسکگریز هستید، سبد سهام تدافعی (The Defensive Portfolio) مناسب شما است. این نوع سبد، رشد آرامی دارد و سود زیادی را نصیب شما نخواهد کرد؛ اما با انتخاب این پرتفوی خیال شما آسوده خواهد بود که دچار زیان بالا نخواهید شد. حتی گاهی اوقات با سرعت بسیار پایینتری نسبت به کل بازار رشد میکنند، به همین دلیل افرادی که در سودای کسب ثروت از بازار هستند به سراغ این نوع سهمها نمیروند. در سبد سهام تدافعی معمولا شرکتهای بزرگی که نیازهای اساسی اقتصاد کشور را تامین میکنند، قرار دارند. چون نیاز به محصولات این شرکتها ثابت است، با نوسانات بازار دچار تغییرات قابل توجهی نمیشوند، به همین دلیل نقطه امنی برای سرمایه گذاری افراد ریسکگریز است. نکتهای که باید توجه داشته باشید، سودده بودن این نوع پرتفوی در بلندمدت است؛ اگر زمان کافی برای بررسی روزانه تحرکات بازار ندارید، این سبد را انتخاب کنید.
سبد سهام درآمدی
این نوع پرتفوی نیز مختص افراد ریسکگریز است با این تفاوت که در سبد سهام درآمدی شرکتهای با درآمد ثابت قرار دارند. این شرکتها حتی با داشتن رشد کم یا متوسط خود را ملزم به پرداخت سود میکنند. این نوع شرکتها هر ساله مقداری از سود سالیانه خود را بین سهامداران تقسیم میکنند، اگر انتظار درآمد ثابت از بازار بورس را دارید، بهترین انتخاب برای شما سبد سهام درآمدی (The Income Portfolio) است. اما باید در نظر داشته باشید که سود اختصاص یافته به شما به میزان سهام شما بستگی دارد؛ در واقع سود پرداختی شرکت متناسب با تعداد سهام شما خواهد بود.
سبد سهام سفتهبازی
سبد سهام سفتهبازی (The Speculative Portfolio)مخصوص افراد ریسکپذیر است. معاملهگران ریسکپذیر ترسی از نوسانات شدید قیمت سهم ندارند بههمین دلیل به آسانی میتوانند دارایی خود را درگیر سهمهایی با نوسان بالا کنند. در این سبد ممکن است سهمهایی با بنیاد بسیار ضعیف وجود داشته باشند. در بیشتر موارد سهام شرکتهای کوچک در این سبد قرار میگیرند؛ زیرا معاملهگران با پول زیاد وارد سهم میشوند و با خرید حجم بالایی از سهام، کنترل قیمت آن را به دست میگیرند. ورود به این نوع از سهمها ریسک بسیار بالایی دارد و به مانند قمار میتواند کل سرمایه شما را به خطر بیندازد. اختصاص درصد کمی از سرمایه به سهمهای سفتهبازی میتواند قابل توجیه باشد ولی در سبد سهام سفتهبازی صد درصد سرمایه به این نوع سهام اختصاص مییابد.
نتیجهگیری
متداولترین روشهای تشکیل سهام این ۴ روش بودند؛ البته نمیتوان تمامی سبدهای سهام را در دستهبندیهای مشخصی جای گذاری کرد. اکثر معاملهگران بازار دارای سبدهای سهام ترکیبی هستند به شکلی که سرمایه خود را در مقدار درصدهای مختلف بین سهمهای گوناگون تقسیم میکنند؛ این تقسیمبندی بستگی به شرایط روحی افراد دارد. اگر فرد ریسکپذیر باشد، درصد سهام تهاجمی و سفتهبازی بالا خواهد بود و اگر فرد ریسکگریز باشد درصد سهام تدافعی و درآمدی بیشتر میشود.
حال با توجه به توضیحات بالا شما جزو کدام دسته از معاملهگران هستید؟ آیا سبد سهام شما با آگاهی بر روحیاتتان تشکیل شده است؟
سبد سهام و انواع آن
حتما سبد سهام کم ریسک تا به حال اصطلاح سبد سهام را شنیدهاید. اما آیا معنای این اصطلاح را میدانید؟ در روش سرمایهگذاری روی سبد سهام، به جای آنکه صرفا روی سهامِ یک شرکت شرط ببندیم، روی سهام چندین شرکت سرمایهگذاری میکنیم تا از افزایشِ قیمت سهام آنها به سود برسیم.
با داشتن سهامِ چندین شرکت، که به دقت و برای ایجاد توازن از بین انواع گوناگونی از بخشها و شرکتها انتخاب شدهاند، کنترل بیشتری روی ریسکی که همیشه با مشارکت در سرمایهگذاری عجین است، خواهیم داشت.
نکتهی اصلی سبد سهام این است که اگر سهام یکی از شرکتهایی که در آن سرمایهگذاری کردهاید، افت قیمت داشت، آن افت با افزایش، در قیمت سایر سهامِ سبدتان جبران شود.
تشکیل یک سبد سهام
ساخت سبد سهام فرآیندی به شدت شخصی است و به خودشناسی زیادی نیاز دارد.
اینکه سبدتان را چگونه شکل میدهید، به عوامل بسیاری از جمله درآمد فعلیتان، نگرش شما نسبت به ریسک و اینکه آن پول را برای چه سن و چه زمانی لازم دارید، بستگی دارد. اما ابتدا باید کلیت مسئلهی سبد را درک کنید و بدانید که با ایجاد سبد به چه چیزی میخواهید دست پیدا کنید.
ابتدا اهداف و افق زمانی را تعیین کنید
پیش از آغاز سرمایهگذاری، باید بر اساس اینکه چه کسی هستید و چرا میخواهید سرمایهگذاری کنید، استراتژی مشخصی ایجاد کنید.
داشتن ایدهای روشن از اهداف مالیتان و اینکه آمادهی چه مقدار ریسک هستید، شانس موفقیتتان را تا حد زیادی افزایش میدهد.
پس پیش از آنکه سهمی بخرید، این سؤالات را از خودتان بپرسید:
سابقهی ریسک و پاداش من چگونه است؟
مسلما در طرحریزیِ استراتژی سرمایهگذاری، مهمترین قدم درک نگرشتان نسبت به مسئلهی ریسک و پاداش است. شاید آن دورنمایی که از عملکرد فوقالعاده در بحث سرمایهگذاری در ذهن دارید برایتان جذاب باشد، اما برای دستیابی به آن، تا چه اندازه ریسک میکنید؟
پول را به چه منظور و چه اندازهای میخواهم؟
رویکرد روشنی نسبت به دلیل سرمایهگذاریتان داشته باشید. شاید میخواهید پساندازی داشته باشید و در نهایت خانهدار شوید. شاید میخواهید برای دوران بازنشستگی پسانداز کنید. شاید هم اصلا به دنبال امنیت مالی هستید تا اگر زمانی شرایط زندگی پیچیده شد، بتوانید از پس مشکلات برآیید.
هدفتان هر چه که هست، ابتدا ببینید چه مقدار پول نیاز خواهید داشت و چه زمانی آن را میخواهید. اهدافتان را به چارچوبهای زمانیِ کوتاهمدت (۱ تا ۳ ساله)، میانمدت (۳ تا ۵ ساله) و بلندمدت (بیش از ۵ سال) تقسیم کنید. مثلا اگر برای ده سال آینده به این پول نیازی ندارید، میتوانید در استراتژی سرمایهگذاریتان قویتر و ریسکپذیرتر عمل کنید. اما اگر پولتان را تا دو سال آینده احتیاج داشته باشید، شرایط فرق میکند.
شرایط مالی من چگونه است؟
دربارهی اینکه چه مقدار پول میتوانید برای سرمایهگذاری کنار بگذارید و انتظار دارید در آینده چقدر پول به دست بیاورید، واقعبین باشید. شاید فکر میکنید که خوب میشود اگر طی پنج سال آینده حقوقتان هشت رقمی شود، اما آیا واقعا چنین اتفاقی خواهد افتاد؟ نباید بیش از آنچه واقعا از پسش برمیآیید پسانداز بکنید. اگر چنین رویهای را پیش بگیرید، پیش از آنکه زمانش فرا برسد، در سبد سهام خودتان غرق شدهاید! برعکس، اگر مثلا انتظار دارید که پول زیادی به ارث ببرید، میتوانید هنگام تصمیمگیری در مورد بزرگیِ سرمایهگذاریتان، آن را هم با احتیاط در محاسباتتان لحاظ کنید.
چند ساله سبد سهام کم ریسک هستم؟
موقع تصمیمگیری دربارهی چگونگی سرمایهگذاری، مرحلهای از زندگی که در آن هستید، عامل مهمی به شمار میرود. در کل هر قدر جوانتر باشید، میتوانید در سرمایهگذاریهایتان ریسک بیشتری انجام دهید. حقیقت این است که بازارها مدام در حرکتی دایرهوار هستند، بازارهای سهام پایین میآیند و بالا میروند و گاهی اوقات این وضعیت برای چندین سال ثابت میماند. بنابراین اگر در شُرفِ بازنشستگی هستید، نمیتوانید در آخرین چرخهی اقتصادیتان به عنوان سرمایهگذار با رکود مواجه شوید. اما جوانها میتوانند بلندمدتتر فکر کنند. سرمایهگذارهای جوانتر میتوانند با بالا و پایین رفتنهای بیشتری در بازارها مواجه شوند.
برنامههای شخصی من چه هستند؟
در مورد اینکه چگونه تغییری در شرایط، اولویتها و تواناییتان دستیابی به اهدافتان را تغییر خواهد داد، رویکرد واضحی داشته باشید. مثلا اگر در نظر دارید بچهدار شوید، ممکن است بخواهید تا برای تحصیلات فرزندتان شروع به سرمایهگذاری کنید. اما متوجه شوید که بخش اعظم درآمدتان به هزینههای مربوط به خانهی بزرگتر و نگهداری از بچه اختصاص یافته و شما پول بسیار کمی برای این سرمایهگذاری دارید. اگر هم میخواهید طلاق بگیرید، بسته به اینکه چه توافقی با همسرتان کرده باشید، متوجه میشوید که هزینهها و درآمدتان بالا یا پایین میروند.
رابطهی نوع سبد با ریسک
ریسک، مفهومی اساسی در سرمایهگذاری است و به امکانِ از دست دادن بخش یا حتی کلِ سرمایهی اولیهتان اشاره دارد و نوع آن با توجه به کلاسهای دارایی، حوزههایی که در آنها سهام سبد سهام کم ریسک دارید، اندازهی شرکت و شرایط بازار، متفاوت است.
سهام بسیار فرّاری که ریسک بالایی در سقوط ارزش دارد، معمولا از شانس بیشتری هم در بالا رفتن ارزش برخوردار است. سهام بسیار ثابتی که ریسک کمتری برای سقوط ارزش آن را تهدید میکند، شانس کمتری برای رشد احتمالی دارد.
سبدهای سهام میتوانند با توجه به میزان ریسک و همینطور ماهیت پاداشهای بالقوهشان دستهبندی شوند. در ادامه انواع معمول سبدها را میبینید:
سبد رشدی
اگر میخواهید ارزش سرمایهگذاریتان سریع رشد کند، آنچه به اصطلاح «سبد رشدی» نامیده میشود، بهترین انتخاب برای شماست، اما برای دستیابی به این امر، باید آمادهی مواجهه با ریسک سقوط ارزش آن باشید. بخش بیشترِ این سبد، سهام با ریسک بالاست، مثل سهام شرکتهایی که سرمایهی کمی دارند. بنابراین از شانس بیشتری هم برای افزایش ارزشهای فوقالعاده زیاد برخوردارند.
سبد درآمدی
در مقابل، سبد درآمدی برای ریسک بسیار پایین طراحی شده است. اگر بیشتر علاقه دارید که درآمد ثابتی از سرمایهگذاریتان داشته باشید و چندان دنبال رشد آن نیستید و نمیخواهید ارزشش را از دست بدهد، این انتخاب مناسبی برای شماست. این سبد، عمدتا از شرکتهای بسیار باثباتی تشکیل شده است که قیمت سهامشان خیلی آهسته رشد میکند، اما بعید است که ارزششان کاهش یابد. ضمن اینکه سود سهام را بهطور منظم و سر موقع پرداخت میکنند.
سبد محافظهکارانه
سبد رشد محافظهکارانه که در این نمونه چگونگی ساخت آن را به شما نشان خواهیم داد، در صورتی برای شما مناسب است که در عین آمادگی برای پذیرش ریسک و ایجاد رشد نسبی، اهمیت بالایی برای محافظت از ارزش سرمایه قائل باشید .
بلوکهای ساختوساز: سهام رشدی، درآمدی، دفاعی، دورهای و سوداگرانه
سبدهای گوناگونی که در بالا به آنها اشاره شد، میتوانند با در کنار هم قرار دادن محتاطانهی سهام «رشدی» و «ارزشی» و همچنین ترکیب سهام «دورهای» و «دفاعی» و «سوداگرانه» به ریسک و پاداشهای هدف خود دست یابند.
سهام رشدی
سهام رشدی، سهامی است که انتظار میرود ارزش آن سریعتر از بقیهی بازار سهام رشد کند و این انتظار بر اساس عملکرد قبلی آن شکل میگیرد. این سهام شما را در معرض ریسک بیشتری قرار میدهد، اما در نهایت پاداشهای بیشتری ارائه خواهد کرد.
سهام درآمدی
سهام درآمدی یا ارزشی، سهامی است که نسبت به سایر شرکتهای حاضر در بازار سهام، سود سهام بیشتری پرداخت میکند.
سهام دفاعی
شرکتهای دفاعی آنهایی هستند که محصولات و خدماتشان چه در دوران رشد اقتصادی و چه افول آن، همواره متقاضی دارند. این شرکتها شامل شرکتهای داروسازی، صنایع همگانی (مثل برق، تلفن و …) و بسیاری از شرکتهای مواد غذایی و آشامیدنی هستند. سرمایهگذاری در این شرکتها ایمن و باثبات محسوب میشود.
سهام دورهای
شرکتهای ادواری آنهایی هستند که وقتی اقتصاد در حال رشد است، عملکرد بسیار خوبی دارند و وقتی در افول به سر میبرد، عملکرد بدی دارند. این شرکتها شامل بانکها، خطوط هوایی و شرکتهای ساختمانی هستند. سرمایهگذاری در آنها پرریسک محسوب میشود، اما وقتی شرایط بازار مناسب باشد، میتوانند رشد فوقالعادهای را به ارمغان بیاورند.
سهام سوداگرانه
سهام سوداگرانه، از آنِ دستهای از شرکتهای جدیدی است که آیندهشان نامعلوم است، اما اگر همه چیز خوب پیش برود، میتوانند ارزش خوبی ایجاد کنند، درست مثل کسی که در جستجوی انرژی به چاه نفت برسد. این شرکتها جزءِ شرکتهای بسیار پرریسک محسوب میشوند.
فارغ از اینکه در سبد رشدی سرمایهگذاری کنید یا درآمدی و دفاعی، در سبد سهام کم ریسک هر صورت سرمایهگذاریتان همیشه باید شامل سهامِ تعداد قابل توجهی از شرکتهای متفاوت باشد، حداقل ۱۵ شرکت برای این کار مناسب است.
سرمایهگذاری در طیف گستردهای از سهامی که بخشهای مختلف صنعتی را تحت پوشش قرار میدهد، ریسک را در کل بازار پخش و به سبدتان کمک میکند تا صرف نظر از شرایط بازار، رشد ثابتی داشته باشد.
اگر میخواهید در زندگی، موفقیت مالی کسب کنید
از کارآفرینهای ثروتمند یاد بگیرید و مثل آنها عمل کنید.
دیدگاه شما