اوراق مبتنی بر بدهی

عدد 991224 مشخص کننده تاریخ پایان دوره اوراق می باشد که در اینجا، 24 اسفند 1399 مدنظر است.

اوراق مبتنی بر بدهی

"مائده پوربهرامی ضمن بیان مطلب بالا در گفت و گو با پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) بازار سرمایه را یکی از مناسب‌ترین ابزارها برای رونق تولید و افزایش بهره‌وری شرکت‌ها دانست و گفت: توسعه و تعمیق بازار بدهی می‌تواند باعث افزایش شفافیت مالی، تعیین غیردستوری نرخ بهره در بازار، تسهیل فرآیند تأمین‌ مالی شرکت‌ها و به دنبال آن رونق تولید شود. وی ادامه داد: در سال‌های اخیر یکی از راه‌کارهای دولت نیز به‌منظور جبران کسری منابع و تأمین‌ منابع مالی مورد نیاز انتشار انواع «اوراق بدهی» بوده که حجم قابل توجهی از این اوراق، با هدف تسویه بدهی‌های دولت بابت طرح‏‌های تملک دارایی‌‏های سرمایه‌‏ای و استمرار جریان پرداخت‌های خزانه‌‌داری کل کشور منتشر شده است. این فعال بازار سرمایه در توضیح روش‌های موجود برای تأمین‌ مالی بنگاه‌های اقتصادی توضیح داد: بنگاه‌های اقتصادی به منظور تأمین‌ مالی از طریق بازار سرمایه می‌توانند از اوراق مبتنی بر مالکیت یا اوراق مبتنی بر بدهی استفاده کنند. پوربهرامی، یکی از گزینه‌های تأمین‌ مالی طرح‌های سرمایه‌گذاری و تأمین‌ سرمایه در گردش را استفاده از منابع سهامداران از طریق افزایش سرمایه عنوان کرد و افزود: از این طریق شرکت‌ها می‌توانند با جذب منابع مالی جدید یا جلوگیری از خروج منابع فعلی، نقدینگی مورد نیاز خود را تأمین‌ کنند. افزایش سرمایه از طریق انتشار سهام جدید می‌تواند با منابع سهامداران موجود یا با افزودن شرکای جدید به مجموعه سهامداری و سلب حق تقدم از سهامداران فعلی انجام شود. وی تصریح کرد: از سوی دیگر، برخی شرکت‌ها تمایل دارند، به ‌جای بکارگیری از اوراق سرمایه‌ای از طریق استقراض نیازهای خود را تأمین‌ کنند، این در حالیست که اگر بنگاه‌های اقتصادی از اعتبار و اندازه مناسبی برخوردار باشند، می‌توانند به‌ جای استفاده از تسهیلات بانکی، با انتشار انواع اوراق بدهی از قبیل اوراق مشارکت، انواع اوراق صکوک مانند اجاره، مرابحه، منفعت، استصناع، خرید دین، رهنی و سلف موازی استاندارد یا سایر ابزارهای نوین تأمین‌ مالی، نسبت به تجهیز منابع مالی مورد نیاز خود اقدام کنند. این کارشناس بازار سرمایه در خصوص توجه به سرمایه در گردش در شرکت‌‌ها اوراق مبتنی بر بدهی اظهار کرد: سرمایه در گردش در حفظ نقدینگی، پرداخت بدهی‌ها و سودآوری هر کسب و کاری اهمیت بسزایی دارد؛ از این رو، مدیریت سرمایه در گردش، یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که در دستور کار مدیران شرکت‌ها قرار داشته و شامل مدیریت انواع دارایی‌ها و بدهی‌های جاری می‌شود. وی مدیریت بهینه سرمایه در گردش را برای شرکت‌‌ها یک مزیت رقابتی مهم برشمرد و گفت: چرا که عدم توجه به وضعیت سرمایه در گردش، چرخه عملیاتی شرکت را دچار مشکل کرده و منجر به ایجاد بدهی به بانک‌ها و سایر بنگاه‌‌های اقتصادی می‌شود. پور بهرامی، یکی از رایج‌ترین ابزارهای بدهی که شرکت‌‌ها می‌‌توانند برای تأمین‌ سرمایه در گردش مورد نیاز از آن استفاده کنند را اوراق مرابحه معرفی و تاکید کرد: این اوراق با هدف تأمین‌ مواد و کالا توسط شرکت‌‌ها منتشر می‌شود. وی توضیح داد: از سوی دیگر، شرکت‌‌ها می‌توانند با مبنا قرار دادن دارایی­‌های موجود خود شامل زمین، ساختمان و تأسیسات، ماشین‌آلات و تجهیزات، وسایل حمل و نقل و سهام شرکت‌‌ها پذیرفته شده در بورس/ فرابورس، در صورت احراز شرایط و الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار نسبت به تأمین‌ منابع مالی مورد نیاز از محل انتشار اوراق اجاره اقدام کنند و منابع ناشی از آن را در تأمین‌ سرمایه در گردش و یا اجرای پروژه‏‌های مورد نظر مصرف کنند. این فعال بازار سرمایه در ادامه یکی دیگر از ابزارهای تأمین‌ سرمایه در گردش را «اوراق منفعت» عنوان کرد و گفت: شرکت­ها با استفاده از این اوراق می‌‏توانند از محل منافع آتی حاصل از بکارگیری دارایی‌‌ها یا ارائه خدمات معین برای یک دوره زمانی مشخص، منابع مورد نیاز خود را تأمین‌ کنند. مدیر تأمین‌ مالی سرمایه سپهر اوراق سلف موازی استاندارد را اغلب برای استفاده تأمین‌ مالی کوتاه مدت بنگاه‌های اقتصادی دانست و افزود: براساس ساز وکار اوراق سلف، متقاضی تأمین‌ مالی، مقدار معینی از یک کالای مشخص را در ازای دریافت نقدی وجه معامله به فروش رسانده و کالا را در سررسید مشخصی در آینده، تحویل خریدار می‌دهد. پوربهرامی در پایان دیگر مزایای تأمین‌ مالی از طریق انواع اوراق بدهی را بلندمدت بودن ماهیت تأمین‌ مالی از طریق بازار سرمایه، امکان پرداخت اصل اوراق در سررسید، معافیت مالیاتی و شفافیت این نوع تأمین‌ مالی به علت حضور نهاد نظارتی سازمان بورس و اوراق بهادار مطرح کرد."

سبد گردانی اختصاصی

از مهترین خدمات قابل ارائه توسط شرکت تأمین سرمایه سپهر، مدیریت دارایی از طریق تشکیل سبد اختصاصی برای آن دسته از سرمایگذاران و مشتریان حقیقی و حقوقی است که از ارزش دارایهای بالایی برخوردار هستند. گاه مشتریان انتظار دارند که شرکت تأمین سرمایه نقشی بیش از مشاور پذیرفته و به نیابت از اوراق مبتنی بر بدهی اوراق مبتنی بر بدهی آها سرمایگذاری نماید. معمولاً این دسته از سرمایگذاران مبالغ قاب توجهی از دارایهای خود را به شکلی نگداری منمایند که از نقد شوندگی بالایی برخوردار باشد تا در مواقع اضطرار و یا مواجهه با فرصهای سرمایگذاری مناسب، امکان دسترسی سریع به وجوه داشته باشند. با توجه به اینکه مشتریان خاص ترجیحات و ریسپذیری متفاوتی دارند، شرکت اقدام به تشکیل سبد اختصاصی بر اساس نیاز آها منمایدبرای تشکیل سبد اختصاصی قراردادی بین شرکت تأمین سرمایه سپهر و سرمایگذار بسته مشود. مدیر سبدگردانی با ارزیابی میزان ریسپذیری سرمایگذار از طریق پرسشنامای که با همین منظور توسط شخص سرمایگذار تکمیل مشود اقدام به تشکیل سبد سرمایگذاری برای هر یک از سرمایگذاران منماید.با توجه به بهرمندی شرکت تأمین سرمایه سپهر از فرصهای سرمایگذاری خاص، این امکان برای مشتریان مهیا است تا با حفظ نقد شوندگی بالا، در افق سرمایگذاری معین به نرخ بازده بالاتری دسیافته و از منابع خود بصورت بهینه بهربرداری کنند

ارزش‌گذاری

ارزگذاری فرآیندی است که در آن ارزش جاری یک دارایی یا شرکت بر اساس مقایسه آن دارایی با دارایهای مشابه یا بر اساس ارزش فعلی متغیرهایی که بازده آتی دارایی به آن بستگی دارد تعیین مگردد. مفهوم ارزش و ارزگذاری از جمله مفاهیمی است که به کلیه فعالیهای مالی اعم از تأمین مالی، سرمایگذاری و مدیریت پرتفوی، امور مالی شرکها و تجدید ساختار مالی آها گره خورده و هر یک از این فعالیها به نوعی در بخشی از فرآیند فعالیت عملیاتی خود نیازمند ارزگذاری هستند. ارزگذاری اصولی و صحیح دارایها، نقش عمدای در تخصیص بهینه سرمایه ایفا مکند. در ارزگذاری تلاش مگردد با یکپارچه کردن مفاهیم و مدهای متنوع، ازجمله جریان نقدی تنزیل شده، تحلیل صورهای مالی، محاسبه نسبهای مالی، هزینه متوسط موزون سرمایه، قیمگذاری دارایهای سرمایای و سپر مالیاتی، به یک نتیجه واحد و دقیق، یعنی اندازگیری و مدیریت ارزدارایی مالی دست یافت؛ زیرا ارزگذاری مبنای کلیه تصمیمات سرمایگذاری در بازار سرمایه است.دلایل ارزگذاریمؤسسات اقتصادی به دلایل متفاوتی ممکن است نیازمند استفاده از خدمات ارزگذاری باشند، اهم این موارد به شرح زیر مباشد.ارزگذارى شرکهایى که قصد ورود به بورس یا فرابورس را دارند،ارزگذارى سهام شرکهاى بورسى جهت خرید و فروهاى بلوکىارزگذارى طرها و ایدها جهت سرمایگذارىارزگذارى جهت ادغام، تملیک و خرید اهرمى دارایىارزگذارى انواع دارایهاى فکرى و نامشهود شامل حق اختراع و علامت تجارىارزگذارى جهت تعیین قیمت پایه در مزایده عمومىتعیین ارزش جهت امور قضایى و پرداخت غرامتارزگذارى براى پرداخت مالیاتارزگذارى اوراق بهادار جهت مدیریت سبد دارایىارزگذاری برای توثیق سهامروهای ارزگذاریرویکرد درآمدی: ارزش شرکت با استفاده از خالص جریان وجوه نقد آتی و تنزیل آها به ارزش فعلی محاسبه م&شود.رویکرد بازار: ارزش شرکت با استفاده از مقایسه با دیگر شرکهاى مشابه در بازار تخمین زده مشود.رویکرد دارایی: ارزش شرکت با استفاده از هزینه جایگزینى دارایى منهاى میزان استهلاك فیزیکى و اقتصادى آها به دست مآید.رویکرد اختیار خرید: ارزش واقعى یک شرکت علاوه بر روهاى معمول ارزشگذارى به دلیل وجود اختیارها داراى ارزش مازاد مباشد.سوابق ارزگذاری تامین سرمایه سپهر

بازار سرمایه

تأمین مالی از بازار سرمایه یکی از روهای تأمین مالی و اصلاح ساختار مالی در شرک&ها، افزایش سرمایه مباشد. افزایش سرمایه از طریق انتشار سهام جدید متواند با منابع سهامداران موجود انجام شود و یا با افزودن شرکای جدید به مجموعه سهامداری و سلب حق تقدم از سهامداران فعلی صورت پذیرد. در این فرآیند، سهامداران شرکت با جذب منابع مالی جدید و یا جلوگیری از خروج منابع فعلی، از مزاياي حاصل از اجرای طرهای پربازده منتفع مشوند. هچنين افزايش سرمايه باعث بهبود ساختار مالی و افزايش ظرفيت استقراض شركت می شود.منابع افزایش سرمایهمنابع افزایش سرمایه از محrlmهای مختلفی م‏تواند تأمین شود ازجمله موارد زیر:• آورده نقدی سهامداران• مطالبات و آورده نقدی سهامداران• سود انباشته• اندوخته طرح و توسعه• سایر اندوختها• مازاد تجدید ارزیابی دارایها.مراحل انجام افزایش سرمایهشرکهای سهامی عام با استفاده از خدمات مشاور عرضه با طی مراحل زیر متوانند مجوز افزایش سرمایه از سازمان بورس و اوراق بهادار را دریافت نمایند.• انعقاد قرارداد مشاور عرضه،• تهیه گزارش توجیهی افزایش سرمایه،• اخذ نظر حسابرس و بازرس قانونی شرکت در خصوص گزارش توجیهی،• تهیه بیانیه ثبت افزایش سرمایه،• اخذ مجوز افزایش سرمایه از سازمان بورس و اوراق بهادار،• تشکیل مجمع عمومی فوالعاده و تصویب افزایش سرمایه،• پذیرنویسی سهام ناشی از افزایش سرمایه (در صورت افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حاشده سهامداران)• ثبت افزایش سرمایه نزد مرجع ثبت شرکها.شرکهای تامین سرمایه با قبولی سمت مشاور و برپایه دانش و تخصص و تجره موجود، کلیه خدمات فوق را برای مشتریان انجام مدهند.تجارب تامین سرمایه سپهر در افزایش سرمایه شرکها:

اوراق اجاره چیست؟

به طور کلی، اوراق بهادار در بازار سرمایه را می توان به 3 دسته اوراق مبتنی بر بدهی، اوراق صاحبان سهام و ابزار مشتقه تقسیم کرد. یکی از انواع اوراق مبتنی بر بدهی، اوراق اجاره است که برای خریداران این اوراق، سود از پیش تعیین شده و ثابت در نظر می گیرد و به دلیل داشتن ضمانت، ریسک پایینی دارد. تجربه ها نشان داده است که بازدهی این اوراق در مقایسه با سهام شرکت های بنیادی، کمتر بوده و کمی بیشتر از سپرده های بانکی برای شما سودآوری به همراه خواهد داشت و در دوره های تورمی که ارزش ریال کاهش می یابد، نمی تواند گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری باشد. بنابراین، در ادامه مقاله، نکات زیر را به شما معرفی خواهیم کرد:

• معرفی کامل اوراق اجاره
• انواع اوراق اجاره
• ارکان اوراق
• به چه منظور از این اوراق استفاده می شود؟
• ریسک مالی و غیر مالی

اوراق اجاره به چه معناست؟

در این اوراق، رابطه ای مشابه رابطه بین مستاجر و موجر یک ملک ایجاد می شود. این ارتباط باعث دریافت سرمایه مورد نیاز مستاجر از موجر و پرداخت اجاره در زمان های مشخص شده از طرف مستاجر می شود. پرداخت های مستأجر را می توان مشابه پرداخت اجاره بها دانست و در حقیقت این مبالغ، سود پرداختی به سرمایه گذاران است.

به عنوان مثال، فرض کنید که یک شرکت برای راه اندازی خط تولید جدید خود، به سالنی بزرگ و تجهیزات گران قیمت نیاز دارد. در صورتیکه منابع مالی مورد نیاز برای تامین این تجهیزات و محیط مورد نظر را نداشته باشد، چه کاری باید انجام دهد؟ اولین پاسخ استفاده از وام است؛ اما اگر نرخ سود وام ها و نحوه بازپرداخت آن ها با توجه به شرایط شرکت مناسب نبود، چه اتفاقی می افتد؟ تسهیلات بانکی می توانند شرکت را متحمل هزینه های زیادی کنند. علاوه بر آن، شاید شرکت مورد نظر در استراتژی خود سودآوری چندانی در ماه های اول نداشته باشد و طبق این مورد، متحمل بدهی های سنگین خواهد شد.

شرکت برای استفاده از تجهیزات نیاز به خرید مستقیم آن ها ندارد و می تواند آن ها را اجاره کند. مشابه مستاجرها که در صورتیکه توانایی خرید خانه ای را نداشته باشند، آن را اجاره می کنند. حال این سوال پیش می آید که چه کسی تجهیزات خود را اجاره می دهد؟ در واقع باید بگوییم تقریبا هیچ کس این کار را انجام نمی دهد.

در این شرایط با استفاده از اوراق اجاره مشکل حل می شود. نحوه کار نیز به این شکل است که یک نهاد مالی به عنوان واسطه و با نام "نهاد واسط" اقدام به انتشار اوراق اجاره می کند. این اوراق توسط بانک ها یا توسط بازار سرمایه عرضه می شوند و با خریداری اوراق توسط افراد حقیقی و حقوقی، مبلغ مورد نیاز تجهیزات تامین می شود.

نهاد واسطه با استفاده از منابع مالی جمع آوری شده، اقدام به خرید تجهیزات می کند و پس از آن، تجهیزات مورد نیاز به شرکت درخواست کننده (بانی) تحویل داده می شود. شرکت مذکور در ازای تجهیزات در زمان های مشخص، سود یا اجاره پرداخت می کند. در قوانین اوراق اجاره، شرکتی که از این اوراق استفاده می کند، موظف است در پایان دوره، بهای تمامی تجهیزاتی که استفاده کرده را بپردازد تا اصل پول سرمایه گذاران اوراق مبتنی بر بدهی به آن ها برگشت داده شود.

مدت زمان اوراق اجاره

مدت زمان اجاره باید پیش از انتشار اوراق مشخص شود؛ سود پرداختی یا اجاره نیز به صورت سالانه، فصلی و یا ماهانه پرداخت خواهد شد. نکته قابل توجه این است که هر زمان سرمایه گذار بخواهد، می تواند اوراق خود را در بورس به فروش برساند. این اوراق همانند سهام شرکت های فعال در بورس، خرید و فروش می شوند. این اوراق در بخش اوراق با درآمد ثابت بورس قرار دارند و سود پرداخت شده بابت اوراق مذکور معمولا مساوی یا کمی بیشتر از سود اوراق مشارکت است. سرمایه گذاران از پرداخت مالیات مربوط به سود اوراق مذکور نیز معاف هستند و این مورد دارای ضمانت است.

اوراق اجاره در چه بخش هایی کاربرد دارد؟

استفاده از این اوراق بیشتر در بخش صنعت و برای تامین مواردی همچون هواپیما، کشتی، تجهیزات حمل و نقل مانند واگن قطار و خودرو های سنگین و. مورد استفاده قرار می گیرند.

اوراق اجاره موجود در بازار سرمایه را چگونه می توانیم مشاهده کنیم؟

برای مشاهده انواع اوراق مبتنی بر بدهی، باید به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی tsetmc.com مراجعه کنید.

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید، برای دسترسی به این اوراق بایستی گزینه بورس اوراق بهادار تهران را انتخاب کنید و از بین زبانه های جدید، گزینه «ابزارهای مشتقه و اوراق بدهی» را انتخاب کنید.

انواع اوراق اجاره در بازار بورس ایران

در بازار سرمایه ایران، انواع مختلفی از این اوراق وجود دارد و به طور کلی اوراق مذکور را می توان به 2 شکل تقسیم بندی کرد:

1. انواع اوراق اجاره به لحاظ بازپرداخت سرمایه اصلی افراد
2. انواع اوراق اجاره به لحاظ اهداف انتشار اوراق

انواع اوراق اجاره به لحاظ بازپرداخت سرمایه اصلی افراد

به لحاظ بازپرداخت سرمایه اصلی افراد، اوراق اجاره موجود در بازار سرمایه ایران را می توان به 2 دسته تقسیم بندی کرد:

اوراق اجاره عادی

شرکت بانی یا درخواست کننده انتشار اوراق، پس از پایان سررسید اوراق، هیچ تعهدی بابت خرید تجهیزات یا دارایی مورد اجاره ندارد. با توجه به این مسئله، امکان دارد دارایی مورد نظر با قیمت بالاتر یا پایین تر از قیمت اولیه فروخته شود. ریسک این نوع اوراق بیشتر است و سوددهی و پاداش این اوراق نیز با توجه به بالاتر رفتن قیمت دارایی، بیشتر خواهد بود.

اوراق اجاره به شرط تملیک

با توجه به مثال ابتدای مقاله، در این نوع از اوراق، شرکت بانی تعهد می دهد که در سررسید دوره اجاره، دارایی مورد اجاره را خریداری کند تا اصل مبلغ سرمایه گذاران به طور کامل پرداخت شود. به همین دلیل این مورد، اجاره به شرط تملیک نامیده شده است.

نکته: در ایران تاکنون از نوع عادی این اوراق استفاده خاصی نشده است و استفاده از نوع به شرط تملیک این اوراق بیشتر است و این اوراق وقتیکه منتشر می شوند، خیلی سریع به فروش می رسند.

انواع اوراق اجاره به لحاظ اهداف انتشار اوراق

هرکدام از این اوراق نیز اهداف مشخصی دارند و به لحاظ اهداف انتشار، اوراق اجاره موجود در بازار سرمایه را می توان به 4 دسته تقسیم کرد:

اوراق اجاره تامین دارایی

هدف اصلی منتشر کردن این اوراق، جذب سرمایه برای تامین تجهیزات یا یک دارایی مورد نیاز است. به عنوان مثال، یک شرکت هواپیمایی برای خرید تجهیزات و هواپیماهای مورد نیاز خود، از این نوع اوراق استفاده می کند.

اوراق اجاره تامین نقدینگی

این اوراق برای زمان هایی استفاده می شود که شرکت خط تولید یا تجهیزات مورد نیاز خود را در اختیار دارد و در اوراق مبتنی بر بدهی حال حاضر برای پیشبرد اهداف خود، نیازمند منابع جدید است؛ به همین دلیل، شرکت برخی از دارایی های خود را با استفاده از نهاد واسطه، می فروشد (در حقیقت تغییر مالکیت می دهد) و دوباره با استفاده از اوراق مذکور آن ها را اجاره می کند و مبلغ جمع آوری شده نیز برای استفاده شرکت، از نهاد مالی واسطه دریافت می شود. این نوع اوراق غالبا به صورت اجاره به اوراق مبتنی بر بدهی شرط تملیک هستند و پس از پایان مدت زمان مورد نظر، شرکت موظف است دارایی های فروخته شده را دوباره خریداری کند تا در این صورت مبلغ اصلی سرمایه گذاران برگشت داده شود.

اوراق اجاره رهنی

گاهی اوقات، شرکت ها به جای انتشار اوراق و تامین سرمایه از محل اشخاص حقیقی یا حقوقی، همان مبلغ را از بانک و با شرایط اجاره به شرط تملیک دریافت می کنند. در این حالت، شرکت سود یا اجاره را در بازه های زمانی به بانک می پردازد و پس از اتمام، دارایی را از بانک خریداری می کند. در طی مدت زمانی که شرکت بابت دارایی مربوطه اجاره پرداخت می کند، بانک صاحب آن دارایی شناخته شده و اصطلاحا، دارایی در رهن بانک است. تحت هر شرایطی مانند نیاز مالی بانک یا نیاز به تامین سرمایه برای سرمایه گذاری، اگر بانک دارایی در رهن خود را به صورت اوراق اجاره منتشر کند، اوراق اجاره رهنی نامیده می شود؛ در این صورت خریداران، اجاره یا سود را از شرکت بانی اولیه دریافت می کنند.

اوراق اجاره جهت تشکیل شرکت لیزینگ

این نوع اوراق برای تامین سرمایه و تشکیل شرکت برای فعالیت تجاری است. با سرمایه جذب شده، دارایی های خاصی که اکثر شرکت ها به دنبال تامین آن ها هستند را خریداری می کنند. این شرکت ها با دارا بودن اعتبار و سرمایه، مشغول به انتشار اوراق اجاره برای شرکت های بانی می شوند و دارایی های مورد نیاز هر شرکت را به آن ها اجاره می دهند. به عنوان مثال، یک شرکت با جذب سرمایه از این روش، 10 هواپیما خریداری می کند و در زمان های مختلف، اجاره می دهد. در تصویر زیر یکی از انواع این اوراق با نام" اجاد41" را می بینید:

عدد 991224 مشخص کننده تاریخ پایان دوره اوراق می باشد که در اینجا، 24 اسفند 1399 مدنظر است.

نکته: توجه داشته باشید که مبلغ اسمی هر برگه از این اوراق 1 میلیون ریال می باشد.

معرفی ارکان اوراق اجاره و وظایف آن ها

در فرآیند انتشار این اوراق، افراد و سازمان هایی دخیل هستند که هرکدام وظایف و بار حقوقی متفاوتی دارند. برای آشنایی با ارکان اوراق مذکور بهتر است، با توضیح دقیق انجام یک فرآیند اوراق اجاره شروع کنیم:

در ابتدا پس از مشاوره شرکت با نهاد واسطه، به اخذ مجوزهای مورد نیاز و جمع آوری مدارک می پردازد. پس از طی کردن مراحل اداری توسط نهاد واسطه و دریافت تاییدیه، انتشار اوراق صورت می گیرد و سرمایه گذران اقدام به خرید می کنند. عامل فروش اقدام به فروش و عرضه اولیه این اوراق می کند.

احتمال دارد در طی شرایطی، تمام اوراق به فروش نرسد و در این زمان، شرکت متعهد پذیره نویسی، اقدام به خرید اوراق باقی مانده می کند. پس از جمع آوری سرمایه، نهاد واسطه دارایی مورد نظر را خریداری می کند. با اجاره دادن دارایی مورد نظر با بازپرداخت و مدت مشخص، دارایی مورد نظر در اختیار شرکت بانی (درخواست کننده انتشار اوراق) قرار می گیرد.

چندین ضامن برای تعهد پرداخت سود و بازپرداخت سرمایه اولیه باید ارائه شوند. در صورتیکه شرکت مورد نظر بسیار معتبر باشد، نیازی به ضامن نیست. با توجه به قوانین، تنها بانک ها، موسسات مالی و اعتباری و شرکت های بیمه می توانند ضامن شوند.

در بازه های زمانی مشخص تا اتمام دوره، اجاره بها (سود) از شرکت بانی توسط نهاد واسطه دریافت و به سرمایه گذاران پرداخت می شود. عامل پرداخت، تمامی پرداخت ها به سرمایه گذاران را انجام می دهد و در واقع رابطه ای میان شرکت بانی و سرمایه گذار است. پس از اتمام زمان مشخص شده، دارایی مورد نظر به فروش می رسد (اگر شرکت بانی تضمین داده باشد، موظف به خرید دارایی است). در این صورت مبلغ اصلی یا سرمایه اولیه سرمایه گذاران به صورت کامل پرداخت می شود. در این فرآیند ارکان زیر دخیل بوده اند:

• ضامن
• نهاد واسطه
• بانی (شرکت درخواست کننده انتشار اوراق)
• متعهد پذیره نویسی
• عامل فروش
• بانک ها های بورس
• موسسات مالی و اعتباری (تحت نظارت بانک مرکزی)
• عامل پرداخت
• سرمایه گذاران
• و.

ریسک و بازده اوراق اجاره

این اوراق دارای سود تضمین شده و ثابت هستند و حاشیه سود حاصل از این اوراق در مقایسه با سودآوری سهام معمولی در بورس، بسیار پایین است و بازدهی این اوراق معمولا در محدوده سود سپرده های بانکی و یا اندکی بیشتر است. به طور کلی، ریسک های مربوط به سرمایه گذاری در این اوراق را می توان به 2 دسته تقسیم کرد:

ریسک مالی

در صورتیکه بخواهیم از ابتدا ریسک اوراق را بررسی کنیم، اولین مورد ریسک جمع آوری وجوه نقد به اندازه کافی خواهد بود. سرمایه گذاران در ضرر و زیان این ریسک شریک نیستند و هیچ مشکلی برای آن ها رخ نخواهد داد. ریسک جمع آوری وجوه نقد بر عهده نهاد واسطه و بانی اوراق است. این ریسک به دلیل آن است که امکان دارد تمامی اوراق توسط سرمایه گذاران خریداری نشود و میزان مبلغ مورد نظر جمع آوری نگردد. در این صورت برای مقابله با این مورد، باید از متعهد پذیره نویسی استفاده کرد.

متعهد پذیره نویسی ضمانت می کند که در صورت باقی ماندن هر تعداد سهم در زمان عرضه، تمامی سهام باقی مانده را خریداری کند. ریسک نقدینگی و ریسک نکول نیز از جمله ریسک های مالی هستند.

از دیگر موارد ریسک مالی می توان به بالا و پایین شدن قیمت اوراق اشاره کرد. در صورتیکه با یک خبر یا یک موج قیمتی در بازار، سهامداران اقدام به فروش زیاد اوراق خود کنند؛ ارزش بازاری این اوراق کاهش می یابد. به این نوع ریسک اصطلاحا ریسک نقدینگی می گویند.

ریسک غیر مالی

در این اوراق، به غیر از ریسک مالی، ریسک غیر مالی نیز وجود دارد. البته تمامی دارایی ها قابلیت تبدیل به وجه نقد یا دارایی نقد را دارند؛ ولی ما در این مورد به شکل ریسک غیرمالی در نظر می گیریم. ریسک غیرمالی بسیار مهمی که مورد توجه شرکت بانی و نهاد واسطه است، استهلاک یا از بین رفتن دارایی مورد نظر است. در این صورت میزان استفاده، سود آوری و قیمت دارایی دچار افت شدید می اوراق مبتنی بر بدهی شود و ضررهای سنگین را به شرکت مذکور متحمل خواهد کرد.

نکات مهم در مورد اوراق اجاره

در ادامه به برخی از نکات مهم در خصوص این اوراق اشاره می کنیم:

• این اوراق سود ثابت و مساوی یا بیشتر از اوراق مشارکت دارند.
• اوراق مشارکت عموما برای تامین سرمایه مورد نیاز برای پروژه های بزرگ و عمرانی استفاده می شوند.
• در پایان دوره اوراق مشارکت، اگر قیمت دارایی افزایش یا کاهش پیدا کرده باشد، سرمایه افراد دچار نوسان خواهد شد.
• اگر شرکت اجاره کننده، سرمایه مورد نظر را بیمه نکرده باشد، در صورت از بین رفتن دارایی، سرمایه گذاران متحمل ضرر خواهند شد.
• در اکثر مواقع شرکت واسطه، توسط شرکت بانی تشکیل می شود.
• برای جلب اعتماد و اطمینان سرمایه گذاران، ضامن سود در نظر گرفته شده و اگر شرکت بانی در پرداخت سود کوتاهی کند، شرکت ضامن اجاره را پرداخت خواهد کرد.
• در اغلب موارد قیمت دارایی در زمان فروش، بیشتر از زمان خرید است و این سود فروش، میان سرمایه گذاران تقسیم می شود.
• در صورتیکه قیمت فروش دارایی از قیمت خرید کمتر شود، برای جلوگیری از ضرر سرمایه گذاران، اوراق اختیار فروش داده می شود.

جمع بندی

سرمایه گذاری در اوراق اجاره از سرمایه گذاری های کم ریسک با بازده بیشتر نسبت به سود سپرده های بانکی محسوب می شود و با توجه به ضمانت ها و تعهدات بسیار قوی برای سرمایه گذاری در این اوراق، برای فعالان بازارهای مالی بسیار جذاب به شمار می رود. این در حالی است که در سپرده گذاری بانکی، امکان خروج سرمایه تا مدت زمان اعلامی وجود ندارد، ولی این اوراق را می توان در بازار بورس در هر زمان به فروش رساند. با شناخت بازارهای مختلف و کسب علم سرمایه گذاری، می توانید از سرمایه گذاری در این اوراق برای جلوگیری از کم شدن ارزش پول (در زمانی که باقی بازارها زیان ده شده اند)، استفاده کنید. در کشور ما تا کنون اوراق اجاره تملیکی انتشار یافته است که به صورت مفصل آن را توضیح دادیم. بنابراین اگر شما به دنبال یک سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن هستید، می توانید از این اوراق استفاده کنید.

چالش های توسعه ابزارهای تامین‌مالی مبتنی بر بدهی و نقش نهادهای مالی

کارشناس بازار سرمایه با اشاره به چالش های توسعه ابزارهای تامین‌مالی مبتنی بر بدهی گفت: افزایش نقش نهادهای مالی در توسعه بازار بدهی می‌تواند برای دولت‌ها و مردم موثر باشد.

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، رضا فاطمی با انتشار مطلبی با عنوان "بازار اوراق‌ بدهی؛ چالش‌ها و فرصت‌ها" در دنیای اقتصاد اعلام کرد: امروزه بازار اوراق‌ بدهی بخش با اهمیتی از تامین‌ مالی دولت‌ها و شرکت‌ها را برعهده دارند. این بازارها به دلیل ماهیت کم‌ ریسک، ابزارهایی برای مدیران سرمایه‌ گذاری به‌ منظور پوشش حداقل بازدهی در سبدها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری ایجاد کرده و این رابطه دو سویه در شرایط بازار کارآ، شاخصی از حداقل بازدهی واقعی مورد انتظار سرمایه‌‌‌‌‌گذاران را نیز نمایان می‌کند.

شاخصی که در بسیاری از محاسبات و پیش‌بینی‌‌‌‌‌های اقتصادی می‌تواند بطور موثری برنامه‌‌‌‌‌ریزی بهینه‌‌‌‌‌تر و نزدیک‌‌‌‌‌تر به واقعیت را رقم بزند. در دنیای امروز که تحلیل اطلاعات مشتریان بطور مستمر، نقطه‌ قوت بنگاه‌های اقتصادی برای برنامه‌‌‌‌‌ریزی، بهینه‌‌‌‌‌سازی و طراحی ابزارهای نوین متناسب با نیاز مشتریان شده، شاخص‌‌‌‌‌های حداقل بازدهی مورد انتظار سرمایه‌‌‌‌‌گذاران می‌تواند به تصمیمات دقیق‌‌‌‌‌تر و متناسب‌‌‌‌‌تر در حوزه اقتصاد کمک کند.

در ایران گسترش بازار بدهی با انتشار اوراق‌ بدهی اعم از صکوک، اسناد خزانه و. به‌منظور پرداخت بدهی‌‌‌‌‌های دولت آغاز شد و از اواسط دهه ‌۹۰ و پذیرش و عرضه رسمی این اوراق در فرابورس و بورس این توسعه شتاب بیشتری یافت و به‌عنوان یکی از ابزارهای اصلی دولت برای تامین‌مالی تبدیل شد. ترغیب دولت به استفاده ارگان‌ها از ابزارهای بدهی، شرکت‌های خصوصی را نیز به سمت استفاده از ابزارهای این بازار متمایل کرد.

از سوی دیگر مشکلات تامین‌مالی از طریق بانک ها خصوصا در ابعاد کلان، شرکت‌های خصوصی را به استفاده از ظرفیت انتشار اوراق‌بدهی متمایل کرد. از سمت دیگر آشنایی بیشتر مردم با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری و اوراق‌ بدهی به‌عنوان ابزارهای کم‌‌‌‌‌ریسک و نقدشونده، فضا را برای توسعه انتشار این اوراق فراهم کرد تا جایی‌که امروزه انتشار اوراق‌ بدهی بر اساس رتبه‌‌‌‌‌بندی اعتباری، انتشار اوراق گام در بانک ها و ابزارهای جدید تامین‌ مالی مبتنی بر بدهی بطور فزاینده‌‌‌‌‌ای درحال‌توسعه است.

اگرچه رویدادهای مسیر توسعه ابزارهای بدهی، بیانگر همکاری موثر بین بازار سرمایه و بدنه اقتصادی دولت برای قرارگیری بازار بدهی در مسیر استاندارد شدن و توسعه یافتن است اما این مسیر همواره با چالش‌های بزرگی نیز مواجه بوده که حرکت توسعه‌‌‌‌‌ای آن را کند و گاهی نامتعادل کرده است.

بطور کلی بازار بدهی همانند سایر بازارهای سرمایه‌گذاری، بازاری دو‌سویه و ترغیبی میان سرمایه‌‌‌‌‌گذار و سرمایه‌‌‌‌‌پذیر است. ترغیبی که از سوی سرمایه‌‌‌‌‌پذیر باید ایجاد شده و سرمایه‌‌‌‌‌گذار با بررسی آن از لحاظ اقتصادی، نسبت به سرمایه‌گذاری در قیمت مشخص اقدام کند و این امر بصورت طبیعی هم نیاز سرمایه‌‌‌‌‌ پذیر را تامین می‌کند و هم سرمایه‌‌‌‌‌گذار از منافع آن بهره‌‌‌‌‌مند شده و اعتماد و رغبت برای سرمایه‌گذاری‌های بعدی نیز شکل می‌گیرد و در سطح بنگاه‌های سرمایه‌‌‌‌‌گذار توسعه‌یافته و تقاضای دائمی و متناسب حتی در سطح عموم مردم برای سرمایه‌گذاری در اوراق‌بدهی شکل خواهد گرفت. اما به‌زعم بسیاری از کارشناسان، دولت‌ها در سال‌های اخیر، مسیری همگام با بازار سرمایه به‌عنوان سرمایه‌‌‌‌‌گذاران استاندارد و اصلی این حوزه را پیش نگرفته‌‌‌‌‌اند.

کمرنگ‌کردن نقش ارکان انتشار اوراق‌ بدهی، اعم از تامین سرمایه‌‌‌‌‌ها، بازارگردانی، اثربخشی محدود نقش بازارگردانی بانک مرکزی در حوزه اوراق‌ بدهی، نگاه حداقلی به ظرفیت‌های ارکان بازار سرمایه در مشارکت در خرید اوراق در قالب سامانه مظنه‌‌‌‌‌گیری، فشار بر تامین سرمایه‌‌‌‌‌ها و الزام بانک‌ها به خرید اوراق و در واقع ایجاد تقاضا بدون توجه به ابعاد اقتصادی‌ بودن آن برای بنگاهی مثل بانک، رشد اختلاف بین نرخ بهره بین‌بانکی و بازدهی اوراق و کسری منابع بانک‌ها و روی‌آوردن آنها به اضافه‌‌‌‌‌‌ برداشت از بانک مرکزی و محدود‌ شدن توان تسهیلات‌دهی به عموم مردم که از جمله سیاست‌های تکلیفی دولت برای بانک‌ها است، عرضه یکجا و کم‌سابقه اوراق دولتی در سال‌های اخیر و در واقع ایجاد فشار عرضه و اثرگذاری آن بر کاهش قیمت اوراق منتشره و شناسایی زیان توسط سرمایه‌‌‌‌‌گذاران که عمدتا بانک‌ها و شرکت‌های تامین سرمایه هستند، بزرگ‌ نبودن ارزش با عمق مناسب بازار بدهی در سطح عمومی و بطور خلاصه ایجاد تغییرات نامتوازن در سمت عرضه و تقاضا موجب‌شده تا توسعه ابزارهای تامین‌مالی مبتنی بر بدهی در سال‌های اخیر همراه با آسیب‌‌‌‌‌ هایی همراه باشد.

قاعدتا دولت‌ها خواهان آسیب‌رسیدن به بنگاه‌های اقتصادی و سلب‌ اعتماد عمومی سرمایه‌‌‌‌‌گذاران نیستند و گاهی شرایط اقتصادی موجب می‌شود در مقاطعی از طریق کلیه ابزارهای موجود برای تامین‌مالی و رفع مشکلات و توسعه زیرساخت‌های ضروری استفاده کنند اما قاعدتا بازارهای بدهی در دنیا نمونه‌‌‌‌‌های تجربه‌شده و موفق بسیاری دارند و در داخل هم نمونه‌‌‌‌‌های موفقی در این حوزه وجود دارد که پررنگ‌‌‌‌‌تر کردن نقش این ارکان در انتشار اوراق در موثر نگه‌داشتن ظرفیت تامین‌مالی در بازار بدهی در بلندمدت، جلب و حفظ اعتماد عمومی با استفاده از ظرفیت‌های آگاهی بخشی عمومی این ارکان، ایجاد فضای رقابتی موثر بین سرمایه‌‌‌‌‌گذاران، نزدیک‌کردن شاخص‌‌‌‌‌های حداقل بازدهی بدون‌ریسک به واقعیت و امکان استفاده از این شاخص در برنامه‌‌‌‌‌ریزی‌‌‌‌‌ های بهینه‌‌‌‌‌تر و ترغیب بازار سرمایه به تمرکز بیشتر در توسعه این حوزه می‌تواند اثر بااهمیتی داشته باشد.

از سوی دیگر موثرتر و کارآتر شدن بازار بدهی و حفظ تعادل نرخ بازدهی بر اساس عرضه و تقاضای واقعی و دور از الزام، انگیزه تامین‌مالی شرکت‌های خصوصی و گاهی نیمه‌دولتی از بازار سرمایه را بالا برده و هزینه آن را متعادل می‌کند و وابستگی این بنگاه‌ها به استفاده از کمک‌‌‌‌‌های دولتی را کاهش می‌دهد و از این طریق بصورت طبیعی، امکان استفاده موثرتر از بودجه برای توسعه نیز فراهم می‌شود.

اگرچه در مسیر توسعه استفاده شرکت‌های خصوصی و نیمه‌دولتی از ابزارهای تامین‌مالی مبتنی بر بدهی، موانع دیگری نیز اعم از وضعیت سودآوری بنگاه‌های اقتصادی به‌منظور پوشش پرداخت سود سرمایه‌‌‌‌‌گذاران، دشوار بودن تامین الزامات قانونی مصوب سازمان بورس درخصوص انتشار اوراق‌ بدهی، طولانی بودن فرآیند انتشار به نسبت تامین‌مالی از بانک‌ها و مواردی از این دست وجود دارد اما حرکت بازار سرمایه در توسعه ابزارهایی مثل انتشار اوراق‌ بدهی مبتنی بر رتبه اعتباری و توسعه تنوع انتشار اوراق‌ بدهی که قبلا بیشتر محدود به اوراق اجاره بود، نشان می‌دهد درصدد توسعه و تسهیل تامین‌ مالی بنگاه‌های خصوصی و نیمه‌دولتی همگام با حفظ منافع سرمایه‌‌‌‌‌گذاران است.

نهادهای بازار سرمایه نیز باید تمرکز بر اوراق دولتی و تامین انتظارات اقتصادی از این محل را تعدیل کرده و با تمرکز بر بنگاه‌های اقتصادی خصوصی و نیمه‌ دولتی و استفاده از ابزارهای جدید انتشار اوراق در اقیانوس آبی این بخش فعالیت را توسعه دهند. از سوی دیگر نهادهای بازار سرمایه با آگاهی‌بخشی و جلب‌نظر عمومی به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌ویژه صندوق‌های با درآمد ثابت، می‌توانند بخش تقاضا را نیز با رویکرد ترغیب تامین کرده و اثر شبکه‌‌‌‌‌ای ناشی از آن همواره بر شتاب توسعه آن بیفزاید.

بطور خلاصه، افزایش نقش نهادهای مالی بازار سرمایه به‌عنوان بنگاه‌های اقتصادی در توسعه بازار بدهی از جوانب متعددی می‌تواند هم برای دولت‌ها و هم عموم مردم موثر واقع شود. به‌عبارت دیگر، رقابتی بودن ماهیت بنگاه اقتصادی موجب می‌شود درآمد اصلی‌ این نهادها که از محل مدیریت دارایی با استفاده از بازار بدهی است با توسعه آگاهی‌بخشی عمومی، تبلیغات، توسعه ابزارهای دیجیتال، ایجاد و توسعه پلتفرم‌‌‌‌‌ها و اکوسیستم‌‌‌‌‌های خلق ارزش براساس مدیریت دارایی با انگیزه و شتاب بیشتری در توسعه این بازار در سطح عموم جامعه تلاش کنند و سرمایه‌‌‌‌‌های عموم مردم از طریق نهاد مالی به‌عنوان محل تامین‌مالی استاندارد در مسیر تامین‌مالی دولت‌ها قرار گیرد.

امید است با هم‌‌‌‌‌افزایی تلاش‌های دولت و نهادهای مالی بازار سرمایه، بازار بدهی توسعه یافته و به بازارهای جهانی متصل شود.

امکان‌سنجی فقهی بازار بدهی

بازارهای مالی با نقشی تأثیرگذار بر اساس ماهیت حق مالیِ مبادله‌شده در آن، به بازار بدهی[1] و بازار سهام تقسیم می‌شوند. این دو بازار در کنار بازار مشتقات، ارکان اصلی بازار سرمایه متعارف را تشکیل می‌دهند که وظیفه تأمین مالی میان‌مدت و بلندمدت بخش خصوصی و عمومی را در کنار سودآوری برای سرمایه‌گذاران عهده‌دار می‌باشند. در مهندسی مالی[2] جدید به منظور تأمین مالی مستقیم، فعال کردن دارایی‌های ثابت، افزایش نقدینگی، بالا بردن قدرت مانور بنگاه‌ها و اجرای سیاست‌های مالی و پولی دولت‌ها جهت رسیدن به ثبات و رشد اقتصادی، بازاری جهت انتشار و مبادله اوراق بدهی با توجه به تغییرات انتظاری نرخ بهره طراحی شده است.
پیش از اسلامی کردن ابزارهای مورد استفاده در این بازار و معرفی صکوک نه اوراق مبتنی بر بدهی فقط به عنوان ابزاری تقلیدی و نسخه‌ای اسلامی‌شده از اوراق قرضه، بلکه ابتکاری منطبق با شریعت جهت دگرگون کردن ساختار تأمین مالی، لازم است با توجه به چارچوب‌ها و احکام شرعی، ایجاد نهادی متمرکز برای مبادله ثانویه صکوک و اوراق مبتنی بر دَین را تحلیل نماییم.
در این مقاله که به روش کتابخانه‌ای با رجوع به منابع فقهی شیعه و اهل سنت صورت گرفته است، فرضیه جواز تشکیل بازار بدهی مورد پژوهش قرار گرفته و با بررسی شروط و احکام عقودی که صکوک بر پایه آن‌ها شکل گرفته است، از منظر مبادلات ثانویه و بیع دَین به عنوان زیربنای ایجاد و توسعه بازار بدهی، این امر استنتاج می‌گردد که ایجاد و توسعه بازاری به منظور مبادله صکوک و اسناد بدهی در بازار ثانویه به جز در مواردی، صحیح و جایز می‌باشد.

[2]. مهندسی مالی عبارتست از طراحی، توسعه و نوآوری در ابزار و سیستم‌های مالی و ارائه راه حل‌های خلاق برای حل مشکلات و کاهش ریسک در جهت افزایش ارزش شرکت‌ها.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Jurisprudential Feasibility of the Debt Market

نویسندگان [English]

• Sayyed Sadiq Tabatabaei Nejad 1
• Marzieh Sadat Mousavi 2

Financial markets with an influential role are divided into debt market and stock market based on the nature of the financial rights exchanged in it. These two markets with the derivatives market form the main pillars of the conventional capital market, which is responsible for medium and long-term financing of the private and public sectors, along with profitability for investors. In new financial engineering for direct financing, activation of fixed assets (long-lived assets, tangible assets or property, plant and equipment (PP&E)), increase of liquidity, increase of maneuverability of enterprises and implementation of fiscal and monetary policies of governments to achieve economic stability and growth, market for issuance (distributing) and exchange of bond (finance) according to expected changes of Interest rates are designed. Before Islamizing the instruments used in this market and introducing sukuk (Arabic: صکوک‎ , romanized: ṣukūk; plural of Arabic: صک‎ , romanized: ṣakk, lit. 'legal instrument, deed, cheque, financial certificates), not only as an imitation tool and an Islamized version of bonds, but also a Sharia-compliant initiative is needed to change the financing structure in order to analyze the creation of a centralized institution for the secondary exchange of sukuk and debt-based securities according to the frameworks and rules of Sharia. In this article, which has been done in a library method with reference to Sunni and Shiite jurisprudential sources, the hypothesis of permission to form a debt market has been researched, and by examining the rules and conditions of the اوراق مبتنی بر بدهی contracts on which sukuk is formed, it can be said that from the perspective of secondary exchanges and debt sale (recoupment, bay' al-dayn) as the basis for the creation and development of the debt market, it is concluded that the creation and development of the market in order to exchange sukuk and debt documents in the secondary market, except in some cases, is correct and permissible.

کلیدواژه‌ها [English]

• Debt market
• Debt discount
• Sukuk
• Secondary Market of Sukuk

مراجع

1. ابوصلاح حلبی، تقی‌الدین بن نجم‌الدین، الکافی فی الفقه، تصحیح رضا استادی، اصفهان، کتابخانه عمومی امام امیرالمؤمنین‰ ، 1403 ق.
2. احمدی حاجی‌آبادی، سیدروح‌اللّٰه، «بررسی فقهی ـ نظری اوراق بهادار اسلامی (صکوک)»، فصلنامه راهبرد توسعه، شماره 12، زمستان 1386 ش.
3. جعفری خسروآبادی، نصراللّٰه، «تحلیل فقهی و حقوقی مالیت استقلالی اوراق بهادار»، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، دوره دوازدهم، شماره 3، پاییز 1395 ش.
4. حبیبیان نقیبی، مجید، اوراق منفعت؛ تحلیل فقهی و اقتصادی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1395 ش.
5. حرّ عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1409 ق.
6. حسینی حائری، سیدکاظم، فقه العقود، چاپ دوم، قم، مجمع اندیشه اسلامی، 1423 ق.
7. حسینی عاملی، سیدمحمدجواد بن محمد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامه، قم، اسلامی، 1419 ق.
اوراق مبتنی بر بدهی
8. حلّی، حسین بن علی، بحوث فقهیه، چاپ چهارم، قم، مؤسسة المنار، 1415 ق.
9. رجب‌زاده، علی، غلامحسین خورشیدی، و علی قلیپور، «بررسی و تجزیه و تحلیل نقش بازار پول و بازار سرمایه در هزینه سرمایه شرکت‌ها (تحلیل نتایج تطبیقی و بخش صنعت ایران)»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، سال ششم، شماره 1، بهار 1385 ش.
10. زبیدی، محب‌الدین ابوفیض سیدمحمدمرتضی بن محمد حسینی واسطی، تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق علی شیری، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1414 ق.
11. شریف مرتضی علم‌الهدی، علی بن حسین موسوی، الانتصار فی انفرادات الامامیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1415 ق.
12. شوشی‌نسب، نفیسه، ماهیت حقوقی اوراق بهادار، تهران، میزان، 1394 ش.
13. شوشی‌نسب، نفیسه، و محمود باقری، «تحلیل حقوقی اوراق بهادار به مثابه ارزش»، فصلنامه راهبرد، سال بیست و چهارم، شماره 76، پاییز 1394 ش.
14. طباطبائی‌نژاد، سیدصادق، تحلیل فقهی ـ اقتصادی بازار بدهی در نظام اقتصادی اسلام، رساله دکتری، به راهنمایی غلامعلی معصومی‌نیا، تهران، دانشگاه عدالت، 1398 ش.
15. طباطبائی‌نژاد، سیدصادق، و غلامعلی معصومی‌نیا، «فروش مبیع قبل از سررسید در عقد سلف»، فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی، دوره هفتم، شماره 1، بهار 1400 ش.
16. طباطبائی‌نژاد، سیدصادق، غلامعلی معصومی‌نیا، و مرضیه‌سادات موسوی، «بیع نقدی دَین از منظر فریقین»، پژوهش‌نامه میان‌رشته‌ای فقهی (پژوهش‌نامه فقهی)، دوره هشتم، شماره 16، بهار و تابستان 1399 ش.
17. طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم بن عبدالعظیم، العروة الوثقی (المحشّی)، قم، اسلامی، 1419 ق.
18. طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، چاپ سوم، تهران، کتاب‌فروشی مرتضوی، نرم‌افزار جامع فقه اهل بیت 2، 1416 ق.
19. عاملی جبعی (شهید ثانی)، زین‌الدین بن علی، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم، مٶسسة المعارف الاسلامیه، 1413 ق.
20. عبادی، روح‌اللّٰه، بررسی فقهی ـ اقتصادی کارکرد بازار ثانویه اوراق بهادار اسلامی (صکوک) در نظام مالی اسلام، به راهنمایی محمدنقی نظرپور، قم، دانشگاه مفید، 1392 ش.
21. عبدی‌پور فرد، ابراهیم، مباحث تحلیلی از حقوق تجارت، چاپ ششم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1395 ش.
22. عبدی‌پور فرد، ابراهیم، و سیدمرتضی شهیدی، «ابعاد فقهی، حقوقی و مالی قراردادهای سلف در بورس»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، سال شانزدهم، شماره 1 (پیاپی 41)، بهار و تابستان 1394 ش.
23. عبیداللّٰه، محمد، مهندسی مالی اسلامی، ترجمه مسلم بمانپور و سجاد سیفلو، تهران، دانشگاه امام صادق‰ و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، 1387 ش.
24. علامه حلّی، ابومنصور جمال‌الدین حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، مختلف الشیعة فی احکام الشریعه، چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1413 ق.

25. فبوزی، فرانک، فرانکو مودیلیانی، و مایکل فری، مبانی بازارها و نهادهای مالی، ترجمه حسین عبده تبریزی، چاپ سوم، تهران، پیشبرد، 1389 ش.

26. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، چاپ دوم، قم، هجرت، 1410 ق.

27. لاحم، اسامة بن حمود بن محمد، بیع الدین و تطبیقاته المعاصرة فی الفقه الاسلامی، ریاض، دار المیمان للنشر و التوزیع، 1433 ق.

28. مصطفی‌پور، منوچهر، «نگاهی به روش‌ها و ابزارهای تأمین مالی؛ با تأکید بر بازار بدهی»، مجله اقتصادی، سال شانزدهم، شماره‌های 7ـ 8، مهر و آبان 1395 ش.

1. معصومی‌نیا، غلامعلی، «تخفیف مبلغ بدهی در دیون مدت‌دار در برابر کاهش مدت سررسید»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، دوره ششم، شماره 24، زمستان 1385 ش.
2. مٶمن، محمد، «جایگاه اوراق مشارکت در نظام اقتصادی اسلامی»، مجله معرفت اقتصادی، شماره 28، بهار 1378 ش.
3. موسوی خمینی، سیدروح‌اللّٰه، تحریر الوسیله، ترجمه علی اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1425 ق.
4. موسوی، سیدباقر، «خرید و فروش دین (تنزیل)»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، دوره دوم، شماره 7، پاییز 1381 ش.
5. موسویان، سیدعباس، ابزارهای مالی اسلامی (صکوک)، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1387 ش
6. موسویان، سیدعباس، مجتبی کاوند، و حمیدرضا اسمعیلی، «اوراق بهادار (صکوک) جعاله؛ ابزاری کارآمد برای توسعه صنعت گردشگری»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، دوره هشتم، شماره 32، زمستان 1387 ش.

35. نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، چاپ هفتم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1404 ق.

36. وحدة التدریب بمصرف الامارات الاسلامی، اسواق الصکوک الاسلامیة و کیفیة الارتقاء بها، جده، جامعة الملک عبدالعزیز، 1431 ق.

37. وزارة الاوقاف و الشئون الاسلامیة ـ الکویت، الموسوعة الفقهیة الکویتیه، کتابخانه اینترنتی مدرسه فقاهت، 1404ـ1427 ق.

38. هاشمی شاهرودی، سیدمحمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیتŒ ، قم، مٶسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیتŒ ، 1426 ق.

دپارتمان تأمین مالی

تأمین مالی بر اساس نیاز مشتریان (سرمايه در گردش، تکمیل پروژه ها، واردات مواد اوليه و خريد تجهيزات و ماشين آلات و تأمين مالي شركت هاي دانش بنيان و طرح هاي مخاطره پذير) و تطبیق نيازها با منابع با مطالعه ويژگي ها و شرايط كسب و كار يا پروژه به منظور تعيين بهترين منبع جذب سرمايه و با استفاده از ابزارهاي تأمین مالی به شرح ذیل صورت می­پذیرد:

ابزارهاي مبتني بر بدهي

• طراحي و انتشار ابزارهاي بدهي از جمله اوراق مشاركت، گواهي سپرده، اوراق قابل تبديل به سهام و انواع صكوك شامل اوراق اجاره، اوراق مرابحه و اوراق سفارش ساخت
• ارائه خدمات مربوط به مشاوره عرضه، پذيره نويسي و بازارگرداني اوراق بدهي
• بازاريابي و مديريت فرآيند واگذاري اوراق بهادار مبتني بر بدهي
• جلب حمايت بانك ها، بيمه ها و نهادهاي مالي براي شركت در پذيره نويسي اوراق بهادار مبتني بر بدهي

ابزارهاي مبتني بر سرمايه

• ارائه خدمات مشاوره افزايش سرمايه با توجه به نيازهاي اوراق مبتنی بر بدهی شركت ها و پروژه ها (ارائه شيوه هاي مختلف افزايش سرمايه از منابع مختلف، تهيه گزارش توجيهي افزايش سرمايه و همكاري در زمينه تأييد آن توسط بازرس قانوني شركت، تهيه بيانيه ثبت سهام و اخذ مجوز افزايش سرمايه از سازمان بورس و اوراق بهادار)
• ارائه خدمات مشاوره پذيرش در بورس و فرابورس به شركت هاي متقاضي و انجام تمامي امور اجرايي به نمايندگي از ناشر در اين زمينه
• پذيره نويسي و عرضه سهام جديد شركت هاي سهامي عام
• مشاوره عرضه، پذيره نويسي و تعهد پذيره نويسي در عرضه هاي اوليه عمومي سهام شركت ها
• بازاريابي و مديريت فرآيند واگذاري اوراق بهادار مبتني بر سرمايه
• بازارگرداني سهام عرضه شده در بورس اوراق بهادار
• جلب حمايت بانك ها، بيمه ها و نهادهاي مالي براي شركت در پذيره نويسي اوراق بهادار مبتني بر سرمايه

ابزارهاي تأمين مالي ساختار يافته

اين شيوه تأمين مالي به اوراق مبتنی بر بدهی افزايش نقدينگي و انتقال ريسك در بازارهاي مختلف مي انجامد که این افزايش نقدينگي و انتقال ريسك معمولاً از طريق تبديل دارايي هاي مختلف مالي به اوراق بهادار انجام مي­شود. در واقع در این روش، مجموعه اي از دارايي هاي مالي جمع شده و اوراق بدهي براي تأمين مالي آن مجموعه به سرمايه گذاران بيروني به فروش می­رسد که از آن جمله مي توان به اوراق بهادار با پشتوانه اشاره نمود.