تفاوت بین سرمایه‌گذاری

بررسی حساب‌های سرمایه‌گذاری محدود شده و محدودنشده از منظر حسابداری اسلامی

بین افشای سپرده­های بلندمدت در صورت‌های مالی بانک‌های ایرانی و خارج از ایران، تفاوت‌های چشم­گیری وجود دارد. در عرصة بانکداری اسلامی بین­المللی سپرده­گذاری بر خلاف ایران (و استفاده از وکالت) با استفاده از عقد مضاربه صورت می­گیرد. این اختلاف، به تفاوت در افشای سپرده­های سرمایه­گذاری بلندمدت در صورت‌های مالی بانک‌ها انجامیده است. در ایران، سپرده­گذاری­ها به عنوان بدهی ارائه می‌شوند. در عرصة بانکداری‌ اسلامی بین­المللی حساب‌های سرمایه­گذاری (سپرده­ها) به دو دستة محدودشده و محدودنشده تقسیم می­شوند. حساب‌های سرمایه­گذاری محدودشده بر اساس دو دیدگاه رایج به عنوان بدهی و یا بین بدهی‌ها و سرمایه نمایش داده می­شوند. اطلاعات مربوط به حساب‌های سرمایه­گذاری محدودشده نیز در یک صورت مالی مجزا با عنوان صورت تغییرات در سرمایه‌گذاری‌های محدودشده، افشا می­گردد. مقالة حاضر، چالش مذکور را به روش پیمایشی مورد بررسی قرار داده و نظر خبرگان حسابداری را با استفاده از ابزار پرسشنامه اخذ نموده است. بر اساس نتایج به‌ دست ‌آمده، خبرگان حسابداری تقسیم­بندی حساب­های سرمایه­گذاری به محدودشده و محدودنشده، و رعایت رویه­های افشای مربوط را در ارتقای شفافیت مالی بانک‌ها مؤثر می­دانند.

کلیدواژه‌ها

• حسابداری اسلامی
• افشا
• بانکداری اسلامی
• حساب‌های سرمایه‌گذاری محدود شده و محدودنشده

عنوان مقاله [English]

Studying Restricted and Unrestricted Investment Accounts in Islamic Accounting

نویسندگان [English]

• Sasan Mehrani 1
• Gholamreza Karami 1
• Hojat al-Islam Valmislemin Ali Hosseini 2
• Alireza Ramrouz 3

Differences between Iran and other countries adopted Islamic contracts in deposition investment accounts and banks financial statements disclosure are one of Islamic challenges. In international Islamic banking zone, Investment accounts are classified into two groups called restricted and unrestricted accounts; based on the type of accounts, proper disclosure procedure would be different. In addition to the challenge stated above, this article aims to study adopted Islamic contracts in deposition and introduce restricted and unrestricted accounts and their disclosure procedure. Survey method has been adopted to achieve an appreciated answer to the explained challenge and accounting experts opinion has been included via questionnaire. According to the results, most experts believe that convergence into disclosure methods in international Islamic banking is effective in improving banks, financial transparency. Also, the results show that experts disagree with classification of disclosing investment accounts in a separated category between liabilities and shareholders’ equity.

کلیدواژه‌ها [English]

• Islamic accounting
• Disclosure
• Islamic banking
• Restricted and unrestricted investment accounts

مراجع

باباجانی، ج. و شکرخواه، ج. (1391). ”مدل مناسب حسابداری برای بانکداری اسلامی در ایران“. فصلنامه بورس اوراق بهادار، سال پنجم (17)، 163-192. ##

حاجیان، م.ر. (1390). موانع و مشکلات اجرای عقود مشارکتی در سیستم بانکی. پروژة مطالعاتی پژوهشکده پولی و بانکی، قابل دسترس در:

سازمان حسابداری و حسابرسی نهادهای مالی اسلامی. (1389). استانداردهای حسابداری مؤسسات مالی اسلامی. ترجمه: علی‌اکبر جابری، تهران: انتشارات سازمان حسابرسی. ##

سهیلی، ک. (1387). ”مقایسة نظری کارایی بانکداری غیرربوی و ربوی در تجهیز و تخصیص منابع“. مطالعات اقتصاد اسلامی، 1 (1)، 113-138. ##

صیدی، ح.ا. (1387). ارائۀ مدلی برای گزارشگری مالی در بازار سرمایه اسلامی؛ نمونۀ موردی ایران. پایان‌نامة دکتری، دانشگاه علامه طباطبائی. ##

محرابی، ل. (1393). معرفی روش‌های تأمین مالی اسلامی در کشورهای مختلف. پژوهشکدة پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، قابل دسترس در :

مصباحی‌مقدم، غ.، رحیمی، س.ع.ا. و کاوند، م. (1389). ”بررسی فقهی و حقوقی اوراق بهادار مضاربه“. اقتصاد اسلامی، 10 (38)، 147-174. ##

Abdul-Rahman, A.R. & Shariff, R.A.M. (2003). “An Exploratory Study of Accounting on Ijarah as Practiced by Malaysian Financial Institutions”. International Journal of Islamic Financial Services, 5 (3): 1-15. ##

Akhtar, A. (2011). at the Islamic Financial Intelligence Summit (IFIS). Text of speech available at: http://www.bis.org/review/r111117e.pdf?frames=0). ##

Aljedaibi, T. (2014). Fair Value Measurement and Islamic Financial Institutions: The Shariah Perspective and the Case of Saudi Banks. A thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophy, University of London. Available at:

Bucheery, R. (2001). True and Fairview – An Islamic perspective. Thesis submitted for degree of PhD, University of Surrey. ##

Financial Accounting Standard (FAS) No. 1. (2010). General Presentation and Disclosure in the Financial Statements of Islamic ‎Banks and Financial Institutions. ##

Gillham, H. )2000(. Case Study Research Methods. 1st South Asian Edition 2005, Brijbasi Art Press Ltd., Noida, U.P. India. ##

Haniffa, R. & Hudaib, M. (2007). “Locating Audit Expectations Gap within a Cultural Context: The Case of Saudi Arabia”. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 16 (2): 179-206. ##

Ibrahim, S.H.B.M. (2000). The Need for Islamic Accounting: Perceptions of Its Objectives and Characteristics by Malaysian Muslim Accountants and Accounting Academics. University of Dundee, Dundee. ##

Kahf, M. (2005(. Basel II: Implications for Islamic Banking Paper presented at the 6 th International Conference on Islamic Economics and Banking, Jakarta, Nov 22-24. ##

Karim, R.A.A. (2001). “International Accounting Harmonization. Banking Regulation, and Islamic Banks”. The International Journal of Accounting, 36 (2): 169-193. ##

Karim, R.A.A. (1995). “The Nature and Rationale of a Conceptual Framework for Financial Reporting by Islamic Banks”. Accounting and Business Research, 25 (100): 285-300. ##

Gillham, H. (2000). Case Study Research Methods, 1st South Asian Edition 2005, Brijbasi Art Press Ltd., Noida, U.P. India. ##

Malaysian Accounting Standards Board. (2012). A Word about Islamic Finance: Part I. available at: www.MASB.org. ##

Mohamed Sultan, S.A. (2006). An Overview of Accounting Standards for Islamic. Financial Institutions. Finance Bulletin (Jan-Mac 2006). ##

Murtuza, A. (2002). “Islamic Antecedents for Financial Accountability”. International Journal of Islamic Financial Services, 4 (1): 1-19. ##

Napier, C. (2009). “Defining Islamic Accounting: Current Issues, Past Roots. Accounting History, 14 (1-2): 121-144. ##

Qaradawi, Y. (1995). The Role of Values and Ethics in Islamic Economy (In Arabic). Cairo, Eygpt: Dar Wahba Seminar. ##

Shubber, K. and Alzafiri, E. (2008). “Cost of Capital of Islamic Banking Institutions: an Empirical Study of a Special Case”. International Journal of Islamic and Middle EasternFinance and Management, 1 (1): 10-19. ##

تفاوت بین سرمایه‌گذاری

قمار

قِمار یا قماربازی نوعی بازی است که در آن شرط می‌شود بازنده مالی را به برنده پرداخت کند. همه فقها می‌گویند قمار حرام است؛ البته شرط‌بندی در مسابقات سوارکاری، تیراندازی و شمشیربازی را قمار به حساب نمی‌آورند. به فتوای فقها، بازی با آلات قمار (وسایل قماربازی)، چه به صورت شرط‌بندی و چه بدون آن، حرام است.

از جمله دلایل فقیهان برای حرام اعلام‌کردن قماربازی، آیه ۹۰ سوره مائده است که در آن، قماربازی کاری پلید و عملی شیطانی معرفی شده است. فقها خوردن غذایی که از راه قمار به دست آمده باشد را حرام می‌دانند و معتقدند شهادت‌دادن قمارباز پذیرفته نمی‌شود. بر اساس نظر فقها مالی که از راه قمار کسب می‌شود، باید به صاحب آن بازگردانده شود.

سرمایه گذاری

سرمایه گذاری یعنی خرید یک دارایی یا هر چیز دیگری به این امید که در آینده قیمت آن افزایش خواهد یافت و یا درآمدی را ایجاد خواهد کرد. در علم اقتصاد، سرمایه‌ گذاری یعنی خرید کالایی که در حال حاضر مصرف نمی‌شود اما در آینده فرد به آن نیاز پیدا خواهد کرد و آن کالا برای او سودآور خواهد بود. در علم مالی، سرمایه‌گذاری به این معنی است که فرد یک دارایی مالی نظیر سهام را می‌خرد و پیش‌بینی می‌کند که آن دارایی مالی در آینده سودآور خواهد بود و قیمتش افزایش خواهد یافت، لذا با فروش به قیمت بالاتر سود خوبی به دست خواهد آورد.

تفاوت بین معامله کردن و قمار کردن

نباید ناگفته بماند که بین معامله و قمار کردن تفاوت‌های فاحش زیادی وجود دارد. اگر شما یک معامله‌گر حرفه‌ای ارز باشید، برای معاملات خود استراتژی یا سیستمی دارید که در بلندمدت، نتایج مثبتی دارد.

به عنوان یک معامله‌گر حرفه‌ای، باید استراتژی معاملاتی خود را از قبل سنجیده باشید و باید بدانید که در بازار، طبیعی است که در برهه‌ای، ضررهای متوالی را تجربه کنید اما آنچه مهم است این است که پیشرفت کنید و سودتان از ضررهایتان بیشتر باشد. اما در مورد قمار کردن اینطور نیست؛ قمار کردن یک پدیده‌ی علمی نیست و بیشتر به شانس و بخت گره خورده است.

همچنین، به عنوان یک معامله‌گر حرفه‌ای می‌دانید که شرایط و محرک‌های خاصی وجود دارد که باعث می‌شود سرمایه‌ی خود را افزایش دهید. به علاوه، شما به عنوان یک معامله‌گر حرفه‌ای هرگز در شرایط نامناسب معامله نمی‌کنید زیرا می‌دانید که در این شرایط ضرر می‌کنید. پس از این لحاظ، معامله کردن و قمار کردن تفاوت قابل ملاحظه‌ای دارند؛ معامله کردن وقتی درست انجام شود، پیش‌زمینه‌ی علمی دارد اما قمار اینطور نیست.

در بازی قمار تقریبا همه قوانین در ابتدای بازی مشخص است. برای مثال میزان پولی که می خواهیم روی هر دست ریسک کنیم همان ابتدا مشخص می شود. همچنین هر بازی ابتدا، میانه و انتها دارد و براساس رخدادهای تصادفی (مثل پرتاب سکه و احتمالا شیر یا خط آمدن) است. هرگاه شما وارد بازی قمار می شوید و پولی که در ابتدای بازی مشخص شده است را وارد بازی می کنید، تا اتمام بازی اجازه ندارید از آن کنار بکشید و باید تا مشخص شدن نتیجه نهایی بازی در آن حضور داشته باشید. در این صورت برای شرکت در بازی قمار مجبوریم طبق قوانینی از پیش تعریف شده عمل کنیم.

اما در معامله گری سهام کسی (به غیر از خود ما) در ابتدا برای ما میزان ریسک را مشخص نمی کند. این بدین معنی است که شما خودتان مدیر خودتان هستید و قوانین را نیز خودتان می سازید. در این صورت وارد دنیای بی پایان معامله می شوید که هر اتفاقی در هر لحظه ای ممکن تفاوت بین سرمایه‌گذاری است رخ دهد.

در ساختار بورس قانونی تعریف نشده است که شما حق دارید یک سهم را کجا بخرید و تا چقدر نگه دارید، اصولی وضع نشده و اساسا نباید هم وضع شود؛ چون هر شخص با دیدگاه خودش و تعبیری که از سرمایه گذاری دارد، وارد بازار می شود. بنابر همین قضیه، افراد با تغییرات اشتباه و با دیدگاه های معیوب وارد بازی می شوند و بدون در نظر گرفتن احتمال شکست وارد چرخه معاملات می شوند و اساس یا هیچ طرح و پلانی برای خرید ندارند یا ریسک غیرمنطقی انجام می دهند. معامله بسیار خطرناک است و برخلاف بازی قمار، بازار هیچ گاه شما را بیرون نمی اندازد.

پس معامله گری موفق و باتجربه است که میزان ریسک، نقطه ورود، نقطه خروج و شرایط را از پیش برای خود مکتوب می کند. مشخص کردن نقطه خروج باعث کاهش ریسک خواهد شد.

در پایان نیز برای پاسخ به این سوال که آیا بورس قمار است، باید گفت:چون سرمایه گذاری در بورس باید بر پایه علم و براساس اطلاعات و دانش انجام گیرد، نمی تواند قمار باشد. برای قمارباز سرمایه گذاری در بورس بازی شانس است و برای معامله گر حرفه ای بازی مهارت هاست.

برگزاری دومین جلسه کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری گیلان

آقاجانی بر لزوم نقش آفرینی بیشتر فرمانداران در کمیته های فنی مشاغل خانگی با توجه به سیاست های استانی مبنی بر ایفای نقش کانونی آنان در اختصاص منابع تاکید کرد.

به گزارش آتیه‌آنلاین به نقل از روابط عمومی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گیلان: دومین جلسه کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری استان با ریاست دکتر عباسی استاندار گیلان و با حضور معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری، مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی و مدیران دستگاه های اجرایی و بانک ها برگزار شد.
در این نشست آقاجانی، مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان ضمن ارائه تفاوت بین سرمایه‌گذاری گزارش وضعیت ثبت اشتغال دستگاه های اجرایی در سامانه رصد اشتغال، آخرین وضعیت معرفی طرح های مشاغل خانگی را تشریح کرد.
آقاجانی همچنین بر لزوم نقش آفرینی بیشتر فرمانداران در کمیته های فنی مشاغل خانگی با توجه به سیاست های استانی مبنی بر ایفای نقش کانونی آنان در اختصاص منابع تاکید کرد.
وی در خصوص ثبت اطلاعات شاغلان سال ۱۴۰۱، بر دقت در ثبت اطلاعات، بازبینی کامل و رفع مغایرت های آماری توسط دستگاه های اجرایی تاکید کرد.
عباسی نیز با تاکید بر اهمیت توازن منطقه ای در برنامه های اقتصادی استان، بر لزوم مشارکت فعالانه فرمانداران و مدیران دستگاه های اجرایی در تفاوت بین سرمایه‌گذاری ارتقای عملکرد تاکید کرد.
وی یادآور شد با توجه به ظرفیت بالای شهرستان های استان، عملکردها نباید به گونه ای باشد که تفاوت و اختلاف معناداری بین عملکرد شهرستان ها در شاخص های اشتغال و سرمایه گذاری باشد.
استاندار گیلان همچنین تاکید کرد: با توجه به شرایط متحول اقتصادی امروز کشور و استان، تصمیمات مدیران اقتصادی نیز باید مبتنی بر رویکردهای نوین حل مساله باشد.

سرویس علمی و دانشگاهی

معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد تاکید کرد

بین طرح‌های سرمایه‌گذاری و طرح‌های دانش‌بنیان تفاوت قائل شویم

معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی با بیان این‌که باید بین طرح‌های سرمایه‌گذاری و طرح‌های دانش‌بنیان تفاوت و مرز قائل شویم و این دو را از هم جدا ببینیم، گفت: باید فعالیت‌هایی که دانشجویان و اساتید به لحاظ علمی و آموزشی از آنها بهره نمی‌برند را به سمت معاونت توسعه مدیریت و منابع هدایت کنیم.

به گزارش ایسنا، دکتر روح‌الله دهقانی فیروزآبادی در پانزدهمین جلسه کمیته امور اقتصاد دانش بنیان با موضوع بررسی طرح های «اقتصاد دانش بنیان، برنامه عملیاتی سال ۱۳۹۸ و گزارشی از قابلیت‌ها، امکانات و شرکت‌های دانش‌بنیان واحدهای دانشگاهی استان» که امروز به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد، با تأکید بر اینکه ایران کشوری ثروتمند است، افزود: ثروت ایران منابع طبیعی و نفت و گاز نیست؛ بلکه مسائل و مشکلاتی است که در صورت شناسایی و احصاء ثروت هنگفتی را نصیب کشور می‌کند.

معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: باید با توجه به توان واقعی و پتانسیل‌های واحدهای دانشگاهی کار را شروع و از فعالیت های غیرمتمرکز پرهیز کنیم، چرا که در این صورت با تعدادی از طرح‌های ناموفق یا نیمه موفق رو به رو خواهیم شد. طرح‌های فناوری و نوآوری صرفاً درون دانشگاهی، طرح‌های معقول و منطقی نیستند.

دکتر دهقانی تأکید کرد: افرادی که در معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی مشغول به کار می‌شوند باید از سوی مدیران با دقت، حساسیت و باوسواس انتخاب شده باشند. این معاونت به یک کارگزار سخت‌گیر، واقع نگر و امین نیاز دارد.

وی اظهار کرد: برنامه کسب و کار نویسی و بیزینس پلن BP و FS در مباحث اقتصاد دانش‌بنیان بسیار جدی و قرار است دوره‌های متمرکز فشرده BP و FS نویسی در استان‌های دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شود.

برگزاری دومین جلسه کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری گیلان

آقاجانی بر لزوم نقش آفرینی بیشتر فرمانداران در کمیته های فنی مشاغل خانگی با توجه به سیاست های استانی مبنی بر ایفای نقش کانونی آنان در اختصاص منابع تاکید کرد.

به گزارش آتیه‌آنلاین به نقل از روابط عمومی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گیلان: دومین جلسه کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری استان با ریاست دکتر عباسی استاندار گیلان و با حضور معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری، مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی و مدیران دستگاه های اجرایی و بانک ها برگزار شد.
در تفاوت بین سرمایه‌گذاری این نشست آقاجانی، مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان ضمن ارائه گزارش وضعیت ثبت اشتغال دستگاه های اجرایی در سامانه رصد اشتغال، آخرین وضعیت تفاوت بین سرمایه‌گذاری معرفی طرح های مشاغل خانگی را تشریح کرد.
آقاجانی همچنین بر لزوم نقش آفرینی بیشتر فرمانداران در کمیته های فنی مشاغل خانگی با توجه به سیاست های استانی مبنی بر ایفای نقش کانونی آنان در اختصاص منابع تاکید کرد.
وی در خصوص ثبت اطلاعات شاغلان سال ۱۴۰۱، بر دقت در ثبت اطلاعات، بازبینی کامل و رفع مغایرت های آماری توسط دستگاه های اجرایی تاکید کرد.
عباسی نیز با تاکید بر اهمیت توازن منطقه ای در برنامه های اقتصادی استان، بر لزوم مشارکت فعالانه فرمانداران و مدیران دستگاه های اجرایی در ارتقای عملکرد تاکید کرد.
وی یادآور شد با توجه به ظرفیت بالای شهرستان های استان، عملکردها نباید به گونه ای باشد که تفاوت و اختلاف معناداری بین عملکرد شهرستان ها در شاخص های اشتغال و سرمایه گذاری باشد.
استاندار گیلان همچنین تاکید کرد: با توجه به شرایط متحول اقتصادی امروز کشور و استان، تصمیمات مدیران اقتصادی نیز باید مبتنی بر رویکردهای نوین حل مساله باشد.