مفاهیم: اختیار معامله (Option) چیست؟
همشهری آنلاین: اختیار معامله یا Option قراردادی است قانونی بین یک خریدار و یک فروشنده به نحوی که خریدار Option، حق خرید یا فروش یک دارایی مشخص را در یک قیمت توافقی و تا اختیار خرید چیست؟ یک زمان معین، از فروشنده خریداری کرده و مبلغی برای در اختیار داشتن این حق تا آن زمان میپردازد.
این یک قرارداد الزامی برای فروشنده ولی یک اختیار و نه الزام برای خریدار Option است.
به عبارت دیگر قرارداد اختیار معامله نوع خاصی از ابزار مشتقه است و میتواند در بورس و یا خارج از بورس مورد معامله قرار گیرد. برحسب دارایی مورد نظر انواع مختلفی از اختیار معاملهها وجود دارد اما بیشتر اختیار معاملههایی که در بورسها معامله میشوند دارایی پایهشان سهام و یا قراردادهای آتی است. اما اختیار معاملههایی که در بازارهای خارج از بورس صورت میگیرند شامل داراییهای پایه زیادی مثل اوراق بهادار، ارزها، داراییهای فیزیکی، سواپها و بستهای از داراییها (Basket Of Assets) میشوند. اختیار معاملهها در هر قراردادی میتوانند ظاهر شوند.
در معاملات Option، قابلیتها و کاربردهای متنوع و منحصر به فرد Option به عنوان یک ابزار قدرتمند در کنترل ریسک سرمایهگذاری و ایجاد سودآوری در شرایط مختلف نوسانات بازار (صعودی، نزولی و حتی راکد) بررسی میشود.
معاملات اختیار دودویی چیست؟
یکی از روش هایی که به کمک آن میتوان از اینترنت و بازارهای مالی که در بستر آن وجود دارند کسب درآمد کرد بازاری موسوم به باینری آپشن است. این شیوه را می توان یکی از ساده ترین گزینه هایی به شمار آورد که به منظور انجام تجارت های برخط مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه قصد داریم تا مختصری در مورد این مفهوم بازارهای مالی به صحبت بپردازیم و ببینیم اصلا گزینه دودویی چیست و چگونه مورد استفاده قرار میگیرد، با ما همراه باشید.
مقصود از اختیار دودویی چیست؟
به طور کلی کلمه ی باینری به مفهوم صفر و یک است. در بازارهای مالی اختیار دودویی یک نوع از معامله محسوب می شود که از دو بخش باینری و آپشن تشکیل شده است. منظور از باینری معامله ای است که در آن تریدر پس از به اتمام رسیدن تایم ترید خود می تواند سرمایه ای که در این معامله گذاشته است را به علاوه سودی که قبل از معامله مشخص شده دریافت کند. البته که روی دیگر این معاملات هم این است که کل سرمایه تان از دست می رود و هیچ چیزی را عملا دریافت نمی کنید.
اما این سوال پیش می آید که منظور از آپشن چیست؟ آپشن در لغت و در بحث معامله گری به مفهوم اختیار است. در حالت معمول و سنتی آن وقتی یک معامله گر چنین قراردادی را می بندد این اختیار را دارد که کالای ارزشمند خود را با بهایی که از قبل مشخص شده است در یک دوره زمانی خریده و یا آن را برای فروش بگذارد. در این نوع از معامله کسی که کالای مورد معامله به وی تعلق دارد هیچ الزام و یا تعهدی برای خریداری کردن و یا به فروش رساندن آن کالا در قیمتی که از قبل معین شده است ندارد. تنها اختیار وی این است که اگر بخواهد این معامله را انجام می دهد و اگر نخواهد انجام نمی دهد. نام آپشن یا اختیار هم از همین سازوکار گرفته شده است. یکی از معروف ترین روش های پیش بینی آینده قیمت برای موفقیت در این نوع معاملات تکنیک های پرایس اکشن است.
نحوه عملکرد معاملات اختیار دودویی
همانطور که از نام این نوع از معاملات هم بر می آید دودویی یا همان باینری هستند. البته کارگزارانی که این نوع معامله رو ارائه میدهند محدود هستند ، آلپاری یکی از معروف ترین آنهاست یعنی یا نتیجه آن بله است که به معنای موفقیت در معامله به شمار می آید. یا نتیجه آن خیر است که به مفهوم شکست در معامله مورد نظر است. کاری که عملا انجام می شود این است که فرد قادر است سود این معامله را در زمان معین خود مورد تخمین قرار داده و پیش بینی کند. مورد مهمی که در رابطه با این معاملات وجود دارد مدت زمان آن و همچنین تاریخی است که معامله منقضی می شود. در اختیار خرید چیست؟ صورتی که شما قادر باشید سودی که در پایان این دوره زمانی به دست می آید را به درستی پیش بینی کنید آنگاه موفق شده اید و علاوه بر سرمایه اولیه تان سودی که پیش بینی کرده اید هم به شما تعلق می گیرد. در مقابل هم در صورتی که این سود به درستی پیش بینی نشده باشد آنگاه علاوه بر این که سود مورد بحث از دست میرود سرمایه اولیه تان هم بازگشت نخواهد داشت. پس همانند همه بازارهای مالی این بازار هم سود دارد و هم ضرر.
انواع خیارات
خیارات در قانون منظور از اختیارات است. اگر عقدی مانند قرارداد کاری، خرید و فروش ملک و نظایر آنرا انجام داده باشید حتما تا به حال خیارات به چشم شما خورده است. باید بدانیم که در خیارات در قانون ایران دارای انواع و اقسام مختلفی است که به تشریح آنها خواهیم پرداخت.
انواع خیارات در قانون مدنی
طبق مبحث پنجم قانون مدنی ایران که راجع به انواع خیارات و احکام مربوط به آن است، ده نوع اختیار قانونی آورده شده است که عبارتند از:
- خیار مجلس
- خیار حیوان
- خیار شرط
- خیار تاخیر ثمن
- خیار رویت و تخلف وصف
- خیار غبن
- خیار عیب
- خیار تدلیس
- خیار تبعض صفقه
- خیار تخلف شرط
انواع خیارات : خیار مجلس چیست؟
در این اختیار، هر یک از طرفین عقد تا زمانی که طرفین و شهود آنها متفرق نشده باشند حق فسخ را دارند. این اختیار در جامعه امروزی به ندرت دیده می شود.
انواع خیارات : خیار حیوان چیست؟
اگر مال مورد معامله حیوان باشد خریدار تا 3 روز پس از عقد مبیع، اختیار فسخ معامله دارد.
انواع خیارات : خیار شرط چیست؟
اگر در عقد بیع مدت زمانی برای حق فسخ برای هر یک از طرفین یا هر دو تعیین شود، در حوزه اختیار شرط است.
انواع خیارات : خیار تاخیر ثمن چیست؟
این اختیار فسخ غالبا برای بایع (فروشنده) لحاظ می شود که در صورت عدم وصول ثمن (مبلغ بیع) می تواند از آن استفاده نماید.
انواع خیارات : خیار رویت و تخلف وصف چیست؟
اگر فروشنده یا خریدار به هر دلیلی مورد مال را ندیده و به وصف آنرا معامله نمایند در صورت رویت و عدم تایید، این حق را دارند که معامله را فسخ نمایند. البته لازم به ذکر است حتما می بایست خیار رویت و تخلف وصف در عقد لحاظ شده باشد.
خیار غبن چیست؟
اگر هر یک از طرفین معامله مورد غبن فاحش (فریب خوردن) باشد اختیار فسخ معامله را خواهد داشت. البته این خیار تابع شرایط دیگری نیز می باشد که در مطلبی اختصاصی به آن پرداخته شده است. برای مشاهده و کسب اطلاعات بیشتر بر روی لینک زیر کلیک کنید:
- خیار غبن چیست و چگونه می توان از آن استفاده کرد – در حال آماده سازی …
خیار عیب چیست؟
این نوع اختیار زمانی قابل استفاده است که مورد معامله دارای عیب و نقص پنهان بوده و در ظاهر مشخص نباشد. در صورتی که در قرارداد مورد معامله، این اختیار به خریدار داده شود می تواند از آن استفاده کرده و معامله را فسخ نماید.
خیار تدلیس چیست؟
این نوع اختیار زمانی قابل استفاده است که فروشنده اقداماتی را در جهت فریب خریدار انجام دهد. این اختیار در صورت لحاظ شدن در عقد و صورت گرفتن آن قابل استفاده است. البته خیار تدلیس شامل جزئیات دیگری است که در قالب مطلبی اختصاصی به آن پرداخته ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر بر روی لینک زیر کلیک کنید:
- خیار تدلیس چیست و چگونه می اختیار خرید چیست؟ توان از آن استفاده کرد – در حال آماده سازی …
خیار تبعض صفقه چیست؟
تبعض به معنی تکه تکه شدن و صفقه به معنی قرارداد است. به این معنی که اگر بدون اطلاع معامله ای داشته باشید که در آن عین مورد معامله در مالکیت کامل فروشنده قرار نداشته و یا بخشی از مورد معامله قابلیت تملک توسط خریدار را نداشته باشد اختیار فسخ کامل یا آن بخش از مورد معامله برای خریدار فراهم می شود. با توجه به اینکه خیار تبعض دارای جزئیات بسیاری است پیشنهاد می کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر بر روی لینک زیر کلیک کنید:
- خیار تبعض صفقه چیست و چگونه می توان از آن استفاده کرد – در حال آماد سازی …
خیار تخلف شرط اختیار خرید چیست؟ چیست؟
این اختیار در مواد 234 تا 245 قانون مدنی آورده شده است که در قالب یک مطلب اختصاصی به آن پرداخته ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر کافیست بر روی لینک زیر کلیک کنید:
قرارداد اختیار معامله چیست؟
اختیار معامله قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار قرارداد حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.
بنابراین براساس این قرارداد، دو طرف توافق میکنند که در آینده معاملهای انجام دهند. در این معامله خریدار اختیار معامله، در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخصی با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده است، به دست میآورد. از طرف دیگر، فروشندة قرارداد اختیار معامله، در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ معینی هنگام عقد قرارداد، براساس مفاد قرارداد، آمادة فروش دارایی مذکور است.
چنانکه از تعریف قرارداد اختیار معامله پیداست، دارنده قرارداد (خریدار) در اعمال حق خود مختار است و به عبارت دیگر هیچ تعهد و الزامی ندارد و در صورت صرفنظر وی از اجرای قرارداد، مبلغی را که در ازای این حق، پرداخته است از دست میدهد. از طرف دیگر فروشنده در صورت خواست خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است.
قراردادهای اختیار معامله به دو دسته طبقهبندی میشوند
قراردادهای خرید قرار دادهای فروش .
کارگزاری تامین سرمایه نوین به همکاری گروه توسعه دانش مالی برگزار میکند دوره آشنایی با قرار دادهای اختیار معامله و پوشش ریسک.
اختیار معامله چیست و اختیار خرید و فروش چه کاربردهایی دارد؟
اختیار معامله چیست و اختیار خرید و فروش چه کاربردهایی دارد؟ ابزار مالی بهطور عمده مبتنی بر یا مشتق از یک دارایی پایه هستند و به عبارتی ارزش آنها برخاسته از ارزش دارایی دیگری است و به همین دلیل، ابزار مشتقه نیز نامیده میشوند. داراییهایی که میتوانند بهعنوان دارایی پایه در این ابزار مورداستفاده قرار گیرد، عبارتاند از انواع سهام، ابزار بهرهایی و متأثر از نوسانهای نرخ بهره، ابزار بازار مبادلههای ارزی، انواع کالا، اعتبارهای مشخص و خاص و وامهای خرد و کلان. اختیار معامله (option) اختیار خرید یا فروش دارایی پایه موضوع قرارداد را در قیمت ثابت در زمان مشخصی در آینده به دارنده آن میدهد.
بورس اختیار معامله شیکاگو (CBOE)، بهعنوان اولین بورس اختیار معامله در سال ۱۹۷۳ تأسیس شد. در اولین روز معاملات (۲۶ آوریل ۱۹۷۳)، تنها تعداد ۹۱۱ قرارداد بر روی ۱۶ سهم مبادله شد. پس از آن، چندین بورس سهام و تقریبا تمامی بورس های قراردادهای آتی (Futures) به استفاده از ابزار اختیار معامله اقدام کردند. بورس شیکاگو در تمامی این سالها رتبه اول را در حجم مبادلات به خود اختصاص داده است و با استقبال بینظیر بازیگران بازار در سال ۲۰۰۶ با مبادله بیش از ۶۷۰ میلیون قرارداد اختیار معامله به ارزش ۱۵ تریلیون دلار و با رشد ۴۴% نسبت به سال قبل به بالاترین رکورد تاریخ خود رسیده است.
در ابتدا در کارایی و میزان استقبال از این اوراق تردید وجود داشت، اما با بالا رفتن تقاضای سرمایهگذاری با استفاده از اوراق اختیار معامله، حجم معاملات این اوراق در دهه ۱۹۸۰، از حجم معاملات خود سهام پیشی گرفت که این اختیار خرید چیست؟ واقعیت میزان پاسخگویی اختیار معامله نهتنها بر روی سهام بلکه بر روی کالاها و ارزها و بیش از ۹۰ شاخص مختلف ازجمله NASDAQ و S&P500 بازار تعریف شده است.
اختیار معامله (Option)
اختیار معامله، قراردادی است که به خریدار آن، اختیار و نه اجبار خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا یکزمان مشخص اعطا میکند. از سوی دیگر فروشنده اختیار معامله اجبار دارد که تا پیش از انقضای مهلت آن، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، مفاد قرارداد را اجرا کرده و دارایی معین شده را در قیمت تعیین شده معامله کند. این اوراق ازنظر نوع قرارداد بر دو نوع کلی تعریف شدهاند: اختیار خرید (Call) و اختیار فروش (Put) و ازنظر نحوه اعمال نیز بر دو نوع کلی آمریکایی و اروپایی هستند. اختیار معامله آمریکایی در هر زمان تا زمان سررسید قابل اجراست اما اختیار معامله اروپایی فقط در تاریخ انقضا اجرا پذیر است..
اختیار خرید (Call Option)
قراردادهای اختیار خرید یا آپشنهای Call این حق را به خریدار میدهد که سهام مربوطه را خریداری نماید. این آپشنها در قیمتهای اعمال متفاوت، منوط به قیمت سهام مربوطه موجود میباشند. تاریخ انقضای میتواند از یک ماه تا بیش از یک سال (Leaps option) تغییر کند. با توجه به بازار، ممکن است یک آپشن Call خریداری یا فروخته شود. اگر آپشن Call خریداری شود، خریدار این حق را داراست که سهام مربوطه را به قیمت اعمال تا تاریخ انقضا خریداری نماید. مبلغ آپشن حداکثر ریسکی است که یک خریدار Call متحمل میشود. زمانی که قیمت سهام مربوطه به یک آپشن Call، بالاتر از قیمت اعمال میرسد، این آپشن سود ایجاد مینماید و در این زمان میتوان Call را اجرا کرد یا آن را با فروش یک Call با قیمت اعمال و تاریخ انقضای مشابه جبران کرد. با اجرا کردن یک Call میتوان ۱۰۰ سهم به ازای هر آپشن از سهام مربوطه با قیمت سهام مربوطه به قیمت بازار (بالاتر)، سودی برابر با اختلاف میان دو قیمت به دست آورد.
اگر آپشن Call فروخته شود، فروشنده حق خریداری سهام مربوطه را با قیمت اعمال به دارنده آپشن واگذار میکند. با فروش آپشن Call، مبلغ آپشن بهعنوان سود محدود بهحساب معاملاتی واریز میشود. این سود در صورتی که آپشن بدون ارزش منقضی شود در حساب حفظ خواهد شد. لذا جهت سودآور بودن فروش آپشن Call، بایستی که قیمت سهام مربوطه پایینتر از قیمت اعمال باقی بماند. اگر قیمت سهام مربوطه از قیمت اعمال آپشن بالاتر رود، دارنده آپشن میتواند که آن را اجرا نماید. در این صورت دارنده آپشن حق خریداری ۱۰۰ سهم به ازای هر آپشن از سهام مربوطه را به قیمت اعمال آپشن داراست. این بدان معنی است که فروشنده بایستی سهام مربوطه را به قیمت کنونی بازار خریداری نموده و با قیمت پایینتر اعمال آپشن به دارنده آپشن بفروشد، بنابراین اختلاف قیمت اعمال و قیمت بازار سهام ضرر شناسایی میشود. لذا حداکثر ریسک در این مورد نامحدود است و به این دلیل که فروش آپشن Call بهصورت محافظت نشده با ریسک بسیار بالایی دارد.
اختیار فروش (Put Option)
اختیار فروش یا آپشنهای Put این حق را به خریدار میدهد که سهم مربوطه را با قیمت اعمال و تا سومین جمعه از ماه انقضا به فروش برساند؛ مانند آپشن های Call، آپشن Put در قیمتهای اعمال متفاوت بسته به قیمت سهام مربوطه و با تاریخهای انقضای مختلف در بازار موجود میباشند. تاریخ انقضا میتواند از یک ماه تا بیش از یک سال تغییر کند. اگر آپشن Put خریداری شود خریدار این حق را داراست که سهام مربوطه ر با قیمت اعمال تا تاریخ انقضا به فروش برساند. مبلغ پرداختی برای هر آپشن حداکثر ریسکی است که یک آپشن Put متحمل میشود.
حداکثر سود محدود به زمانی است که قیمت سهام به صفر میرسد. با سقوط قیمت سهام، آپشن Put از دو طریق میتواند سودآوری داشته باشد. با اجرا کردن یک آپشن فروش، میتوان ۱۰۰ سهم به ازای هر آپشن به فروش رسانید. سهام با قیمت بالاتر بازار فروخته شده و سپس جهت خارج شدن از معامله، سهام با قیمت پایینتر خریداری میشود. دومین روش، جبران کردن آپشن است. با افت قیمت سهام، مبلغ آپشن افزایش خواهد یافت و با دریافت سود میتواند فروش رود، ارزش آپشن فروش کاهش خواهد یافت؛ بنابراین میتوان با تحمل ضرر آن را به فروش رسانید یا اجازه داد که آپشن بدون ارزش منقضی شود.
با فروش آپشن اختیار خرید چیست؟ فروشنده آپشن فروش، حق فروش سهام مربوطه را به قیمت اعمال به دارنده آپشن واگذار میکند. در بیشتر موارد، پیشبینی میشود که فروش آپشن Put فروخته شده بدون ارزش منقضی خواهد شد و میتوان صرف ریسک را حفظ نمود. مبلغ دریافتی برای هر آپشن حداکثر میزان سودی است که با فروش آپشن Put، میتوان به دست آورد. با افت قیمت سهام مربوطه، دارنده آپشن Put خواهد توانست که آپشن را اجرا نماید؛ بنابراین فروشنده آپشن متعهد خواهد بود که ۱۰۰ سهم از سهام مربوطه را به ازای هر آپشن به قیمت اعمال از دارنده آپشن خریداری نماید. میزان ضرری که فروشنده آپشن متحمل خواهد شد بستگی به میزان افت قیمت سهام دارد.
انواع قرارداد برحسب تاریخ اعمال
- قراردادهای اختیار معامله در دو نوع کلی اروپایی و آمریکایی است.
- اختیار معامله اروپایی: دارنده اختیار تنها میتواند از حق خود مبنی بر خرید یا فروش دارایی موضوع قرارداد در تاریخ انقضای قرارداد استفاده کند.
- اختیار معامله امریکایی: دارنده اختیار میتواند در هر زمانی تا تاریخ انقضاء از حق خود استفاده نماید.
- اختیار معامله برمودایی: نوعی دیگر از اختیار معامله است که ممکن است در تاریخهای مشخص شده از قبل یا قبل از سررسید اعمال شود. (ترکیبی از آمریکایی و اروپایی)
رابطه میان قیمت دارایی موضوع قرارداد و قیمت اعمال
یک مفهوم مهم در مطالعه قراردادهای اختیارمعامله، توجه به رابطه میان قیمت دارایی موضوع قرارداد و قیمت اعمال است. در این رابطه از اصطلاحات در سود یا با قیمت (in-the-money)، در زیان یا بی قیمت (out-of-the- money) و بی تفاوت یا به قیمت (at- the- money) استفاده میشود. یک اختیار معامله را در سود مینامیم اگر چنانچه فرد خریدار با اعمال آن به سود برسد. به اختیار خرید چیست؟ عنوان مثال اگر در قرارداد اختیار خرید، قیمت نقدی کالا بیشتر از قیمت اعمال قرارداد اختیار باشد، بدین معنی است که خریدار با اعمال اختیار، کالای مورد نظر را با قیمتی کمتر از قیمت نقدی ، از فروشنده اختیار خواهد خرید و در نتیجه سود خواهد برد. در این حالت گفته میشود که اختیار معامله در سود است.
یک اختیار معامله را بی تفاوت مینامیم چنانچه فرد خریدار با اعمال آن نه به سودی برسد و نه زیان کند. برای اختیار خرید چیست؟ مثال اگر در قرارداد اختیار خرید، قیمت اعمال قرارداد اختیار برابر با قیمت نقدی کالا باشد، برای خریدار اختیار فرقی ندارد که کالا را از بازار نقدی تهیه کند یا قرارداد را اعمال کند، در نتیجه در این حالت گفته میشود که اختیار معامله بی تفاوت نسبت به سود یا زیان است. یک اختیار معامله را در زیان مینامیم چنانچه خریدار آن با اعمال اختیار معامله زیان کند. معمولا دارنده اختیار معامله در زیان قراردادهای خود را اعمال نمیکند.
به عنوان مثال اگر در قرارداد اختیار خرید قیمت نقدی کمتر از قیمت اعمال قرارداد باشد، خریدار با اعمال آن زیان میکند. در نتیجه منطقی نیست که از اختیار خود استفاده کند چرا که میتواند کالای مورد نظر را با قیمتی کمتر، از بازار نقدی تهیه کند. در این حالت گفته میشود اختیار معامله در زیان است
چگونه از آپشن استفاده کنیم؟
آپشنها میتوانند به طرق مختلفی برای کسب سود در بازارهای صعودی و نزولی مورداستفاده قرار گیرند. اصلیترین استراتژی، استفاده از آپشنهای Put و Call بهعنوان سرمایه کوچک و کسب سود بر اساس حرکت بازار است. همچنین آپشنها میتوانند بهعنوان بیمه بهصورت مختلف در سناریوهای معاملاتی مورداستفاده واقع شوند. قابلیت چندگانه فوقالعاده آپشن، تاثیر بسیار بزرگی در بازار نسبت به سرمایهگذاریهای قدیمی داشته است. آپشنها میتوانند جهت حفاظت از سقوط قیمت بازار یک سهام خریداری شده و یا افزایش قیمت بازار یک سهام فروخته شده مورداستفاده قرار گیرند. آپشن این توانایی را ایجاد میکند که یک سهام با قیمت پایینتر خریداری شود، با قیمت بالاتر فروخته شود و یا درآمد بیشتری در مقابل خرید یا فروش سهام مربوط ایجاد نماید.
انواع قراردادهای اختیار معامله
۱– قراردادهای اختیار معامله سهام:
قراردادهای اختیار معامله بر روی سهام منفرد (individual stock) بسیار متداول است. سهام اکثر شرکتهای فعال در بورس دارای قراردادهای اختیار معامله بورسی هستند. همچنین امکان ایجاد قراردادهای اختیار معامله سهام در بازار خارج از بورس نیز وجود دارد.
۲– قراردادهای اختیار معامله بر روی شاخص سهام(index options):
میتوان بر روی شاخص سهام نیز قراردادهای اختیار معامله طراحی نمود. شاخص سهام در واقع یک پرتفوی مصنوعی از تعداد زیادی سهام است، پس تعریف قراردادهای اختیار معامله بر روی شاخص سهام امری منطقی و مفید است. در امریکا، علاوه بر شاخص ۵۰۰ S & P، بر روی شاخص های داوجونز، نزدک وسایر شاخصها نیز اختیار معامله طراحی شدهاست. تقریبا تمامی شاخصهای مطرح بازار سهام در سراسر دنیا دارای قراردادهای اختیار معامله میباشد.
۳– قراردادهای اختیار معامله بر روی اوراق قرضه(bond options):
قراردادهای اختیار معامله بر روی اوراق قرضه عمدتا در بازار خارج از بورس و آن هم بر روی اوراق قرضه دولتی معامله میشود.
۴– قراردادهای اختیار معامله بر روی نرخ بهره (interest rate options):
هر چند قراردادهای اختیار معامله بر روی اوراق قرضه چندان متداول نیست اما قراردادهای اختیار معامله بر روی نرخ بهره از بازار بزرگ و فعالی برخوردار است. در قراردادهای اختیار معامله بر روی نرخ بهره دارایی پایه موضوع قرارداد نرخ بهره است. در این نوع از قراردادهای اختیار معامله، در تاریخ انقضای اختیار معامله، عایدی آن بر حسب مابه التفاوت نرخ بهره بازار و نرخ اعمال تعیین میشود. اختیار معامله بر روی نرخ بهره را میتوان به این صورت در نظر گرفت که خریدار قرارداد نرخ بهره ثابت تعیین شده در قرارداد را با نرخ بهره شناور نامعلوم در تاریخ انقضای قرارداد معاوضه مینماید.
فروشنده قرارداد نیز به صورت معکوس، نرخ بهره ثابت را به خریدار پرداخت و نرخ بهره شناور را دریافت میکند. در قراردادهای اختیار معامله بر روی نرخ بهره، خریدار بر خلاف فروشنده نسبت به انجام معامله مخیر است و تنها زمانی از حق خود برای دریافت نرخ توافقی استفاده میکند که نرخ مذکور از نرخ بهره بازار کوچکتر باشد.
۵– قراردادهای اختیار معامله ارزی (currency options):
قرارداد اختیار معامله ارزی به دارنده آن اختیار میدهد تا ارز پایه موضوع قرارداد را در نرخ توافقی ثابت خرید یا فروش نماید. برای مثال مدیر مالی یک شرکت آمریکایی که میداند شرکت مقداری یورو در زمان معینی در آینده دریافت خواهد کرد، میتواند با خریداری قراردادها یا اختیار فروش که سررسید آنها در همان زمان میباشد، شرکت خود را در مقابل ریسک کاهش ارزش یورو پوشش دهند. به همین ترتیب، یک مدیر خزانه داری شرکت آمریکایی که میداند مقداری مبلغ یورو در زمان معینی در آینده باید بپردازد، میتواند با خریداری قراردادهای اختیار خریدی که در همان زمان سررسید میشود، خود را در مقابل ریسک افزایش ارزش یورو پوشش دهد.
۶– قراردادهای اختیار معامله کالایی:
قراردادهای اختیار معامله کالایی بر روی کالاهایی از قبیل نفت، طلا، گندم و…نیز وجود دارد. در ایران روی داراییهای پایه ای همچون سکه طلای تمام بهای آزادی طرح امام خمینی (ره) و زعفران رشته ای بریده ممتاز (نگین)، قراردادهای اختیار معامله تعریف شده است.
۷– اختیار معامله بر روی قراردادهای آتی (option on futures or futures options)
یکی از نوآوریهای مهم در بازار معاملات آتی به معرفی محصولی تحت عنوان اختیار معامله بر روی قرارداد آتی مربوط میشود. قراردادهای اخیر در واقع نوع خاصی از قراردادهای اختیار معامله است که دارایی پایه آن قراردادهای آتی است. اختیار خرید بر روی قراردادهای آتی به دارنده آن اختیار ورود به یک قرارداد آتی را با موقعیت خرید در یک قیمت آتی ثابت میدهد. اختیار فروش بر روی قراردادهای آتی به دارنده آن اختیار ورود به یک قرارداد آتی را با موقعیت فروش در یک قیمت آتی ثابت اعطاء میکند. قیمت آتی ثابت در واقع همان قیمت توافقی اختیار معامله است.
۸– سایر انواع اختیار معامله
امروزه با گسترش بازارهای مشتقه، قراردادهای اختیار معامله بر روی برق، آب و هوا، آلودگی هوا و موارد مشابه نیز تعریف شده است. به عنوان نمونه برق را در نظر گیرید. ویژگی مهم برق آن است که یک دارایی غیر قابل ذخیرهسازی است. برق بلافاصله پس از تولید، مصرف میشود، اما در هر صورت یک دارایی است که قیمت آن در معرض نوسان قرار اختیار خرید چیست؟ دارد. در مورد آب و هوا وضعیت به شکل دیگری است چون اصولا آب وهوا حتی دارایی هم محسوب نمیشود. با این همه، آب و هوا یک عامل تصادفی است که تأثیر بسزایی بر فعالیتهای اقتصادی بر جای میگذارد. نیاز فعالین اقتصادی به پوشش ریسک ناشی از تغییرات آبوهوایی موجب میشود تا بازار قراردادهای اختیار معامله بر روی آبوهوا شکل گیرد تا فعالان اقتصادی بتوانند خود را در برابر زیانهای ناشی از سیل، طوفان و افزایش شدید دما بیمه کنند.
دیدگاه شما