عرضه و تقاضا در بازار ارز

ملاقات عرضه و تقاضا در سطوح جدید

گروه بازارپول- دیروز، دلار آمریکا و یورو افزایش محدود قیمت را تجربه کردند. پوند انگلیس هم که کار خود را با کاهش قیمت شروع کرده بود، در نهایت با دلار همراه شد و مقداری افزایش قیمت داد. نرخ برابری پوند در مقابل دلار، دیروز به مقدار قابل‌توجهی کاهش یافت، بانک مرکزی نیز در واکنش به این امر قیمت رسمی پوند را به مقدار قابل‌توجهی پایین آورد. صرافان معتقدند که با توجه به اظهارات سران کشور در خصوص آمادگی ایران برای گسترش روابط اقتصادی، بازار انتظار افزایش تقاضا را می‌کشد و این امر در ترمز کاهش شدید نرخ ارز موثر است.

گروه بازارپول- دیروز، دلار آمریکا و یورو افزایش محدود قیمت را تجربه کردند. پوند انگلیس هم که کار خود را با کاهش قیمت شروع کرده بود، در نهایت با دلار همراه شد و مقداری افزایش قیمت داد. نرخ برابری پوند در مقابل دلار، دیروز به مقدار قابل‌توجهی کاهش یافت، بانک مرکزی نیز در واکنش به این امر قیمت رسمی پوند را به مقدار قابل‌توجهی پایین آورد. صرافان معتقدند که با توجه به اظهارات سران کشور در خصوص آمادگی ایران برای گسترش روابط اقتصادی، بازار انتظار افزایش تقاضا را می‌کشد و این امر در ترمز کاهش شدید نرخ ارز موثر است.

آنها بر این باور هستند که افزایش تقاضای حواله و اسکناس همراه با ورود ارز به کشور از طریق پرداخت دارایی‌های بلوکه شده و منابع دیگر باعث خواهد شد که عرضه و تقاضا در سطحی بالاتر به تعادل رسیده و بازاری پویا و در عین حال باثبات داشته باشیم. به هر روی افزایش قیمت‌ها در بازار، دیروز به دلار و یورو محدود نشد. نرخ انواع سکه که مدتی است تغییر زیادی نداشته، تحت‌تاثیر افزایش قیمت طلای جهانی و افزایش قیمت برخی از ارزها مقداری بالا رفت. طلای جهانی نیز تحت‌تاثیر کاهش ارزش سهام و تضعیف دلار روی بیشینه مقادیر دو ماه اخیر خود ایستاده و افزایش تقاضای فلز زرد رنگ باعث شده که ضرابخانه‌های جهان با سرعت زیادی به ضرب سکه بپردازند. چین نیز جای هند را در زمینه مصرف طلا گرفته و علاوه‌بر این به بزرگ‌ترین تولیدکننده طلا در جهان بدل شده است.

قیمت دلار آمریکا و یورو، دیروز در عرضه و تقاضا در بازار ارز بازار داخلی با دامنه کمی نوسان داشتند و افزایش قیمت محدودی را تجربه کردند. پوند انگلیس در شروع کار بازار، افت قیمت محدودی را متحمل شد؛ اما در ادامه این ارز نیز قدری افزایش قیمت داشت. طبق اعلام «کیتکو نیوز»، پوند انگلیس دیروز حدود یک درصد از ارزش خود را در مقابل دلار از دست داد، این امر نیز عرضه و تقاضا در بازار ارز واکنش بانک مرکزی را موجب شد. این نهاد در واکنش به تغییر رخ داده نرخ رسمی پوند انگلیس را بیش از ۲۰ تومان کاهش داد، اما در خصوص افزایش قیمت جزئی دلار و یورو نیز صرافان قائل به وجود عللی هستند. بازاریان پیش از این اظهار کرده بودند که اجرایی شدن تعهدات ایران و طرف مذاکره باعث شده که دیدگاه بازار در خصوص آینده ارز در داخل کشور تغییر کند و سفته‌بازان و کسانی که برای جلوگیری از زیان، ریال‌هایشان را به دلار تبدیل می‌کردند، از بدنه بازار فاصله بگیرند. بر این اساس تقاضای ارز در بازار داخلی، این روزها بیشتر از سوی مسافران و واردکنندگان کالا صورت می‌گیرد. صرافان راسته بازار بر این باور هستند رویدادهایی مانند سخنرانی رئیس‌جمهور کشورمان در «داووس»، مبنی‌بر آمادگی ایران برای گسترش روابط اقتصادی با کشورهای خارجی باعث شده است که فضایی به وجود آید که در آن سرمایه‌گذاران نسبت به مبادلات اقتصادی با خارج از کشور دیدی مثبت پیدا کنند. از این رو افزایش قیمت دلار یا عدم کاهش آن به‌دلیل واکنشی است که بازار، پیشاپیش به افزایش تقاضا داده است. برخی از صرافان اعتقاد دارند که بازار در حال حاضر انتظار آن را می‌کشد که تقاضا برای ارز چه به صورت اسکناس و چه به صورت حواله افزایش پیدا کند و این امر مانع از کاهش زیاد قیمت دلار می‌شود. آنها علاوه‌بر این معتقدند که چون میزان عرضه نیز افزایش پیدا خواهد کرد و به‌زودی بخشی از دارایی‌های بلوکه شده ایران، به کشور وارد خواهد شد، افزایش تقاضا از سوی سرمایه‌گذاران با عرضه بیشتر به تعادل خواهد رسید. بر اساس توافق‌های انجام شده در ژنو، مقرر شد ۲/۴ میلیارد دلار از منابع بلوکه‌شده ایران در مدت ۶ ماه و در ۸ مرحله پرداخت شود. بانک‌های دولتی با توجه به محدودیت‌هایی که از گذشته ایجاد شده در این فرآیند نقشی نخواهند داشت و اغلب بانک‌های خصوصی با ۷ بانک خارجی مکاتباتی برای انتقال این وجوه داشته‌اند. علاوه‌بر این بلافاصله پس از اجرایی شدن توافق ژنو بین ایران و غرب در روز دوشنبه، اولین هیات تجاری خارجی عازم تهران شد. بازگشت سرمایه‌گذاران بین‌المللی به ایران به فاصله یک روز پس از اجرایی شدن توافق هسته‌ای ژنو آغاز شده است. پس از کاهش تحریم‌های ایران، یک هیات بانکی سوئدی، اولین هیاتی بود که وارد تهران شد و با مقامات ایرانی در اتاق بازرگانی ایران دیدار و گفت و گو کرد.به هر روی پیش‌بینی بازاری‌ها مبنی‌بر این است که عرضه و تقاضا در بازار داخل در سطحی بالاتر به تعادل خواهد رسید و در آینده، بازاری پویا و در عین حال باثبات خواهیم داشت. البته نوسانات اخیر نرخ ارز باعث شده تقاضا برای حواله قدری کاهش یابد؛ ولی به‌طور کلی تقاضای حواله در هفته‌های اخیر مسیر افزایشی را پیموده است. دیروز نرخ حواله ۲ هزار و ۹۷۰ تومان بود و نسبت به روزهای پیش تفاوت چندانی نداشت. بازاری‌ها امیدوارند که با استقرار ثبات در بازار، تقاضا برای حواله دوباره مسیر افزایشی خود را دنبال کند و بازار رونق بگیرد.

در نهایت می‌توان گفت، بررسی تغییرات نرخ دلار حاکی از آن است که روند بلندمدت نرخ این ارز در بازار داخلی باثبات و کاهشی است. درحالی‌که عمده بازاری‌ها بر این باورند که قیمت دلار تا ۲ هزار و ۸۰۰ تومان نیز پایین خواهد آمد، مدیرعامل بانک توسعه صادرات با اشاره به اینکه آزادسازی عرضه و تقاضا در بازار ارز ۲/۴ میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده ایران تاثیر مثبتی بر گشایش ارزی در کشور خواهد داشت، تاکید کرد: «آنچه فعلا انجام شده گام مثبتی است و تاثیرات خود را گذاشته و بعید است شاهد نوسان نرخ ارز به سمت کاهش بیشتر باشیم.» اظهار نظر قطعی درخصوص روند قیمتی ارز میسر نیست و باید منتظر بود تا دید لغو تحریم‌ها، گسترش روابط اقتصادی خارجی و بازگشت دارایی‌های بلوکه شده به کشور، چگونه بازار ارز داخلی را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد!

قیمت هر اونس طلای جهانی، دیروز نیز قدری افزایش یافت تا روی بیشترین مقادیر دو ماه اخیر خود بایستد. کاهش ارزش سهام و تضعیف دلار در بازارهای جهانی از دلایل عمده تقویت این روزهای طلا عنوان می‌شود. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که عملکرد ضعیف شاخص سهام بورس «وال استریت» آمریکا تاثیر زیادی بر تمایل سرمایه‌گذاران بین‌المللی برای خرید طلا داشته است. یکی از دلایل دیگر تقویت طلا در سال جدید، افزایش تقاضای فیزیکی این فلز گرانبها از سوی بازارهای آسیایی عنوان می‌شود.

قیمت انواع سکه و طلای ۱۸ عیار، دیروز بالاخره افزایش را تجربه کرد. تقویت طلای جهانی که نرخ هر اونس فلز زرد رنگ را به بیشینه مقادیر ۲ ماه اخیر خود رساند، دیروز بازار داخل را تحت‌تاثیر قرار داد و باعث شد که قیمت سکه تمام بهار ۱۴هزار تومان افزایش یابد. بازاری‌ها معتقدند که علاوه‌بر افزایش قیمت طلای جهانی، روند صعودی چند روز اخیر بازار ارز نیز در افزایش قیمت سکه موثر بوده است. بازار ارز که تحت‌تاثیر اجرای تعهدات توسط ایران و گروه ۱+۵ شاهد افت شدید قیمت‌ها بود، روزهای اخیر را در حال تعدیل افت حادث شده، سپری کرد. بر این اساس روند افزایشی قیمت در بازار ارز به همراه تقویت طلای جهانی موجب شد که بازار سکه قدری تکان بخورده و قیمت‌ انواع سکه مقداری بالا رود.

از کجا بفهمیم یک ارز در حال رشد است؟

نحوه پیدا کردن یک ارز در حال رشد ، شاید جزو مباحثی باشه که برای همه جذابیت داشته باشه. در سال 2021 تعدادی از ارز ها تا 100 برابر و حتی بیشتر نیز رشد قیمتی رو تجربه کردن. مانند شیبا، دوج کوین، سیف مون و. البته شناسایی ارز های مستعد رشد، کار راحتی نیست و یکسری معیاری هایی وجود داره که در خرید ارز های دیجیتال باید به اون توجه کنیم.

ما در این مقاله قصد داریم ارز های دیجیتال در حال رشد یا ارز های مستعد رشد رو شناسایی کنیم و منابعی که میتونن بهمون کمک کنن این ارز ها رو قبل از پامپ کردن، شناسایی و خرید کنیم رو معرفی کنیم.

دلایل سرمایه گذاری در ارز های دیجیتال

در حال حاضر بیش از 20000 ارز دیجیتال در جهان وجود داره و روز به روز به تعداد این ارز ها افزوده میشه که بازار بسیار بزرگی برای سرمایه گذاران محسوب میشه. البته بازار ارز های دیجیتال هنوز نتونسته جای خودشو در کنار بازار های سنتی مانند بورس و فارکس تثبیت کنه و طیف گسترده ای از مردم رو علاقه مند به این بازار کنه.

بازار ارز های دیجیتال به علت مارکت کپ پایینش، نوسانات زیادی داره که این مورد در بازار های سنتی بسیار نادر هستش. البته این مورد مزایایی هم برای سرمایه گذاران خودش به همراه داره. اصلی ترین دلایل انگیزه سرمایه گذاران برای ورود به ارز های دیجتال میتونیم به:

• بازدهی و سود آوری بالا نسبت به بازار های سنتی مانند طلا، بورس، نزدک و . (البته این رخداد ناشی از بی ثبات بودن بازار و حجم بازاری کم هست که فرد سرمایه گذار در مدت زمان کوتاهی، سود یا ضرر زیادی رو ممکنه متحمل شه).

• امکان معامله در 7 روز هفته و به صورت شبانه روزی

• نقدینگی بالا و تقاضای زیاد

• امنیت بسیار بالای ارز های دیجیتال به دلیل استفاده از فناوری بلاک چین

این ها موارد اندکی هستن که افراد رو ملزم میکنه در ارز های دیجیتال سرمایه گذاری کنن؛ نکته ای که باید مد نظر داشته باشین اینه که اگه با دانش و آگاهی وارد این حوزه شین موفقیت در این بازار حتمی هست؛ فقط کافیه که دانشون رو بالا ببرین و به نکاتی که در ادامه میپردازیم توجه کنین.

از کجا بفهمیم یک ارز در حال رشد است؟

اگه در سال 2010 شما بیت کوین خریده بودین و اونو تا به امروز نگهداری میکردین، احتمالا اسم شما رو در کنار میلیاردر های جهان ثبت میکردن. در آن زمان مانند امروز منابع زیادی برای بررسی شرایط ارز های دیجیتال نبود و افراد بدون آگاهی و بررسی تمام جوانب ارز، روی پروژه سرمایه گذاری میکردن و به نحوی قمار انجام میدادن. با پیشرفت تکنولوژی و فراگیر شدن اینترنت و شبکه های مجازی، سرمایه گذاران با دیدن رشد قیمتی بیت کوین در مدت کوتاه، به دنبال ارز های دیجیتال بعدی مانند بیت کوین که رشد قیمتی رو تجربه میکنه، بودن. اما اصلی ترین سوالی که پیش روی اوناست اینه که از کجا بفهمیم یه ارز دیجیتال کی و چه زمانی رشد میکنه. در ادامه میخوایم به 5 فاکتور مهم و اساسی که میتونه کمک کنه تا شما ارز های دیجیتال در حال رشد رو پیدا کنین و با خرید اون بتونین سود قابل توجهی رو به دست بیارین. همچنین توصیه می کنیم مقاله 7 نکته مهم قبل از خرید ارزهای دیجیتال رو هم مطالعه کنید تا اطلاعات بیشتری در این زمینه بدست بیارین.

1. قیمت ارز

یکی از عناصری که میتونیم تشخیص بدیم یه ارز دیجیتال رشد میکنه یا نه، قیمت اون هست. برای افرادی که سرمایه زیادی در ارز های دیجیتال ندارن، ارز های ارزان قیمت و با پایه اساس میتونه بهترین سود رو برای اونا به ارمغال بیاره.

2. میزان در گردش

ارز های دیجیتال در زمان ساخت، میزان در گردشی برای خودشون تعیین میکنن که کوین ها بیشتر از اون میزان بالا تر نره. برای مثال بیت کوین فقط 21 میلیون واحد از اون وجود داره که 19 میلیون اون استخراج شده و فقط دو میلیون باقی مونده، بعد از استخراج تمام سکه های موجود بیت کوین، هیچ بلاکی برای تولید و استخراج وجود نداره که سکه های بیشتری تولید کنه؛ در نتیجه قیمت به شدت بالا میره و کمتر کسی حاضر میشه بیت کوین های خودشو بفروشه. پس هر چقدر یک ارز یا توکن از تعداد سکه های محدودی برخوردار باشه میتونیم بگیم که اون ارز در آینده به دلیل توکن عرضه و تقاضا در بازار ارز سوزی و کمتر شدن میزان در گردش، رشد قیمتی رو تجربه خواهد کرد.

3. حجم معاملات

ارز های دیجیتال با افزایش حجم معاملات اونا در 24 ساعت گذشته، میتونه این زنگ خطر رو به سرمایه گذاران بده که احتمالا در آینده افزایش قیمتی رو به همراه داره؛ البته معیار قرار دادن این فاکتور هیچ تضمیمی نداره و ممکنه که هیچ افزایش قیمتی رو تجربه نکنه اما یه راه مفید برای مشاهده ارز هایی هست که در حال حاضر بیشترین علاقه در بین سرمایه گذاران داره.

4. تحرکات نهنگ ها

وقتی یه ارز دیجیتالی میخواد در آینده رشدی از خودش نشون بده معمولا قبل از افزایش قیمت اون ارز، نهنگ های بازار از قبل به صورت پله ای ارز خریداری کردن. با خبر شدن از تحرکات نهنگ ها یکی از فاکتور های اصلی اطلاع از رشد ارز ها در آینده هست و ما با دنبال کردن آدرس هایی که برای مثال بیشترین مقدار بیت کوین، اتریوم و بایننس کوین دارند، میتونیم ارز های دیجیتال این افراد که خرید یا فروش انجام دادن رو بفهمیم و با توجه به اونا با بررسی فاندامنتال و تکنیکال اون ارز، اقدام به خرید کنیم.

5. عرضه و تقاضا

وقتی یه محصول یا کالایی کمیاب میشه و مردم دوس ندارن اقدام به فروشش کنن، به این معنی هست که اون کالا در بازار کمتر پیدا میشه و در نتیجه قیمتش افزایش پیدا میکنه. این موضوع دقیقا بیان گر واژه عرضه و تقاضا هستش. وقتی عرضه در بازار کم شه و تقاضا برای اون کالا زیاد باشه قیمت به صورت تصاعدی بالا میره؛ برای مثال اگر خشکسالی بوجود بیاد و تقاضا تغییر نکنه قیمت غلات و محصولات افزایش پیدا میکنه. در بازار ارز های دیجیتال هم به این صورت هست که وقتی عرضه یه ارزی کم شه و تقاضا و علاقه مند اون ارز زیاد باشه، نا خودآگاه قیمت ارز مد نظر بالامیره. به عنوان نمونه دلیل اینکه بیت کوین در این 11 سال در بازه زمانی بلند مدت همیشه صعودی بوده اینه که در بیت کوین پدیده ای به نام هاوینگ وجود داره که در هر 4 سال یک بار میزان استخراج اون توسط ماینر ها نصف میشه یعنی استخراج اون سخت تر میشه و زمان و انرژی زیادی مصرف میشه؛ به واسطه همین بحث عرضه و تقاضا، قیمت بیت کوین در بلند مدت همیشه صعودی میشه.

دلایل رشد ناگهانی برخی از ارز های دیجیتال

در سال 2021 رمز ارز های زیادی از جمله شیبا، دوج کوین، سولانا و امثال اون رشد های ناگهانی رو تجربه کردن. اما دلیل این رشد ها چی بود و چه اتفاقی قبل از پامپ شدن یک ارز اتفاق می افته و سرمایه گذاران رو ترغیب به خرید ارو ارز میکنن؟ در ادامه به چرایی این موضوع میپردازیم. همچنین شما می تونین مقاله ای در این رابطه با عنوان شکار ارز های دیجیتال قبل از پامپ شدن رو هم مطالعه کنین.

1. فعالیت رسانه ها و شبکه های اجتماعی

شبکه های اجتماعی یکی از فاکتور های مهم ترند شدن یه ارز و رشد قیمتی اون هستش. وقتی افراد شروع میکنن در شبکه های اجتماعی یا چت روم ها با همدیگه در مورد یه ارز صحبت میکنن، بیشتر افراد تحت تاثیر حرف های دیگران قرار میگیرن و در خرید یک ارز دیجیتال احساسی رفتار میکنن؛ در این صورت ارز دیجیتال مد نظر توسط افرادی که تجربه ای در این بازار ندارن و بدون آگاهی خرید کردن، به صورت تصاعدی افزایش پیدا میکنه اما این روند صعودی طولی نمیکشه و بعد از کم رنگ شدن این اخبار، قیمت کاهش پیدا میکنه.

2. رقبای رمز ارز

ارز های دیجیتال با توجه به طیف گستردشون، رقیب هایی هم برای خود دارن که سعی میکنن در عملکردشون نسبت به سایر رقبا بهتر ظاهر شن؛ برای مثال سولانا که به قاتل اتریوم معروفه در سال 2021 رشد ناگهانی و زیادی رو تجربه کرد که در و معتقده که روزی از حجم بازاری اتریوم نیز پیشی میگیره.

3. حمایت سلبریتی ها

به دلیل وضع نشدن قوانین برای ارز های دیجیتال از سوی دولت ها، افراد مشهور دوس دارن با توییت های خودشون ارز های دیجیتال مختلف رو تحت تاثیر قرار بدن و مردم با توجه به توییت این افراد اقدام به خرید کنن. برای نمونه ارز دیجیتال دوج کوین، در سال 2021 توسط ایلان ماسک مورد حمایت قرار گرفت و این ارز تونست رشد ناگهانی در بازه کوتاه مدتی داشته باشه و بتونه خودش رو در 10 ارز برتر مارکت جا بده.

4. لیست شدن در صرافی ها

آخرین مورد و احتمالا جذاب ترین مورد برای هر فردی، چه سرمایه گذار و چه افراد تیم پروژه، لیست شدن اون در صرافی های بزرگ خارجی هست. ارز های دیجیتال معمولا بعد از ارتقا و بهبود بخشی پروژشون، سعی میکنن در پلتفرم های معاملاتی مختلفی از جمله بایننس، کوین بیس و کراکن لیست شن؛ دلیل این کار اینه که بیشتر افراد در دنیا از این سه صرافی نام برده در خرید و فروش هاشون استفاده میکنن. البته در بین صرافی ها، صرافی بایننس بیشترین طرفدار و حجم معاملات در 24 ساعت رو داره و لیست شدن ارز دیجیتالی در این صرافی چه در موقع انتشار خبر و چه با باز شدن امکان خرید و فروش در اون صرافی، رشد ناگهانی رو به همراه داره. در برای مثال رمز ارز شیبا بعد از لیست شدن در صرافی بایننس در کمتر از یک هفته تونست 500% رشد قیمتی رو تجربه کنه که این عدد در این بازه کوتاه اصلا کم نیست. البته این مورد رو باید مد نظرتون قرار بدین که لیست شدن ارزی در بایننس، الزاما باعث رشد قیمتی اون نمیشه امکان نزول قیمت در اون زمان وجود داره که باید در هنگام خرید این چنین ارزهایی به موارد دیگه ای هم توجه داشته باشین.

بهترین وب سایت های بررسی قیمت ارزهای دیجیتال

همچنین شما میتونین با سایت هایی که در ادامه معرفی میکنیم زود تر از بقیه از لیست شدن ارز های دیجیتال در صرافی های برتر دنیا مطلع شوین:

• Coinmarketal

این سایت یک منبع خوب برای کسانی هست که میخوان از تاریخ دقیق لیست شدن رمز ارز ها در صرافی های مختلف با خبر شن. اما ویژگی جالبی که این سایت داره اینه که میتونین یک بازه زمانی انتخاب کنین و بگین که برای مثال از تاریخ 10 آوریل تا 25 آوریل چه رمز ارز هایی در صرافی بایننس لیست میشه و شما با توجه به اون اطلاعات از صرافی های دیگه ارز مد نظر رو خریداری کنین.

• سایت کوین رنکینگ (Coinranking)

سایت Coinranking ابزاری برای داده های کلی بازار کریپتوکارنسی ها هست که امکان مشاهده ارز های فیات و رمز ارز ها و همچنین مقایسه اونا در این سایت وجود داره. شاید این سوال براتون پیش بیاد که این سایت چه تفاوتی با سایت CoinMarketCap داره؟

در جواب این سوال باید بگیم که این سایت در بخش All Coins امکان مشاهده ارز هایی که به تازگی ساخته شدن رو برای کاربرانش فراهم کرده.

• Binance Ammoucement

این پلتفرم متعلق به صرافی بایینس هست که اخبار مختلف لیست شدن ارز ها، ارائه توکن های مختلف در هنگام لانچ پد پروژه و فهرست کردن ارز ها در بخش های مختلف رو اطلاع رسانی میکنه که میتونه این کمکو به ما بکنه قبل از رشد یک رمز ارز، باخبر شیم و اقدامات لازم رو انجام بدیم.

امیدواریم این رو فهمیده باشین که از کجا بفهمیم یک ارز در حال رشد است؟ مطلع شدن از رشد احتمالی یه ارز در آینده و خرید اون در قیمت مناسب، فرصت مناسبی رو برای ما ایجاد میکنه که مقدار داراییمون رو افزایش بدیم و از فرصت های سرمایه گذاری جا نمونیم. البته پیدا کردن این رمز ارز ها کار راحتی نیست و باید یکسری نکات رو رعایت کنیم تا در بهترین زمان به رمز ارز مد نظر ورود کنیم.

ما در این مقاله سعی کردیم روش های اطلاع از ارزهای دیجیتال در حال رشد رو بیان کنیم و منابعی که در اینترنت به ما کمک میکنن قبل از پامپ شدن، اونا رو شناسایی کنیم رو معرفی کنیم.

قانون عرضه و تقاضا (Law of Supply and Demand)

قانون عرضه و تقاضا (Law of Supply and Demand)، تئوری است که اثر متقابل بین تامین منابع و تقاضا برای آن منابع را توضیح می‌دهد. این تئوری اثر در دسترس بودن یک محصول خاص و خواسته (تقاضا) برای آن محصول را روی قیمت آن محصول مشخص می‌کند.

به طور کلی، عرضه کم و تقاضای زیاد، باعث افزایش قیمت می‌شود و بالعکس هرچقدر عرضه بیشتر باشد و تقاضا کمتر، قیمت تمایل به کاهش دارد.

عرضه و تقاضا

قانون عرضه و تقاضا، یکی از قوانین ابتدایی اقتصادی است که تقریبا همه اصول اقتصادی را به طریقی به هم پیوند داده است. در عمل، عرضه و تقاضا تا زمانی که در بازار یک قیمت تعادلی یافت شود به واکنش می‌دهند. با این حال، چندین فاکتور می‌تواند روی عرضه و تقاضا تاثیر بگذارد و باعث شود آنها به روش‌های مختلفی کاهش یا افزایش یابند.

چگونه عرضه و تقاضا باعث ایجاد یک قیمت تعادلی می‌شوند؟

قیمت تعادلی قیمتی است که در آن، تولیدکننده می‌تواند همه محصولاتی که قصد فروش دارد را بفروشد و خریدار می‌تواند همه محصولاتی که می‌خواهد را بخرد.

برای درک چگونگی کارکرد عرضه و تقاضا برای موازنه قیمت، تصور کنید یک کسب و کار، محصولی جدید را ارائه کرده است.

قیمت بالاتری برای محصول در نظر گرفته می‌شود ولی خریداران کمی آنرا خریداری می‌کنند. آن کسب و کار پیش‌بینی کرده که تعداد بیشتری از محصول را خواهد فروخت ولی به دلیل کمبود علاقه خریداران، انبارهایش پر از محصول شده است.

به خاطر وجود عرضه زیاد، آن کسب و کار قیمت محصول را پایین می‌آورد. تقاضا بالا می‌رود ولی با کاهش تدریجی عرضه، کسب‌وکار قیمت را افزایش می‌دهد تا زمانی که یک قیمت خوب و تعادلی برای تنظیم میزان عرضه محصول و تقاضای مشتری بیابد.

عوامل تاثیرگذار بر عرضه

مثال فوق، فقط عرضه توسط یک کسب و کار را در نظر گرفته است. در دنیای واقعی، عرضه توسط فاکتورهای بسیار زیادی تعیین می‌شود. عواملی مانند ظرفیت تولید، هزینه تولید مانند حقوق نیروی کار، مواد اولیه و تعداد رقبا، به طور مستقیم روی میزان تولید و عرضه آن کسب و کار تاثیر می‌گذارند.

عوامل فرعی مانند در دسترس بودن مواد اولیه، آب و هوا و قابل اتکا بودن زنجیره عرضه نیز می‌توانند روی عرضه یک محصول تاثیر بگذارند.

عوامل تاثیرگذار بر تقاضا

برای تقاضای یک محصول، عواملی مانند کیفیت و هزینه یک محصول و… تاثیرگذار است. تعداد محصولات جایگزین‌ در دسترس، میزان تبلیغات و تغییرات در قیمت محصولات مکمل نیز روی میزان تقاضا تاثیر می‌گذارد.

به طور مثال، اگر قیمت کنسول‌های بازی‌های رایانه‌ای افت کند، ممکن است تقاضا برای خرید بازی آن کنسول افزایش یابد، زیرا افراد بیشتری کنسول بازی را خریداری کرده و این موضوع باعث افزایش تقاضا برای خرید بازی می‌شود.

آیا عرضه و تقاضا فقط روی قیمت تاثیر می‌گذارند؟

قانون عرضه و تقاضا فقط روی قیمت تاثیر نمی‌گذارد و می‌تواند برای توضیح سایر فعالیت‌های اقتصادی نیز استفاده شود. برای مثال، بیکاری بالاست و تعداد زیادی نیروی کار وجود دارد، در نتیجه، کسب و کار تمایل به کاهش حقوق دارند.

بالعکس، وقتی نرخ بیکاری پایین است، نیروی کار نیز کم است و در نتیجه برای جلب نیروی کار، کارفرمایان تمایل به افزایش حقوق‌ها دارند.

به همین ترتیب، در دنیای سرمایه‌گذاری در بورس، عرضه و تقاضا می‌تواند تعیین کننده قیمت یک سهام در بازار باشد.

این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژه‌های اقتصادی و مالی را ببینید .

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

عرضه و تقاضا در بازار ارز به تعادل رسید

رئیس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه در زمینه عرضه و تقاضای ارز تعادل خوبی در بازار ایجاد شده است تاکید کرد: در بسیاری از روزها در سامانه نیما شاهد فزونی عرضه بر تقاضا هستیم.

علی صالح آبادی در پنجمین جلسه هم اندیشی با اقتصادانان با محوریت «سیاستگذاری بهینه ارزی و ارتباط میان متغییرهای پولی و ارزی» که در بانک مرکزی برگزار شد گفت: مدیریت بازار ارز را همواره با جدیت و با مکانیزم ها مختلف در دستور کار قرار داده‌ایم.

رئیس‌کل بانک مرکزی تاکید کرد: با نظرات اقتصادانان حاضر در جلسه مبنی بر اینکه بانک مرکزی باید حضور موثری در بازار ارز داشته باشد موافق هستم و این بانک با روش‌های مختلف می‌تواند تعادل و ثبات در بازار ایجاد کند که این موضوع هم‌اکنون محقق شده است.

وی با اشاره به اینکه اقدامات متعددی در دستور کار بوده و هم‌اکنون نیز برنامه‌هایی برای مدیریت بازار ارز در دست اقدام است افزود: در مدیریت بازار ارز بخشی در زمینه هماهنگی بانک مرکزی با وزارت صنعت، معدن و تجارت در خصوص ثبت سفارش ها در حال انجام است و در بخش دیگر، بحث مدیریت عرضه ارز مورد تاکید قرار گرفته تا صادرکنندگان ارز حاصل از صادرات خود را به کشور باز گردانند و به چرخه تجاری وارد نمایند. در این زمینه نیز کمیته اقدام ارزی تصمیماتی به فراخور شرایط اتخاذ می‌کند. نتیجه این تصمیمات به ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا در بازار ختم می‌شود.

رئیس شورای پول و اعتبار در ادامه تصریح کرد: در حوزه حواله ارزی که متولی آن سامانه نیماست هم اکنون به طور نسبی تعادل خوبی در زمینه عرضه و تقاضا داریم.

وی افزود: برخی روزها شاهدیم که ارز به اندازه کافی وجود دارد لیکن خریدار و تقاضایی برای ان نیست و در واقع می‌توان گفت در بسیاری از روزها مازاد عرضه ارز بر تقاضا وجود دارد.

رئیس‌کل بانک مرکزی در ادامه تاکید کرد: در زمینه حواله و اسکناس مشکل خاصی وجود ندارد ضمن آنکه باید تاکید کرد وضعیت اسکناس ارز بانک مرکزی همانطور که پیش از این نیز اعلام کرده‌ام بسیار خوب است و خوشبختانه صادرکنندگان به ویژه بخش غیرنفتی در زمینه قیمت توافقی فروش ارز گام های موثری برداشته‌اند.

رئیس‌کل بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع مدیریت انتظارات تورمی پرداخت و گفت: بانک مرکزی با جدیت موضوع مدیریت انتظارت تورمی را پیگیری می کند و این موضوع نیز در دولت در دستور کار است.

صالح‌آبادی در خصوص برخورد قاطع بانک مرکزی با اخلاگران و سفته بازان ارزی در بازار هم گفت: در مدت اخیر با تلاش و همکاری شبانه روزی با دستگاه‌ها و سازمان‌های نظارتی و انتظامی ذیربط، با برخی کانال‌های فضای مجازی که با موج سواری بر برخی اخبار و انتظارات کاذب تورمی اقدام به قیمت سازی صوری و شرط بندی بر روی قیمت ارز می کردند برخورد شد.

رئیس‌کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه مبارزه جدی با قاچاق کالا و ارز نیز در دولت سیزدهم با جدیت دنبال می شود گفت: عرضه ارز غیررسمی که نوعی قاچاق محسوب می‌شود موجب قیمت‌گذاری های کاذب در بازار می‌شد که با این مورد هم برخورد صورت گرفته است.

گفتنی است در این جلسه که بیش از سه ساعت به طول انجامید اقتصاددانان از طیف های فکری مختلف اقتصادی به بیان دیدگاه‌ها، نظرات و پیشنهادات خود در زمینه «عملکرد شبکه بانکی در زمینه نقدینگی و حمایت از تولید»، «نوسانات ارزی و راه‌کارهای برون رفت آن»، «مدیریت انتظارات تورمی» و «سیاستگذاری بهینه ارزی و پولی» پرداختند.

عرضه و تقاضا چیست و چه رابطه‌ای با هم دارد؟

عرضه و تقاضا شاید یکی از اساسی‌ترین مفاهیم اقتصاد و رکن مهم اقتصاد بازار محسوب می‌شود. تقاضا به مقدار محصول یا خدمتی اطلاق می‌شود که برای خریداران مطلوب باشد. مقدار تقاضا، مقداری از محصول یا خدمت است که مردم مایل به عرضه و تقاضا در بازار ارز خریدن آن با قیمتی مشخص هستند؛ رابطه‌ی میان قیمت و مقدار تقاضا به رابطه‌ی تقاضا معروف است. عرضه نشان‌دهنده‌ی مقدار آورده‌ی بازار است. مقدار عرضه به مقدار محصول یا خدمتی گفته می‌شود که تولیدکننده مایل به تأمین آن با قیمت مشخص است. ارتباط میان قیمت و مقدار محصول یا خدمت عرضه‌شده به بازار را رابطه‌ی عرضه می‌گویند؛ بنابراین، قیمت بازتابی از عرضه و تقاضاست.

رابطه‌ی بین عرضه و تقاضا ریشه در نیروهای پشت پرده‌ی تخصیص منابع دارد. در تئوری‌های اقتصاد بازار، تئوری عرضه و تقاضا بر تخصیص منابع به کاراترین شکل ممکن تأکید دارد. اما چگونه؟ برای پاسخ به این سؤال نگاهی به قانون عرضه و تقاضا می‌اندازیم.

قانون تقاضا

قانون تقاضا بیان می‌کند در صورت برابر بودن سایر عوامل، هر چه قیمت یک کالا بالاتر باشد، افراد کمتری متقاضی آن کالا خواهند بود. مقداری از کالا که خریداران با قیمتی بالاتر می‌خرند کمتر است، زیرا با بالا رفتن قیمت یک کالا، هزینه‌ی فرصت خرید آن کالا نیز بالا می‌رود. در نتیجه، مردم به‌طور طبیعی از خرید محصول چشم‌پوشی می‌کنند. نمودار زیر نشان می‌دهد که شیب منحنی به سمت پایین حرکت می‌کند.

هر نقطه روی منحنیِ تقاضا نشان‌دهنده‌ی ارتباط مستقیمِ مقدار تقاضا (Q) و قیمت (P) است؛ بنابراین در نقطه‌ی A، مقدار تقاضا Q1 و قیمت آن P1 خواهد بود و به همین ترتیب برای سایر نقاط روی منحنی. منحنی رابطه‌ی تقاضا ارتباط معکوس میان قیمت و مقدار تقاضا را نشان می‌دهد. هر چه قیمت یک کالا بالاتر باشد، مقدار تقاضای آن پایین می‌آید (نقطه‌ی A) و هرچه قیمت پایین‌تر باشد، مقدار تقاضای کالا بیشتر می‌شود (نقطه‌ی C).

قانون عرضه

همانند قانون تقاضا، قانون عرضه نشان‌دهنده‌ی مقادیری است که با قیمتی مشخص به فروش می‌رسد، اما بر خلاف قانون تقاضا، رابطه‌ی عرضه یک شیب رو به بالا را به نمایش می‌گذارد، یعنی هر چه قیمت بالاتر برود، مقدار عرضه بیشتر می‌شود. تولیدکنندگان در قیمت‌های بالاتر عرضه را بیشتر می‌کنند، زیرا فروش تعداد زیاد محصول در قیمتی بالاتر درآمد آنها را بیشتر می‌کند.

هر نقطه روی منحنی منعکس‌کننده‌ی ارتباط میان مقدار عرضه (Q) و قیمت (P) است. در نقطه‌ی B، مقدار عرضه Q2 و قیمت P2 است و به همین ترتیب برای سایر نقاط روی منحنی.

زمان و عرضه

بر خلاف رابطه‌ی تقاضا، رابطه‌ی عرضه عنصری از زمان به حساب می‌آید. زمان در عرضه اهمیت دارد، زیرا تأمین‌کنندگان باید به سرعت به تغییر در عرضه یا قیمت واکنش نشان بدهند اما نه همیشه؛ بنابراین فهم این موضوع مهم است که آیا یک تغییر قیمتی در نتیجه‌ی تغییر در تقاضا، موقتی است یا دائم.

فرض کنیم به دلیل شدت باران در فصل بهار، بازار شاهد افزایش تقاضا و قیمت برای محصول چتر است. تأمین‌کنندگان ممکن است خیلی ساده با شدت دادن به سرعت و زمان استفاده از تجهیزات خود، پاسخگوی تقاضا باشند، اما اگر این باران‌های مداوم در نتیجه‌ی تغییرات آب و هوا باشد، مردم برای کل سال به چتر نیاز خواهند داشت، در نتیجه انتظار می‌رود تغییر در تقاضا و قیمت طولانی‌مدت باشد؛ در نتیجه تأمین‌کنندگان، تجهیزات و زیرساخت‌های تولیدی خود را به منظور برآوردن این تقاضای طولانی‌مدت تغییر خواهند داد.

رابطه‌ی عرضه و تقاضا

حال که با قوانین عرضه و تقاضا آشنا شدیم، با یک مثال تأثیر عرضه و تقاضا را بر قیمت مورد بررسی قرار می‌دهیم.

فرض کنید که یک آلبوم موسیقی با قیمت ۲۰ هزار تومان عرضه شده است. از آنجا که در تحلیل‌های پیشینِ شرکتِ تهیه‌کننده‌ی آلبوم مشخص شده بود که مشتریان آلبوم را با قیمتی بالاتر از ۲۰ هزار تومان خرید نمی‌کنند، تنها ۱۰ سی‌دی آلبوم عرضه شد، چرا که هزینه‌ی فرصت آن برای تهیه‌کننده در تولید بیشتر بسیار بالاست. با این حال، اگر این ۱۰ سی‌دی آلبوم مورد تقاضای ۲۰ نفر باشد، قیمت متعاقبا بالا خواهد رفت، زیرا بر اساس رابطه‌ی تقاضا، با افزایش تقاضا، قیمت نیز بالا می‌رود. در پی آن، با توجه به رابطه‌ی عرضه افزایش قیمت باعث خواهد شد تا سی‌دی بیشتر عرضه شود، چرا که هر چه قیمت بالاتر باشد، مقدار عرضه بیشتر خواهد شد.

در مقابل، اگر ۳۰ سی‌دی تولید شود و تقاضا هنوز همان ۲۰ باشد، قیمت بالا نخواهد رفت، زیرا عرضه بیش از تقاضاست. در حقیقت، بعد از اینکه نیاز ۲۰ مصرف‌کننده با خرید سی‌دی‌ها رفع شود، در نتیجه ممکن است تهیه‌کنندگان برای فروش آنها اقدام به پایین آوردن قیمت کنند. قیمت پایین‌تر باعث می‌شود افرادی که به نظر آنها هزینه‌ی فرصت خرید سی‌دی با قیمت ۲۰ هزار تومان بسیار بالا بوده است، نظرشان به خرید سی‌دی‌ها جلب شود.

تعادل

وقتی عرضه و تقاضا برابر باشند (یعنی زمانی که تابع عرضه و تابع تقاضا یکدیگر را قطع می‌کنند) به نقطه‌ی برخورد دو منحنی در اقتصاد تعادل می‌گویند. در این نقطه، تخصیص کالاها در کارامدترین حالت خود قرار دارد، زیرا مقدار کالاهای عرضه‌شده دقیقا برابر با مقدار کالای مورد تقاضاست؛ بنابراین، همه در این شرایط اقتصادی خشنود هستند. در یک قیمت مشخص، عرضه‌کنندگان همه‌ی کالاهای تولیدشده را به فروش می‌رسانند و مصرف‌کنندگان همه‌ی کالای مورد تقاضای خود را به دست می‌آورند.

همان‌طور که در نمودار می‌بینید، تعادل در نقطه‌ی تقاطع منحنی‌های عرضه و تقاضا رخ می‌دهد که نشان می‌دهد در این نقطه هیچ نوع کمبودی در تخصیص وجود ندارد. در نقطه‌ی تعادل، قیمت کالاها P* و مقدار آن Q* خواهد بود. این اعداد به قیمت و مقدار تعادلی معروف هستند. این تعادل تنها در تئوری قابل حصول است؛ بنابراین در دنیای واقعی قیمت‌های کالاها و خدمات بسته به نوسانات عرضه و تقاضا دائما در حال تغییر هستند.

عدم تعادل

عدم تعادل زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت یا مقدار برابر با P* یا Q* نباشد.

۱. مازاد عرضه

اگر قیمتی بالاتر از قیمت تعادلی تعیین شود، مازاد عرضه در اقتصاد رخ می‌دهد و بازار با ناکارامدی تخصیصی مواجه خواهد شد.

در قیمت P1، مقدار کالاهایی که تولیدکنندگان در صدد عرضه‌ی آن هستند با Q2 نشان داده شده است. در قیمت P1، مقداری که مصرف‌کنندگان می‌خواهند مصرف کنند Q1 است، مقداری که بسیار کمتر از Q2 است. از آنجا که Q2 بیشتر از Q1 است، مقدار بسیار زیادی تولید و مقدار بسیار کمی مصرف می‌شود. عرضه‌کنندگان در تلاش هستند تا محصول بیشتری تولید کنند با این هدف که با فروش محصولات سود بیشتری کسب نمایند، اما در نظر مصرف‌کنندگان، محصول جذابیت کمتری دارد و در نتیجه کمتر می‌خرند، زیرا قیمت آن بسیار بالاست.

۲. مازاد تقاضا

مازاد تقاضا زمانی به وجود می‌آید که قیمتی کمتر از قیمت تعادلی تعیین شود. از آنجا که قیمت بسیار پایین است، مصرف‌کنندگان بسیار زیادی خواهان آن محصول هستند، در حالی که تولیدکنندگان به اندازه‌ی کافی تولید نکرده‌اند.

در این وضعیت، در قیمت P1، مقدار کالاهای مورد تقاضا توسط مصرف‌کنندگان در این قیمت Q2 است. در مقابل، مقدار کالایی که تولیدکنندگان با این قیمت مایل به تولید هستند Q1 است؛ بنابراین، بازار برای برآوردن تقاضای مصرف‌کنندگان با کمبود کالا مواجه خواهد شد. همچنان که مصرف‌کنندگان باید با سایرین برای خرید محصولات با قیمتی مناسب رقابت کنند، این تقاضا قیمت را بالا می‌کشد و باعث می‌شود عرضه‌کنندگان بخواهند محصول بیشتری عرضه و قیمت را به نقطه‌ی تعادل نزدیک‌تر کنند.

انتقال و حرکت

در اقتصاد، حرکت و انتقال در ارتباط با منحنی‌های عرضه و تقاضا نشان‌گر پدیده‌های بازاری بسیار متفاوتی هستند:

۱. حرکت

حرکت به معنای تغییر در طول منحنی است. در منحنی تقاضا، حرکت نشان‌دهنده‌ی تغییر در قیمت و تعداد مورد تقاضا از یک نقطه به نقطه‌ی دیگر منحنی است. این حرکت دلالت بر این دارد که رابطه‌ی تقاضا پایدار خواهد ماند؛ بنابراین، حرکت در طول منحنیِ تقاضا زمانی اتفاق خواهد افتاد که قیمت کالا تغییر کند و مقدار تقاضا نیز بر طبق رابطه‌ی تقاضای اصلی دچار تغییر شود. به عبارت دیگر، حرکت زمانی رخ می‌دهد که تغییر در مقدار تقاضا تنها به علت تغییر در قیمت اتفاق بیفتد و بالعکس.

همانند حرکت در طول منحنی تقاضا، حرکت در طول منحنی عرضه به این معناست که رابطه‌ی عرضه پایدار می‌‌ماند؛ بنابراین، حرکت در طول منحنی عرضه زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت کالا و مقدار عرضه نیز بر اساس رابطه‌ی اصلی عرضه تغییر کند. به عبارت دیگر، حرکت زمانی اتفاق می‌افتد که تغییر در مقدار عرضه تنها به علت تغییر در قیمت رخ دهد و بالعکس.

۲. انتقال

انتقال در منحنی عرضه یا تقاضا زمانی رخ می‌دهد که مقدار تقاضا یا عرضه‌ی یک کالا تغییر کند، هر چند قیمت دستخوش تغییر نشود. برای نمونه، اگر قیمت یک بطری آب معدنی ۵۰۰ تومان باشد و مقدار تقاضای آن از Q1 به Q2 تغییر کند، آنگاه در تقاضای آب معدنی انتقال رخ می‌دهد. انتقال در منحنی عرضه اشاره دارد که رابطه‌ی اصلی تقاضا تغییر کرده است، یعنی مقدار تقاضا تحت تأثیر عاملی غیر از قیمت است. برای مثال مطرح‌شده، انتقال در رابطه‌ی تقاضا در صورتی رخ می‌دهد که آب معدنی تنها نوشیدنی موجود برای مصرف باشد.

در مقابل، اگر قیمت یک بطری آب معدنی ۵۰۰ تومان باشد و مقدار عرضه‌ی آن از مقدار Q1 به مقدار Q2 کاهش یابد، آنگاه یک انتقال در عرضه‌ی آب معدنی رخ خواهد داد. همانند انتقال در منحنی تقاضا، انتقال در منحنی عرضه به این نکته اشاره دارد که منحنی اصلی عرضه تغییر کرده است، یعنی مقدار عرضه تحت تأثیر عاملی غیر از قیمت قرار دارد. انتقال در منحنی عرضه در صورتی رخ خواهد داد که مثلا بلایای طبیعی باعث کمبود آب معدنی شود؛ در نتیجه تولیدکنندگان آب معدنی مجبور خواهند شد تا آب معدنی کمتری با همان قیمت عرضه کند.