در نظر داشته باشید که شاخص، بخصوص شاخص کلی به عنوان شاخص اصلی بورس، وضعیت کلی بورس را نشان میدهد و مثبت یا منفی بودن آن به معنای مثبت یا منفی بودن کل بورس نیست.
شاخص بازار (Index)
حتماً شما هم تاکنون، بارها و بارها، شنیدهاید که مثلاً شاخص بورس امروز با 150 واحد رشد، به عدد 70 هزار واحد رسید. همچنین گاهی اوقات رسانهها از کاهش شاخص بورس خبر میدهند. اما تا به حال به این موضوع فکر کردهاید که شاخص چیست و چرا افزایش یا کاهش آن اهمیت دارد؟
اساس نوسانات شاخص چه مفهومی دارد؟ در این مطلب از بورسینس قصد داریم درباره شاخصهای بورس و اینکه Index چیست، صحبت کنیم.
شاخص چیست؟
شاخص در بورس برای بررسی و ارزیابی عملکرد گروهی از داراییها است. از شاخص معمولاً برای ارزیابی عملکرد سبدهای اوراق بهادار جهت تکرار نقطه خاصی از بازار استفاده میشود.
علاوه بر این، از شاخصها برای اندازه گیری سایر دادههای مالی یا اقتصادی مانند نرخ بهره، تورم یا تولید نیز استفاده میشود. اما اگر بخواهیم به طور خلاصه توضیح دهیم index چیست باید بگوییم که Indexها معمولاً به عنوان معیارهایی عمل میکنند که بر اساس آنها عملکرد بازده یک سبد سرمایه گذاری را میتوان ارزیابی کرد.
استراتژی ایندکسینگ (Indexing) یکی از استراتژیهای محبوب سرمایه گذاران است که در آن تریدر با سرمایه گذاری در شاخصها به صورت غیرمستقیم در بازار فعالیت کرده و در تلاش است تا بازدهی خوبی شاخص صنعت چیست؟ از بازار کسب کند.
از شاخصها همچنین به عنوان معیاری برای اندازه گیری عملکرد صندوقهای سرمایه گذاری مشترک و صندوقهای سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) استفاده میشود. به عنوان نمونه بسیاری از صندوقهای سرمایه گذاری مشترک بازده خود را شاخص S&P 500 مقایسه میکنند تا به سرمایه گذاران نشان دهند که مدیران چه مقدار کمتر یا بیشتر از یک صندوق شاخص، درآمد دارند.
معنی شاخص در سرمایه گذاری چیست؟
شاخص معیاری آماری است که تغییرات در یک دارایی یا بازار بورس را نشان میدهد. در خصوص بازارهای مالی شاخص، یک سبد فرضی از کلیه سهامی است که در آن بازار خرید و فروش میشود و میانگین تغییرات قیمت همه سهام را نشان میدهد.
روش اندازهگیری هر شاخص، منحصر به همان شاخص است و نمیتوان رقم فعلی یک شاخص را با شاخصی دیگر مقایسه کرد؛ بنابراین برای مقایسه دو شاخص مختلف بهتر است درصد تغییرات شاخصها را نسبت بهروز یا ماه قبل باهم مقایسه کرد، نه عدد فعلی آنها را.
از شاخص کل و سایر شاخصهای بورس اوراق بهادار تهران میتوان برای سنجش عملکرد سهام و صندوقهای سرمایهگذاری استفاده کرد. مفهوم شاخص در بورس بسیار متفاوت است، کلمه شاخص (INDEX) در کل به معنای نمودار یا نشاندهنده یا نماینده است.
شاخص کمیتی است که نماینده چند متغیر همگن است و وسیلهای برای اندازهگیری و مقایسه پدیدههایی است که دارای ماهیت و خاصیت مشخصی هستند که بر مبنای آن میتوان تغییرات ایجاد شده در متغیرهای معینی را در طول یک دوره بررسی نمود.
شاخص کل چیست؟
شاخص کل نمایانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است و این شاخص، تغییرات قیمت سهام و سود سالانهای که شرکتها به سرمایه گذاران پرداخت میکنند را محاسبه میکند.
در محاسبه شاخص کل، هرچه شرکتها بزرگتر باشند، تأثیر بیشتری روی شاخص کل خواهند گذاشت.
شاخص قیمت چیست؟
شاخص قیمت، بیانگر روند قیمت سهام همه شرکتهای موجود در بورس اوراق بهادار است. به عنوان نمونه، اگر شاخص قیمت در 1 سال اخیر 35 درصد رشد داشته باشد، یعنی سطح عمومی قیمتها در این یک سال به صورت متوسط 20 درصد رشد کرده است.
در شاخص قیمت تنها قیمت سهام شرکتهای بورسی محاسبه میشوند در حالی که در شاخص کل؛ هم قیمت شاخص صنعت چیست؟ و هم سود پرداختی سالیانه شرکتها محاسبه میشود.
شاخص بازار سهام چیست؟
شاخص بازار سهام، روشی برای اندازهگیری بخشی از بازار سهام است. این شاخص بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار است.
طبق فرمول طراحی شده تغییر قیمت شرکتهای بزرگتر که در عین حال سرمایه بیشتری نیز دارند بر نوسان شاخص تأثیر بیشتری میگذارد. در هر بازار بورس اوراق بهاداری میتوان بنا بر احتیاج و کارایی شاخصهای زیادی را تعریف و محاسبه نمود.
روش محاسبه شاخص کل بورس تهران
برای درک نحوه محاسبه شاخص کل ابتدا لازم است توضیح دهیم که بازدهی سرمایه گذارانی که (در بورس) سرمایه گذاری کرده اند در بورس اوراق بهادار به دو روش محاسبه میشود.
در اولین روش بازدهی حاصل از دریافت سود نقدی در پایان هر سال و در روش دوم تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه گذاری سهامدار محاسبه میشود.
به عنوان نمونه، تصور کنید شخصی سهامی را به ارزش هر سهم 100 تومان در ابتدای یک سال خریداری کرده است. قیمت هر سهم این شرکت در پایان سال 120 تومان شده و شرکتی که سهام آن خریداری شده است نیز در پایان سال 10 تومان به ازای هر سهم سود تقسیم کرده است.
بنابراین این سرمایه گذار تا پایان این سال در مجموع 30 تومان به ازای هر سهم سود کند و در واقع بازدهی این سرمایه گذار در پایان سال 30 درصد بوده، چرا که سرمایه وی از 100 تومان به 130 تومان افزایش یافته است.
به این ترتیب، فرمول محاسبه شاخص کل بورس نیز بر همین اساس است. یعنی شاخص کل، افزایش قیمت کلیه سهامهای منتشر شده در بورس و همچنین تقسیم سود نقدی این شرکتهای سهامی را در نظر گرفته و بر این اساس بازدهی کلیه سهامها و در واقع بازدهی کل بورس را محاسبه میکند. به این امر، شاخص کل بورس یا بازدهی نقدی بورس میگویند.
مفهوم واحد در شاخص چیست؟
شاخص بر اساس یک واحد تعریف میشود. به عنوان نمونه، اگر شاخص کل بورس در ابتدای سال 10 هزار واحد باشد و در پایان سال به 15 هزار واحد افزایش یابد یعنی در کل 5 هزار واحد افزایش داشته است. این به معنای بازده 50% درصدی در شاخص کل بورس است.
شاخص کل قیمت در بورس تهران برای سه گروه محاسبه میشود که عبارتاند از:
- شاخص قیمت کل بازار: در محاسبه شاخص کل قیمت بازار، قیمت سهام تمام شرکتهای معامله شده تأثیر داده میشود.
- شاخص قیمت تالار اصلی: در محاسبه شاخص قیمت تالار اصلی، فقط قیمت سهام شرکتهای معامله شده در تابلو اصلی تأثیر داده میشود.
- شاخص قیمت تالار فرعی: در محاسبه شاخص قیمت تالار فرعی، فقط قیمت سهام شرکتهای معامله شده در تابلوی فرعی تأثیر داده میشود.
در ادامه برخی از شاخصهای دیگر بورس را بررسی خواهیم کرد:
- شاخص صنعت: شاخص صنعت عملکرد شرکتهای صنعتی بورس را نشان میدهد.
- شاخص واسطهگریهای مالی: معنی شاخص عملکرد یعنی این شاخص شرکتهای واسطهگری مالی شامل هلدینگها، سرمایهگذاریها و لیزینگها را نشان میدهد.
- شاخص قیمت و بازده نقدی: شاخص قیمت و بازده نقدی را در سالهای اخیر روزنامه همشهری با نام شاخص بازده بازار سهام به سهامداران شناسانده است. شاخص قیمت و بازده نقدی را میتوان یکی از دقیقترین شاخصهای محاسبه در بورس تهران به حساب آورد چرا که هر دو مؤلفه تقسیم سود در شرکتها و بازده سهام بر اثر افزایش قیمت سهام شرکتها در آن مدنظر قرار گرفته است.
- شاخص عملکرد تالار اصلی: شاخص عملکرد تالار اصلی فقط روند حرکت قیمت سهام شرکتهای درج شده در تابلوی اصلی بورس تهران را طبق ضوابط محاسبه شاخص کل نشان میدهد.
- شاخص کل قیمت سهام: معنی شاخص کل قیمت سهام یعنی این شاخص بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. طبق فرمول طراحی شده قیمت شرکتهای بزرگتر که در عین حال سرمایه بیشتری نیز دارند بر محاسبه شاخص تأثیر بیشتری میگذارد.
- شاخص عملکرد تالار فرعی: این شاخص فقط روند حرکت قیمت سهام شرکتهای درج شده در تابلوی فرعی بورس تهران را طبق ضوابط محاسبه شاخص کل نشان میدهد.
محاسبه شاخصهای مختلف بر اساس فرمولهای قراردادی انجام میگیرد و هر شاخصی بنا بر دادهها و فرمول مورد استفاده میتواند گویای تغییرات خاصی باشد؛ لذا به غیر از شاخص کل قیمت که نشاندهنده تغییرات قیمت کلیه شرکتها است. مابقی شاخصها بنا بر نوع محاسبه و شرکتهایی که در آن قرار میگیرند باید تفسیر شوند.
حال که تا حدودی با نحوه محاسبه شاخصهای مختلف آشنا شدیم لازم است با توجه به اینکه سهام چه شرکتهایی در شاخص مورد نظر تأثیر گذار بودهاند تفسیر لازم را از شاخص مورد نظر داشته باشیم .
سرمایه گذاران باید به دو نکته توجه نمایند:
- افزایش شاخص کل کلاً به معنی سودآوری کلیه سهام موجود در بورس نیست و برعکس کاهش شاخص کل هم به معنی ضرر در کل سهام موجود در بورس نیست.
- یکی از مهمترین مسائل در سرمایهگذاری در بورس تشکیل سبد سهام است. سرمایه گذاران باید از هر صنعتی یک نوع از سهام آن صنعت را در سبد خود داشته باشند.
شاخص هم وزن بورس چیست؟
در محاسبه شاخص هم وزن، بزرگی و کوچکی شرکتها در محاسبه دخالت داده نمیشوند و همه شرکتها به یک میزان در شاخص اثر میگذارند. به طور مثال شرکت بزرگی مانند هلدینگ خلیج فارس با شرکت کوچکی مانند دامداری تلیسه نمونه هم وزن است؛ بنابراین نوسانات قیمتی آنها تأثیر مشابهی روی شاخص هم وزن میگذارد.
از این رو، این عامل باعث میشود در برخی روزهایی که به طور مثال شاخص کل مثبت است ولی اکثر سهام بازار منفی هستند، شاخص هم وزن منفی شود زیرا وضعیت اکثریت سهام بازار است که در شاخص هم وزن منعکس میشود.
مبنای شاخص هموزن 10000 واحد بوده و از اول فروردین 1393 معرفی شده است. به نظر میرسد که این شاخص با کیفیت بهتری نشاندهنده کلیت وضعیت بورس تهران است.
برای درک تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن میتوانید ویدئوی زیر را تماشا کنید:
سخن آخر
در معنی شاخص، میتوان گفت که ابزاری برای بررسی و ارزیابی عملکرد گروهی از داراییها است که معمولاً برای ارزیابی عملکرد سبدهای اوراق بهادار هم استفاده میشود.شاخص صنعت چیست؟
جدای از این ها، در تعریف شاخص چیست میتوان گفت که از شاخصها برای اندازه گیری سایر دادههای مالی یا اقتصادی مانند نرخ بهره، تورم یا تولید نیز استفاده میشود. اما در تعریف دیگر index چیست میتوان گفت که Indexها به عنوان معیاری برای ارزیابی عملکرد بازده یک سبد سرمایه گذاری عمل میکنند.
این اصطلاح در واژهنامه جامع بورسینس منتشر شده است.
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
شاخص صنعت چیست؟
You are using an outdated browser. Please upgrade your browser to improve your experience.
- آدرس: پاسداران، تنگستان چهارم، مجتمع تجاری-اداری حیات سبز، طبقه دوم، واحد207
- امور مشتریان:91070704 | 79641000
- ایمیل کارگزاری:[email protected]
شاخص بورس
شاخص در "بورس" یعنی چه؟ حتما شما هم تاکنون، بارها و بارها، شنیدهاید که مثلا شاخص بورس امروز با 150 واحد رشد، به عدد 70 هزار واحد رسید. همچنین گاهی اوقات رسانهها از کاهش شاخص بورس خبر میدهند. اما تا به حال به این موضوع فکر کردهاید که شاخص بورس، بیانگر چیست و چرا افزایش یا کاهش آن، اهمیت دارد؟ اساس نوسانات شاخص چه مفهومی دارد؟ در این مطلب از بورسینس قصد داریم درباره شاخصهای بورس و انواع شاخص صحبت کنیم. درفرهنگ لغات فارسی واژه شاخص اینطور معنی شده است: برآمده ، مرتفع . 2 - برجسته ، ممتاز. 3 - (اِ.) نمودار. 4 - نمونه ، الگو، سرمشق . 5 - عددی که میانگین ارزش مجموعه ای از اقلام مرتبط با یکدیگر را برحسب درصدی از همان میانگین در فاصله زمانی دو تاریخ بیان کند. شاخص یک معیار آماری است که تغییرات در یک اقتصاد یا بازار بورس را نشان میدهد. در مورد بازارهای مالی، شاخص یک سبد فرضی از کلیه سهامی است که در آن بازار خریدوفروش میشود و میانگین تغییرات قیمت همه سهام را نشان میدهد. روش اندازهگیری هر شاخص، منحصر به همان شاخص است و نمیتوان رقم فعلی یک شاخص را با شاخصی دیگر مقایسه کرد؛ بنابراین برای مقایسه دو شاخص مختلف بهتر است درصد تغییرات شاخصها را نسبت بهروز یا ماه قبل باهم مقایسه کرد، نه عدد فعلی آنها را. از شاخص کل و سایر شاخصهای بورس اوراق بهادار تهران میتوان برای سنجش عملکرد سهام و صندوقهای سرمایهگذاری استفاده کرد. مفهوم شاخص در بورس بسیار متفاوت است، کلمه شاخص (INDEX) در کل به معنای نمودار یا نشاندهنده یا نماینده میباشد. شاخص کمیتی است که نماینده چند متغیر همگن میباشد و وسیلهای برای اندازهگیری و مقایسه پدیدههایی است که دارای ماهیت و خاصیت مشخصی هستند که بر مبنای آن میتوان تغییرات ایجاد شده در متغیرهای معینی را در طول یک دوره بررسی نمود. شاخص بازار سهام چیست ؟ روشی برای اندازهگیری بخشی از بازار سهام است. این شاخص بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. طبق فرمول طراحی شده تغییر قیمت شرکتهای بزرگتر که در عین حال سرمایه بیشتری نیز دارند بر نوسان شاخص تاثیر بیشتری میگذارد. در هر بازار بورس اوراق بهاداری میتوان بنا بر احتیاج و کارایی شاخصهای زیادی را تعریف و محاسبه نمود. تاریخچه شاخص بورس روش محاسبه شاخص کل بورس تهران برای درک نحوه محاسبه شاخص کل ابتدا لازم است توضیح دهیم که بازدهی سرمایه گذاران که (در بورس) سرمایه گذاری کرده اند در بورس اوراق بهادار به دو روش محاسبه می شود. ابتدا بازدهی حاصل از دریافت سود نقدی در پایان هر سال است و دوم تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه گذاری سهامدار. یعنی فرض کنید که شخصی سهامی را به ارزش هر سهم 100 تومان در ابتدای یک سال خریداری کرده است، قیمت هر سهم این شرکت در پایان سال 120 تومان شده و شرکتی که سهام آن خریداری شده است نیز در پایان سال 10 تومان به ازای هر سهم سود تقسیم کرده است. بنابراین این سرمایه گذار روی سهام توانسته تا پایان این سال در مجموع 30 تومان به ازای هر سهم سود کند و در واقع بازدهی این سرمایه گذار در پایان سال 30 درصد بوده است، زیرا سرمایه وی از 100 تومان به 130 تومان افزایش یافته است. حال روش و فرمول محاسبه شاخص کل بورس نیز بر همین اساس می باشد. بدین معنی که شاخص کل افزایش قیمت کلیه سهام های منتشر شده در بورس و همچنین تقسیم سود نقدی این شرکت های سهامی را در نظر گرفته و بر این اساس بازدهی کلیه سهام ها و در واقع بازدهی کل بورس را محاسبه می کند که به آن شاخص کل بورس یا بازدهی نقدی بورس می گویند. مفهوم واحد در شاخص چیست؟ شاخص براساس یک واحد تعریف می شود بدین صورت اگر شاخص کل بورس در ابتدای سال برای مثال 10 هزار واحد باشد و در پایان سال به 15 هزار واحد افزایش یابد یعنی 5 هزار واحد افزایش داشته که این به معنای بازده 50% درصدی در شاخص کل بورس است. شاخص بورس تهران شاخص کل قیمت در بورس تهران برای سه گروه محاسبه میشود که عبارتند از: 1 - شاخص قیمت کل بازار: که در محاسبه آن قیمت سهام تمام شرکتهای معامله شده تاثیر داده میشود. 2 - شاخص قیمت تالار اصلی: که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکتهای معامله شده در تابلو اصلی تاثیر داده میشود. 3 - شاخص قیمت تالار فرعی: که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکتهای معامله شده در تابلوی فرعی تاثیر داده میشود. در زیر به برخی دیگر از شاخصهای بورس اشاره شده است: 4 - شاخص صنعت: این شاخص عملکرد شرکتهای صنعتی بورس را نشان میدهد. مفاهیم این بازار کمک میکند. با یکی از این کلیدها آشنا شوید: 5 - شاخص واسطهگریهای مالی: این شاخص عملکرد شرکتهای واسطهگری مالی شامل هلدینگها، سرمایهگذاریها و لیزینگها را نشان میدهد. 6 - شاخص قیمت و بازده نقدی: این شاخص را در سالهای اخیر روزنامه همشهری با نام شاخص بازده بازار سهام به سهامداران شناسانده است. شاخص قیمت و بازده نقدی را میتوان یکی از دقیقترین شاخصهای محاسبه در بورس تهران به حساب آورد زیرا هر دو مولفه تقسیم سود در شرکتها و بازده سهام بر اثر افزایش قیمت سهام شرکتها در آن مدنظر قرار گرفته است. 7 - شاخص عملکرد تالار اصلی: این شاخص فقط روند حرکت قیمت سهام شرکتهای درج شده در تابلوی اصلی بورس تهران را طبق ضوابط محاسبه شاخص کل نشان میدهد. 8 - شاخص کل قیمت سهام: این شاخص بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. طبق فرمول طراحی شده تغییر قیمت شرکتهای بزرگتر که در عین حال سرمایه بیشتری نیز دارند بر نوسان شاخص تاثیر بیشتری میگذارد. 9 - شاخص عملکرد تالار فرعی: این شاخص فقط روند حرکت قیمت سهام شرکتهای درج شده در تابلوی فرعی بورس تهران را طبق ضوابط محاسبه شاخص کل نشان میدهد محاسبه شاخص های مختلف بر اساس فرمولهای قراردادی انجام میگیرد و هر شاخصی بنا بر داده ها و فرمول مورد استفاده میتواند گویای تغییرات خاصی باشد. لذا به غیر از شاخص کل قیمت که نشاندهنده تغییرات قیمت کلیه شرکتها میباشد مابقی شاخصها بنا بر نوع محاسبه و شرکتهایی که در آن مورد محاسبه قرار میگیرند باید تفسیر شوند. حال که تا حدودی با نحوه محاسبه شاخصهای مختلف آشنا شدیم لازم است با توجه به اینکه سهام چه شرکتهایی در شاخص مورد نظر تاثیر گذار بوده اند تفسیر لازم را از شاخص مورد نظر داشته باشیم . سرمایه گذاران باید به دو نکته توجه نمایند: نکته ۱ - افزایش شاخص کل کلا بمعنی سودآوری کلیه سهام موجود در بورس نیست. برعکس این مسئله کاهش شاخص کل هم بمعنی ضرر در کل سهام موجود در بورس نیست. نکته ۲ - یکی از مهمترین مسائل در سرمایهگذاری در بورس تشکیل سبد سهام است. سرمایه گذاران باید از هر صنعتی یک نوع از سهام آن صنعت را در سبد خود داشته باشند. شاخص هم وزن بورس چیست؟ در محاسبه شاخص هموزن، بزرگی و کوچکی شرکتها شاخص صنعت چیست؟ در محاسبه دخالت داده نمیشوند و همه شرکتها به یک میزان در شاخص اثر میگذارند. به طور مثال شرکت بزرگی مانند هلدینگ خلیج فارس با شرکت کوچکی مانند دامداری تلیسه نمونه هموزن است. بنابراین نوسانات قیمتی آنها تاثیر مشابهی روی شاخص هموزن میگذارد. بنابراین این عامل باعث میشود در برخی روزهایی که به طور مثال شاخص کل مثبت است شاخص صنعت چیست؟ ولی اکثر سهام بازار منفی هستند، شاخص هموزن منفی شود زیرا وضعیت اکثریت سهام بازار است که در شاخص هموزن منعکس میشود. مبنای شاخص هم وزن بورس مبنای شاخص هموزن 10000 واحد بوده و از اول فروردین 1393 معرفی شده است. به نظر میرسد که این شاخص با کیفیت بهتری نشاندهنده کلیت وضعیت بورس تهران است.
آموزش بورس – شاخص بورس – شاخص بازار سهام
شاخص بورس یک معیار آماری است که تغییرات در یک اقتصاد یا بازار بورس را نشان میدهد. در مورد بازارهای مالی، شاخص یک سبد فرضی از کلیه سهامی است که در آن بازار خرید و فروش میشود و میانگین تغییرات قیمت همه سهام را نشان میدهد.
روش اندازهگیری هر شاخص، منحصر به همان شاخص است و نمیتوان رقم فعلی یک شاخص را با شاخصی دیگر مقایسه کرد. بنابراین برای مقایسه دو شاخص مختلف بهتر است درصد تغییرات شاخصها را نسبت بهروز یا ماه قبل باهم مقایسه کرد، نه عدد فعلی آنها را. از شاخص کل و سایر شاخصهای بورس اوراق بهادار تهران میتوان برای سنجش عملکرد سهام و صندوقهای سرمایهگذاری استفاده کرد
شاخص بازار سهام چیست؟
روشی برای اندازهگیری بخشی از بازار سهام است. این شاخص بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. طبق فرمول طراحی شده تغییر قیمت شرکتهای بزرگتر که در عین حال سرمایه بیشتری نیز دارند بر نوسان شاخص تأثیر بیشتری میگذارد. در هر بازار بورس اوراق بهاداری میتوان بنا بر احتیاج و کارایی شاخصهای زیادی را تعریف و محاسبه نمود. سرمایهگذاران باید به دو نکته توجه نمایند:
افزایش شاخص کل به معنی سودآوری کلیه سهام موجود دربورس نیست. و همچنین کاهش شاخص کل هم به معنی زیان در کل سهام موجود در بورس نمی باشد
یکی از مهمترین مسائل در سرمایهگذاری در بورس تشکیل سبد سهام است. سرمایهگذاران باید از هر صنعتی یک نوع از سهام آن صنعت را در سبد خود داشته باشند ( به قول معرف نباید تمام تخم مرغ ها را در یک سبد گذاشت)
چه شاخص هایی در بورس تهران محاسبه می شود؟
۱ – شاخص قیمت کل بازار
که در محاسبه آن قیمت سهام تمام شرکتهای معامله شده تاثیر داده میشود.
۲ – شاخص قیمت تالار اصلی
که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکتهای معامله شده در تابلو اصلی تاثیر داده میشود.
۳ – شاخص قیمت تالار فرعی
که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکتهای معامله شده در تابلوی فرعی تاثیر داده میشود.
سایر شاخص های مهم
این شاخص عملکرد شرکتهای صنعتی بورس را نشان میدهد.
این شاخص عملکرد شرکتهای واسطهگری مالی شامل هلدینگها، سرمایهگذاریها و لیزینگها را نشان میدهد.
شاخص قیمت و بازده نقدی را میتوان یکی از دقیقترین شاخصهای محاسبه در بورس تهران به حساب آورد، زیرا هر دو مولفه تقسیم سود در شرکتها و بازده سهام بر اثر افزایش قیمت سهام شرکتها در آن مدنظر قرار گرفته است.
شاخص بورس چیست؟
حتی اگر اطلاعات زیادی در مورد بورس نداشته باشید حتماً واژه شاخص بورس در رسانههای مختلف به گوشتان خورده است. دراخبار اقتصادی بارها شنیدهاید که برای مثال، شاخص بورس تهران امروز رشد (افزایش) یا افت (کاهش) داشته است. سؤال پیش میآید که این شاخص بورس چیست؟ چگونه اندازه گیری میشود و برای فعالین بورس چه اهمیتی دارد و نشانگر چیست؟ در این مقاله انواع شاخصهای بورس و شاخصهای اصلی بورس را به شما معرفی خواهیم کرد. آنچه خواهید خواند در سرتیترهای زیر به شما ارائه میشود:
- تعریف شاخص
- شاخص بورس
- شاخص کل بورس
- مفهوم واحد در شاخص
- شاخص قیمت
- شاخص هم وزن بورس
- شاخص ۵۰ شرکت فعال تر
- شاخص صنعت
- شاخص سهام آزاد شناور
- انواع شاخصها در یک نگاه
- کاربرد شاخص
تعریف شاخص
شاخص یک معیار آماری است. روش اندازه گیری هر شاخص متعلق به همان شاخص است و نمیتوان رقم فعلی یک شاخص را با شاخص دیگر مقایسه کرد. واژه شاخص (Index) همیشه بیانگر عددی است که با استفاده از آن میتوان میزان تغییرات در یک یا چند متغیر، طی یک مدت زمان مشخص را مشاهده کرد. در واقع شما با بررسی یک شاخص، میزان تغییرات متغیر مد نظرتان را اندازه گیری میکنید. شاخص بازار اول و دوم چیست؟
شاخص بورس
شاخص بورس تغییرات کلی بورس را نشان میدهد که با رشد و یا افت مواجه شده است. در نظر داشته باشید که در بورس تنها یک نوع شاخص وجود ندارد بلکه چند شاخص وجود دارد که شرایط بورس را از جنبههای متفاوت بررسی میکند. محاسبه انواع شاخصهای بورس بر شاخص صنعت چیست؟ اساس فرمولهای قراردادی انجام میگیرد و هر شاخصی بنا بر دادهها و فرمول مورد استفاده میتواند گویای تغییرات خاصی باشد؛ لذا به غیر از شاخص کل قیمت که نشاندهنده تغییرات قیمت کلیه شرکتها میباشد بقیه شاخصها بنا بر نوع محاسبه و شرکتهایی که در آن مورد محاسبه قرار میگیرند باید تفسیر شوند.
با تحلیل این شاخصها میتوان از وضعیت گذشته و حال بورس مطلع شد و در تصمیم گیریهای افراد فعال در بورس تأثیر بسزایی خواهد داشت. در بین این شاخصها چند شاخص از اهمیت ویژهای برای فعالین بورس برخوردارند. از آنجایی که شرکتهای بزرگ و سرمایه دار تأثیر زیادی بر شاخص میگذارند ممکن است رشد و کاهش شاخص بورس ناشی از فعالیت آنها باشد و لزوماً دیگر شرکتها با چنین وضعیتی درگیر نباشند.
در نظر داشته باشید که شاخص، بخصوص شاخص کلی به عنوان شاخص اصلی بورس، وضعیت کلی بورس را نشان میدهد و مثبت یا منفی بودن آن به معنای مثبت یا منفی بودن کل بورس نیست.
شاخص کل بورس
شاخص کل از شاخصهای اصلی بورس است. این شاخص در بین انواع شاخص های بورس در بین فعالین بورس از پرکاربردترین و حیاتیترین شاخصهاست. شاخص کل نشان دهنده سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس است. تغییرات شاخص کل، میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس را نشان میدهد. برای مثال، شما از سهام شرکتهای فعال در بورس یک سهم خریداری کردهاید، شاخص کل، هم تغییرات شاخص صنعت چیست؟ قیمت سهام شما و هم سودهایی که سالیانه شرکتها به شما پرداخت میکنند را نشان میدهد.
شاخصها سطح قیمت را در مقایسه با تاریخ مشخصی که به تاریخ مبدأ شهرت دارد میسنجند. بر اساس فرمول تغییر قیمت شرکتهای بزرگتر با سرمایه بیشتر تأثیر بیشتری بر نوسانات شاخص بورس و روند عمومی قیمتها میگذارد. برای بررسی شاخص کل باید این نکته را در نظر داشته باشید که آنچه اهمیت دارد میزان تغییرات این شاخص است نه عدد آن. بازدهی سرمایه گذارانی که در بورس سرمایه گذاری کردهاند به دو روش اندازه گیری میشود.
اولی، بازدهی حاصل از دریافت سود نقدی در پایان هر سال است و دومی تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه گذاری سهامدار.
شاخص کل نشاندهنده رفتار عمومی تمام فعالهای بازار است. اگر سرمایهگذاران به بازار سهام اقبال نشان بدهند، سمت خریدار کمی سنگینتر از سمت فروشنده میشود. این عدم تعادل شاخص را به سمت بالا هدایت میکند؛ اما خروج سرمایهها از بازار میتواند شاخص را به سمت پایین بکشد. حالا فرض کنید که قیمت هیچ سهمی تغییر نکند آیا باز هم ممکن است شاخص بورس تغییر کند؟ بله! با تغییر در مقدار سود شرکتها تغییر در شاخص اتفاق می افتد. البته در واقعیت هرگز این اتفاق رخ نمیدهد، چرا که تغییر در سود هر سهم قطعاً بر روی قیمت سهام تأثیر خواهد گذاشت.
در این زمینه ، سرمایه گذاران باید به دو نکته توجه نمایند:
- افزایش شاخص کل، به معنی سودآوری کلیه سهام موجود در بورس نیست، برعکس این مسئله کاهش شاخص کل هم به معنی ضرر در کل سهام موجود در بورس نیست.
- یکی از مهمترین مسائل در سرمایهگذاری در بورس تشکیل سبد سهام است. سرمایه گذاران باید از هر صنعتی یک نوع از سهام آن صنعت را در سبد خود داشته باشند. سبد سهام یا پُرتفُوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر داراییها است که یک سرمایهگذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایهگذاری بین چند سهم است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم میتواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک ضربالمثل معروف میگوید: «همه تخممرغها را در یک سبد نگذارید.»، چرا که ریسک شکستن سبد، باعث نابودی همه تخممرغها خواهد شد.
مفهوم واحد در شاخص
شاخص بر اساس یک واحد تعریف میشود. بدینصورت که اگر شاخص کل بورس در ابتدای سال برای مثال ۱۰ هزار واحد باشد و در پایان سال به ۱۵ هزار واحد افزایش یابد یعنی ۵ هزار واحد افزایش داشته که این به معنای بازده پنجاه درصدی در شاخص کل بورس است.
شاخص قیمت
این شاخص نیز یکی از اصلیترین شاخصهای بورس است. این شاخص معرف روند عمومی قیمت سهام همه شرکتهای فعال در بورس است؛ یعنی اگر شاخص قیمت بورس در یک سال ۱۵ درصد رشد داشته باشد به این معنی است که سطح عمومی قیمتها در بورس در یک سال گذشته بهطور متوسط ۱۵ درصد رشد داشته است. تفاوت این شاخص با شاخص کل این است که در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکتهای بورسی در فرمول شاخص مورد محاسبه قرار میگیرد ولی در شاخص کل علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکتها هم در محاسبه شاخص دخیل است.
در این شاخص نیز مثل شاخص کل، وزن شرکتها در تأثیر آنها بر شاخص اهمیت دارد؛ یعنی هرچه شرکت بزرگتر باشد (سرمایه آن بیشتر باشد) تأثیر آن بر شاخص قیمت بیشتر است. گر شاخص قیمتها ۱ درصد رشد کند، یعنی میانگین قیمتهای هر برگه سهم بهطور میانگین ۱ درصد رشد داشته است.
در بین انواع شاخص های بورس، برای کسانی که میخواهند از خریدوفروش سهم در کوتاهمدت سود بگیرند، شاخص قیمتها از شاخص کل مهمتر است.
شاخص هموزن بورس
در این شاخص تمام شرکتهای موجود در بورس به یک میزان در شاخص تأثیر میگذارند بدون آنکه کوچکی یا بزرگی آنان مطرح باشد. در این شاخص، دیگر شرکتهای بزرگ نمیتوانند شاخص را بهواسطه سرمایه زیادشان تحت تأثیر قرار دهند. به نظر میرسد که این شاخص باکیفیت بهتری نشاندهنده کلیت وضعیت بورس تهران است.
به خاطر وزن مساوی تمام نمادها، دستکاری این شاخص کار دشواری است و نمیشود با حمایت از چند سهم آن را تغییر داد. به همین دلیل عدهای از تحلیلگرها برای بررسی حال عمومی بازار، شاخص هموزن را ملاکی مناسبتر میدانند.
شاخص ۵۰ شرکت فعالتر
شاخص ۵۰ شرکت فعالتر، شاخصی است که از ۵۰ شرکت با بیشترین حجم معاملات ساخته میشود. این ۵۰ شرکت، شرکتهایی با بیشترین ضریب نقد شوندگی هستند چراکه بیش از دیگر سهمها خریدوفروش میشوند. معمولاً هر سه ماه یکبار، ۵۰ شرکت برتر در بورس اوراق بهادار معرفی میشوند که سهام این شرکتها نسبت به سایر شرکتهای موجود در بورس اوراق بهادار، قابلیت نقد شوندگی بیشتری را دارد. شاخص ۵۰ شرکت برتر میانگین قیمت سهام این ۵۰ شرکت برتر را نشان میدهد.
این شرکتها در طول روز، به تعداد قابل توجهی خریدوفروش میشوند و سهامداران بهراحتی میتوانند سهام این شرکتهای بورسی را خریدوفروش کنند. در این شاخص شرکتهایی با نقد شوندگی پایینتر حضور ندارند. ممکن است شاخص کل پایین بیاید، اما اوضاع بازار خوب باشد. شاخص ۵۰ شرکت فعالتر میتواند چگونگی شرایط سهمهایی که خریدوفروش میشوند را شاخص صنعت چیست؟ نشان میدهند.
شاخص صنعت
یکی از انواع شاخصهای بورس، شاخص صنعت است. این شاخص فقط به شرکتهای صنعتی توجه دارد. صنایعی مثل فلزات اساسی، پتروشیمی و خودروسازیها. در این شاخص بانکها، بیمهها و شرکتهای خدماتی نقش ندارند. این شاخص بیشتر از فعالان بازار سرمایه برای سیاستگذارها اهمیت دارد. مقاله در مورد “بازار اول بورس بهتر است یا بازار دوم” را بخوانید.
شاخص سهام آزاد شناور
بهصورت کلی سهام شرکتهای بورسی را سهامداران حقیقی و حقوقی خریداری میکنند و معمولاً سهامداران حقوقی مالکان پرنفوذی در شرکتهای بورسی به شمار میآیند و در صورت خریداری سهام شرکتهای بورسی، درصد بالایی از سهام شرکت را تصاحب میکنند. با توجه به این موضوع، به میزان سهامی که معمولاً در شرکتهای بورسی در اختیار سهامداران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار خریدوفروش میشود، سهام شناور آزاد گفته میشود.
هرچقدر میزان درصد سهام شناور آزاد یک شرکت بیشتر باشد، برای سرمایهگذاران حقیقی، این شرکت بورسی جذابیت بیشتری دارد. با توجه به این موضوع، شاخص آزاد شناور تغییرات قیمت آن بخش از سهام را میسنجد که توسط سهامداران حقیقی خریدوفروش میکند؛ این شاخص میتواند تصویر مناسبی از شرکتهای بورسی در اختیار سهامداران قرار دهد. شاخص دوم بورس چیست؟
انواع شاخصها در یک نگاه
- شاخص قیمت کل بازار: در محاسبه آن قیمت سهام تمام شرکتهای معاملهشده تأثیر داده میشود.
- شاخص قیمت تالار اصلی: در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکتهای معاملهشده در تابلو اصلی تأثیر داده میشود.
- شاخص قیمت تالار فرعی: در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکتهای معاملهشده در تابلوی فرعی تأثیر داده میشود.
- شاخص صنعت: این شاخص عملکرد شرکتهای صنعتی بورس را نشان میدهد.
- شاخص واسطهگریهای مالی: این شاخص عملکرد شرکتهای واسطهگری مالی شامل هلدینگها، سرمایهگذاریها و لیزینگها را نشان میدهد.
- شاخص ۳۰ شرکت بزرگتر: این شاخص فقط نشاندهنده ۳۰ شرکت بزرگتر است؛ یعنی شرکتهایی که بیشترین ارزش بازار (تعداد سهم ضربدر قیمت سهم) رادارند.
- شاخص بازار اول و شاخص بازار دوم: شاخص بازار اول و دوم نیز همانطور که از نامش برمیآید، نمایشدهنده وضعیت بازارهای اول و دوم بورس میباشد و از منظر روش محاسبه، همانند شاخص کل بورس، شرکتهای با سرمایه بالا بیشترین تأثیر را بر این بازار را دارند.
- شاخص قیمت و بازده نقدی: این شاخص را در سالهای اخیر روزنامه همشهری با نام شاخص بازده بازار سهام به سهامداران شناسانده است. شاخص قیمت و بازده نقدی را میتوان یکی از دقیقترین شاخصهای محاسبه در بورس تهران بهحساب آورد زیرا هر دو مؤلفه تقسیم سود در شرکتها و بازده سهام براثر افزایش قیمت سهام شرکتها در آن مدنظر قرارگرفته است.
- شاخص کل قیمت سهام: این شاخص بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. طبق فرمول طراحیشده تغییر قیمت شرکتهای بزرگتر که درعینحال سرمایه بیشتری نیز دارند بر نوسان شاخص تأثیر بیشتری میگذارد.
کاربرد شاخص
- اعداد شاخص از بیانگر اطلاعات عمومی و کلی در مورد ساختار بازار است. معمولاً از کاهش شاخص با عنوان رکود بازار و از افزایش آن با عنوان رونق اقتصادی یاد میشود.
- شاخص ابزاری است برای مقایسه تغییرات بین دو پدیده در دو زمان متفاوت
- با بررسی شاخص تغییرات احتمالی قیمتها در آینده را میتوان پیشبینی کرد.
- شاخص ابزاری برای مقایسه تغییرات گروهی چند پدیده با یکدیگر است. حتی با استفاده از شاخص میتوان صنعتهای مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.
افرادی که در بورس سرمایهگذاری میکنند باید به کاربرد هر شاخص توجه کنند و با استفاده از آن به تحلیل وضعیت بورس بپردازند و با توجه به اینکه سهام چه شرکتهایی در شاخص موردنظر تأثیرگذار بودهاند تفسیر لازم را از شاخص موردنظر داشته باشند. برای آگاهی از نحوه جبران ضرر در بورس، مطلب مرتبط را مطالعه نمایید.
درباره مهرناز سلطانی
نویسنده کتاب: ثروت نهفته در بورس ایران ،مدرس و مربی دوره های بورس و هوش مالی مقدماتی و پیشرفته ،بنیان گذار مجموعه همیار سرمایه ،تحلیگر و معامله گر بورس اوراق بهادار ،نویسنده روزنامه همشهری در حوزه بورس کارشناس رادیو اقتصاد سیما سخنران در سمینارها و همایش های مالی نگارنده بیش از 150 مقاله آموزشی در بازارهای مالی
شاخص بورس منفی ماند
تهران- ایرنا- شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات امروز (شنبه، ۳۱ اردیبهشتماه) با ۱۵ هزار و ۲۸۶ واحد کاهش، در ارتفاع یک میلیون و ۵۷۹ هزار واحدی قرار گرفت.
به گزارش خبرنگار ایرنا، معاملهگران در دو بازار بورس و فرابورس بیش از ۱۲ میلیارد و ۲۲۶ میلیون سهم، حقتقدم و اوراق بهادار را به ارزش ۹۷ هزار و ۷۴۳ میلیارد ریال معامله کردند.
شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات امروز با ۱۵ هزار و ۲۸۶ واحد کاهش، در ارتفاع یک میلیون و ۵۷۹ هزار واحد ایستاد.
شاخص هموزن با ۲ هزار و ۴۴۳ واحد کاهش به ۴۴۰ هزار و ۱۸۰ واحد و شاخص قیمت با یک هزار و ۵۱۱ واحد افت به ۲۷۲ هزار و ۳۵۳ واحد رسید.
شاخص بازار اول، ۱۱ هزار و ۲۰۹ واحد و شاخص بازار دوم ۳۰ هزار و ۷۴۷ واحد کاهش را ثبت کردند.
امروز در ادامه معاملات بورس تهران، بیش از ۹ میلیارد و ۷۴ میلیون سهم، حقتقدم و اوراق بهادار به ارزش ۶۲ هزار و ۳۸۷ میلیارد ریال و در ۶۴۶ هزار و ۹۴۷ نوبت معامله شد.
علاوه بر این در بین همه نمادها، نماد بانک ملت (وبملت) با ۷۱۸ واحد، بانک تجارت (وتجارت) با ۲۷۵ واحد، صنایع پتروشیمی کرمانشاه (کرماشا) با ۱۶۱ واحد، صنعت غذایی کورش (غکورش) با ۱۶۰ واحد و بانک صادرات ایران (وبصادر) با ۱۲۳ واحد با تاثیر مثبت بر شاخص بورس همراه شدند.
در مقابل پتروشیمی پارس (پارس) با یک هزار و ۳۵۲ واحد، معدنی و صنعتی چادرملو (کچاد) با یک هزار و ۱۶۶ واحد، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با یک هزار و ۳۱ واحد، پتروشیمی نوری (نوری) با ۹۵۲ واحد، شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) با ۸۶۳ واحد و نفت و گاز و پتروشیمی تامین (تاپیکو) با ۸۶۰ واحد تاثیر منفی بر شاخص بورس داشتند.
بر پایه این گزارش، امروز نماد انتقال داده های آسیاتک (آسیاتک)، شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا)، پالایش نفت اصفهان (شپنا)، گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو (خگستر)، بانک ملت (وبملت)، بانک تجارت (وتجارت) و سایپا (خساپا) در نمادهای پُرتراکنش قرار داشتند.
گروه شیمیایی هم در معاملات امروز صدرنشین برترین گروههای صنعت شد و در این گروه ۵۹۳ میلیون و ۲۱۳ هزار برگه سهم به ارزش پنج هزار و ۵۲۴ میلیارد ریال دادوستد شد.
آخرین وضعیت شاخص فرابورس
شاخص فرابورس نیز امروز بیش از ۱۰۴ واحد کاهش داشت و به ۲۱ هزار و ۵۳۹ واحد رسید.
در این بازار سه میلیارد و ۱۵۲ میلیون برگه سهم و اوراق مالی به ارزش ۳۵ هزار و ۳۵۶ میلیارد ریال داد و ستد شد، تعداد دفعات معاملات امروز فرابورس بیش از ۲۹۶ هزار و ۱۴۷ نوبت بود.
نمادهای داروسازی دانا (ددانا)، اعتباری ملل (وملل)، حمل و نقل گهر ترابر سیرجان (حگهر)، صنایع پتروشیمی تخت جمشید (شجم)، توسعه و عمران استان کرمان (کرمان) و توسعه سامانه نرم افزاری نگین (توسن) با تاثیر مثبت بر شاخص فرابورس همراه بودند.
همچنین پلیمر آریاساسول (آریا)، پتروشیمی تندگویان (شگویا)، شرکت سرمایه گذاری صبا تامین (صبا)، گروه توسعه مالی مهر ایندگان (ومهان)، نفت ایرانول (شرانل)، گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی (سمگا) تاثیر منفی بر شاخص فرابورس داشتند.
دیدگاه شما