دارایی های غیر نقدی چیست؟

گروه حسابداری دانشگاه باختر ایلام

طرق تحصيل اموال، ماشين‌آلات، تجهيزات: حسابداری میانه 1

طرق تحصيل اموال، ماشين‌آلات، تجهيزات:

اموال، ماشين‌آلات و تجهيزت را مي‌توان به روش‌هاي زير تقسيم كرد:

1- نقد 2- نسيه 3- صدور سهام 4- گروهي (به طور يك‌جا)

5- توليد يا احداث 6- معاوضه 7- رايگان

تحصيل دارايي به طور نقد:

خريد دارايي به طور نقد متداول‌ترين شيوه‌ي تحصيل دارايي است. كليه وجوهي كه خريدار آگاه مطلع در معامله‌اي عادله و در شرايط عادي براي خريد دارايي و آماده كردن آن براي استفاده موردنظر پرداخت مي‌كند جزو بهاي تمام شده‌ي دارايي منظور مي‌شود.

تحصيل دارايي به طور نسيه:

طبق اصل بهاي تمام شده دارايي‌هايي كه به طور نسيه خريداري مي‌شوند به يكي از دو طريق هز هر كدام مشخص‌تر و قابل اعتمادتر باشد در دفاتر ثبت مي‌شود.

1 - معادل قيمت نقدي (ارزش متعارف)

2- ارزش فعلي اسناد واگذار شده

اصل كلي اين است كه دارايي‌ها نبايد به مبلغي بيش از قيمت نقدي در دفاتر ثبت شوند يعني كليه تخفيفات نقدي حتي اگر خريدار از آن استفاده نكرده باشد بايد از قيمت خريد دارايي كم شود، در صورتي كه خريدار در مدت زمان تعيين شده نتواند از تخفيف استفاده كند تخفيفات استفاده نشده بايد در حسابي تحت عنوان تخفيفات از دست رفته يا تخفيفات استفاده نشده ثبت و جزء هزينه‌هاي دوره‌ي جاري به حساب آيد.

تحصیل دارایی در ازای صدور اسناد :

در ابتدای فروردین ماه سال 132 به شرکت تمدن ماین الاتی را در ازای صدور 4 برگ سفته بدون بهره که قابل پرداخت در 4 دارایی های غیر نقدی چیست؟ قسط مساوی سالیانه نمود مبلغ هر قسط 500000 ریال وموعد پرداخت اولین قسط در 29/12/132 بوده است نرخ بهره بازار برای اسناد واگذاری شده 12% در سال باد با فرض انکه :

فرض اول : قیمت نقدی ماشین الات تحصیل ده 1500000 ریال باشد

فرض دوم : قیمت نقدی ماشین الات مشخص نباشد .

مطلوب است ثبت تحصیل ماشین الات در هر دو حالت

پاسخ فرض اول : ماشین الات 1500000

کسر اسناد 500000

اسناد پرداختی 200000

پاسخ فرض دوم : ماشین الات 1518675

کسر اسناد 481325

اسناد پرداختی 2000000

شركت الف در اول خردادماه x 7 ماشين‌آلاتي به قيمت 000/000/1 ريال با شرط نسيه 30 روزه 5%، 10 روزه خريداري كرده است قيمت ماشين‌آلات در تاريخ 30/3 پرداخت شده است مطلوبست ارائه ثبت‌هاي لازم در دفاتر به روش خالص

- ح پرداختني 000/950

- تخفيفات استفاده نشده

000/50 = %5 × 000/000/1

000/950 = 000/50 - 000/000/1

اگر 10/3 پرداخت مي‌شد

- ح پرداختني 000/950

دارايي‌ها ممكن است براساس قراردادهاي بلندمدت و از طريق اوراق تجارتي يا ديون رحمي تحصيل شود، قاعده كلي براي ثبت دارايي‌هايي كه در ازاي اسناد بلندمدت (نظير سفته و برات) تحصيل مي‌شود به شرح زير است:

1- ارزش متعارف دارايي تحصيل شده مشخص يا قابل تعيين باشند.

* در اين صورت دارايي تحصيل شده بايد به ارزش متعارف در دفاتر ثبت شود و تفاوت مبلغ اسمي اسناد واگذار شده به ارزش متعارف دارايي تحصيل شده به حساب كسر اسناد منظور و به تدريج طي دوره واريز اسناد به حساب هزينه بهره منتقل و مستهلك مي‌گردد.

2- ارزش متعارف دارايي تحصيل شده مشخص يا قابل تعيين نباشد:

در صورتي كه ارزش متعارف دارایی های غیر نقدی چیست؟ دارايي تحصيل شده مشخص نباشد اين گونه دارايي‌ها بايد براساس ارزش فعلي اسناد واگذار شده در دفاتر ثبت شود. ارزش فعلي اسناد واگذار شده با توجه به پرداخت‌هاي آتي و براساس نرخ‌هاي متداول يا جاري بهره تعيين مي‌شود و مبناي اندازه‌گيري ب. ت دارايي تحصيل شده قرار مي‌گيرد.

* دارایی های غیر نقدی چیست؟ تفاوت ارزش فعلي و مبلغ اسمي اسناد واگذار شده به حساب كسر اسناد منظور و به تدريج طي دوره واريز اسناد به حساب هزينه بهره منتقل و مستهلك مي‌شود..

شركت الف در اول فروردين ماه x 1 ماشين‌آلاتي را در ازاي صدور 7 برگ سفته بدون بهره كه قابل پرداخت در 7 قسط سالانه بود امضاء و تسليم فروشنده كرد مبلغ هر قسط 000/300 ريال و موعد پرداخت اولين قسط 29/12/ x 1 مي‌باشد. نرخ متداول بهره اسناد واگذار شده 10% گزارش شده است با توجه به مفروضات زير مطلوبست ثبت تحصيل ماشين‌آلات

1- قيمت نقدي (ارزش متعارف) ماشين‌آلات تحصيل دارایی های غیر نقدی چیست؟ شده معادل 000/500/1 ريال باشد.

2- ارزش متعارف ماشين‌آلات قابل تعيين نباشد.

نرخ بهره= i قسط هفتم +. + قسط دوم + قسط اول =ارزش فعلی( 1+i )

فرض اول: ارزش متعارف مشخص باشد (000/500/1)

كسر اسناد 000/600

اسناد پرداختني 000/100/4 (000/300×7)

فرض دوم: ارزش متعارف مشخص نباشد. جايگزين ارزش متعارف ارزش فعلي مي‌باشد.

كسر اسناد 374/639

اسناد پرداختني 000/100/2

تحصيل دارايي از طريق صدور سهام:

طبق استانداردهاي حسابداري هنگامي كه اقلامي از اموال، ماشين‌آلات و تجهيزات در مبادله با سهام واحد تجاري تحصيل مي‌شود بايد به ارزش متعارف دارايي تحصيل شده يا ارزش متعارف سهام صادر شده هر كدام مشخص‌تر و قابل اعتمادتر باشد ثبت شود. در مواردي كه ارزش متعارف سهام به وضوح قالب تعيين بوده و بيش از ارزش متعارف دارايي تحصيل شده قابل اتكا باشد دارايي تحصيل شده به ارزش متعارف سهام صادر شده در دفاتر ثبت مي‌شود. مثلاً در مواردي كه سهام مظنه بازار داشته باشد (در بورس اوراق بهادار مورد داد و ستد باشد) و تعداد سهامي كه باي تحصيل دارايي واگذار مي‌شود كمتر از حجم معاملات معمول روزانه اين سهام در بورس باشد. قيمت اين سهام در بورس مبناي صحيحي براي تعيين ارزش دارايي‌هاي تحصيل شده خواهد بود. در صورتي كه ارزش متعارف سهام به تعدادي كه واگذار مي‌شود به نحوي معقول قابل تعيين نباشد (در بورس اوراق بهادار مورد داد و ستد نباشد) مي‌توان ارزش متعارف دارايي تحصيل شده را از طريق ارزيابي به وسيله كارشناسان رسمي دادگستري يا كارشناسان بيمه تعيين گردد. در مواردي كه نتوان ارزش دارايي‌هيا مورد مبادله را به طريق بالا تعيين كرد ممكن است ارزش اين گونه دارايي‌ها به وسيله هيئت مديره تعيين شود.

شركت الف كه سرمايه ثبت شده آن 000/000/10 ريال است در سال x 7 ماشين‌آلات فرسوده‌اي را در ازاي واگذاري 1000 برگ سهم 1000 ريالي خود تحصيل كرد. ارزش متعاقب ماشين‌آلات تحصيل شده به نحو معقول قابل تعيين نيست اما فظنه بازار هر برگ از سهام واگذار شده در بورس اورقام بهادار مشخص و 1800 ريال است.

مطلوبست ارائه ثبت‌هاي لازم در ارتباط با تحصيل ماشين‌آلات.

ماشين‌آلات 000/1800 = به ارزش متعارف 1800 × 1000

سرايه سهام 000/000/1 = به ارزش اسمي 1000 × 1000

صرف سهام 000/800 مابه تفاوت 000/000/1-000/1800

ارزش متعارف و ارزش اسمي

به جاي 000/800/1 مبلغ 000/900 داشته باشيم.

ماشين آلات 000/900

كسر سهام 000/100

سرمايه سهام 000/000/1

تحصيل گروهي از دارايي‌ها به طور يكجا:

گاه ممكن است واحد تجاري در يك معامله بيش از يك قلم دارايي خريداري كند برخي از اين دارايي‌ها ممكن است استهلاك‌پذير و برخي ديگر استهلاك‌ناپذير باشد حال اين سوال مطرح مي‌شود كه ب.ت دارايي‌هايي كه به طور گروهي تحصيل مي‌شود به چه ترتيب بايد به هر يك از اقلام دارايي تسهيم شود. طبق اصول متعارف حسابداري اين تسهيم بايد براساس ارزش متعارف دارايي‌هاي تسهيل شده انجام گيرد. ارزش متعارف هر يك از اقلام دارايي ممكن است براساس ارزش معاملاتي يا ارزيابي به وسيله كارشناسان رسمي تعيين شود.

شركت الف در تاريخ 15/3/ x 7 اموال، ماشين‌آلات و تجهيزات شركتب را جمعاً به مبلغ 000/100/1 ريال خريداري كرد از آنجا كه قيمت دارايي‌هاي تحصيل شده به طور جداگانه مشخص نبود شركت الف مبلغ 000/100 ريال براي ارزيابي دارايي‌ها به كارشناس رسمي پرداخت كرد.

ارزش متعارف دارايي‌هاي خريداري شده طبق نظر كارشناسان به شرح زير مي‌باشد:

زمين 000/050/1 ساختمان 000/300 ماشين آلات 000/150

مطلوبست ثبت تسهيل دارايي‌هاي فوق به بهاي تمام شده در دفتر روزنامه شركت الف.

دارایی های غیر نقدی چیست؟

هر شریک در ازای آوردن حصه ای به شرکت،در شرکتهای اشخاص، دارای حقی است که به سهم الشرکه تعبیر می شود. که این حصه یک حق مالی منقول شخصی است و مجموع این سهم الشرکه ها سرمایه شرکت را تشکیل میدهد.

از آنجا که شرکت تضامنی از جمله شرکت های شخص است و سرمایه ای نیست با این توضیح که در شرکت های شخص ، شخصیت افراد علت عمده تشکیل شرکت است در نتیجه سهم الشرکه در در اینگونه شرکت ها در درجه دوم اهمیت قرار دارد.

سهم الشرکه ممکن است به دوصورت وجود داشته باشد : نقدی و غیر نقدی . و تنها زمانی شرکت تشکیل شده محسوب میگردد که تمام سهم الشرکه نقدی تادیه و سهم الشرکه غیر نقدی اگر وجود داشته باشد تقویم گردد، از آنجا که در شرکت های شخص ، شخصیت اعضا علت عمده تشکیل شرکت است قانونگذار در خصوص نحوه تقویم سرمایه غیر نقدی سخت گیری چندانی نکرده است بر خلاف تقویم سهم الشرکه در شرکت های سرمایه ای.

بر اساس ماده 122 قانون تجارت که بیان میکند " در ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی ﺗﻀﺎﻣﻨﯽ اﮔﺮ ﺳﻬﻢ اﻟﺸﺮﮐﻪ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮﻏﯿﺮ ﻧﻘﺪی ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺳـﻬﻢ اﻟـﺸﺮﮐﻪ ﻣﺰﺑـﻮرﻗﺒﻼ ﺑـﻪ ﺗﺮاﺿﯽ ﺗﻤﺎم ﺷﺮﮐﺎء ﺷﻮد ﺗﻘﻮﯾﻢ شود " در تحلیل این ماده بار دیگر به این اصل میرسیم که با توجه به اینکه شرکت تضامنی یکی از انواع شرکت اشخاص می باشد مسئولیت تقویم سهم الشرکه افراد را نیز به عهده شرکا قرارداده و به نوعی آنها را ضامن این امر قرارداد زیرا اگر در رابطه دارایی های غیر نقدی چیست؟ با این تقویم مشکلی به وجود آید (تقویم غیرواقعی) این شرکا هستند که مسئول این امر می باشند .

طبق ماده 119 قانون تجارت منافع شرکت به نسبت سهم الشرکه میان اعضا تقسیم میگردد البته این امر در صورتی است که در شرکت نامه ترتیب دیگری مقرر نشده باشد در غیر اینصورت بر اساس ترتیبی که در شرکت نامه مقرر شده تقسیم منافع صورت میگیرد.

مطلب دیگری که در خصوص سهم الشرکه در شرکت های تضامنی باید به آن اشاره نمود ذکر میزان سهم الشرکه هر شریک در شرکت نامه می باشد اهمیت این موضوع از جهت روابط میان شرکاست زیرا هر شریک به نسبت مبلغی که به عنوان سهم الشرکه در شرکت قرار داده نسبت به تعهدات شرکت در میان خود شرکا مسئول است ، با وجود اینکه در شرکت تضامنی شرکا در برابر اشخاص ثالث مسئولیت تمام و کمال دارند و در واقع حد اعلای مسئولیت را دارا هستند و مسئولیت آنها تضامنی است و هر یک مسئول پرداخت تمام قروض و تعهدات شرکت به اشخاص ثالث هستند و این موضوع ربطی به آورده آنها در شرکت ندارد اما در میان روابط شرکا با یکدیگر میزان آورده هر شریک مهم است و به نسبت آن آورده هر شریک در بین شرکا مسئول پرداخت تعهدات شرکت است و اگر تمام قروض و تعهدات شرکت را به شخص ثالثی بپردازد به میزان مازاد بر نسبت سهم خود در شرکت حق رجوع به سایر شرکا را داراست.

در نهایت در صورت انحلال شرکت تضامنی پس از پرداخت قروض و تعهدات شرکت مانده دارایی شرکت به نسبت سهم هر شریک ما بین آنها تقسیم خواهد شد.

سرمایۀ غیرنقد در شرکت­ های سهامی:

سرمایۀ غیرنقد در شرکت چیست؟ باید بدانید که در شرکت ­های سهامی ممکنه همۀ دارایی­ هایی که شرکا به عنوان سرمایه به شرکت میارن، و یا قسمتی از اون به شکل آورده­ های غیرنقدی باشه. مراجع ثبتی این اموال غیرنقدی که شرکا برای آوردن به شرکت معرفی و اعلام میکنن رو، با استفاده از روش­ های مختلفی مورد اثبات و صحت سنجی قرار میدن.

طبق مادۀ 20 قانون، هر وقت یک قسمت از سرمایه و یا کل اون، غیرنقدی باشه، باید همۀ اون سرمایه پرداخت بشه و شرح ارزیابی اون به صورت جدا گونه، تفکیک شده و مشخص، توی اظهارنامه آورده بشه، و توی بندهای 76 تا 82 همین قانون هم در مورد اینکه این سرمایه چه جوری باید پرداخت و ارزیابی بشه توضیح دارایی های غیر نقدی چیست؟ داده شده

اگر یک یا چند نفر از مؤسسان شرکت آوردۀ غیرنقدی داشته باشن، مؤسسین شرکت وظیفه دارن تا قبل از اینکه از افراد برای مجمع عمومی مؤسس دعوت کنن، نظر کارشناس رسمی دادگستری رو در مورد ارزیابی آورده­های غیر نقدی بگیرن ــ کارشناس رسمی دادگستری آورده­ های غیرنقدی رو ارزیابی کنه ــ و نظر کتبی اونو همراه با گزارش کارهایی که انجام دادن، به مجمع عمومی مؤسس ارائه بدن.

اگر هر کدوم از مؤسسین شرکت، برای خودشون مزایا و امتیازاتی در نظر گرفته باشن، باید این امتیزات رو همراه با توضیحات و دلیل­ های موجه برای درخواست اون ها، توی گزارشی که میخوان به مجمع مؤسس بدن بیارن.

وقتی در مورد آورده­ های غیرنقدی مؤسسان و یا در مورد مزایایی که بعضی از مؤسس­ ها ممکنه برای خودشون خواسته باشن، رأی گیری میشه، خود اون افرادی که آوردۀ غیرنقدی از طرف اونهاست و یا اون افرادی که درخواست مزایا برای خودشون رو دارن، نمیتونن توی رأی گیری شرکت کنن، و اون قسمت از سرمایۀ غیر نقدی که موضوع اون مذاکره و رأی گیریه، از نظر حدنصاب جزء سرمایۀ شرکت منظور نمیشه

مجمع عمومی نمیتونه آورده­ های غیرنقدی رو به ارزشی بیشتر از اون ارزشی که کارشناس رسمی دادگستری ارزیابی کرده، قبول کنه.

اگر آورده ­های غیرنقدی و یا اون مزایایی که بعضی از مؤسسان اونها رو برای خودشون درخواست کردن تصویب نشه، دومین جلسۀ مجمع عمومی به فاصلۀ حداکثر یک ماه از جلسۀ اول تشکیل میشه.

توی این فاصله ­ای که بین دو جلسه وجود داره، اون افرادی که آورده­ های غیرنقدیشون قبول نشده اگه بخوان میتونن تعهد غیر نقدیشون رو به تعهد نقدی تبدیل کنن و توی شرکت بمونن، اون افرادی هم که امتیازهایی رو برای خودشون میخواستن و درخواستشون برای داشتن اونها تصویب نشده، میتونن از اون مزایا صرف نظر کنن و توی شرکت باقی دارایی های غیر نقدی چیست؟ بمونن.

توی جلسۀ دوم مجمع عمومی مؤسس که برای تعیین تکلیف و رسیدگی به آورده­ های غیرنقدی و امتیازهای درخواستی مؤسسان تشکیل میشه باید بیشتر از نصف پذیره نویسان هر مقدار از سهام شرکت که تعهد شده، حاضر باشن، توی آگهی دعوت این جلسه باید نتیجۀ جلسۀ قبلی و دستور جلسۀ دوم ذکر بشه.

اگه توی جلسۀ دوم مشخص بشه که با خروج اون دسته از افرادی که آورده­ های غیرنقدی ارائه دادن و یا درخواست امتیاز و مزایا از شرکت رو داشتن، و یا در صورت عدم تعهد و پرداخت سهام اونها از طرف بقیۀ پذیره نویسان، یک قسمت از سرمایۀ شرکت تعهد نمیشه، و به همین دلیل هم شرکت قابل تشکیل نباشه، اونوقت مؤسسین شرکت باید توی مدت 10 روز از تاریخ تشکیل مجمع عمومی مؤسسین، این مورد رو به مرجع ثبت شرکت­ها اطلاع بدن، تا مرجع ثبت شرکت­ها گواهی­نام ه­ای که توی مادۀ 19 قانون اومده رو، صادر کنه. اگر سوالی در خصوص سرمایۀ غیرنقد در شرکت دارید ، از مشاورین موسسه حقوقی ونک با شماره تماس 02187790 برای مشاوره رایگان تماس حاصل فرمائید.

نکاتی در خصوص سرمایۀ غیرنقد در شرکت

در شرکت­ های سهامی خاص برای تشکیل مجمع عمومی مؤسس اجباری وجود نداره، ولی حتماٌ باید نظر کارشناس رسمی دادگستری گرفته بشه و اون کارشناس آورده­های غیرنقدی رو ارزیابی بکنه، در شرکت­ های سهامی خاص هم نمیشه آورده­ های غیرنقدی رو به مبلغی بیشتر از اون چیزی که کارشناس ارزیابی کرده، قبول کرد.

توی توضیحات بالا، مراحل و تشریفات نحوۀ اثبات و صحت سنجی سرمایۀ غیرنقد در شرکت ، توی مراجع ثبت شرکت ­ها در زمان ثبت شرکت­ های سهامی کامل و بدون کم و کاست گفته شد، و توی هیچ کدوم از این مراحل اجباری برای اینکه قبل از ثبت توی دفاتر اسناد رسمی، سند رسمی صادر بشه وجود نداره، و درستش هم همینه،

چون تا وقتی که شخصیت حقوقی به وجود نیومده، عملاٌ نمیشه اموال و دارایی­ هایی رو هم توی دفترهای اسناد رسمی به اون منتقل کرد. برای تأسیس شرکت­ های سهامی خاص همین که نظر کارشناس رسمی دادگستری در مورد ارزیابی آوردۀ غیرنقدی گرفته بشه و کارشناس اونا رو دارایی های غیر نقدی چیست؟ ارزیابی کنه، و بعد از اون هم صورت این ارزیابی به صورت جداگونه و تفکیک شده توی اظهارنامۀ شرکت آورده بشه، کافیه.

با ترازنامه بیشتر آشنا شویم

چکیده مقاله قبل: در بخش تحلیل ترازنامه و دارایی و بدهی و حقوق صاحبان سهام شرکت ها به صورت های مالی اساسی شرکتها به ترازنامه پرداختیم. همانطور که گفته شد، ترازنامه یا صورت وضعیت مالی شرکتها، اطلاعات خلاصه شده در خصوص منابع اقتصادی(دارایی ها)، تعهدات اقتصادی(بدهی ها) و تفاوت این دو را که بیانگر حقوق مالکین است را در لحظه ای از زمان ارائه می دهد. در ترازنامه همیشه یک معادله وجود دارد؛ مجموع دارایی های شرکت برابر است با مجموع بدهی و حقوق صاحبان سهام شرکتها.

آشنایی بیشتر با ترازنامه

در این بخش از مقالات تصمیم داریم تا به صورت مفصل تر و با جزئیات بیشتری با ترازنامه آشنا شویم. چرا که برای تحلیل ترازنامه شما باید آن را به خوبی بشناسید.

قبل از اینکه شروع کنیم لازم است که بدانید ساختار ترازنامه در همه صنایع یکی است. یعنی ترازنامه در همه شرکت های ایرانی به یک شکل(دارایی سمت راست و بدهی و حقوق صاحبان سهام در سمت چپ) و به شکل T بزرگ می باشد. اما در انتها به جزئیاتی اشاره خواهیم نمود که ترازنامه ممکن است از صنعتی به صنعت دیگر دارای اختلاف هایی نیز باشد.

تصویر زیر که نمونه ای از یک ترازنامه شرکت تولیدی است را مشاهده نمایید:

دارایی های جاری و دارایی های غیرجاری

در سمت راست ترازنامه، دارایی های شرکت نشان داده می شود که به دو بخش دارایی های جاری و دارایی های غیرجاری(دارایی های ثابت) تقسیم می شوند. مهمترین عاملی که دارایی ها را به این دو بخش تقسیم می کند متغیر زمان است. به عبارتی، اگر انتظار رود که دارایی های یک شرکت طی کمتر از یکسال به وجه نقد یا دارایی دیگر تبدیل شود، در دسته دارایی های جاری و اگر انتظار بر این باشد که بیش از یکسال(یا چرخه عملیاتی) زمان نیاز باشد که دارایی به وجه نقد یا دارایی دیگر تبدیل شود، در دسته دارایی های غیرجاری یا دارایی ثابت گنجانده می شود.

برای روشن شدن این موضوع به دو مثال می پردازیم. موجودی نقد (شامل حساب بانکی یا تنخواه) جزء دارایی جاری به حساب می آید. چرا که وجه نقد هستند. اما دارایی های ثابت مشهود(شامل زمین و ساختمان شرکت) جزء دارایی های غیرجاری به حساب می آیند. چرا که انتظار میرود یکسال دیگر هم این دارایی ها به وجه نقد تبدیل نشوند و مدیریت تصمیمی به فروش این داراییها ندارد.

دارایی های جاری

همانطور که گفتیم، دارایی جاری شامل دارایی هایی می شود که انتظار می رود طی کمتر از یکسال به وجه نقد تبدیل خواهد شد.

شامل وجوه نقدی است که به صورت ریالی و ارزی در صندوق، تنخواه و حساب بانکی شرکت وجود دارند.

این سرفصل شامل سرمایه گذاری در اوراق مشارکت و … است.

شامل مطالبات شرکت از مشتریان می باشد. دریافتی های تجاری مطالبات شرکت بابت عمدتاً فروش محصول خود است اما دریافتنی غیرتجاری مرتبط با مطالبات شرکت از افرادی غیر از خریداران محصولات خود می باشد.(مانند فروش نسیه ساختمان شرکت)

شامل مواد اولیه خریداری شده، کالای(محصول) نیمه ساخته و کالای ساخته شده است.

مبلغی که بابت دریافت خدمات به کارفرما یا پیمانکار قبل از انجام کار پرداخت می دارایی های غیر نقدی چیست؟ شود(بیعانه پرداختی)

دارایی های غیرجاری

دارایی های جاری، شامل دارایی های بلندمدت شرکت می باشد که در فرایند عملیات شرکت مورد استفاده قرار می گیرند و بر اساس انتظار شرکت طی یکسال آتی به نقد تبدیل نمی شوند.

مانند خرید سهام عمده یک شرکت

دارایی ها در طبقه بندی دیگری به دو دسته مشهود و نامشهود طبقه بندی می شوند. دارایی مشهود قابل مشاهده است. مانند زمین و ساختمان و ماشین آلات اما دارایی نامشهود قابل رویت و مشاهده نیست. مانند سرقفلی و حق امتیاز.

بدهی های جاری و بدهی های غیرجاری

در سمت چپ ترازنامه بدهی های شرکت نمایش داده می شود. منظور از بدهی، طلب دیگران از شرکت است. بدهی ها به دو بخش تقسیم می شوند: بدهی های جاری و بدهی های غیرجاری. بدهی های جاری منظور تعهداتی است که شرکت انتظار دارد تا یکسال آتی تسویه می شوند. بدهی غیرجاری شامل تعهداتی می باشند که سررسید و انتظار شرکت مبنی بر این است که بیش از یکسال تا تسویه آنها باقی مانده است.

بدهی های جاری

• پرداختنی های تجاری و غیرتجاری

عمدتاً شامل بدهی های شرکت به تأمین کنندگان مواد اولیه و دستگاه ها و تجهیزات شرکت

مالیاتی که شرکت ها به سازمان مالیات بایت عملکرد و … بدهکارند.

سود سهامی(DPS) که در مجمع تقسیم و هنوز به حساب سهامداران واریز نگردیده است.

وام و تسهیلاتی که شرکت از بانک دریافت نموده است.

برخلاف پیش پرداخت ها، این سرفصل گویای دریافت بیعانه از طرف مشتریک شرکت برای فروش کالا یا خدمات می باشد.

حقوق صاحبان سهام

بیانگر حق و حقوق مالی سهامداران و صاحبان شرکت از دارایی های شرکت است. اگر شرکت از محل دارایی های خود، بدهی ها را تسویه نماید آنچه باقی می ماند حقوق صاحبان سهام نام دارد.

سرمایه شرکت توسط مالکین و سهامداران تهیه می شود. ارزش اسمی هر سهم(۱۰۰۰ریال) ضربدر تعداد سهام شرکت برابر با سرمایه شرکت ها می باشد.

بر اساس قانون، شرکتها ۵% سود خالص دوره خود را به این حساب اختصاص می دهند تا این مبلغ حداقل به ۱۰% مبلغ سرمایه برسد.

همانطور که از نام آن مشخص است، برابر است با مجموع سودهای خالص شرکت ها در دوره های قبل منهای سودهای تقسیم شده در مجامع عمومی عادی(تقسیم سود). به این معنی که سود انباشته پایان سال ۱۳۹۵ در ترازنامه برابر است با سود انباشته پایان سال ۱۳۹۴، بعلاوه سود خالص طی دوره ۱۳۹۵ منهای سود تقسیم شده در مجمع سال مالی ۱۳۹۴٫

ارزش دفتری در ترازنامه

اعدادی که در ترازنامه می بینید به ارزش دفتری ثبت شده اند. به این معنی که فرضاً اگر شرکت زمینی را در سال ۱۳۶۵ به قیمت ۱۰ میلیون تومان خریداری کرده باشد، این زمین در ترازنامه سال ۱۳۹۵ هم به ارزش ۱۰ میلیون تومان نشان داده می شود(ارزش تاریخی). به همین دلیل یکی از ایرادات ترازنامه این است که تورم در اعداد آن تأثیرگذار نیست و مبلغ دارایی ها به روز نیستند.

اصطلاحات مرتبط با ترازنامه که باید بدانید

یک سری از اصطلاحات مرتبط با ترازنامه وجود دارند که شما باید آنها را بدانید. این اصطلاحات عموماً در گزارش های افزایش سرمایه شرکتها که در کدال قرار می گیرند وجود دارند.

برابر است با مجموع دارایی های جاری شرکت منهای مجموع بدهی های جاری شرکت. پس اگر شرکتی در مدارک درخواست افزایش سرمایه خود عنوان کرد که هدف از افزایش سرمایه اصلاح سرمایه در گردش شرکت است، منظور شرکت این است که به احتمال زیاد، یا می خواهد مشکلات نقدینگی و تأمین مواد اولیه را حل کند یا تصمیم دارد بدهی های خود به طلبکاران تجاری را تسویه نماید.

منظور از ساختار سرمایه، مجموع بدهی های غیرجاری و حقوق صاحبان سهام است. اگر شرکت در مدارک افزایش سرمایه خود ذکر کند که هدف از افزایش سرمایه اصلاح ساختار سرمایه است، منظور این است که می خواهد تسهیلات بلندمدت یا زیان انباشته خود را تسویه نماید. یا عدم توازنی بین نسبت بدهی های بلند مدت و حقوق صاحبان سهام است که تصمیم دارد اصلاح نماید.

به مجموع سمت چپ ترازنامه گفته می شود. یعنی مجموع بدهی جاری، غیر جاری و حقوق صاحبان سهام.

حسابداری شرکت های تضامنی

حسابداری شرکت های تضامنی : در شرکت های تضامنی برای هر یک از شرکاء یک حساب سرمایه در دفتر کل افتتاح می شود که نشان دهنده میزان سهم الشرکه هر شریک بوده و مانده آن نماینده حق مالکیت آن شریک در شرکت تضامنی می باشد.

چون هر نوع تغییر در سرمایه شرکت باید در شرکت نامه منعکس و در اداره ثبت شرکت ها به ثبت برسد ، لذا هر شریک دارای حساب جاری و حساب برداشت مخصوص به خود می باشد.

پایان دوره :

برداشت های وی به بدهکار حساب برداشت مخصوص او منظور و در پایان سال مانده بدهکار آن به حساب جاری شریک منتقل می شود.

سهم سود و زیان هر شریک نیز به حساب جاری وی منتقل می گردد.

مانده بستانکار حساب جاری هر شریک نشان دهنده طلب شریک از شرکت و مانده بدهکار آن مبین بدهی شریک به شرکت می باشد.

سرمایه گذاری شرکاء (در توضیح حسابداری شرکت های تضامنی) :

به موجب قانون تجارت سهم الشرکه هر یک از شرکا ممکن است به صورت نقد یا غیر نقد باشد.

در صورتی که سهم الشرکه شرکاء به صورت نقد تادیه شود ، حساب صندوق ( وجوه نقد ) بدهکار و حساب سرمایه هر شریک معادل وجهی که به شرکت آورده است بستانکار می گردد.

ماده 123 قانون تجارت :

در صورتی که تمام یا بخشی از سهم الشرکه هر یک از شرکا از طریق آوردن دارایی های غیر نقدی مورد نیاز شرکت تادیه شود ، مطابق ماده 123 قانون تجارت این دارایی ها باید با موافقت کلیه شرکاء ارزیابی گردد.

ارزیابی آورده های غیر نقدی شرکا به منظور تعیین ارزش منصفانه بازار باید ارزیابی شود.

ارزیابی دارایی های غیر نقدی :

ارزیابی دارایی های غیر نقدی و انتقال آن به شرکت به این دلیل باید صورت گیرد که

الف ) شخصیت شرکاء مستقل از شخصیت حقوقی شرکت می باشد ؛

ب ) این دارایی ها باید بر اساس اصل بهای تمام شده به ارزش منصفانه بازار در دفاتر شرکت ثبت گردد.

روش سرمایه متغیر (در توضیح حسابداری شرکت های تضامنی) :

در برخی از کشورها که شرکت تضامنی و سرمایه آن در اداره ثبت شرکت ها به ثبت نمی رسد و شرکت به طور غیر رسمی تشکیل می گردد ، نیازی به افتتاح حساب جاری نمی باشد.

بلکه هر گونه تغییر مانند سهم شریک از سود و زیان یا برداشت وی در پایان سال مستقیماً به حساب سرمایه وی منتقل می شود.

این روش نگهداری حساب سرمایه برای فعالیت های تضامنی روش سرمایه متغیر نامیده می شود ، زیرا حساب سرمایه شرکاء دائماً تغییر می کند.

سرمایه گذاری مجدد :

چنانچه شرکاء در طی فعالیت شرکت به هر دلیل اقدام به سرمایه گذاری مجدد نمایند ، حساب سرمایه هر یک از آنها معادل دارایی سرمایه گذاری شده بستانکار و حساب دارایی مربوطه بدهکار می شود.

در روش سرمایه ثابت که از حساب جاری شرکاء استفاده می شود ، به جای حساب سرمایه حساب جاری شرکا ء بستانکار می گردد و دارایی مربوطه بدهکار خواهد شد.

انواع حساب ها در شرکت تضامنی (در توضیح حسابداری شرکت های تضامنی) :

در این قسمت از مقاله به توضیح و تکمیل توضیحات فوق پرداخته می شود.

شرکت تضامنی علاوه بر حساب سرمایه شرکا دارای حساب های دیگری نیز می باشد.

علت وجودی این حساب ها منع قانونی تغییرات ادواری در حساب سرمایه شرکاء است.

همان طور که قبلاً ذکر گردید ، هر گاه تغییر در سرمایه شرکت تضامنی به وجود آید ، این تغییر باید در شرکت نامه شرکت منعکس و در اداره ثبت شرکت ها نیز به ثبت برسد.

برای این منظور معمولاً عملیات دارایی های غیر نقدی چیست؟ جاری شرکت تضامنی در حساب های زیر منعکس می شود :

1-حساب سرمایه شرکاء ؛

2-حساب جاری شرکاء ؛

3-حساب برداشت شرکاء ؛

4- حساب وام شرکاء ؛

حساب سرمایه شرکاء :

برای ثبت سرمایه شرکاء در دفاتر شرکت های تضامنی ، دو روش وجود دارد:

الف ) روش سرمایه ثابت (در توضیح حسابداری شرکت های تضامنی) :

در این روش حسب سرمایه شرکاء معادل مبلغی که در شرکت نامه مقرر شده است و شرکاء نیز سرمایه گذاری کرده اند ، بستانکار می گردد.

چون از نظر قانون تجارت ، تغییر سرمایه منع قانونی دارد و تغییرات سرمایه باید حتماً در اداره ثبت شرکت ها به ثبت برسد ، لذا حساب سرمایه شرکاء معمولاً به یک مبلغ ثابت در دفاتر ثبت و نگهداری می شود.

تغییرات ناشی از برداشت شرکاء یا تغییرات ناشی از سود و زیان در حساب های دیگری که برای این منظور تدارک دیده شده است ، ثبت می گردد.

ب ) روش سرمایه متغیر :

در این روش حساب سرمایه شرکاء به مبلغ معینی که در شرکت نامه منعکس شده ثابت می ماند و برداشت شرکاء ، سهم شرکاء از سود و زیان ، حقوق شرکاء و … مستقیماً در حساب سرمایه منظور می شود.

این روش در کشورهایی که فعالیت تضامنی به صورت یک شخصیت حقوقی در اداره ثبت شرکت ها به ثبت نمی رسد ، کاربرد دارد.

در ایران چون شرکت تضامنی باید در اداره ثبت شرکت ها به ثبت برسد لذا حساب سرمایه شرکاء به روش ثابت نگهداری می شود.

حساب جاری شرکاء (در توضیح حسابداری شرکت های تضامنی) :

وقتی تغییرات سرمایه شرکاء منع قانونی داشته باشد ( در روش ثابت ) جهت انجام برخی از مبادلات مالی فی مابین شرکاء و شرکت حساب جاری جداگانه ای نگهداری می شود.

برداشت و سهم سود و زیان هر یک از شرکاء در قسمت بدهکار حساب جاری وی و سهم بهره سرمایه ( در صورتی که در شرکت نامه پیش بینی شده باشد ) ، سهم سود ، حقوق و کمیسیون هر یک از شرکاء در بستانکار حساب جاری او ثبت می شود.

این حساب از نوع حساب های دائمی بوده که مانده آن از سالی به سال دیگر منتقل می شود و محل نمایش آن در ترازنامه می باشد.

حساب برداشت شرکاء (در توضیح حسابداری شرکت های تضامنی) :

حساب برداشت حسابی است که به نام هر یک از شرکاء در دفاتر افتتاح و برداشت شخصی ( نقدی یا غیر نقدی ) هر شریک در طی دوره مالی در بدهکار این حساب ثبت می شود.

این حساب یک حساب موقت بوده و در پایان دوره مالی مانده آن به حساب جاری هر شریک منتقل می شود.

میزان حداکثر حق برداشت هر شریک در شرکت نامه قابل پیش بینی می باشد.

چون برداشت شخصی هر شریک به منزله دریافت وام از شرکت است ، لذا ممکن است نسبت به برداشت شرکاء بهره ای در شرکت نامه در نظر گرفته شود.

حساب وام شرکاء (در توضیح حسابداری شرکت های تضامنی) :

گاهی اوقات ممکن است شرکت تضامنی به وجوه نقد احتیاج داشته باشد و این وجوه از طریق یکی از شرکاء تامین می گردد.

ممکن است شریک مزبور به دلایلی تمایل به افزایش سرمایه خود نداشته باشد ، لذا شریک وام را در اختیار شرکت قرار داده و هر ساله از این بابت مبلغی عنوان بهره از شرکت دریافت می دارد.

مبلغی که به عنوان وام از طرف شریک به شرکت واگذار می شود ، در حساب جداگانه ای به نام حساب وام همان شریک ثبت می گردد.

این حساب یکی از حساب های پرداختنی شرکت می باشد و در حقیقت بدهی و دین شرکت است.

بهره پرداختی (در توضیح حسابداری شرکت های تضامنی) :

بهره ای که به وام تعلق می گیرد در حساب وام شریک ثبت نمی شود ، بلکه در حساب جداگانه ای و یا به حساب جاری آن شریک منظور می گردد.

در مواردی نیز ممکن است شریک از وضع نقدینگی خوبی برخوردار باشد و شرکاء نیاز به وام داشته باشند ، در این حالت ، وام دریافتی توسط هر شریک در بدهکار حساب وام آن شریک ثبت می شود.

در این صورت مانده بدهکار حساب وام ، مانند مانده بدهکار حسب سایر بدهکاران در تراز نامه منعکس می گردد.

طلب شرکت از شرکاء به عنوان دارایی و بدهی شرکت به شرکاء به عنوان بدهی در ترازنامه شرکت گزارش می شود.