شاخص سهام آزاد شناور

شاخص بورس چیست؟ و انواع آن کدامند؟

بررسی مفهوم و تعریف شاخص و انواع شاخص بورس، می‌تواند برای سنجش عملکرد سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده شود و حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها را در آینده پیش بینی کرد.

به گزارش نیکاکورپ، بررسی مفهوم و تعریف شاخص و انواع شاخص بورس که شامل : شاخص کل قیمت، شاخص هم وزن،شاخص بازده نقدی،شاخص قیمت و بازده نقدی،شاخص صنعت و شاخص مالی،شاخص سهام آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم، شاخص ۵۰ شرکت برتر،شاخص ۳۰ شرکت بزرگ، می‌تواند برای سنجش عملکرد سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده شود و حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها را در آینده پیش بینی کرد.

شاخص چیست؟

شاخص (Index) در واقع یک معیار آماری می باشد که تغییرات در یک اقتصاد یا بازار بورس را نمایان می کند. در مورد بازارهای مالی، شاخص یک سبد فرضی از کلیه سهامی است که در آن بازار خرید و فروش می‌شود و میانگین تغییرات قیمت همه سهام را نشان می‌دهد.

روش اندازه‌گیری هر شاخـص، منحصر به همان شاخـص است بنابراین برای مقایسه دو شاخـص مختلف بهتر است درصد تغییرات شاخـص‌ها را نسبت به‌روز یا ماه قبل باهم مقایسه کرد، نه عدد فعلی آن‌ها را. سهام داران بازار سرمایه می‌توانند؛ از شاخـص کل و سایر شاخـص‌های بورس اوراق بهادار تهران برای سنجش عملکرد سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده و حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها را در آینده دنبال کنند.

به بیان ساده تر کلمه شاخص به معنای عددی است که با استفاده از آن می‌توان تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر را طی یک بازه زمانی خاص مشاهده کرد.

انواع شاخص‌ بورسی در بورس تهران

در بورس اوراق بهادار تهران شاخص های متفاوتی موجود است که سهامداران از آن ها برای سرمایه گذاری و خرید و فروش سهام استفاده می‌کنند. انواع شاخص بورسی در بورس تهران عبارتند از:

1. شاخص کل قیمت
2. شاخص هم وزن
3. شاخص بازده نقدی
4. شاخص قیمت و بازده نقدی
5. شاخص صنعت و شاخص مالی
6. شاخص سهام آزاد شناور
7. شاخص بازار اول و بازار دوم
8. شاخص ۵۰ شرکت برتر
9. شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

هر یک از شاخص‌ها با توجه به پارامتر مورد بررسی به شاخص قیمت و شاخص بازدهی تقسیم می‌شود و معنا و مفهومی را در بر دارند که براساس متغییر‌های مورد نظر قابل تفکیک هستند.

شاخص کل قیمت (TEPIX)

شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار که به آن شاخص کل هم می‌گویند، یکی از انواع شاخص بورس می باشد که بیان کننده تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان می‌کند. توجه داشته باشید که شاخص کل، بیان کننده میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران نیست. بطور مثال وقتی گفته می‌شود که شاخص کل 10 درصد رشد کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکت‌های بورسی به میزان 10 درصد نسبت به سال پایه، افزایش پیدا کرده است.

همچنین در شاخص کل تاثیر شرکت ها بر اساس بزرگی ( تعداد سهام ) و سرمایه آنها است و شرکت های بزرگ که تعداد سهام و معامله بیشتری دارند بسیار تاثیرگذار تر از شرکت های کوچک هستند. در واقع میتوان گفت شاخص کل نشان دهنده ی میانگین میزان تغییرات قیمت و سود سهام شرکت های فعال در بازار سرمایه است.

شاخص هم وزن

شاخص هم وزن یکی از انواع شاخص بورس است که در این شاخص کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس چه کوچک چه بزرگ بطور برابر در محاسبه شاخص بورس کل سهیم هستند. تفاوت این شاخص با شاخص کل در این است که وزن و اندازه شرکت ها در این شاخص تاثیر گذار نیست و سرمایه آنها یکسان در نظر گرفته می شود و تاثیر افزایش و کاهش سود و قیمت سهام شرکت ها در شاخص به یک میزان اثرگذار است.

بطور مثال وقتی شاخص هم وزن منفی است یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار کاهش یافته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار رشد کرده است. در شاخص کل ممکن است اکثر شرکت ها بازدهی منفی داشته باشند اما تنها مثبت بودن چند شرکت بزرگ باعث مثبت شدن شاخص کل بشود اما در شاخص هم وزن شاخص بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت ها نشان داده می شود نه بر اساس سرمایه بیشتر.

شاخص بازده نقدی (TEDIX)

تغییرات شاخص بازده نقدی، میانگین بازدهی ناشی از پرداخت سود نقدی شرکت‌های بورسی به سهامداران را نشان می‌دهد پس وقتی شاخص سود نقدی رو به افزایش است، شرکت‌ها به‌طور میانگین سود نقدی بیشتری را در مجامع عادی سالیانه بین سهامدارانشان تقسیم می‌کنند.

شاخص قیمت و بازده نقدی (TEDPIX)

اگر شاخص قیمت‌ها ۱ درصد رشد کند، یعنی میانگین قیمت‌های هر برگه سهم به طور میانگین ۱ درصد رشد داشته است. برای کسانی که می‌خواهند از خرید و فروش سهم در کوتاه‌ مدت سود بگیرند، شاخص قیمت‌ها از شاخص کل مهم‌تر است.

در واقع شاخص قیمت و بازده نقدی ،همان شاخصی است که در رسانه‌ها از آن به‌عنوان شاخص کل بورس تهران صحبت می‌شود. یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران می باشد این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است.

شاخص صنعت و شاخص مالی

به‌صورت کلی همه شرکت‌های بورسی به دو بخش صنعتی و مالی تقسیم بندی می شوند. در بخش صنعتی شرکت‌های تولیدی و صنعتی نظیر مخابرات، خودروسازی، سیمان، پتروشیمی و … قرار دارند شاخص صنعت نشان‌دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش صنعت است. در بخش مالی نیز بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بیمه و… حضور دارند که شاخص مالی نشان دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش مالی است.

نکته قابل توجه این است که می‌توان برای هریک از بخش‌های صنعت و مالی، شاخص های جداگانه‌ای در نظر گرفت؛ به‌عنوان نمونه شاخص صنعت پتروشیمی متوسط تغییرات قیمت شرکت‌های فعال در صنعت پتروشیمی را نشان می‌دهد.

شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)

به درصدی از سهام شرکت سهام شناور آزاد گفته می شود که صاحبان آن قصدی برای مدیریت در شرکت ندارند و تنها برای خرید و فروش سهام وارد معاملات آن سهم شدند؛ قابلیت نقدشوندگی سهام شناور آزاد زیاد است همچنین سهام شرکت‌های بورسی توسط سهامداران حقیقی و حقوقی خریداری می‌شود. به بیان دیگر به میزان سهامی که معمولاً در شرکت‌های بورسی در اختیار سهامداران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار خرید و فروش می‌شود، سهام شناور آزاد گفته می‌شود.

شاخص سهام شناور آزاد مانند شاخص کل محاسبه می شود تنها با این تفاوت که تنها درصد شناور آزاد شرکت ها در نظر گرفته می شود. شاخص سهام شناور آزاد نمایانگر بازدهی میانگین قیمت و سود سهام های شناور آزاد در بازار می باشد و هرشرکتی سهام شناور آزاد بیشتری با سرمایه ای بزرگ داشته باشد تاثیر بیشتری در این شاخص خواهد گذاشت.

شاخص بازار اول و بازار دوم

مؤلفه‌ های دسته بندی شرکت های بورسی در بورس اوراق بهادار تهران شامل مواردی چون، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری، میزان سرمایه، تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خرید و فروش و … انجام میگیرد. بر اساس این تقسیم‌بندی، شرکتی که شرایط بهتری داشته باشد در بازار اول و دیگر شرکت‌های بورسی در بازار دوم دسته‌بندی می‌شود.

شرکت‌هایی که در بازار اول حضور دارند به دو دسته تابلو اصلی و فرعی تقسیم بندی می‌شوند. برای هر یک از این دسته‌بندی‌ها یک شاخص وجود دارد که میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌هایی را نشان می‌دهد که در این گروه‌ها حضور دارند.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

در ابتدا باید عنوان کنم که معیار انتخاب این ۳۰ شرکت نیز بر اساس اندازه شرکت‌ها و ارزش روز بازار سهم آنها تعیین می‌شود که شاخص بورس ۳۰ شرکت بزرگ میانگین تغییرات قیمت سهام این ۳۰ شرکت بزرگ بورس را نشان می‌دهد. توجه داشته باشید که ارزش روز بازار سهام از حاصل‌ضرب قیمت سهم در تعداد سهام منتشرشده شرکت به دست می‌آید. اگرچه این شرکت‌های بورسی کمتر از ده درصد تعداد شرکت‌های بورسی را تشکیل می‌دهند اما بیش از ۷۰ شاخص سهام آزاد شناور درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص داده‌اند و تغییرات قیمت آن‌ها قطعا تاثیر زیادی بر شاخص کل و شاخص بورس داشته باشد.

شاخص ۵۰ شرکت برتر

تقریبا هر سه ماه یک‌بار، ۵۰ شرکت برتر از نظر بیشترین معاملات بازار در این مدت و قابلیت نقد شوندگی بالا در بورس اوراق بهادار معرفی می‌شوند. شاخص ۵۰ شرکت برتر میانگین قیمت سهام این ۵۰ شرکت برتر را نشان می‌دهد که نشان میدهد طی این مدت سود و قیمت آنها چه تغییراتی می کند.

رابطه میزان سهام شناور آزاد و نقدشوندگی سهام در بورس اوراق بهادار تهران

این تحقیق درصدد بررسی رابطه میزان سهام شناور آزاد و نقدشوندگی سهام بوده است. هر سرمایه گذار منطقی علاوه بر توجه دو معیار بازده و ریسک در امر سرمایه گذاری، باید به قابلیت نقدشوندگی سهام نیز توجه داشته باشد برای این منظور رابطه شاخص های نقدشوندگی (حجم معاملات، ارزش معاملات، تعداد دفعات معاملات، تعداد روزهای معامله شده و گردش سهام معاملات) با سهام شناور آزاد 164 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران بررسی گردید. برای این منظور داده های سه ماهه از سال های 1391- 1385 این شرکت ها جمع آوری شدند. با استفاده از روش از داده های ترکیبی(پنل) مدل رگرسیونی مورد نظر برآورد گردید. نتایج نشان داد بین سهام شناور آزاد و همة شاخص های نقدشوندگی، رابطه ی معنی داری وجود دارد. با توجه به مقادیر ضرایب برآورد شده، بیشترین تا کمترین رابطه را به ترتیب گردش سهام معاملات، تعداد روزهای معامله شده، حجم معاملات، تعداد دفعات معاملات، ارزش معاملات با متغیر سهام شناور آزاد دارند.

کلیدواژه‌ها

• سهام شناور آزاد
• نقدشوندگی سهام
• حجم معاملات
• ارزش معاملات
• گردش سهام معاملات
• تعداد دفعات معاملات
• تعداد روزهای معامله شده

عنوان مقاله [English]

The relationship between the amount of free float and liquidity of shares in Companies listed on the Tehran Stock Exchange

نویسندگان [English]

• Mohammadreza Monjazeb 1
• Sajjad jalali 2

2 Sajjad jalali M.A. of Financial management , Faculty of Sciences Finance, University of Economic Sciences, Tehran, Iran, corresponding author

This study investigates the association of free float and liquidity of شاخص سهام آزاد شناور the stock. In addition to considering any reasonable investor in making an investment return and risk criteria should also consider liquidity to be able to determine the relationship between liquidity indicators (turnover, value of transactions, number of transactions, number of days of trading and turnover trading stock) Tehran Stock Exchange with a free float of 164 companies were investigated. For this purpose, trimester data were collected from the 1391- 1385 companies. Using the combined data (panel) regression models were estimated. The results showed that all of the free float and liquidity indicators, there is a significant relationship. Given the values ​​of the estimated coefficients, in order of most to least about trading stock turnover, number of days traded, turnover, number of trades, the trades are free float variable.

شاخص سهام آزاد شناور TEFIX چه مفهومی دارد؟

پول نیوز- پیش از آنکه درباره «شاخص سهام آزاد شناور» توضیح دهیم، لازم است مفهوم «سهام شناور آزاد» را مرور کنیم.

به گزارش گروه آموزش پول نیوز، سهام شناور آزاد (Free Float) بخشی از سهام یک شرکت سهامی اطلاق می‌شود که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن بخش از سهام هستند و انتظار می‌رود در آینده‌ای نزدیک قابل معامله باشد. مالکان سهام شناور آزاد قصد ندارند با حفظ آن در مدیریت شرکت مشارکت کنند.

برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران، بررسی و سهامداران راهبردی را مشخص کرد. سهامدار راهبردی، سهامدارانی هستند که در کوتاه مدت، قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولاً می‌خواهند برای اعمال مدیریت خود، این سهام را حفظ کنند. به عنوان مثال سهام شناور آزاد شرکت‌های مخابرات ایران و فولاد مبارکه به ترتیب برابر با پنج درصد و ۲۴درصد است.

با عنایت به مفهوم «سهام شناور آزاد» می‌خواهیم درباره «شاخص سهام شناور آزاد» نیز توضیح دهیم. محاسبه شاخص سهام شناور آزاد، مشابه شاخص کل است، با این تفاوت که در وزن‌دهی شرکت‌های موجود در سبد شاخص، به جای استفاده از کل سهام منتشر شده، تنها از سهام شناور آزاد شرکت‌ها استفاده می‌شود و هدف اصلی استفاده از سهام شناور آزاد در محاسبه شاخص‌ها، در واقع پیگیری رفتار قسمتی از بازار است که از قدرت نقدشوندگی بیشتری برخوردار هستند.

نگاهی به سهام شناور آزاد ناشران بورسی و فرابورسی

هرچه میزان سهام آزاد شناور شرکت‌ها بیشتر باشد امکان سقوط و یا رشد هیجانی آن شرکت در بازه‌های کوتاه مدت کاهش می‌یابد.

به گزارش خبرنگار مهر، سازمان بورس در آخرین روز کاری فروردین ماه ۱۴۰۱ آخرین فهرست سهام شناور شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران را بر اساس آخرین داده‌های منتهی به پایان اسفند ماه پارسال اعلام کرد.

در این فهرست ۶۱ ناشر فرابورس در حالی به لحاظ درصد سهام شناوری خود در جمع شرکت‌های برخوردار از سهام شناور کمتر از ۲۰ درصد جای گرفته‌اند که از این فهرست تعداد ۲۰ ناشر از سهام شناوری کمتر از ۱۰ درصدی در تابلوی معاملات فرابورس ایران برخوردار هستند.

در این بین ناشران نمادهای معاملاتی " شگامرون " با ۰.۰۴۲ درصد، "غنیلی " با ۰.۲۷ درصد، "مارون " با ۰.۳۴۵ درصد و " کگهر " با ۰.۸۰۹ درصد سهام شناور در فرابورس پایین‌ترین حجم سهام در گردش میان معامله گران این بازار را به خود اختصاص داده‌اند.

جدول زیر آخرین وضعیت ناشران فرابورس که از سهام شناور آزاد کمتر از ۲۰ درصد برخوردارند را نمایش می‌دهد.

به گزارش مهر، در بورس تهران نیز تعداد ۱۱۳ نماد معاملاتی مطابق با مستندات منتشر شده از سوی سازمان بورس از سهام شناور آزاد کمتر از ۲۰ درصد برخوردارند که در بین این تعداد نماد معاملاتی، ناشران سهام شرکت سرمایه گذاری استان قم با ۰.۸ و فولاد خراسان با ۰.۹ درصد سهام شناور آزاد در تابلوی معاملات بورس تهران، پایین‌ترین سهام شناور موجود در بازار سهام را به خود اختصاص داده‌اند.

وضعیت درصد سهام شناور آزاد کمتر از ۲۰ درصدی ناشران بورس تهران را از اینجا ببینید.

سهام شناور آزاد اعلام شده از سوی سازمان بورس با احتساب ضریب شناوری عبارت است از حاصل تقسیم تعداد روزهایی از دوره مالی ناشر که طی آن معاملات سهم در بازار عادی بیش از ۰.۰۰۰۱ تعداد سهام ناشر است بر نصف روزهای معاملاتی آن دوره که حداکثر معادل یک می‌باشد. شروع دوره مالی تمامی شرکت‌ها نیز بجز عرضه‌های طی دوره که متناسب با روز عرضه تا آخر دوره محاسبه شده از تاریخ اول فروردین تا آخرین روز کاری پارسال در نظر گرفته شده است.

در ادبیات مالی به تعداد سهامی از یک شرکت که به صورت روزانه توسط سهامداران عادی در بازار مالی اعم از بورس یا فرابورس خرید و فروش می‌شوند، سهام شناور آزاد گفته می‌شود.

سازمان بورس آن دسته از سهامداران حقیقی که به واسطه سهامداری خود، اقوام نسبی از طبقه اول و دوم و یا اشخاص حقوقی تحت کنترل خود که در مجموع مساوی یا بیشتر از ۵ درصد سهام یک ناشر را در اختیار داشته باشند به عنوان سهامداران مدیریتی معرفی می‌کند.

همچنین آن دسته از اشخاص حقوقی که بواسطه سهامداری خود، اشخاص حقوقی تحت کنترل یا اشخاص حقوقی با کنترل کننده مشترک که در مجموع مساوی یا بیشتر از ۵ درصد سهام ناشر را داشته باشند از زمره سهامداران مدیریتی می‌شناسد.

هرچه میزان سهام آزاد شناور شرکت‌ها بیشتر باشد امکان سقوط و یا رشد هیجانی آن شرکت در بازه‌های کوتاه مدت کاهش می‌یابد.به عبارتی سهامداران عادی و حجم معاملات شرکت بیشتر بوده و نوسان ارزش سهام و تأثیر سهامداران مدیریتی و راهبردی شرکت بر قیمت سهام کاهش می‌یابد.

سهام شناور و هر آنچه باید در مورد آن بدانید

اگر شما نیز از فعالان یا علاقه‌مندان به حوزه بورس باشید، بدون شک تا کنون مفهوم سهام شناور و یا شاخص آزاد شناور به چشمتان خورده است. اما معنا و مفهوم این عبارت‌ها چیست؟ تاثیر سهام شناور در نوسانات قیمتی سهم به چه صورت می‌باشد؟ شاخص آزاد شناور بیان‌کننده چه چیزی است؟برای رسیدن به پاسخ این پرسش‌ها و درک آسان مفهوم سهام شناور، تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

سهام شناور آزاد (Floating Stock) چیست؟

پیش از تعریف مفهوم سهام شناور، لازم است تا شما را با دو دسته اصلی از سهامداران هر شرکت آشنا سازیم. دسته اول، سهامداران راهبردی یا عمده می‌باشند. این افراد، مقدار زیادی از سهام یک شرکت را خریداری نموده و قصد فروش آن را تا آینده‌ای نزدیک نخواهند داشت. به طور معمول، هدف آنها از نگهداری سهم، ورود به عملکرد مستقیم و مدیریت بر شرکت است. به نوعی که می‌توان آنها را از مالکان شرکت به حساب آورد.

دسته دوم، سهامداران عادی (خرد) بوده که با سرمایه‌های کوچکتر، وارد معاملات سهام یک شرکت می‌شوند. این دسته از سرمایه‌گذاران در صورت وجود پیشنهاد قیمتی مناسب، حاضر به فروش سهام خود می‌باشند. در واقع هدف آنها از خرید سهام، معامله بر روی آن در بازه زمانی کوتاه مدت می‌باشد. به عبارتی سهام در دست آنها، به طور مداوم بین دیگر سهامداران خرد در گردش می‌باشد. لازم است اشاره کنیم که هر یک از این سهامداران، کمتر از 5 درصد سهام یک شرکت را در اختیار دارند.

حال می‌توانیم مفهوم سهام شناور را با بیانی ساده برایتان شرح دهیم:

آن بخش از سهام شرکت که همه روزه، توسط فعالان بازار سرمایه (سهامداران خرد)، مورد معامله قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، سهام شناور یا سهام شناور آزاد را می‌توان قسمتی از سهام یک شرکت دانست که دارندگان آن، قصد نگهداری آن را نداشته و برنامه آنها، عرضه و فروش این سهم‌هاست. در واقع این سهم‌ها به طور مداوم بین سهامداران در گردش بوده و همان سهامی است که در دست سهامداران خرد قرار گرفته است.

سهام شناور و 4 کاربرد اساسی آن

فعالان حوزه بازار سرمایه، سهام شناور را یکی از مفاهیم اصلی در تحلیل ارزشمندی یک سهم به شمار می‌آورند. 4 مورد از کلیدی‌ترین کاربردهای این مفهوم عبارت است از:

1. با توجه به این مفهوم می‌توانیم از میزان نقدشوندگی یک سهم اطلاع یابیم. این امر در تصمیم گیری جهت سرمایه‌گذاری یا عدم سرمایه‌گذاری در سهام یک شرکت، بسیار کمک کننده خواهد بود. (سرمایه‌گذاری در سهام یک شرکت با نقدشوندگی کم، قطعا طرفداران زیادی نخواهد داشت، چرا که مسئله فروش را برایشان دشوار می‌سازد.)
2. این درصد بیان می‌کند که چه مقدار از سهام هر شرکت جهت معامله در بازار در دسترس عموم مردم قرار گرفته است.
3. سهام شناور میزان اشتیاق مردم جهت خرید سهام هر شرکت را به ما نشان می‌دهد. در واقع، درجه محبوبیت سهم در بین معامله‌گران بازار را می‌توان با کمک این مفهوم تشخیص داد.
4. سرمایه‌گذاران با مشاهده سهام شناور خوب یک شرکت، اقدام به خرید سهام آن می‌نمایند. این امر منجر به ورود پول به شرکت و در نتیجه توسعه و رشد شرکت می‌گردد. از این رو، می‌توان انتظار افزایش قیمت سهم در آینده را داشت.

نحوه محاسبه سهام شناور آزاد

حال که با مفهوم سهام شناور آشنا شدیم، نوبت آن است تا نحوه محاسبه آن را نیز برای شما توضیح دهیم. برای این کار کافیست تا به ترکیب سهامداران یک شرکت دسترسی داشته باشید. اگر شما تعداد سهامداران راهبردی را بدانید، می‌توانید با کسر این عدد از کل سهامداران شرکت، تعداد سهام شناور آزاد و درصد آن به کل سهام یک شرکت را بدست آورید.

لازم است به این نکته توجه داشته باشید که سهامداران راهبردی نیز می‌توانند در موارد نیاز، سهام خود را بفروشند. و یا در زمانی که قیمت سهم را مناسب دیدند، اقدام به خرید نمایند. از این رو، این درصد برای هر شرکت، عددی ثابت نخواهد بود. این امر شرکت‌ها را ملزم ساخته است که هر سه ماه یکبار، گزارشی در خصوص این میزان در سایت کدال منتشر و عدد مربوط به آن را به روز رسانی نمایند.

چگونه درصد سهام شناور یک سهم بورسی را مشاهده نماییم؟

برای دسترسی به مقدار سهام شناور هر شرکت بورسی، می‌توانید به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران ( TSETMC ) مراجعه نمایید. برای این کار کافیست تا پس از ورود به این سایت، نام نماد مورد نظر خود را جستجو و مطابق شکل زیر درصد سهام شناور آن را رصد نمایید. (به طور نمونه، میزان سهام شناور برای نماد شستا در یک بازه زمانی، 11 درصد گزارش شده است.)

• نکته: توجه داشته باشید که نحوه اطلاع از سهام شناور شرکت‌های فرابورسی قدری متفاوت بوده که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

چگونه درصد سهام شناور یک سهم فرابورسی را مشاهده نماییم؟

همانطور که در تصویر زیر نیز مشاهده می‌کنید، مقدار سهام شناور برای شرکت‌های فرابورس، تنها به صورت % مشخص می‌گردد.

برای دست یافتن به عدد مربوطه در این شرکت‌ها، کافی است تا به قسمت «سهامداران» نماد مورد نظر خود در سایت TSETMC مراجعه نمایید. در مرحله بعد، درصدهای بالای 5 درصد را جمع کرده و از عدد 100 کم نمایید. عدد حاصل، سهام شناور شرکت فرابورسی منتخب می‌باشد.

به عنوان نمونه در نماد زیر، درصد سهامداران بالای 5 درصد، 51.420% بوده که در نتیجه مقدار سهام شناور آزاد این شرکت عدد، 48.58% خواهد بود.

توجه داشته باشید که کاربرانی که مستقیما از پنل کارگزاری خود اقدام به خرید و فروش می‌نمایند نیز می‌توانند تنها با یک کلیک به صفحه مربوطه نماد در سایت Tsetmc راه یابند. به طور نمونه، در سامانه معاملات کارگزاری مدبر آسیا، کاربران می‌توانند جهت اطلاع از درصد سهام شناور نماد خود، پس از درج نام نماد، بر روی گزینه مشخص شده کلیک نموده و به اطلاعات مورد نظر خود از طریق سایت Tsetmc دست یابند.

حداقل میزان سهام شناور آزاد

همانطور که گفتیم، مقدار سهام شناور یک شرکت، عددی متغیر می‌باشد. به عبارتی، این مقدار می‌تواند به مرور زمان کاهش و یا افزایش یابد. علاوه بر این، در تعریف این مفهوم به این نکته اشاره شده که سهام شناور، بخشی از سهام یک شرکت بوده که در دست سهامداران خرد قرار داشته و این مقدار برای هر یک آنها کمتر از 5% می‌باشد.

از این رو، می‌توان حداقل میزان آن برای یک شرکت را همان عدد 5 درصد در نظر گرفت. باید توجه داشت که با توجه به امکان فروش از سوی سهامداران عمده در بازار، این مقدار قابلیت افزایش داشته و حداکثری را نمی‌توان برای آن تعیین نمود.

تاثیر سهام شناور بر قیمت سهم

فعالان حوزه بازار سرمایه، توجه به درصد شناوری سهام یک شرکت را یکی از پارامترهای اساسی در روند سرمایه‌گذاری عنوان می‌کنند. چرا که این درصد، تعداد سهامی که برای معامله در دست عموم قرار گرفته است را تعیین می‌نماید. علاوه بر این، موضوع ریسک نقدشوندگی و یا امکان دستکاری در قیمت را نیز برایمان شفاف خواهد ساخت.

به عبارتی، چنانچه این میزان برای یک شرکت عددی پایین باشد، تعداد سهامداران مردمی سهم مورد نظر کم بوده و در نتیجه احتمال دستکاری قیمت و هدایت و کنترل سهم توسط سهامداران راهبردی افزایش خواهد یافت. در واقع، در این حالت می‌توان سهام شرکت را با سرمایه کم در دست گرفت و به طور کاذب قیمت آن را افزایش یا کاهش داد.

این امر در حالتی که سهام شناور آزاد شرکت، عدد قابل توجهی باشد، احتمال کمتری خواهد داشت. به عبارتی، در شرکت‌های با شناوری بالا، امکان تحت تاثیر قرار دادن و ایجاد نوسان در معاملات سهم به دلیل حجم بالای معاملات و سهامداران آن، به راحتی فراهم نخواهد بود. بنابراین، هر چه میزان این عدد برای یک شرکت بالاتر باشد، به سرمایه بیشتری جهت افزایش قیمت در آن نیاز خواهیم داشت.

به بیانی دیگر، در حالتی که شناوری سهم بالا باشد، تعداد بیشتری از سهام آماده عرضه بوده و این امر رشد قیمت را با تاخیر همراه خواهد ساخت. این شرکت در هنگام تشکیل صف فروش نیز به دلیل داشتن عرضه کنندگان بیشتر، سریع‌تر عمل خواهد کرد. از این رو می‌توان این درصد را معیاری موثر در افزایش نقدشوندگی و کارایی یک بازار به حساب آورد.

سهام شناور بالا یا پایین؟

همانطور که پیش از این نیز اشاره کردیم، درصد سهام شناور آزاد به عنوان عاملی موثر در میزان نقدشوندگی و عمق بازار به شمار می‌رود. به عبارتی هر چه مقدار سهام در دست مردم افزایش پیدا کند، به همان میزان نیز نقدشوندگی سهم افزایش می‌یابد. علاوه بر این، امکان دستکاری در قیمت سهم نیز کاهش خواهد یافت.

از طرف دیگر، چنانچه درصد سهام در دسترس عموم کم باشد، می‌توان انتظار داشت که قیمت از قیمت منصفانه آن انحراف پیدا کند. در شرکت‌های کوچک که سرمایه پایینی داشته و شناوری سهام آنها نیز عدد کوچکی است، احتمال بالا بردن قیمت و سفته بازی در سهم به شدت زیاد می‌باشد. چرا که سهام شناور توسط عده‌ای محدود جمع شده و آنها می‌توانند به راحتی قیمت سهم را کنترل نمایند.

از این رو، لازم است تا پیش از انتخاب نماد مورد نظر خود، میزان شناوری آن را نیز مورد توجه قرار دهید. در خصوص بهترین میزان آن نیز باید گفت که هر چه این رقم به میانگین شناوری شرکت‌های بازار نزدیک‌تر باشد، شناوری سهم متعادل‌تر خواهد بود. بر اساس آخرین گزارشات ارائه شده، درصد میانگین شناوری برای شرکت‌های بورسی و فرابورسی، عددی در حدود 21 درصد می‌باشد.

شاخص آزاد شناور (TEFIX) و نحوه مشاهده آن

حال که با مفهوم سهام شناور آشنا شدید، می‌خواهیم در رابطه با شاخص آزاد شناور نیز اندکی توضیح دهیم. شاخص آزاد شناور، شاخص قیمت را بر اساس تعداد سهام شناور موجود در بازار نشان می‌دهد. همانطور که مستحضرید، در محاسبه این شاخص، تنها ارزش سهامی که در دست سهامداران خرد قرار گرفته و دائما در حال معامله می‌باشد، بررسی می‌گردد. چرا که مفهوم سهام شناور همین می‌باشد. از این رو، این شاخص تصویری از رفتار قسمتی از بازار که میزان نقدشوندگی بالایی داشته را نشان می‌دهد.

برای مشاهده این شاخص نیز کافیست به صفحه اصلی وب سایت tsetmc.com مراجعه نمایید.

کلام پایانی

همانطور که گفتیم، سهام شناور آزاد آن بخش از سهم‌های شرکت بوده که در دست سهامداران خرد قرار داشته و به طور مداوم مورد خرید و فروش قرار می‌گیرد. هر چه این میزان برای یک شرکت بالاتر شاخص سهام آزاد شناور باشد، از نقدشوندگی بیشتر و نوسان قیمت پایین‌تری برخوردار خواهد بود. در نتیجه ریسک سرمایه‌گذاری در آن سهام نیز کمتر می‌گردد. در بازار بورس بسیاری از کشورهای جهان، شرکت‌های با درصد سهام شناور زیر 25 درصد از لیست شرکت‌های بورسی کنار گذاشته می‌شوند. چرا که شرکتی که مایل به قرار دادن یک چهارم از سهام خود در دست مردم نمی‌باشد، دلیلی برای ادامه فعالیت در بورس نخواهد داشت. از این رو، توصیه می‌شود سهامداران گرامی پیش از انتخاب سهم جهت سرمایه‌گذاری، این موضوع را نیز مورد توجه قرار دهند.

در پایان ذکر این نکته نیز ضروری است که سهامداران گرامی در نظر داشته باشند که تنها داشتن مهارت‌های علمی در انتخاب و تحلیل سهم برای آنها کارگشا نخواهد بود. در واقع، برای داشتن یک سرمایه‌گذاری خوب، داشتن یک کارگزار خوب است که همیشه حرف اول را می‌زند. از این رو، اهمیت این امر را در نظر داشته باشید و نهایت دقت را در این زمینه لحاظ نمایید. به عنوان یک گزینه بسیار عالی، کارگزاری مدبر آسیا را می‌توانید انتخاب نمایید که از کارگزاری‌های برجسته بازار بوده و بدون شک در خدمت رسانی به مشتریان از پیشتازان این عرصه می‌باشد.

سوالات متداول

سهام شناور آزاد (Floating Stock) چیست؟

آن بخش از سهام شرکت که همه روزه، توسط فعالان بازار سرمایه (سهامداران خرد)، مورد معامله قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، سهام شناور یا سهام شناور آزاد را می‌توان قسمتی از سهام یک شرکت دانست که دارندگان آن، قصد نگهداری آن را نداشته و برنامه آنها، عرضه و فروش این سهم هاست. در واقع این سهم‌ها به طور مداوم بین سهامداران در گردش بوده و همان سهامی است که در دست سهامداران خرد قرار گرفته است.

سهام شناور بالا مناسب است یا پایین؟

در خصوص بهترین میزان سهام شناور، باید گفت که هر چه این رقم به میانگین شناوری شرکت‌های بازار نزدیک‌تر باشد، شناوری سهم متعادل‌تر خواهد بود. بر اساس آخرین گزارشات ارائه شده، درصد میانگین شناوری برای شرکت‌های بورسی و فرابورسی، عددی در حدود 21 درصد می‌باشد.

حداقل میزان سهام شناور آزاد چقدر می‌باشد؟

مقدار سهام شناور یک شرکت، عددی متغیر می‌باشد. به عبارتی، این مقدار می‌تواند به مرور زمان کاهش و یا افزایش یابد. علاوه بر این، در تعریف این مفهوم به این نکته اشاره شده که سهام شناور، بخشی از سهام یک شرکت بوده که در دست سهامداران خرد قرار شاخص سهام آزاد شناور داشته و این مقدار برای هر یک آنها کمتر از 5% می‌باشد. از این رو، می‌توان حداقل میزان سهام شناور یک شرکت را همان عدد 5 درصد در نظر گرفت. باید توجه داشت که با توجه به امکان فروش از سوی سهامداران عمده در بازار، مقدار سهام شناور قابلیت افزایش داسته و حداکثری را نمی‌توان برای آن تعیین نمود.

نحوه محاسبه سهام شناور آزاد چگونه است؟

برای این کار کافیست تا به ترکیب سهامداران یک شرکت دسترسی داشته باشید. اگر شما تعداد سهامداران راهبردی را بدانید، می‌توانید با کسر این عدد از کل سهامداران شرکت، تعداد سهام شناور آزاد و درصد آن به کل سهام یک شرکت را بدست آورید. لازم است به این نکته توجه داشته باشید که سهامداران راهبردی نیز می‌توانند در موارد نیاز، سهام خود را بفروشند. و یا در زمانی که قیمت سهم را مناسب دیدند، اقدام به خرید نمایند. از این رو، درصد سهام شناور در هر شرکت، عددی ثابت نخواهد بود. این امر شرکت ها را ملزم ساخته است که هر سه ماه یکبار، گزارشی در خصوص میزان سهام شناور خود در سایت کدال منتشر و عدد مربوط به آن را به روزرسانی نمایند.