رباعی چیست و قالب آن چگونه است؟ — ادبیات به زبان ساده
در آموزشهای پیشین مجله فرادرس با وزن شعر فارسی و آرایههای ادبی آشنا شدیم. همچنین، برخی قالبهای شعر فارسی از قبیل قصیده و غزل را معرفی کردیم. در این آموزش با قالب رباعی در شعر فارسی آشنا میشویم.
رباعی چیست ؟
رُباع در لغت به معنی چهارگان و هر چیزی است که چهار جزء داشته باشد. به همین ترتیب، رباعی یا چهارتایی یکی از قالبهای شعر فارسی است که چهار مصراع دارد. بسیاری رباعی را یک قالب شعری ایرانی خالص میدانند.
در اشعار قدیمی فارسی به جای رباعی از واژه های دوبیتی و ترانه استفاده میشده است که البته امروزه دوبیتی در شعر فارسی با رباعی تفاوتهایی دارد و ترانه نیز نفهومی جدید بهویژه در موسیقی پیدا کرده است. در گذشته به رباعی بیت نیز میگفتهاند که مفهوم امروزی این واژه نیز با گذشته تفاوت دارد. چهاردانه و چهارخانه از دیگر واژههایی است که به رباعی اطلاق میشود.
جالب است بدانید که کلمه دوبیتی به عنوان رباعی به زبان عربی راه پیدا کرده و به آن «الدوبیت» گفته میشود. بدین صورت است که ایرانیها از واژه عربی «رباعی» استفاده میکنند و عربهای از واژه فارسی «دوبیت».
رباعی در اصطلاح ادبی شعری است که چهار مصراع دارد و وزن آن «مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلُ فعل» است و اگر این وزن را نداشته باشد، یا دوبیتی و ترانه (به مفهوم امروزی) یا قطعه است.
از نظر قافیه رباعی به دو صورت است: الف) با چهار مصراع همقافیه و ب) با سه مصراع همقافیه.
الف) طرح قافیهای نخست (و البته قدیمی) این است که هر چهار مصراع همقافیه باشند. تصویر زیر این طرح قافیهای رباعی را نشان میدهد.
رباعی زیر از خیام مثالی از این طرح قافیهای با چهار مصراع همقافیه است.
روزی است خوش و هوا نه گرم است و نه سرد
ابر از رخ گلزار همی شوید گرد
بلبل به زبان حال خود با گل زرد
فریاد همی زند که می باید خورد
ب) طرح دوم رباعی که بسیار رایج است و رباعی را به این شکل میشناسیم، همقافیه بودن مصراعهای اول و دوم و چهارم است. به این نوع رباعی اصطلاحاً «خصی» میگویند. این طرح در تصویر زیر به نمایش درآمده است.
رباعی زیر از حافظ از این نوع رباعی سهقافیهای است.
امشب ز غمت میان خون خواهم خفت
وز بستر عافیت برون خواهم خفت
باور نکنی خیال خود را بفرست
تا در نگرد که بی تو چون خواهم خفت
رباعیسرا در سه مصراع نخست مقدمهسازی میکند و در مصراع پایانی اصطلاحاً ضربه اصلی را وارد و مقصود خود را بیان میکند.
برای آشنایی با ادبیات دبیرستان و پاسخ به این پرسش که رباعی چیست و چه ویژگیهایی دارد، پیشنهاد میکنیم به مجموعه آموزشهای دروس دبیرستان و پیش دانشگاهی فرادرس مراجعه کنید که لینک آن در ادامه آورده شده است.
- برای مشاهده مجموعه آموزشهای دروس دبیرستان و پیش دانشگاهی+ اینجا کلیک کنید.
وزن رباعی
وزن اصلی رباعی همان «لا حول و لا قوه الّا بالله» است:
مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلُ فعل
_ _ U U _ _ U U _ _ U U _
با درنظر گرفتن برخی اختیارات و قواعد، از این وزن اصلی یازده وزن فرعی حاصل میشود. در مجموع دوازده وزن اصلی و فرعی رباعی به صورت زیر هستند:
- مفعول مفاعلن مفاعیلن فع (مثال: یک قطره آب بود و با دریا شد)
- مفعول مفاعلن مفاعیل فعل (مثال: گر آمدنم به من بدی نامدمی)
- مفعول مفاعیل مفاعیلن فع (مثال: امروز ترا دسترس فردا نیست)
- مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (مثال: افلاک که جز غم نفزایند دگر)
- مفعول مفاعیل مفعولن فع (مثال: گفتم که سرانجامت معلومم شد)
- مفعول مفاعیلن مفعول فعل (مثال: گفتم که سرانجامت معلوم نشد)
- مفعولن فاعلن مفاعیلن فع (مثال: تا بتوانی تو یک نفس خود را باش)
- مفعولن فاعلن مفاعیل فعل (مثال: بیرون جستم ز بند هر مکر و حیل)
- مفعولن مفعول مفاعیلن فع (مثال: تا بتوانی طعنه مزن مستان را)
- مفعولن مفعول مفاعیل فعل (مثال: خاقانی را ز آن رخ و زلفین بخم)
- مفعولن مفعولن مفعولن فع (مثال: گفتا دارم گفتم کو گفت اینک)
- مفعولن مفعولن مفعول فعل (مثال: گفتم با ترک خود ای راحت جان)
انواع رباعی از نظر معنی
رباعی از نظر موضوع و معنی به سه دسته تقسیم میشود:
- رباعی عاشقانه: رباعیهای قدیم مثلاً رباعیهای رودکی از این نوع هستندو
- رباعی صوفیانه: صوفیه به رباعی توجه داشتند و مشایخ آنها رباعی میسرودند. رباعیات عطار و مولوی و رباعیات منسوب به ابوسعید ابوالخیر از این دست رباعیت هستند.
- رباعی فلسفی: آشناترین رباعیهای فلسفی رباعیات خیام هستند.
البته برای رباعی میتوان موضوعات فرعی مانند مدحی، اجتماعی و سیاسی، مرثیه، هجوآمیز، نو یا تصویری و… نیز قائل شد.
تفاوت رباعی و دوبیتی
تفاوت رباعی و دوبیتی را از دو منظر ساخت و محتوا میتوان بررسی کرد. اول اینکه وزن رباعی با دوبیتی تفاوت دارد. در ثانی، از نظر محتوا، دوبیتی معمولاً مضامینی غنایی از قبیل عشق و عزفان و گریه و جدایی و یاد یار و داغ و… در خود دارد. اما رباعی فضای بسیاری از رباعیها فلسفی است. هرچند رباعیهای عاشقانه و صوفیانه نیز وجود دارد.
یکی از راههای ساده برای پی بردن به اینکه یک قالب رباعی است یا دوبیتی، هجا کردن آن است. هجای ابتدای دوبیتی کوتاه است و هجای ابتدای رباعی بلند.
برای مثال، شعر زیر از زندهیاد قیصر امینپور دقت کنید. اگر این شعر را هجا کنیم، میبینیم که هجای اول آن، هجای کوتاه «تَ» است و این شعر یک دوبیتی است.
تبم ترسم که پیراهن بسوزد
ز هرم آه من آهن بسوزد
مرا فردوس میشاید که ترسم
دل دوزخ به حال من بسوزد
اما همانطور که میبینیم، در رباعی زیر از قیصر امینپور هجای اول، یعنی «اِی»، یک هجای بلند است.
ای صاحب عشق و عقل دیوانه تو
حیران تو آشنا و بیگانه تو
دیدار تو را همه نشانی دادند
ای در همهجا، کجاست پس خانه تو؟
چند رباعی از شاعران گذشته
در این بخش، چند رباعی را از شاعران گذشته مرور میکنیم.
با آن که دلم از غم هجرت خون است
شادی به غم توام ز غم افزون است
اندیشه کنم هر شب و گویم: یا رب!
هجرانش چنین است، وصالش چون است؟
«رودکی»
بیدل، ره عبرت نپسندیم چرا
احرام ندامتی نبندیم چرا
دی خنده به جهل دیگران میکردیم
امروز به عقل خود نخندیم چرا
«بیدل دهلوی»
گر مرد رهی میان خون باید رفت
وز پای فتاده سرنگون باید رفت
تو پای به راه در نه و هیچ مپرس
خود راه بگویدت که چون باید رفت
«عطار نیشابوری»
جز وصل تو دل به هر چه بستم توبه
بی یاد تو هر جا که نشستم توبه
در حضرت تو توبه شکستم صدبار
زین توبه که صد بار شکستم توبه
«ابوسعید ابوالخیر»
در سینه هرکه ذرهای دل باشد
بی مهر تو زندگیش مشکل باشد
با زلف چو زنجیر گره بر گرهت
دیوانه کسی بود که عاقل باشد
«مولوی»
جامی است که عقل آفرین میزندش
صد بوسه ز مهر بر جبین میزندش
این کوزهگر دهر چنین جام لطیف
میسازد و باز بر زمین میزندش
«خیام نیشابوری»
رباعی معاصر
رباعی معاصر مانند سایر قالبهای شعری تحت تأثیر جریانها و رخدادهای اجتماعی قرار گرفت. این قالب شعری مانند سایر قالبهای کهن مورد توجه شاعران قرار گرفت و با تأثیرپذیری از شعر نو و با بیان حکیمانه و اندیشه درونی موضوعاتی متناسب با زمانه ارائه شد. واژگان تازه، زبان کوچه و بازار، هنجارشکنیها در قافیه و ردیف از ویژگیهای بسیاری از رباعیهای امروز هستند. گفتنی است که رباعی طنز نیز در دوران معاصر جایگاه تقریباً خوبی پیدا کرده است.
در دروان اخیر، ابتدا نیما یوشیج بود که به سرودن رباعی اهتمام ورزید و بیش از هزار و هشتصد رباعی از خود بر جای گذاشت. پس از او منصور اوجی و سیاوش کسرایی حیات دوباره رباعی را آغاز کردند و شاعرانی مانند سیدحسن حسینی و قیصر امینپور آن را به اوج رساندند.
معرفی بورسهای چهارگانه
در دهه شصت و در بحبوحه جنگ شاعران استقبال چندانی از رباعی نکردند. اما در اواخر دهه هفتاد، شاعرانی چون ایرج زبردست، و بیژن ارژن جان تارهای به رباعی دادند. پس از آنها جلیل صفربیگی با رباعیهای خود توجه مخاطبان را برانگیخت. اکنون رباعی با شاعرانی چون میلاد عرفانپور و عباس صادقی زرینی و سایرین به حیات خود ادامه معرفی بورسهای چهارگانه میدهد.
در ادامه چند رباعی معاصر را آوردهایم. همانطور که مشاهده میکنید ساخت زبانی و موضوع آنها تفاوت زیادی با رباعیهای کلاسیک دارد.
میمیرد صد بار پس مرگ تنم
میگرید باز تنم در کفنم
زان رو که دگر روی تو نتوانم دید
ای مهوش من، ای وطنم، ای وطنم
«نیما یوشیج»
همواره دلم لبالب از یاد تو باد
خورشید شبم نام سحرزاد تو باد
حاشا که به جز حرف تو حرفی بزنم
این حنجره ارزانی فریاد تو باد
«سیدحسن حسینی»
گفتم که چرا دشمنت افکند به مرگ
گفتا که چو دوست بود خرسند به مرگ
گفتم که وصیّتی نداری، خندید
یعنی که همین بس است: لبخند به مرگ
«قیصر امینپور»
ما ریشه لحظههای بی بنیادیم
ما خاک عبور ناکجاآبادیم
ما فلسفه گذشتن از خویشتنیم
بادیم و اسیر هرچه بادا بادیم
«ایرج زبردست»
قطره قطره شد آب آدمبرفی
شد آب در آفتاب آدمبرفی
آب از سر او گذشت اما هرگز
بیدار نشد ز خواب آدمبرفی
«بیژن ارژن»
شهری است شلوغ با هیاهویی چند
بازار سیاه و چشم و ابرویی چند
هر گوشه این شهر بساطی پهن است
ای عشق دل شکسته کیلویی چند؟
«جلیل صفربیگی»
ما پاییزیم و برگبرگیم رفیق
ما قاصدکی زیر تگرگیم رفیق
تنها تنها مسافریم از دنیا
یعنی همه در گروه مرگیم رفیق
«میلاد عرفانپور»
بگذار دلت شکسته باشد ماهی
پای تو به گل نشسته باشد ماهی
تا که نروی زیر سؤال قلاب
باید دهن تو بسته باشد ماهی
«عباس صادقی زرینی»
از دست زمانه تیر باید بخوری
دائم غم ناگزیر باید بخوری
صد مرتبه گفتم عاشقی کار تو نیست
بچه! تو هنوز شیر باید بخوری!
«جلیل صفربیگی»
با آمدنت کمی بهروزم کردی
تابیدی و ماه شبفروزم کردی
هم سوخت دلم ز رفتنت هم پدرم
با رفتن خود دوگانهسوزم کردی
«سعید بیابانکی»
زندانی گفت در جهنم هستم
گویید برای چه در این غم هستم؟
گفتند برای «مِیخوری» اینجایی
گفتا عجبا، بیار من هم هستم
«بهاءالدین خرمشاهی»
معرفی فیلم آموزش فارسی پایه هشتم فرادرس
یکی از آموزشهای دوره متوسطه فرادرس، فیلم آموزش فارسی پایه هشتم است که همه ۱۷ درس کتاب در آن گنجانده شده و در ۷ ساعت و ۱۰ دقیقه تدوین شده است. در این آموزش ویدیویی، با آرایههای ادبی از قبیل تشبیه، واجآرایی، کنایه، جناس، قالبهای شعر فارسی، ادبیات تعلیمی و… آشنا میشوید و مثالهای متنوعی را یاد خواهید گرفت. علاوه بر این، در بخش دانشهای زبانی، نکات فراوانی را درباره اجزای جمله، گروههای اسمی و انواع وابستههای پیشین و پسین فرا میگیرید. همچنین، با داستانهایی از زندگی شاعران و نویسندگان آشنا میشوید و ابیات و اصطلاحات مهم شعرها را به سادگی فرا میگیرید.
- برای مشاهده فیلم آموزش فارسی پایه هشتم+ اینجا کلیک کنید.
معرفی فیلم آموزش فارسی پایه نهم فرادرس
این آموزش در ۶ درس تدوین شده و مدت زمان آن ۸ ساعت و ۲۳ دقیقه است. در این آموزش سعی شده که کتاب فارسی پایه نهم را از سه دیدگاه واژهشناسی، آرایه های ادبی و دستور زبان فارسی بررسی شود. یکی از ویژگیهای این آموزش، این است که با سطحی ساده آغاز شده و به مرور، سطح آن پیشرفته میشود، به گونهای که دانشآموز با همراهی درس به آسانی میتواند با واژهشناسی، آرایه های ادبی و دستور زبان فارسی ارتباط برقرار کرده و مفاهیم آنها را درک کند.
- برای مشاهده فیلم آموزش فارسی پایه نهم+ اینجا کلیک کنید.
معرفی فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه دهم فرادرس
آموزش ادبیات فارسی پایه دهم همه ۱۸ درس کتاب ادبیات فارسی پایه دهم را پوشش میدهد و در ۴ ساعت و ۴۲ دقیقه تدوین شده است. در این آموزش، سعی شده تمام کتاب به صورت دقیق ارائه شود تا دانشآموز به درک کاملی از درسنامهها، آرایه های ادبی و دستور زبان فارسی برسد. علاوه بر این، در مواردی که لازم بوده، نکات مهم نیز بیان شده است.
- برای مشاهده فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه دهم+ اینجا کلیک کنید.
معرفی فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه یازدهم فرادرس
آموزش ادبیات فارسی پایه دهم، در ۱۸ درس منطبق بر کتاب درسی تدوین شده است. مدت این آموزش ۷ ساعت و ۵۰ دقیقه بوده و در آن، از ابتدا تا انتها، به طور کامل و دقیق درسنامهها، آرایه های ادبی و دستور زبان فارسی آموزش داده شده است. در این آموزش، با بررسی بررسی خط به خط کتاب ادبیات فارسی یازدهم، نیازهای دانشآموزان برای امتحانات برطرف شده و داوطلبان کنکور سراسری نیز میتوانند نکات مفیدی را از آن بیاموزند.
- برای مشاهده فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه یازدهم+ اینجا کلیک کنید.
معرفی فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه دوازدهم فرادرس
آموزش ادبیات فارسی پایه دوازدهم در ۱۸ درس تدوین شده که مجموع آنها ۳ ساعت و ۵۲ دقیقه است. آموزش ادبیات فارسی پایه دوازدهم در ادامه آموزشهای ادبیات پایه دهم و یازدهم و به منظور تقویت مهارتهای زبانی دانشآموزان ارائه شده است. در این آموزش، تمام کتاب درسی از ابتدا آموزش داده شده تا دانشآموزان به خوبی درسنامهها، آرایه های ادبی و دستور زبان فارسی را فرا گیرند. علاوه بر این، به نکات مهم برای امتحان نهایی، امتحانات ترم و آزمون سراسری اشاره شده است.
- برای مشاهده فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه دوازدهم+ اینجا کلیک کنید.
اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزشها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد میشوند:
آشنایی با بازار متشکل ارزی و اهداف آن
اوضاع اقتصادی ایران و وضعیت بازار ارزی در فروردین ۱۳۹۷ متلاطم و مغشوش شد. نرخ دلار که در سال ۹۶ کمتر از ۴ هزار تومان معامله میشد، ناگهان روند صعودی با سرعت بالا به خود گرفت و در مردادماه ۹۷ براي مدت کوتاهی در بازه قيمتي تقریبا ثابت ۱۸ هزار تومان نيز مورد معامله قرار گرفت. تحت تأثیر بیم های سیاسی و آشفتگی دامنگیر اقتصاد و ارز، اعتماد عمومی نسبت به مناسبات منطقی بازار از بین رفت و مردم به دنبال تبدیل هر چه بیشتر داراییهای خود به ارز بودند بنابراین صرافیها بشدت شلوغ شد که این مسئله منجر به تشدید بازار و عدم تعادل عرضه و تقاضایی ارز گردید که بر آشفتگی بازار دامن میزد.
در این میان برخی از دلالان ارز نیز از فرصت استفاده کرده و سواستفاده در جهت مالاندوزی خود بودند، مورد پیگرد قانونی قرار گرفتند. در ماههای بعد شرایط کمی تغییر کرد، اما مردم همواره به بازار اعتماد نداشتند و همچنان حجم مبادلات ارزی بسیار بیشتر از سطح نیاز واقعی بازار برای واردات کالاها است که. در این میان بانک مرکزی به فکر ایجاد بازاری به نام «بازار متشکل ارزی» افتاد تا با استفاده از آن هم نظارت و کنترل خود را بر بازار را فزایش دهد و هم از تعیین دستوری نرخ ارز که به ااعتقاد عده ی کثیری از کارشناسان اقتصادی یکی از عوامل مهم بیثباتی بازار ارز است، دوری کند. نهایتا در 18/10/1397 و در جلسه ۱۲۶۴ شورای پول و اعتبار موضوع «بازار متشکل معاملات ارزی» مطرح و مورد تصویب قرار گرفت. در این مصوبه بیان شد که به منظور تنظیم و توسعه بازار شفاف و کارا، «بازار متشکل معاملات ارزی» تشکیل میشود تا ارزها در آن به صورت نقد مطابق مقررات این مصوبه و سایر مقررات مرتبط با آن، بصورت الکترونیکی مورد معامله قرار گیرند. در نهایت در تاریخ 29/02/1398، شرکت سهامی خاص مدیریت بازار متشکل معاملات ارز ایران، با سهامداری شرکتهای فرابورس، کانون صرافان ایرانیان، شرکت ملی انفورماتیک و کانون بانکهای غیردولتی و موسسات اعتباری غیر بانکی ایرانیان به طور رسمی افتتاح شد.
کارشناسان اقتصادی و بانکی معتقد هستند که بازار متشکل ارزی مشابه بازار متشکل پولی (متعلق به ریال) است، با این تفاوت که بازار متشکل ارزی در زمینه ارز فعالیت می کند. اگر بازار متشکل ارزی به صورت موفقيتآمیز اجرایی شود، بانک مرکزی از طریق بازار متشکل ارزی، به سیاست کنترل و کاهش نرخ ارز دست یابد، زیرا این بازار بصورت رقابتی خواهد بود که منجر به کاهش نرخهای ارز می شود. با تشکیل متشکل ارزی، دادوستد کنندگان ارز مورد نظارت دقیق بانک مرکزی قرار میگیرند و همچنین از نظر روانی می تواند اثرات مثبتی بر جلب اعتماد عمومی بگذارد، اما میزان تاثیرگذاری واقعی این سیاست را باید بعد از گذشت چند ماه از شروع به کار مقدماتی آن و کارکرد بازار ارزیابی کرد.
سازوکار اجرایی بازار متشکل ارزی
قیمت ارز در بازار متشکل ارزی بر اساس عرضه و تقاضا ارز تعیین می شود. بانک معرفی بورسهای چهارگانه مرکزی منابع ارزی کافی را برای آغاز به کار آن در نظر گرفته و صرافیها باید با ۱ درصد بالاتر از نرخ روز بازار متشکل، نیازهای خُرد ارزی را بر اساس فهرست مصارف بیست و چهارگانه پوشش دهند. این بازار، با اخذ جوازهای لازم و وکالتی که از درخواست کنندگان خود میگیرد، امنیتی به فعالین بازار میدهد که بر اساس آن، وجه های میان خریداران و فروشندگان به صورت تضمینی رد و بدل می گردد.
این بازار در ابتدا، مبادلات ارزی میان صرافیها را پوشش می دهد؛ به طوری که بانک مرکزی و صرافیهای بزرگ که نقش عرضهکنندگان ارز را در اختیار دارند، با اعلام قیمتهای خود یک موقعیت فروش را در بازار فوق خواهند داشت و از سوی دیگر، متقاضیان ارز که عمدتأ صرافیهای کوچکتر هستند، بر اساس این قیمتها موقعیت خرید میگیرند. در این بازار بانکها و صرافیهای مجوزدار حضور دارند که باید مدارک مورد نیاز برای حضور در این بازار را ارائه کنند. یکی از شروط لازم جهت حضور در بازار متشکل ارزی ارائه یک حساب ارزی و حساب ریالی به بانک مرکزی و دریافت مجوز برای برداشت از حسابهای فوق جهت تشکیل معاملات ارزی است. بانک مرکزی جهت بالا بردن امنیت معاملات از صرافیها وکالتنامه جهت ضمانت در امنیت معاملات دریافت میکند.
بانک مرکزی بعنوان بزرگترین بازیگر بازار متشکل ارزی با توجه به وظایف و سیاستگذاری خود میتواند موقعیت خرید و فروش بگیرد. نرخگذاری در این بازار به این صورت انجام میشود که سیستم، پیشنهادهای عرضه از سوی فروشندگان را بصورت صعودی (از پایینترین قیمت به بالاترین قیمت) و پیشنهادهای خرید را به صورت نزولی از نظر قیمتی (از بالاترین قیمت به پایینترین) قرار می دهند. سپس مظنهها توسط سیستم به یکدیگر مرتبط و با اولین معامله، قیمت ابتدای روز مشخص می شود. این روند معاملاتی دقیقأ مشابه سایر معاملات بورسی انجام خواهد پذیرفت. نرخی که در بازار ارائه میشود نرخی است که بر اساس عرضه و تقاضا ایجاد شده و صرافیها مجازند نرخ را تا ۱ درصد بالاتر از نرخ روز بفروشند. در صورتی که خرید ارز در روزهای قبل با نرخ بالاتر و یا پایینتر صورت گرفته شده باشد، باز هم فروش مطابق ۱ درصد بالاتر از نرخ همان روز بازار خواهد بود.
دلایل قابلاعتماد بودن بازار متشکل ارزی
راهکار بانک مرکزی برای جلوگیری از ثبت نرخهای کاذب در این بازار تدوین آییننامه معاملاتی از سوی بازیگران اصلی است. در آییننامه ذکر شده است که به هیات مدیره بازار متشکل اجازه داده میشود نرخ را بر اساس نرخ بسته آخر وقت روز قبل با نوسان ۳ درصد تعیین کند.
همچنین، طبق آییننامههایی که برای بازار تدوین شده است، هر عضو بازار ۱۰ روز فرصت دارد تا ارزی که از بازار میخرد را بفروشد و در غیر این صورت باید دوباره ارز را به عنوان فروشنده در بازار عرضه کند و با این روش احتمال دپوی ارز کنسل می شود. با توجه به اینکه ۳۲ بانک و ۳۲ صرافی بانکی و چند صد صرافی غیر بانکی به این بازار وارد می شوند، بازار رقابتی ایجاد میشود که باعث میشود که هر کسی بهترین خدمات را بدهد تا مشتری بیشتری جذب کند.
از دلایل دیگر اطمینانپذیری بازار متشکل ارزی عدم دسترس این بازار برای عموم میباشد. افراد حقیقی نمیتوانند در بازار متشكل ارزی به خرید و فروش بپردازند، این افراد برای تأمین نیاز ارزی خود باید مانند گذشته بر اساس فهرست مصارف بیست و چهارگانه به صرافیها مراجعه كنند و تنها بانكها و صرافیهای مجاز قادر به اخذ كد خرید و فروش در این بازار هستند. در شروع کار بازار متشكل ارزی معاملات با اسكناس و به صورت نقد انجام می شود و حق عضویت سالانه برای اعضا ۲۵ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. مدیرعامل بازار متشکل ارزی از افتتاح حساب ۷۰ صرافی تاکنون خبر داده است و انتظار میرود تا آخر سال کلیه صرافیهای مجوزدار برای ورود به این بازار اقدام می کنند.
چرا ارز در بازار بورس معامله نشود؟
بازار متشکل ارزی به این دلیل تشکیل شده است که متقاضی و دارنده ارز بتوانند مانند آنچه به عنوان مثال در بورس فلزات میگذرد، دارایی ارزی یا نیاز ارزی خود را برای معامله بگذارند و برداشت کنند و معاملات نیز به صورت بینبانکی تسویه شود. در واقع، کاری که قرار است برای ارز انجام شود شبیه کاری است که بروکرها و کارگزاریهای بورس معرفی بورسهای چهارگانه برای سهام انجام میدهند. تفاوت این بازار با بورس در این است که بورس بین عرضهکنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه ارتباط برقرار کرده، معاملات بازار سرمایه را تنظیم نموده و سرمایه لمورد نیاز برای اجرای پروژههای دولتی و خصوصی را فراهم می سازد. در صورتی که هدف بازار متشکل ارزی کشف نرخ ارز بر اساس عرضه و تقاضا و ایجاد شفافیت در معاملات این بازار است و هدف آن ایجاد سرمایه و سرمایهگذاری نمی باشد.
مدیرعامل فرابورس بیان میکند که هیچگونه معاملهای از بازار متشکل ارزی، در بازار سرمایه انجام نخواهد شد و فرابورس تنها سهامدار این بازار می باشد. ساختار بازار متشکل ارزی، بر اساس مطالعات و بررسیهای انجام شده در بانک مرکزی و جلسات کارشناسی شده با کانون صرافان تهیه شده و عملیات مدیریت بازار توسط تشکلی خود انتظام انجام میگردد.
چرا بانک مرکزی معاملات ارز را به بورس محول نمیکند؟
هر کالایی حتی اگر جنبه استراتژیک داشته باشد، به هر حال کالا است و بر اساس قاعده عرضه و تقاضا در داخل و همچنین با تأثیر و تأثر از بازار بینالمللی در بورس معامله و قیمتگذاری میشود. اما در مورد ارز اگرچه ماهیت عرضه و تقاضا بر آن چیره شده است، ولی چون به استراتژیها و امور سیاسی و نیز سیاستهای پولی مرتبط است، عرضه آن در بورس کالا ممکن است مشکلساز شود. ارز به سیاستهای بانک مرکزی برای کنترل ارزش پول و قیمت ارزها بستگی دارد. بانک مرکزی نگران است که اگر ارز در بورس کالا ارائه شود، شاید مناسبات پولی مملکت از کنترل خارج شود.
بانک مرکزی از فروردینماه سال ۹۷ به خاطر جلب نظرات دولت چند بار ناچار به تغییر مسیر در سیاستهایش شد. از آنجا که مشکلات اقتصادی زیاد هستند، با اجرای صرفأ یک سیاست مانند عرضه ارز در بورس نمیتوان بر همه آنها غلبه کرد. تا زمانی که مردم ترجیح دهند که ارز خود را در خانه ذخیره کنند، عرضه ارز در بورس هم نمیتواند راهگشا باشد و زمانی که ارز به نرخ مناسبی عرضه میشود، باز هم عدهای آن را میخرند و در خانه ذخیره میکنند و آن واردکنندهای که نیاز به ارز دارد تا نیازمندیهای مملکت را تأمین کند، نمیتواند ارز مناسبی را از بورس تأمین کند. بنابراین در شرایط فعلی اعمال برخی سیاستهای کنترلی از سوی بانک مرکزی ضروری می باشد.
بورس سازوکاری برای دادوستد کالا بر پایه انطباق سفارشهای خرید و فروش مشتریان با در نظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است. اما در بازار متشکل ارزی که هدف آن شفافیت معاملات ارزی و کاهش سفتهبازی است، نظارتها و قوانینی وجود دارد که در بازار بورس متداول نیست. مثلا هر عضو بازار ۱۰ روز فرصت دارد تا ارزی که از بازار میخرد را بفروشد و در غیر این صورت باید مجددأ آن را به عنوان فروشنده در بازار عرضه کند و این به دلیل جلوگیری از دپوی ارز توسط هر عضو بازار است. به طور مثال، به منظور امنیت معاملات در این بازار، همه خریداران و فروشندگان و بازیگران موظف هستند که دو حساب ریالی و ارزی را به مدیریت بازار متشكل ارزی معرفی كنند و به محض اینكه سفارشها ثبت شد، ابتدا موجودی حساب طرفها توسط سامانه کنترل میشود و در صورت تأیید، طبق مجوزی که بازار از کلیه اعضا اخذ کرده است، معرفی بورسهای چهارگانه معادل ارزی و ریالی سفارش ثبت شده از حسابهای طرفین تا زمان تسویه معاملات مسدود میشود. چنین نظارتهایی در بازار بورس وجود ندارد.
اهداف تشکیل بازار متشکل ارزی
جهت بهبود اوضاع ارزی کشور، بانک مرکزی بارها سیاستهایی مانند تزریق ارزهایی با نرخهایی پایینتر از نرخ آزاد را به کار برده است. اما مشکلات ایجاد شده در فروردینماه سال ۹۷ اثبات کرد که بازار به ابزار جدیدی نیاز دارد. هرچند ارز مداخلهای و ارزهای با قیمتی بین نرخ بازار دولتی و نرخ آزاد در موارد متعددی توانستهاند قیمتها را کاهش دهند، اما مسئله چندگانه شدن نرخها و نیز دپو شدن ارز توسط مردم همچنان بدون راهحل باقی مانده است. بنابراین بازار متشکل ارزی با اهداف از زیر تعیین شده است:
این بازار در اکثر کشورهای در حال توسعه به طور موفق راهاندازی و اجرایی شده است. مدل کلی بازار به نحوی طراحی شده است که در فاز اول، معاملات نقدی ارز (اسکناس) راهاندازی و سایر روشهای معاملات ارزی در مراحل بعد گسترش مییابد. یکی از مهمترین اهداف راهاندازی بازار متشکل ارزی
- تبدیل شدن آن به مرجعی برای کشف نرخ و نرخگذاری
به طوری که بانک مرکزی مرجع تعیین نرخ ارز در کشور شود، نه بازارهایی نظیر دوبی، هرات و یا سلیمانیه. بدین صورت که اولین معاملهای که هر روز صبح در بازار متشکل ارزی انجام میشود، نرخ ارز را تعیین کند. به این ترتیب نرخ ارز بر اساس عرضه و تقاضا تعیین و امکان مداخله در نرخگذاری از جانب کشورهایی نظیر امارات و عراق وجود نخواهد داشت.
هدف دولت این است که این بازار را به مرجعی برای تعیین مبنای نرخ ارز تبدیل کند. هر چند که این بازار شبیه به بورس نیست، اما معاملات به صورت برخط انجام میشود تا در یک بستر کاملا شفاف نرخ ارز کشف شود. با وجود آنکه برای بازار متشکل ارزی مأموریتهای متعددی تعریف شده است، اما آنچه در اولویت قرار دارد، تعادل بخشیدن به بازار و کوتاه کردن دست دلالان در نرخگذاری ارز است و تصمیم بر آن است که افرادی که در این بازار فعالیت میکنند و مجوز نیز دارند، تحت نظارت و رصد دقیق بانک مرکزی گرداننده اصلی بازار شوند. اگر بازار ثبات داشته باشد و مردم اطمینان پیدا کنند که نرخ ارز بالا نمی رود، یقیناترجیح میدهند آن را به بانکها بسپارند و از بازدهی آن بهره گیرند. اگر بازار متشکل ارزی بتواند مشکلات بازار ارز را حل نماید و انتظارات مردم از افزایش دو یا چند برابر شدن نرخ ارز از بین برود، میتوان گفت بازار متشکل ارزی موفق عمل کرده است. در آن صورت جذابیت ارز به عنوان سرمایهای که باید ذخیره شود از بین میرود و در بازار سرازیر شده و این نیز به سادگی به کاهش نرخها کمک خواهد کرد.
اگر بازار متشکل ارزی به صورت موفقتآمیز اجرا شود، در مرحله بعدی بانک مرکزی میتواند سیاست کنترل و کاهش نرخ ارز را دنبال کند معرفی بورسهای چهارگانه و نکته مثبت در اینجاست که این سیاستها نه مستقیمأ از طرف بانک مرکزی، بلکه به دست خود بازار متشکل ارزی صورت میگیرد. چون این بازار کاملا رقابتی است و لزوما به کاهش نرخهای ارز منجر می شود. در حال حاضر نیاز به ارز برای مبادله کالایی اصلا قابل قیاس با چنین حجم خریدی که اکنون در بازار ارز صورت میگیرد نیست و نیاز واقعی به ارز به مراتب کمتر از حجم کنونی مبادلات آن است. این امر نشان دهنده ضرورت داشتن سیاست جدیدی مثل بازار متشکل ارزی برای بهبود بازار می باشد.
حجم معاملات
حجم مبنا برای سه ماهه اول شروع به کار بازار، روزانه ۲ میلیون دلار در روز است و اولین مقدار خرید حداکثر ۱۰۰ هزار یورو و ۱۰۰ هزار دلار خواهد بود. در ادامه روز نیز مابهالتفاوت خریدوفروشهای هر عضو حداکثر ۱۰۰ هزار (برای هر واحد ارز) باید باشد. کارمزد معاملات نیز ۲ در هزار (یک در هزار معاملات به علاوه یک در هزار تسویه) در نظر گرفته شده است که به صورت ریالی تسویه میشود. در جزئیات «بسته سیاستی نحوه برگشت ارز حاصل از صادرات» بانک مرکزی تشریح شده است که حداقل ۶۰ درصد از ارز صادراتی پتروشیمیها و ۵۰ درصد از ارز سایر محصولات صادراتی باید در سامانه «نیما» عرضه شوند و حداکثر ۱۰ درصد از ارز پتروشیمیها و ۲۰ درصد از ارز دیگر صادرکنندگان میتواند به صورت اسکناس در بازار عرضه شود. با شروع به کار بازار معرفی بورسهای چهارگانه متشکل ارزی، این بخش از فروش میتواند از طریق عرضه صرافیها در بازار انجام گیرد.
اثرات مثبت این بازار
بانک مرکزی میتواند بخش مهمی از اهداف خود را با تشکیل این بازار محقق کند. اگرچه سازوکار بازار متشکل ارزی هنوز کاملاً مشخص نیست، اما در هر صورت میتواند تأثیرگذار باشد و مردم را وادار به آوردن ارز خود در بازار کند. وقتی این بازار تکلیف نرخ ارز را مشخص کند و موجب ثبات در بازار ارز شود، خود به خود تحت تأثیر عرضه و تقاضا از تمایل مردم به جمعآوری ارز نیز کاسته خواهد شد.
گلکسی M21s با دوربین چهارگانه 64 مگاپیکسلی معرفی شد
غول بزرگ کرهای امروز از تلفن هوشمند جدیدی پرده برداشته که شباهت بالایی به گلکسی F41 دارد.
سامسونگ در ماه مارس امسال از گلکسی M21 رونمایی کرد و حالا نسخه تازهای از این تلفن هوشمند را روانه بازار میکند که گلکسی M21s نام دارد و دارای دوربین بهتری است. گلکسی M21s در دوربین اصلی از یک لنز اصلی ۶۴ مگاپیکسلی، یک لنز فوق عریض ۸ مگاپیکسلی و یک سنسور تشخیص عمق ۵ مگاپیکسلی بهره میبرد. این گوشی در بخش سلفی هم یک دوربین ۳۲ مگاپیکسلی دارد.
گلکسی M21s نمایشگری ۶.۴ اینچی از نوع سوپر امولد با وضوح +FHD، باتری ۶ هزار میلیآمپر ساعتی با شارژ سریع ۱۵ واتی و حسگر اثر انگشت فیزیکی روی قاب عقب استفاده میکند. این دستگاه بهصورت پیشفرض با اندروید ۱۰ به بازار میآید و ۴ گیگابایت رم به همراه ۶۴ گیگابایت حافظه داخلی خواهد داشت. البته فضای داخلی گوشی میتواند با کمک کارت حافظه تا ۱ ترابایت افزایش یابد.
گلکسی M21s در رنگهای آبی و مشکی تولید میشود و قیمت آن ۲۷۵ دلار خواهد بود.
چهارگانه «سانچز»،طلای«داکاستا» و«کیونا»/معرفی نفرات برتر
به گزارش خبرنگار مهر، این دوره از مسابقات که سه شنبه گذشته با حضور ۹۸۳ کاراته کا از ۱۰۵ کشور جهان به میزبانی امارات در سالن «حمدان» شهر دبی آغاز شد و امروز شنبه ۲۹ آبان ماه با شناخت نفرات برتر در دو بخش کاتا و کومیته انفرادی پیگیری شد.
از مهمترین نکات روز پنجم کسب چهارمین طلا در سال ۲۰۲۱ توسط بانوی کاراته کای اسپانیا بود. «ساندرا سانچز» کاراته کای ۴۰ ساله اسپانیا که از ۳۰ سالگی به تیم ملی رسید، در همین ده سال افتخارات بیشماری کسب کرده، وی که برای دفاع از مدال طلای دوره قبل راهی دبی شده بود در دیدار پایانی «اونو هیکارو» از ژاپن را شکست داد و طلا گرفت. وی پیش از این طلای المپیک، طلای اروپا و کاراته وان را کسب کرده بود.
«استیون داکاستا» فرانسوی هم که در المپیک مدال طلا کسب کرده بود موفق شد طلای خود را در این بازیها تکرار کند. «ریو کیونا» هم که در کاتای انفرادی در فینال «دامین کوئنترو» اسپانیایی را در مبارزه پایانی شکست داده بود، در تاتامی دبی نیز یکبار دیگر همان نتیجه را تکرار کرد و طلای دیگر به کارنامه پرافتخار خود اضافه کرد.
نفرات برتر کاتا و کومیته انفرادی:
کاتای مردان: ۱- ریو کیونا (ژاپن) ۲- دامین کونترو (اسپانیا) ۳- علی صفااغلو (ترکیه) و بوساتو (ایتالیا)
کاتای زنان: ۱- ساندار سانچز (اسپانیا) ۲- اونو هیکارو (ژاپن) ۳- لئو شینگ (چین تایپه) و بوتارو (ایتالیا)
وزن ۶۰- کیلوگرم: ۱- داگلاس بروس (برزیل) ۲- کریسچنزو (ایتالیا) ۳- اوگانیسان (روسیه) و عبدال علی (مراکش)
وزن ۶۷- کیلوگرم: ۱- استیون داکستا (فرانسه) ۲- امیل پاولف (مقدونیه) ۳- ناکانو (ژاپن) و علی الساوی (مصر)
وزن ۷۵- کیلوگرم: ۱- دستونبک اوتابولاو (ازبکستان) ۲- عبداله ممدوح عبدالعزیز (مصر) ۳- تام اسکات (آمریکا) و آژیکانوف (قزاقستان)
وزن ۸۴- کیلوگرم: ۱- یوسف بدوی (مصر) – فبیان هوایکویمن (شیلی) ۳- یوتا موری (ژاپن) و جیسی داکوستا (فرانسه)
وزن ۸۴+ کیلوگرم: ۱- گوگیتا آرکان (گرجستان) ۲- سیمونه مارینو (ایتالیا) ۳- آسیمان قربانلی (آذربایجان) و آنجلو کویسویچ (کرواسی)
وزن ۵۰- کیلوگرم: ۱- میهو میاهارا (ژاپن) ۲- سارا هوبریچ (آلمان) ۳- کاترینا کروا (اکراین) و یاسمین ناصر (مصر)
وزن ۵۵- کیلوگرم: ۱- احلام یوسف (مصر) ۲- ترینیتی آلن (آمریکا) ۳- چرنیشوا (روسیه) و گارنوا (بلغارستان)
وزن ۶۱- کیلوگرم: ۱- جوانا پرکویچ (صربستان) ۲- آنیتا سروگینا (اوکراین) ۳- گرانده (پرو) و لینن سینل (هلند)
وزن ۶۸- کیلوگرم: ۱- ایرینا زارتسکا (آذربایجان) ۲- سیلویا سمرارو (ایتالیا) ۳- الیزی آگیره (فرانسه) و ملینکوف (اکراین)
وزن ۶۸+ کیلوگرم: ۱- ماریا تورس (اسپانیا) ۲- اوکیلا شعبان (مصر) ۳- بروتیسووا (قزاقستان) و لیسجاک (کرواسی)
پرفروش ترین گوشی سامسونگ در ایران و جهان کدام مدل ها هستند؟
حدس میزنید پرفروش ترین گوشی سامسونگ چه مدلیست؟ فکر میکنید این مدل پرطرفدار از سری پرچمداران بوده، میانرده و یا یک گوشی اقتصادی از سامسونگ است؟ هرساله شرکتهای تحقیقاتی مختلف لیستی از پرفروش ترین گوشیها را منتشر میکنند، در مقالات قبل به پرفروشترین گوشیها در طول تاریخ و همچنین به تفکیک سال یعنی پرفروشترین گوشیها در سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ از تمام برندها پرداختیم. در این مقاله از مجله فروشگاه اینترنتی ۱۹کالا قصد داریم اختصاصاً پر فروش ترین گوشی سامسونگ در سالهای مختلف را معرفی معرفی بورسهای چهارگانه کنیم و ببینیم پرفروش ترین گوشی های سامسونگ در ایران تاکنون چه مدلهایی هستند؟ با ما همراه باشید.
سامسونگ از برندهای محبوب جهانی است و همیشه در لیست پر فروش ترین گوشی ها حرفی برای گفتن دارد. آیا میدانید پرفروشترین گوشی سامسونگ که اخیراً در لیستهای معتبر قرار گرفته چه مدلهاییست؟
همانطور که میدانید، سامسونگ پس از سری نوت ۲۰ تولید گوشیهای جدید گلکسی نوت را متوقف کرد. با این حال، این شرکت با تبدیل گلکسی اس ۲۲ اولترا به یک جانشین عالی برای گلکسی نوت با قلم S و نمایشگر Edge، توانست این شکاف بازار را پر کرد. گلکسی اس ۲۲ اولترا سامسونگ عملکرد نسبتاً خوبی دارد. این مدل موفق ترین گوشی هوشمند اندرویدی در ماه آوریل ۲۰۲۲ به حساب میآید، اما تنها پرچمدار سامسونگ بود که به ۱۰ گوشی برتر رسید، اگرچه غول فناوری کرهای از نظر مجموع فروش در بازار گوشی های هوشمند پیشتاز است، اما در بخش پرچمداران کوپرتینوییها برنده اول میدان رقابت بودند.
سهم فروش این گوشی در بازار جهانی در ماه آوریل ۱.۵% بوده است که رقم قابل توجهی به حساب میآید. در ادامه لیست پرفروش ترین های سامسونگ را می آوریم سپس به پرفروش ترین گوشی های سری ای میبپردازیم.
جدول پرفروش ترین گوشی های سامسونگ به شرح زیر است:
نام مدل | سهم فروش در بازار جهانی | تاریخ معرفی |
s22ulta | ۱.۵ درصد | ۲۰۲۲ |
a13 | ۱.۴ درصد | ۴ مارس ۲۰۲۲ |
A03 Core | ۱.۴ درصد | ۱۵ نوامبر ۲۰۲۱ |
a53 | ۱.۳ درصد | ۱۷ مارس ۲۰۲۲ |
گوشیهایی که در جدول بالا آمده است پرفروش ترین مدلهای گوشی سامسونگ هستند، البته ممکن است مدلهای دیگری هم وجود داشته باشند، ولی این گوشیها پرفروش ترین گوشی سامسونگ در بازار جهانی محسوب میشوند. همانطور که گفته شد نسخه اولترا پرچمداران این برند با سهم فروش ۱.۵% در بازار جهانی از جمله پرفروش ترین گوشی سامسونگ و محبوبترین گوشی اندرویدی در جهان است. گلکسی ای-۵۳ هم فروش خوبی را برای سامسونگ رقم زده، اما به اندازه مدلهای ارزانتر این برند نبوده است.
Δ اگر کنجکاو باشید که بدانید پرفروش ترین گوشی تاریخ سامسونگ چه مدلیست باید گفت که سامسونگ E1100 که در سال ۲۰۰۹ عرضه شد توانست با فروش ۱۵۰ میلیون در رتبه نهم گوشیهای پرفروش تاریخ بایستد.
Δ پرفروش ترین رنگ گوشی سامسونگ مشکی است و ۳۵% از حجم فروش گوشی را از نظر رنگ به خود اختصاص داده، رنگهای سفید با ۲۳.۵% و طلایی با ۸% در ردههای بعدی قرار میگیرند.
دیدگاه شما