نظام‌های ارزی در دنیا

نظام ارزی مناسب

حسین راهداری برخلاف سال‌های قبل که در زمان ارائه بودجه دولت به مجلس، موضوع نرخ ارز موضوعی بسیار مهم و مورد توجه بود، به‌نظر می‌رسد امسال این موضوع در هیاهوی قیمت‌های پیشنهادی بنزین و نیز عوارض خروج از کشور به فراموشی سپرده شد؛ درحالی‌که جا داشت بحث‌های کارشناسی در این خصوص صورت پذیرد تا شاید رویه‌های نادرست سال‌ها و دهه‌های گذشته برطرف شود.

در بودجه پیشنهادی فعلی دولت به مجلس، نرخ دلار ۳۵۰۰ تومان پیشنهاد شده است. اگرچه نرخ ارز در بودجه برای محاسبات تبدیل ارزها بیان می‌شود و لزوما نرخ ارز در سال آتی نیست، اما در نهایت به عنوان قیمتی پایه برای تعیین نرخ ارز در این سال به شمار خواهد رفت. با این پیشنهاد به‌نظر می‌رسد که سیاست سرکوب نرخ ارز و نیز دو یا چند نرخی بودن، همچون سال‌های گذشته تداوم خواهد داشت.

موضوع نرخ ارز یکی از نقاط تاریک مدیریت اقتصاد ایران است. مشکلات این حوزه که مهم‌ترین آنها دو یا چند نرخی بودن و نیز سرکوب نرخ ارز است، دهه‌ها است در مدیریت کشور تبدیل به عرف شده‌اند تا جایی که گویی هم سیاستمداران و هم اهالی کسب‌و‌کار به این سیستم عادت کرده و برنامه‌ریزی‌های کاری خود را بر این اساس انجام می‌دهند؛ بنابراین به‌نظر نمی‌رسد عزمی برای تغییر این رویه وجود داشته باشد. در این شرایط بسیار مطرح می‌شود که راه‌حل مشکل، سپردن تعیین نرخ ارز به بازار است تا شاید دخالت دولت در تعیین نرخ ارز محدود شود. یعنی تغییر نظام‌های ارزی در دنیا نظام ارزی ایران از «شناور مدیریت شده» به نظام ارزی «شناور.»

در نظام ارزی شناور مدیریت شده، بانک مرکزی نرخ پایه ارز را تعیین می‌کند و سپس در محدوده‌ای مجاز، به بازار آزاد اجازه نوسان حول این نرخ پایه را می‌دهد. اگر این نظام ارزی به درستی اجرا نشود، راه را برای دخالت بی‌حد و حصر دولت و اهداف سیاسی حاکمیت در تعیین نرخ ارز باز می‌کند. اما در نظام ارزی شناور، بانک مرکزی کمترین دخالت مستقیم را در تعیین نرخ ارز دارد و بازار ارز را با ابزارهای اقتصادی از جمله نرخ بهره و در جهت تامین اهداف اقتصادی مثل ایجاد رونق اقتصادی، کنترل تورم و نیز اشتغال هدایت می‌کند. اما این در نهایت بازار است که نرخ را تعیین نظام‌های ارزی در دنیا می‌کند. اگرچه در تئوری این نظام ارزی جذاب به‌نظر می‌رسد و می‌تواند بازار ارز را از دخالت‌های غیرکارشناسی بدنه سیاسی نجات دهد، اما به‌نظر نگارنده به‌دلیل ضعف‌های ساختاری اقتصاد ایران، فقدان رقابت، فقدان بستر فنی و حقوقی برای جلوگیری از تبانی و قیمت‌سازی، ضعف و ملاحظات سیاسی در انتشار آمار، فقدان شفافیت اطلاعاتی و به‌خصوص تنش‌های سیاسی خارجی عمیق مانع از آن است که بتوان به آزادسازی نرخ ارز در ایران، در کوتاه یا میان مدت امید داشت.

به عقیده نگارنده، مشکل مدیریت بازار ارز در ایران نه از نوع نظام ارزی حاکم بر آن، بلکه در نحوه اجرای این نظام ارزی است. البته این مشکل محدود به تعیین نرخ ارز نیست. تقریبا در جای جای مدیریت کشور این مشکل وجود دارد که مفاهیم و ابزارهایی در اقتصاد ایران به کار گرفته شده‌اند که برخلاف کشورهای دیگر یا کلا جواب نداده‌اند یا آن طور که باید موفق نبوده‌اند. مثلا یکی از این مفاهیم «مالکیت دولت» یا آن چیزی است که ما تحت عنوان بخش دولتی می‌شناسیم. آسیب‌های بخش دولتی ایران از جمله فساد و عدم بهره‌وری و حیف و میل بی‌حساب منابع، بسیاری را به این نتیجه رسانده است که اصولا این مشکلات، در ذات سیستم دولتی هستند و تا اقتصاد نظام‌های ارزی در دنیا به بخش خصوصی واقعی واگذار نشود، نمی‌توان به بهبود سیستم امید داشت.

البته بخش خصوصی واقعی، شرکت و دارایی خود را بهتر اداره می‌کند؛ اما حتی در کشورهای توسعه‌یافته نیز سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی هنوز کم و بیش وجود دارند. بانک‌های مرکزی کشورهای توسعه‌یافته نمونه بارز نهادهایی هستند که هنوز در مالکیت مستقیم دولت‌ها هستند یا مدیریت آنها توسط دولت‌ها تعیین می‌شوند؛ اما با این وجود به خوبی استقلال خود را حفظ کرده‌اند. یا در بسیاری از همین کشورها، در حوزه حمل‌و‌نقل ریلی، پست، صنعت مخابرات و حوزه انرژی، هنوز شرکت‌های دولتی بزرگی وجود دارند که هم نیازهای داخلی را به خوبی پاسخگو بوده و هم توانسته‌اند در عرصه بین‌المللی نیز موفق ظاهر شوند. اما این وضعیت خوب مدیریت شرکت‌های دولتی، مختص کشورهای پیشرفته نیست. مثلا بسیاری از بخش‌های اقتصادی چین از جمله بانک‌های بزرگ این کشور، در سیطره دولت هستند. اما همین بانک‌ها نه‌تنها در خدمت بنگاه‌های داخلی چین بوده‌اند، بلکه در دنیا نیز توانسته‌اند در کنار بانک‌های بزرگ دنیا قرار گرفته و به تامین مالی پروژه‌های مختلف بین‌المللی بپردازند. در روسیه، ترکیه، مالزی و آفریقای جنوبی نیز وضعیت مشابهی وجود دارد. در این کشورها برخلاف مالکیت دولتی، دچار مشکلات عجیب سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی ایران نیستند. مشکل اصلی، نه در دولتی بودن، بلکه «دولتی بودن به سبک ایرانی» است.

مهم‌ترین خصیصه مدیریت دولتی در ایران، دخالت بی‌حد و حصر مدیران و نهادهای سیاسی و بی‌تخصص در کارهای تخصصی است. این مسائل سبب به هم ریختگی امور و ناامیدی و بی‌انگیزگی بدنه تخصصی و دلسوز شده است. البته بهترین حالت این بود که مالکیت بنگاه‌های اقتصادی در دست بخش خصوصی واقعی باشد. اما در مقایسه با بخش دولتی کشورهای دیگر، مشکلات و مسائل بخش دولتی ایران غیرمعمول و غیرعادی و بعضا حیرت انگیز است.

مشکلات نظام ارزی ایران نیز به شکل مشابهی، نه ریشه در خود ماهیت نظام ارزی «شناور مدیریت شده»، بلکه بیشتر در سبک ایرانی مدیریت این نظام ارزی است. وگرنه همین نظام ارزی دهه‌هاست در چین جاری است و مدیریت چین در استفاده از این ابزار مهم در جهت تقویت صادرات به دنیا و به‌خصوص آمریکا حتی صدای اعتراض سیاستمداران آمریکایی را درآورده است. اینکه خروجی نظام ارزی ایران سرکوب نرخ ارز در جهت تقویت واردات و نیز ایجاد رانت با سیستم چند نرخی است، ناشی از منافع اقتصادی و مصلحت‌های گروه‌های سیاسی و دخالت‌های غیرکارشناسی حاکم بر نظام ارزی است.

به همین دلیل نه‌تنها در حوزه مدیریت بازار ارز، بلکه در مسائل دیگر اقتصاد ایران، تنها راه نجات، مدیریت تخصصی اقتصاد کشور و احترام به کار کارشناسی است. در فقدان این احترام، هیچ تئوری و هیچ مدل بومی و غیربومی نمی‌تواند مشکلات اقتصاد ایران را حل کند و آن را از بحران‌های هرچند وقت یکبار آن نجات دهد.

ارزیابی راهبردی نظامهای ارزی ایران در چارچوب اقتصاد مقاومتی (الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی)

بـا توجـه بـه هزینه‌های سنگینی که بحران‌های ارزی بر اقتصاد کشور تحمیل می‌کنند، طراحـی یک نظام ارزی بـر اسـاس شاخص‌های اقتصاد مقاومتی، لازم است در دستور کار سیاستگذاران اقتصادی کشور قرار گیرد. در این راستا این پژوهش با هدف ارائه سیاست‌های ارزی متناسب با اهداف و آرمانهای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، انجام شده است. به منظور دستیابی به این هدف، از الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی(DSGE) استفاده شده است. در این الگو، کارگزاران اقتصادی شامل خانوارها، بنگاه‌ها، دولت – مقام پولی و بخش خارجی اقتصاد می باشند که نتایج تحت سه سناریوی نظام ارزی تثبیت-شده، شناور مستقل یا آزاد و شناور مدیریت شده با استفاده از پلتفرم DYNARE تحت نرم‌افزار متلب بررسی شده است. یافته‌های تجربی این تحقیق نشان می‌دهد در صورت ارجحیت بیشتر در مصرف کالاهای داخلی و وجود رژیم نرخ ارز شناور مستقل، مصرف و تورم نوسان کمتری خواهند داشت. بنابراین اگر مردم مطابق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به مصرف تولیدات داخلی تمایل بیشتری نشان دهند، رژیم ارزی شناور که در آن امکان نوسان نرخ ارز بیشتر است برای اقتصاد ایران در مقایسه با نظام ارزی ثابت و شناور مدیرت‌شده مناسب‌تر است.

هشدار بحران برای نظام های ارزی ثابت

اقتصاد نیوز: بحران ارزی به عنوان یکی از بحران های مالی به وضعیتی اطلاق می شود که در آن ارزش یک ارز ناپایدار بوده و اعتماد به آن ارز برای استفاده به عنوان یک وسیله مبادله دشوار می نظام‌های ارزی در دنیا شود.

اقتصاد ایران دارای یک نظام ارزی غیر شناور یا اصطلاحا ثابت است. بر اساس پژوهش های صورت گرفته تغییر در برخی از متغیر های کلان اقتصادی، می تواند هشداری برای وقوع یک بحران ارزی باشد. در کشور هایی که دارای نظام ارزی غیر شناور هستند، نوسانات نرخ تورم خارج از محدوده مجاز تا ضریب دقت ۹۷ درصد هشدار ایجاد یک بحران ارزی را می دهد. به بیان ساده تر نوسانات شدید تورم در کشور هایی مانند ایران، با احتمال بالایی منجر به یک بحران ارزی خواهد شد. تغییرات نرخ ارز مؤثر حقیقی و همچین تغییرات نسبت ذخایر بین المللی به تولید ناخالص داخلی، از جمله عوامل مهم هشدار دهنده برای وقوع یک بحران ارزی است.

در پژوهش صورت گرفته، ۴۸ کشوری که با بحران ارزی موجه شده اند، در راستای تغییرات ۷۰ متغیر اقتصادی بالقوه مورد آزمون قرار گرفته اند. که هر کدام از تغییرات در این ۷۰ متغیر میتواند با چه دقتی هشدار دهنده و پیش بینی کننده یک بحران ارزی باشد.

معرفی پول؛ تاریخچه و روند تکامل یکی از مهم ترین اختراعات بشر

ارز دیجیتال چه مسیری را طی کرده تا به امروز برسد؟ مفهوم پول چه تغییراتی را سپری کرد تا به دست ما برسد؟ آشنایی با ارز دیجیتال چه مزایایی دارید؟ آینده آن چگونه است؟ در دنیای امروز، پول به‌عنوان یکی از مهم‌ترین قسمت‌های زندگی افراد شناخته می‌شود، اما بسیاری از ما اطلاعی درباره تاریخچه آن نداریم. شاید خیلی‌های ندانند این مفهوم ارزشمند چگونه به بلوغ امروزی رسیده است. با داستان ما همراه شوید تا از مبادله کالابه‌کالا به دنیای اقتصاد مدرن برسیم.

ما در این مقاله به معرفی پول و تاریخ آن از لحظه‌ای که انسان‌ها تبادل اشیای ارزشمند را باب کردند تا امروز که ارز دیجیتال و مقوله‌های جدیدی مانند کریپتو توریسم به دایره واژگان ما رسیده‌اند، می‌پردازیم.

همان‌طور که می‌دانید، در دنیای امروز علاوه بر قدرت زیادی که پول در جامعه دارد، خیلی از افراد نیز قدرت خود را به‌ واسطه ثروت زیاد به دست می‌آورند. این رابطه ناگسستنی بین انسان و سرمایه‌اش باعث شده تا بسیاری از افراد تمام زندگی خود را روی به‌ دست آوردن ثروت بگذارند. اما برای درک بهتر ماهیت پول، باید از تاریخچه آن نیز آگاه باشیم. پیشنهاد می‌کنیم در ادامه مقاله همراه ما باشید.

تبادل کالا با کالا؛ اولین معامله اقتصادی انسان

از زمانی که انسان‌ها به یکجا نشینی روی آوردند، هر فردی در جامعه روی تولید محصول به‌خصوصی تمرکز می‌کرد. فردی که گندم می‌کاشت، بیشتر از اندازه مصرف خود برداشت می‌کرد و فردی که دامداری می‌کرد، شیر زیادی در طول روز به دست می‌آورد. در این جوامع انسان‌ها برای تأمین محصولات موردنیاز خود، تصمیم به مبادله کالاهای اضافی با یکدیگر کردند. بااین‌حال افرادی بودند که دست به تولید محصولاتی می‌زدند که طرفدار زیادی نداشتند.

به‌تدریج و با گذر زمان، محصولات پرطرفدارتر مانند نمک، پوست حیوانات و اسلحه به‌عنوان ارز مبدأ یا پول برای مبادله قرار گرفتند. یعنی اگر شما فروشنده عاج ماموت بودید، باتوجه‌به این که این محصول طرفدار زیادی نظام‌های ارزی در دنیا ندارد، آن را در ازای نمک جابه‌جا می‌کردید و با نمکی که دریافت کرده بودید اقلام موردنیاز خود را تهیه می‌کردید. این روند تا زمانی که جوامع بزرگ نشده بودند ادامه داشت.یکی از اصلی‌ترین مشکلات استفاده از کالا به‌جای پول آن بود که حتی اگر شما از کالایی به‌عنوان ارز مبدأ نیز استفاده می‌کردید، بازهم ارزش دقیق آن مشخص نبود و بسته به شرایط، همه چیز در یک معامله قابل‌مذاکره بود. بعد از بزرگ‌شدن جوامع و ناکارآمد شدن استفاده از کالا به‌جای پول، سکه‌های فلزی به‌عنوان مبدأ پولی در جهان شناخته شدند.

ضرب سکه؛ تحولی بزرگ در اقتصاد انسان‌ها

باستان‌شناسان چینی اوایل سال ۲۰۲۱، با حفاری‌هایی که در منطقه گوانگ ژوانگ انجام دادند، موفق شدند اولین مرکز ضرب سکه جهان که متعلق به سال ۶۴۰ قبل از میلاد بود را کشف کنند. تا قبل از این اکتشاف، با استناد به گفته هرودوت (تاریخ‌نویس یونانی) اولین پادشاهی که دستور به ضرب سکه داد، پادشاه حکومت لیدی در فلات آناتولی یا ترکیه امروزی بود. اولین سکه این حکومت به نام استاتر در سال ۶۰۰ قبل از میلاد ضرب شد، جنس آن از الکتروم Electrum بود و به‌عنوان پول ملی سرزمین لیدی انتخاب شد. ضرب سکه، تحولی بزرگ در دنیای اقتصادی انسان بود و باعث شد مسیر مالی به‌گونه‌ای پیش برود که امروز به ارزهای دیجیتال برسیم.

این سیستم مالی جدید به سرزمین لیدی کمک کرد که به یکی از ثروتمندترین اقتصادهای جهان و آسیای کوچک تبدیل شود. بعد از دستاوردی که حکومت لیدی داشت، سایر حکومت‌های جهان نیز به پیروی از آن‌ها اقدام به ضرب سکه کردند. جنس سکه‌ها در هر حکومت متفاوت بود و هر فلز گران‌بها و کمیابی در جامعه، می‌توانست به‌عنوان مبدا پول قرار بگیرد.

الکتروم آلیاژی با ترکیب طلا و نقره بود که به سایر سرزمین‌های سواحل مدیترانه نیز راه پیدا کرد. در واقع در ایتالیا و یونان از این سکه‌ها به‌وفور استفاده می‌شد. امپراتوری پارس بعد از تصرف لیدی و بعد از آن یونان، استفاده از سکه‌های الکترومی را محدود کرد و به‌جای آن سکه‌های نقره‌ای را رواج داد.

تعریف و کاربرد پول

پول، ابزاری است که با رضایت عمومی به عنوان وسیله مبادله اقتصادی پذیرفته می‌شود. پول در واقع رسانه‌ای است که در آن قیمت‌ها و ارزش‌ها بیان می‌شود. پول به عنوان ارز، به طور ناشناس از فردی به فرد دیگر و کشوری به کشور دیگر در گردش است، پول در واقع تسهیل کننده تجارت بین افراد یا کشورهای مختلف است.

کاربرد پول در خرید و فروش مشخص می‌شود. برای تجارت از هر نوعی به یک تسهیل کننده نیاز است. پول این کار را انجام می‌دهد. پول نشان‌دهنده اعتبار آن کالای خریداری شده یا فروخته شده است. ارزش پول نیز رابطه‌ای مستقیم با عرضه و تقاضا دارد و همین مورد است که ارزش آن را مشخص می‌کند.

استفاده از پول کاغذی به‌جای سکه

تحول بعدی که در سیستم پولی جهان اتفاق افتاد، استفاده از اسکناس کاغذی به‌جای سکه بود. چینی‌ها در این زمینه نیز پیشرو بودند و از سال ۷۰۰ میلادی شروع به استفاده از اسکناس‌های کاغذی کرده بودند. مارکوپولو، تاجر ونیزی بعد از سفری که در سال ۱۲۷۱ به چین داشت، در خاطرات خود از اسکناس‌های چینی یادکرد؛ اسکناس‌هایی که روی آن به زبان چینی نوشته شده بود: «ما به خدا اعتقاد داریم» و زیر آن نیز خطاب به جاعلان پول نوشته بود کسانی که پول تقلبی چاپ کنند، سرشان بریده خواهد شد.

بسیاری دولت‌های اروپایی به‌عنوان پیشگامان اقتصادی دنیای امروز، تا قرن ۱۶ همچنان با ضرب سکه اقتصاد خود را پیش می‌بردند. دلیل اصلی اصرار بر ضرب سکه در دولت‌های اروپایی، ورود منابع سرشار طلا و نقره از مناطق تحت استعمار بود. بااین‌حال بانک‌های اروپایی در همان زمان اقدام به استفاده از کاغذهایی ارزشمند تحت عنوان پول، برای سپرده‌گذاران و وام‌گیرندگان خود کردند.

اولین اسکناس‌های صادرشده در سیستم مالی جدید، توسط دولت‌های اروپایی به مناطق تحت استعمار در قاره آمریکای شمالی بود؛ چراکه انتقال فلزات در حجم زیاد به سرزمینی مانند کانادا برای ضرب سکه، بسیار هزینه‌بر و سخت بود. پس تصمیم گرفتند تا کاغذهایی که روی آن ارزش مالی نوشته شده بود را به سرزمین‌های غربی خود بفرستند. در آینده این اسکناس‌ها بی‌پشتوانه شدند و به ارز فیات یا شناور تغییر پیدا کردند.

ذخیره ارزش

ذخیره ارزش به دارایی، کالا یا ارزش گفته می‌شود که ارزش آن در طول زمان کاهش پیدا نمی‌کند. برای درک بهتر مفهوم ذخیره ارزش، طلا را در نظر بگیرید. طلا در مدت پیدایشش هیچگاه ارزش و جایگاه خود را در بازار از دست نداده است بلکه در طول زمان همواره روندی مثبت و افزایشی داشته است.

ذخیره ارزش تنها به طلا و سایر فلزات گران‌بها محدود نمی‌شود. برای مثال دلار آمریکا را در نظر بگیرید. خزانه‌داری آمریکا در طول سالیان مختلف همواره سعی کرده است ارزش دلار خود را حفظ کند. البته که در مقاطعی از تاریخ دلار آمریکا نیز سقوط ارزش را تجربه کرده است. سایر ارزهای بزرگ دنیا مانند یورو، ین و … نیز از همین فرمول پیروی می‌کنند.

ظهور ارزهای فیات و جنگ ارزی در جهان

بعد از ورود اسکناس به جوامع بین‌المللی، این پول کاغذی، تقریباً در تمام کشور‌های جهان به‌عنوان ارز مبدا شناخته شد. در این زمان بود که بانک‌های جهان اقدام به خرید و انبار ارز سایر کشورها کردند و به‌نوعی اولین بازار ارز جهان را به وجود آوردند.

قدرت‌ها بزرگ جهانی به این موضوع پی بردند که با روش‌های اقتصادی می‌توانند ارزش پول دشمنان خود را برای گران کردن کالاهای دشمن بالا ببرند، یا با پایین آوردن ارزش پول دشمنان ، قدرت خرید مردم آن کشور را نیز پایین آورند. بدین ترتیب اولین جنگ‌های ارزی در دنیا شروع شد.

تا سال ۱۹۷۱، پشتوانه تمام اسکناس‌های جهان طلا بود. در این سال ریچارد نیکسون در یک سخنرانی تاریخی اعلام کرد که دلار دیگر پشتوانه طلا ندارد. از آن زمان به بعد تمام اسکناس‌های جهان به شکل فیات یا شناور درآمدند. لازم به ذکر است پشتوانه ارزهای فیات، مستقیما به تولید ناخالص داخلی (GDP) کشورها مرتبط است. اما کشورها می‌توانند بسته به سیاست یا شرایط اقتصادی که دارند اقدام به چاپ پول بیشتر یا کمتری کنند. چاپ پول بیشتر از ارزش اقتصادی یک کشور باعث ایجاد تورم و پایین آمدن ارزش پول ملی می‌شود.

اهمیت پول در اقتصاد

بر اساس گفته‌های اقتصاددانان، پول تنها قیمت یک اقتصاد را مشخص می‌کند و ارتباطی با کسب درآمد یا نرخ بهره‌وری ندارد. آنها باور دارند که پول تنها وسیله‌ای برای رسیدن به زندگی بهتر و خدمات اجتماعی مناسب‌تر برای جامعه است. و تنها همین موارد است که می‌تواند اهمیت پول در اقتصاد را روشن کند. در هر صورت باید این را پذیرفت که پول اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد دارد. پول به ما کمک می‌کند ارزش کالاها را با هم مقایسه کنیم. این مقایسه بر اساس کیفیت کالاها صورت می‌گیرد.

همان‌طور که قبل‌تر نیز بیان شد، پول تسهیل کننده روابط تجاری بین افراد، شرکت‌ها و حتی کشورها است. بدون پول تجارت کوچک‌ترین کالاها نیز به مشکل بر‌ می‌خورد. ضمن آنکه پول می‌تواند ارزش یک کالا را مشخص کند. فرض کنید قصد خرید یک اتومبیل را دارید. با توجه به میزان پولی که پرداخت می‌کنید می‌توانید خودرویی با کیفیت برای خودتان تهیه کنید. اگر پول نبود ارزش آن وسیله و معیار سنجش کیفیت آن نیز دچار مشکل می‌شد. اینها تنها گوشه‌ای از تأثیرات پول بر اقتصاد است.

ظهور پول الکترونیکی در عصر تکنولوژی

اواخر قرن ۲۰ میلادی بود که سیستم جدیدی برای پرداخت در جهان به وجود آمد. کارت‌های الکترونیکی در قالب Credit Card و Debit Card عرضه شدند. Debit Card وسیله‌ای است که مستقیماً به مبلغی که در حساب بانکی‌تان دارید مربوط است. اما Credit Card از سیستمی در نظام بانکی نشئت می‌گیرد که افراد را بر اساس گردش مالی که دارند، دسته‌بندی می‌کند. نکته جالب اینجاست که کردیت کارت، اعتبار افراد را می‌سنجد اما ما در ایران Debit Card را به‌عنوان کارت اعتباری یا پول دیجیتال می‌شناسیم.

بعد از زیادشدن استفاده از کارت‌های اعتباری در جوامع دنیا و با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از اینترنت، روش‌های پرداخت اینترنتی نیز در بین مردم جهان جا باز کرد. پرداخت‌های مجازی فرصت بسیار مناسبی را برای خرده‌فروشان ایجاد کرد تا بتوانند به‌وسیله اینترنت، بازه جغرافیایی مشتریان خود را گسترش دهند. بعد از همه‌گیرشدن کرونا در جهان، انقلابی در خریدهای اینترنتی پدید آمد و بسیاری از افراد مجبور شدند تا مایحتاج موردنیاز خود را از کسب‌وکارهای اینترنتی تهیه کنند.

مبدل ارزهای فیات

مبدل ارزهای دیجیتال گزینه‌ای مناسب برای بررسی قیمت و تبدیل ارزهای فیات مختلف با یکدیگر است. از ابزار زیر می‌توانید برای بررسی قیمتی و تبدیل ارزهای مختلف استفاده کنید.

ارزهای دیجیتال

در سال ۲۰۰۹، شخصیتی مجازی به نام ساتوشی ناکاموتو طی مقاله‌ای بیت‌کوین را به جهان معرفی کرد. اگر به زبان ساده بگوییم، ارزهای دیجیتال با داشتن سیستمی غیرمتمرکز، دیگر تحت نظارت بانک‌های مرکزی نیستند. همین مسئله باعث شده تا افراد مختلفی جذب این سیستم شوند. تراکنش‌های مالی در دنیای ارزهای دیجیتال روی بستر بلاک‌چین انجام می‌شود و علاوه بر داشتن شفافیت مالی، هویت فرد انتقال‌دهنده و گیرنده در این شبکه مشخص نیست.

اصولا یکی از مشکلاتی که سیستم بانکداری مرکزی در جهان دارد، تمرکز قدرت پول روی یک نهاد است که بستر فساد مالی اقتصادی را برای افراد فراهم می‌کند. ازطرفی معاملات مالی بین‌المللی بین بسیاری از افراد می‌تواند سخت باشد؛ چراکه تحت تأثیر سیاست، بسیاری از کشورها دچار تحریم‌های اقتصادی می‌شوند و افراد از معامله اقتصادی محروم می‌شوند.

با ورود استارت‌آپ‌های جدید و ساخت استانداردها و ارزهای جدید به دنیای رمزارزها، این سیستم معاملاتی روزبه‌روز در حال تکامل است. همه‌گیر شدن مسائلی مانند قراردادهای هوشمند (Smart Contract)، NFT و دنیای متاورس (Metaverse)، بیانگر آن است که دنیای بلاک‌چین می‌تواند به‌عنوان انقلابی در تاریخ بشر مطرح شود.

آزادی پول؛ تقسیم منابع و قدرت

در این مقاله دانستیم که سیر تکامل پول چگونه بوده است. سکه و اسکناس چه تأثیری روی روند اقتصاد انسان‌ها داشتند و با ورود ارزهای فیات و سیستم‌های پرداخت آنلاین، سیستم مالی جوامع به چه سمتی حرکت کرده ‌است. از طرفی دانستیم که آینده مالی انسان‌ها به دارایی دیجیتال و شبکه بلاک‌چین وابسته است و باید خودمان را برای یادگیری هر چه ‌بیشتر درباره این مبحث، آماده کنیم.

سوالات متداول

پول یک وسیله مبادله بین افراد، شرکت‌ها و یا کشورها برای تسهیل در تجارت است.

در گذشته مردم از طریق مبادله کالا با کالا، معاملات خود را انجام می‌دادند. البته در هر جامعه‌ای بعد از مدتی یک کالای پرمصرف مانند نمک یا پوست حیوانات، به عنوان کالای مبدأ در نظر گرفته می‌شد.

اسکناس برای اولین بار در چین استفاده شد و دولت چین توانسته بود با کنترل میزان اسکناس چاپ شده، اقتصاد خود را به خوبی مدیریت کند.

برای اولین‌بار در سال ۶۵۰ قبل از میلاد چینی‌ها اقدام به ضرب سکه کردند. لیدیایی‌ها نیز به فاصله کمی از چین، اولین سکه در خاورمیانه را ضرب کردند.

چالش‌های نظام ارزی

رییس مجمع عالی واردات با اشاره به مدیریت نظام ارزی کشور گفت: در میان نظام‌های ارزی گوناگونی که در اقتصاد کشورها حاکم است، اقتصاددانان نظام ارزی شناور مدیریت‌شده را برای اقتصادهایی با مشخصه‌هایی مانند اقتصادهای بازاری نوظهور، کشورهای درحال‌توسعه، بازارهای مالی نسبتا قوی و کشورهای منضبط در سیاست‌های کلان اقتصادی توصیه می‌کنند.

پایگاه خبری اتاق ایران|

رییس مجمع عالی واردات با اشاره به مدیریت نظام ارزی کشور گفت: در میان نظام‌های ارزی گوناگونی که در اقتصاد کشورها حاکم است، اقتصاددانان نظام ارزی شناور مدیریت‌شده را برای اقتصادهایی با مشخصه‌هایی مانند اقتصادهای بازاری نوظهور، کشورهای درحال‌توسعه، بازارهای مالی نسبتا قوی و کشورهای منضبط در سیاست‌های کلان اقتصادی توصیه می‌کنند.

علیرضا مناقبی با اشاره به اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: بر اساس ماده الحاقی ۶۳ قانون برنامه ششم توسعه و در راستای اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی مبنی بر فعال‌سازی منابع مالی و همچنین اصلاح و تقویت نظام مالی کشور، نظام ارزی کشور، «شناور مدیریت‌شده» تعیین‌شده است. از آنجایی‌ که اتخاذ این رویکرد، می‌تواند آثار و تبعات متعددی بر فعالیت فعالان اقتصادی بخش خصوصی به دنبال داشته باشد که گاه از توان اداره کردن آنها خارج است، بهتر است فعالان اقتصادی با آینده‌نگری و به‌منظور بهینه‌سازی، تصمیم‌گیری‌های خود در حوزه مدیریت بنگاه، نیم‌نگاهی حتی اجمالی به این نوع نظام ارزی و مزایا و محدودیت‌های آن داشته باشند.

رییس مجمع عالی واردات در ادامه توضیح داد: ازآنجایی‌که بطورکلی نظام‌های ارزی بر دو نوع، نظام ارزی شناور و نظام ارزی ثابت تقسیم می‌شوند، باید نظام شناور مدیریت‌شده را همچون نظام شناور تعدیل‌شده ازجمله طیف‌های گسترده از ترکیب همان نظام‌های شناور و ثابت بدانیم. در نظام ارزی شناور مدیریت‌شده بانک مرکزی به عنوان سیاست‌گذار و مقام ناظر بازار ارز می‌تواند بدون تصریح یا الزام قبلی برای تعیین نرخ ارز، دخالت کند. همچنین بطور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق تغییر در نرخ سود در بازار مداخله می‌کند.

وی با اشاره به نوسان نرخ نظام‌های ارزی در دنیا ارزی گفت: در این نظام ارزی ممکن است نرخ ارز به‌صورت کنترل‌شده، نرخ ارز در دامنه گسترده بدون اعلان رسمی، نوسان کند. سیاست پولی در این نظام به‌صورت نسبتا آزادانه جهت هدایت اقتصاد داخلی به کار گرفته می‌شود. بنابراین امکان هدف‌گذاری پولی و استفاده از ابزارهای سیاست پولی برای رسیدن به اهداف اقتصادی به‌ویژه در بخش واقعی و اقتصاد نظیر بهبود رفاه رشد اقتصادی و اشتغال امکان‌پذیر می‌شود. ازجمله دیگر مزایایی که برای نظام ارزی شناور مدیریت‌شده در برابر نظام ارزی ثابت مطرح می‌شود آن است که روی آوردن بیش‌ازپیش به‌نظام نرخ‌های ثابت ارز و تثبیت ارزش ریال به یک ارز عمده و قوی، ضمن آنکه سبب از دست رفتن ذخایر ارزی کشور می‌شود، استفاده از سیاست پولی را در راستای تامین اهداف ارزی قرار داده و استقلال سیاست‌گذار پولی را سلب می‌کند.

مناقبی افزود: بدیهی است که هریک از نظام‌های ارزی با توجه به ویژگی‌های ذاتی خود دارای معایب و مزایای ناظر به خود هستند. از مزایایی که در صورت پیاده شدن نظام ارزی شناور مدیریت‌شده به‌صورت صحیح و کامل می‌توان متصور بود، امکان حفظ ثبات و رقابت‌پذیری در صورت اعتبار نظام ارزی و همچنین آسیب‌پذیری اندک در برابر بحران‌های ارزی در صورت انعطاف‌پذیری دامنه است. اما از نقاط ضعف و معایبی که برای این نظام ارزی ذکر می‌شود، ضعف در شفافیت به دلیل مشخص نبودن معیار دخالت در شناور مدیریت‌شده؛ عدم تعریف مشخص و واضح گستره نرخ ارز؛ نااطمینانی و ضعف در اعتبار و همچنین نیاز به ذخایر بین‌المللی بالاست.