علم کندل استیک و الگوهای بازگشتی در تحلیل تکنیکال
باید بدانیم هیچ سیستم معامله گری وجود ندارد که فقط معاملات سودده تولید کند. تصمیمات اکثر معامله گران در بازار حاصل چند فاکتور اساسی است که شامل تجربیات شخصی، احساسات و توانایی فرد در تحلیل جریان گستردهای از اطلاعات است. این اطلاعات شامل دادههای تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، اخبار و … هستند. تحلیل تکنیکال برای معامله گران یکی از ابزارهای ارزشمند محسوب میگردد. نمودارهای کندل استیک – Candlestick یا شمعی ژاپنی یکی از منحصربهفردترین و دقیقترین روشهای این نوع از تحلیل است، به گونهای که میتوان گفت درک نمودارهای کندل استیک برای هر معامله گر ضروری است.
عامل اصلی حرکات قیمتی سهام احساسات و افکار معامله گران بازار است. نمودارهای شمعی ژاپنی میتوانند به راحتی تصویری ساده از احساسات بازار و در مجموع تمامی معامله گران را در اختیار ما قرار دهند. از دیگر مزایای این نوع از تحلیل تکنیکال، قابلیت بالا در تفسیر حرکات قیمتی سهام است.
در واقع چیزی که سبب محبوبیت این نوع از نمودارها گشته ارائه اطلاعات جامع در عین سادگی است.
علم کندل استیک تنها یک روش تحلیلی جهت تشخیص الگو نیست. بلکه این علم تعامل میان خریداران و فروشندگان را به روشنی نشان میدهد. تمام اطلاعات مورد نیاز جهت رسم نمودارهای کندل استیک شامل ۴ قیمت باز شدن، بسته شدن، بالاترین و پایینترین (open-close-high- low) است.
علم کندل استیک احتمالاً یکی از قدیمیترین اشکال تحلیل تکنیکال است و قدمت آن به اوایل قرن ۱۷ میلادی برمیگردد. زمانی که مانهیسا هما، تاجر ثروتمند ژاپنی، این روش را جهت تحلیل معاملات برنج ابداع کرد. در برخی منابع از مانهیسا هما با عنوان پدر علم کندل استیک یاد میشود. جالب است بدانید که او در سال ۱۷۵۵ کتابی را با عنوان ” The Fountain of Gold: The Three Monkey Record of Money ” نوشته است که احتمالاً اولین کتاب معامله گری تاریخ است. این یعنی تقریباً پیش از آنکه کشور کنونی ایالاتمتحده آمریکا وجود داشته باشد ژاپنیها در معاملات خود ازین علم بهره میبردهاند. متأسفانه معادل فارسی برای کتاب وجود ندارد.
مانهیسا هما در قالب این عنوان بیان میکند که یک معامله گر برای دستیابی به چشمه طلا باید از سه چیز دوری کند:
- شیطان را نبین.(محو تماشای روند صعودی یا نزولی در بازار نشو) معامله با الگوی هارامی چرا که تغییر روند بازار جریانی همیشگی دارد. شاید دلیل تأکید بیشتر تکنیکهای کندل استیک بر روی الگوهای بازگشتی در مقایسه با الگوهای ادامهدهنده نیز همین باشد.
- به شیطان گوش نده.(به اخبار گوش نده و با تکیه بر اخبار معامله نکن)
- با شیطان صحبت نکن.(پس از تحلیل در مورد معاملاتی که قصد اجرایشان را داری با دیگران صحبت نکن)( استیو نیسون، ۱۹۹۴)
در دسامبر سال ۱۹۸۹ استیو نیسون آمریکایی برای اولین بار علم نمودارهای شمعی ژاپنی را تحت عنوان مقالهای به جهان معرفی کرد.
بدنه کندل شمعی ژاپنی
در هر کندل، حد فاصل میان قیمت باز شدن و بسته شدن سهم را بدنه کندل مینامیم. ارتفاع بدنه اختلاف میان قیمت باز شدن و بسته شدن خواهد بود. بهصورت استاندارد اگر قیمت بسته شدن از قیمت باز شدن کمتر باشد، بدنه توپر و نزولی و در صورتیکه قیمت بسته شدن بیشتر از قیمت باز شدن سهم باشد. بدنه توخالی یا صعودی خواهیم داشت.
سایه کندل شمعی ژاپنی
هر کندل میتواند شامل خطوطی در بالا یا پایین بدنه نیز باشد که سایه یا shadow نامیده میشود. این خطوط نشاندهنده بالاترین و پایینترین قیمتی است که در طول روز مورد معامله قرارگرفتهاند. در تحلیل کندل استیک این سایهها نشاندهنده هیجانات بازار است.
سایه بالایی: بالاترین قیمت
سایه پایینی پایینترین قیمت
هر کندل بسته به شکل خود نام خاصی دارد. در نتیجه تحلیل و تفسیر متفاوتی نیز خواهد داشت. بلندی و کوتاهی بدنه، داشتن یا نداشتن سایهها و یا بلندی و کوتاهی آنها، هرکدام اطلاعات خاصی را از بازار به ما منتقل میکند. با استفاده از تفسیر و تحلیل کندل امروز میتوان کندل فردای بازار را پیشبینی کرد.
شاید با داستان پرنده افسانهای ققنوس آشنایی داشته باشید. این پرنده در انتهای عمر خود در تلی از خاشاک میسوزد و از خاکسترش ققنوس تازهای حیات مییابد. در مورد کندلها نیز میتوان گفت کندل امروز از خاکستر کندل روز قبل ایجاد میگردد. به همین دلیل در علم کندل استیک هر کندل میتواند سناریوی محتمل خاصی را برای فردای بازار پیشبینی کند. الگوهای کندل استیک از یک یا چند کندل ( نهایتاً ۵ یا ۶ کندل) تشکیل میشوند.
این الگوها به دو دسته بازگشتی و ادامهدهنده تقسیم میشوند که در دوره آموزش بورس کالج تی بورس با برخی از آنها آشنا شدیم. در این سری مقالات به بررسی و معرفی سایر الگوهای کندل استیک میپردازیم.
الگوهای بازگشتی کندل استیک
۱- الگوی تک کندلی Belt hold نزولی
این الگو در انتهای روند صعودی تشکیل میشود. در این الگو قیمت آغازین با گپ (شکاف) رو به بالا باز میشود، در ادامه شاهد هیچ سایه بالایی نیستیم قیمت از نقطه آغاز رو به پایین حرکت کرده و بدنه نسبتاً بزرگی را ایجاد میکند. در تحلیل علم کندل استیک اگر سایه و بدنه این الگو فاصله گپ (شکاف) را پُر نماید میتواند نشانگر آغاز روند نزولی باشد.
۲- الگوی تک کندلی Belt hold صعودی
این الگو در روند نزولی تشکیل میشود. در این الگو قیمت آغازین با گپ (شکاف) رو به پایین باز میشود ،در ادامه شاهد هیچ سایه پایینی نیستیم. قیمت از نقطه آغاز رو به بالا حرکت کرده و بدنه نسبتاً بزرگی را ایجاد میکند. اگر سایه و بدنه این الگو، فاصله گپ (شکاف) را پُر نماید میتواند نشانگر آغاز روند صعودی باشد.
۳- الگو دو کندلی Matching High
این الگو در انتهای روند صعودی و از دو کندل تشکیل میگردد، بدین صورت که کندل روز اول یک کندل صعودی بلند است، کندل روز دوم نیز یک کندل صعودی بلند یا نیمه بلند (فول بادی، نیمه فول بادی) خواهد بود. اما قیمت بسته شدن کندل روز دوم تقریباً برابر با قیمت بسته شدن کندل روز اول است. نکته آخر این که دو کندل فاقد سایه بالایی بوده و یا سایه بالایی کوچکی خواهند داشت. در تحلیل و تفسیر علوم کندل استیک این الگو میتواند نشاندهنده تشکیل یک پیووت سقف و آغاز روند نزولی باشد.
۴- الگو دو کندلی Matching low
این الگو در انتهای روند نزولی و از دو کندل تشکیل میگردد. دقیقاً برعکس الگوی قبلی کندل روز اول یک کندل نزولی بلند، کندل روز دوم نیز کندل نزولی بلند یا نیمه بلند (فول بادی یا نیمه فول بادی) و قیمت بسته شدن کندل روز دوم تقریباً برابر با قیمت بسته شدن کندل روز اول است. دو کندل فاقد سایه پایینی یا دارای سایه پایینی کوچک خواهند بود. تشکیل الگو بیانگر ایجاد پیووت کف و آغاز روند صعودی خواهد بود.
۵- الگو دو کندلی هارامی متقاطع ( مادر و بچه متقاطع) نزولی
با الگوی هارامی در دوره آموزش بورس کالج تی بورس آشنا شدیم. اساس تشکیل این الگوی مادر و بچه یک کندل با بدنه بلند و کندل دوم با بدنه کوچکتر است. الگوی هارامی متقاطع در مقایسه با هارامی معمولی اعتبار بیشتری دارد؛ چراکه کندل دوم در هارامی متقاطع یک کندل دوجی است. درحالیکه در هارامی معمولی کندلی با بدنه کوچکتر است.
هرچه میزان شک و تردید بازار در کندل دوم بیشتر باشد احتمال برگشت بازار و اعتبار الگو نیز بیشتر میشود. همانطور که میدانیم کندل دوجی نشاندهنده تردید و دودلی بازار است. الگوی هارامی متقاطع نزولی در انتهای روند صعودی تشکیل میشود و میتواند نشاندهنده برگشت بازار و آغاز روند نزولی باشد.
۶- الگو دو کندلی هارامی متقاطع (مادر و بچه متقاطع) صعودی
این الگو در انتهای روند صعودی تشکیل میشود. کندل اول بدنه بلند یا فول بادی و کندل دوم یک کندل دوجی خواهد بود که در دل کندل اول جای میگیرد. به طور کلی در الگوی هارامی بدنه کندل اول همرنگ روند پیشین بازار خواهد بود. یعنی در روند صعودی بدنه کندل اول توخالی و در روند نزولی ، توپر خواهد بود.
۷- الگو دو کندلی MEETING LINES نزولی
به طول کلی الگوی MEETING LINES زمانی تشکیل میشود که کندلهایی با دو رنگ متفاوت و قیمت بسته شدن یکسان در کنار هم ایجاد میشوند. کندل اول بیانگر روند قبلی سهم و کندل دوم بیانگر احتمال تغییر روند است. در برخی از منابع این الگو به خطوط ضد حمله نیز معروف است. در نوع نزولی آن روز اول با یک کندل توخالی بلند برخورد میکنیم، در ابتدای روز دوم شاهد افزایش تقاضا خواهیم بود به گونهای که نقطه باز شدن سهم در قیمتهای بالاتر است اما در ادامه با افزایش عرضه قیمت بسته شدن در محدوده قیمت بسته شدن روز قبل قرار میگیرد.
۸- الگو دو کندلی MEETING LINES صعودی
در این الگو با شرایطی عکس الگوی قبل مواجهیم. پس در روز اول با یک کندل توپر بلند برخورد میکنیم. در حالیکه روز دوم اگرچه در ابتدا با افزایش عرضه مواجه میشویم اما در ادامه شاهد افزایش تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت خواهیم بود. به گونهای که قیمت بسته شدن کندل روز دوم برابر با قیمت بسته شدن کندل روز اول خواهد بود. این دو الگو میتوانند نشاندهنده تغییر روند قیمتی سهم باشند. اما نکته مهم اینجاست که هر دو نیازمند کندل تائید میباشند.
۹- الگو سه کندلی سه سرباز سفید
این الگو که در روند نزولی شکل میگیرد، از مجموعهای از کندلهای تو خالی بلند تشکیلشده است. اگر قیمت باز شدن هر کندل در میانه بدنه کندل قبلی باشد بهتر است. این حرکت صعودی پلهای بیانگر اتمام روند نزولی و آغاز روند صعودی خواهد بود.
۱۰- الگو سه کندلی سه کلاغ سیاه
این الگو دقیقاً برعکس الگوی سه سرباز سفید در روند صعودی شکل میگیرد و از سه کندل تو پر بلند تشکیل میشود. اگر قیمت باز شدن هر کندل در میانه بدنه کندل قبلی باشد بهتر است. وقوع این الگو از منظر هلم کندل استیک، پیامی واضح مبنی بر تغییر روند صعودی قیمت میباشد. (ال-موریس،۲۰۰۶)
طی دو دهه گذشته نمودارهای کندل استیک محبوبیت زیادی را در میان سرمایه گذاران و معامله گران کسب کردهاند. این نوع از تحلیل جهت پیشبینی روند قیمتی تنها در چند روز آینده سهم مناسب است. این در حالی است که سایر روشهای تحلیل تکنیکال میتوانند رفتار قیمتی سهم را در هفتهها یا ماههای آتی پیشبینی کنند.
در حقیقت میتوان گفت ارزش تحلیل الگوهای شمعی ژاپنی در ترکیب با سایر روشهای تحلیلی آشکار میشود و نمیتوان تنها با اکتفا به این نوع از تحلیل به معامله گری پرداخت. در استفاده از الگوهای کندل استیک توجه به این نکته ضروری است که الگوهای کندلی تنها در روندهای مشخصی از اهمیت برخوردارند؛ بنابراین پیش از بررسی آنها باید روند حرکات قیمتی سهم را تعیین کنیم. پس از آن با بررسی الگوهای کندل استیک میتوانیم رفتار معامله گران را با نزدیک شدن به نقاط حمایتی یا مقاومتی چارت تحلیل و تفسیر کرده و از این طریق رفتار آنها را در روزهای آتی پیشبینی نماییم.
نتیجهگیری
در حقیقت میتوان گفت که با استفاده از سایر روشهای تحلیل تکنیکال میتوان نقاط و نواحی مهم و حیاتی را بر روی چارت مشخص کرد و سپس با استفاده از علم کندل استیک نگرش و احساس بازار نسبت به این نواحی آشکار میشود.
میتوان گفت علم کندل استیک برای افرادی که تنها با دید سرمایهگذاری بلندمدت وارد بازار سهام میشوند کاربرد زیادی ندارد. این نوع از تحلیل تکنیکال ابزاری جهت معامله گری و تعیین دقیق نقاط ورود یا خروج در آن میباشد. به نظر شما در بازار سهام تفاوت میان دیدگاه سرمایهگذاری با معامله گری چیست ؟ شما کدام یک را ترجیح میدهید؟
الگوی هارامی صعودی یا Bullish Harami و الگو هارامی نزولی یا Bearish Harami
برخلاف الگوهای پوشای صعودی و نزولی که در آنها کندل دوم بزرگتر است کندل اول بود اینبار کندل دوم کوچکتر از کندل نخست است.
این الگو از دو کندل متوالی و مجاور به هم تشکیل شده که کندل اول یک کندل نزولی بلند و کشیده است.
اما کندل دوم کوچک و و تقریباً مربعی بوده و به مراتب کوچکتر از کندل نخست است به گونهای که کل بدنه ترجیحاً شاخ و دم کندل دوم به طور کامل در بدن کندل اول جای می گیرد.
کندل دوم (کندل کودک یا نوزاد) باید بسیار کوچکتر از کندل اول (کندل مادر) باشد
حتی شاخ و دم کندل دوم نیز ترجیحاً نباید از محدوده بدنه کندل اول خارج بشوند.
اگر دقت کنید باز هم یک گپ صعودی بین نقطه بسته شدن کندل اول و با نقطه باز شدن کندل دوم وجود دارد این گپ که در انتهای عمر روند نزولی رخ داده و هرگز توسط قیمت پر نشده است و خریداران طی بدنه کوچک کندل دوم به آرامی قیمت را بالا و بالاتر برده اند.
الگوی هارامی به عنوان یک سیگنال بازگشتی از اعتبار کمتری نسبت به الگوهای چکش و پوشای صعودی برخوردار است
همچنین تذکر میدهد که ارتفاع عمودی تشکیل کندل دوم بسیار مهم است.
به این صورت که هر چه موقعیت تشکیل کندل دوم بالاتر باشد و ترجیحاً به اواسط کندل نخست برسد بر میزان قدرت صعودی الگو نیز افزوده خواهد شد.
آن دسته از الگوهای هارامی که در آنها کندل کودک در الگوی ارتفاع پایینی تشکیل می شود معمولاً قدرت بازگشتی چندانی ندارند و در عوض موجب رنج و راکد شدن بازار خواهند شد
نحوه معامله گری بر روی الگوی هارامی به این صورت است که در کندل سوم پس از شکسته شدن سقف کندل کودک اقدام به خرید نموده و حد ضرر را می توانید بسته به میزان ریسک پذیری خود در معامله با الگوی هارامی زیر کندل اول یا دوم انتخاب کنید.
در برخی حالات خاص ممکن است کندل دوم بدنه خودش را به طور کامل از دست بدهد و تبدیل به یک علامت به علاوه بشود این اتفاق در مواقعی رخ میدهد که نقاط open و close کندل دوم بر یکدیگر منطبق بشوند.
کندل دوم قرار است یک روز متعادل و کم نوسان را در انتهای عمر یک روند نزولی نشان بدهد بنابراین از بین رفتن بدنه ی کندل دوم اعتبار الگو را از بین نمی برد اما به هر حال اندکی از قدرت آن خواهد کاست.
به این حالت خاص اصطلاحاً الگوی ها را هارامی کراس صعودی یا هارامی صلیب صعودی می گوییم.
الگوی هارامی نزولی
الگوی هارامی نزولی یک الگوی دو کندلی از نوع بازگشتی نزولی است که در انتهای روند صعودی تشکیل میشود و میتواند موجب نزول قیمت شود.
این الگو از دو کندل متوالی و مجاور به هم تشکیل شده کندل اول یک کندل صعودی و قدرتمند با بدنه بلند و کشیده است.
اما کندل دوم یک کندل کوچک و مربعی است که تقریباً در اواسط کندل اول جای میگیرد.
کندل دوم به مراتب کوچکتر است کندل نخست است به حدی که کل بدن و شاخ و دم کندل دوم به طور کامل درون کندل اول قرار می گیرد.
در قسمت فوقانی کندل ها شاهد وقوع گپ بین نقاط بسته شدن کندل اول و باز شدن کندل دوم هستیم.
در تصویر زیر میتوانید تشکیل الگوی هارامی نزولی را بر روی نمودار قیمت سهام شرکت پتروشیمی زاگرس مشاهده کنید.
اگر در بورس ایران مشغول به فعالیت هستید حتماً الگوهای شمعی را در تایم فریم های بلند مدت مانند هفتگی و ماهیانه به طور جدی مورد توجه قرار دهید.
زیرا الگوهای شمعی در این تایم فریم ها می توانند تغییرات بسیار بزرگی را در قیمت سهم ایجاد کنند.
به عنوان مثال:
در تصویر زیر تشکیل الگوی هارامی نزولی در تایم فریم هفتگی منجر به نزول قیمت سهام معامله با الگوی هارامی این شرکت از ۱۲۰۰ تومان به ۶۰۰ تومان شده است
الگوهای کندل استیک برتر در بازار کدام است؟
الگوهای کندل استیک برتر در بازار کدام است؟ در معامله گری الگوهای کندل استیک ابزارهای بسیار مهمی به شمار می آیند. درک این الگوها به معامله گر در درک بهتر مسیرهای حرکت بازار و درنتیجه تصمیم گیری بهتر کمک می کند. الگوهای کندل استیک متعددی وجود دارد که نشان دهنده حرکت های صعودی یا نزولی است. در این مقاله به طور خلاصه انواع الگوهای کندل استیک را توضیح می دهیم و 10 آرایش برتر که تمامی معامله گرها باید مطلع باشند را معرفی می کنیم.
الگوهای کندل استیک چیست؟
کندل معامله با الگوی هارامی استیک الگوهای شمعی است که قیمت سهام در بازه زمانی معین را نشان می دهد. اطلاعات ارائه شده در نمودار شامل قیمت آغازین, قیمت پایانی, بالاترین قیمت آن بازه زمانی و پایین ترین قیمت آن بازه زمانی است.
برای این که متداول ترین الگوهای کندل استیک مورد استفاده در استراتژی های معامله را شناسایی کرده و بهترین را انتخاب کرد, معامله گرها باید نحوه تاثیر گذاری شیب الگوها که بر روند بازار را بفهمند. در جدول پایین به دو دسته اصلی حرکت قیمت که انواع کندل استیک ها نشان می دهند به طور خلاصه اشاره کرده ایم.
الگوهای صعودی کندل استیک:
انواع | جهت |
ستاره صبحگاهی | صعودی (معکوس) |
بولیش اینگالفینگ | صعودی (معکوس) |
دوجی | صعودی / نزولی |
هامر | صعودی (معکوس) |
بولیش هارامی | صعودی (معکوس) |
الگوی پیرسینگ (پوشش شکاف) | صعودی(معکوس) |
نمودارهای داخلی | صعودی (استمرار) |
لانگ ویکس | صعودی / نزولی (معکوس) |
الگوهای نزولی کندل استیک:
انواع | جهت |
ستاره عصرگاهی | نزولی (معکوس) |
بریش اینگلفینگ | نزولی (معکوس) |
دوجی | نزولی / صعودی |
بریش هارامی | نزولی (معکوس) |
پوشش ابر سیاه | نزولی (معکوس) |
نمودارهای داخلی | نزولی / صعودی |
لانگ ویکس | نزولی / صعودی |
ستاره های شوتینگ | نزولی (معکوس) |
ستاره صبحگاهی و ستاره عصرگاهی
الگوهای کندل استیک ستاره صبح گاهی و ستاره عصرگاهی هر کدام در انتها روند شکل می گیرند و الگوهای معکوس را نشان می دهند.
همان طور که در تصویر پایین مشخص است اولین کندل استیک همسو با جهت است که پس از آن کندل نزولی یا صعودی در قسمت کوچک بدنه وجود دارد.
معامله این الگوی کندل استیک به طور جداگانه به کندل تاییدیه در جهت معکوس نیاز دارد به طور مثال معامله گرها پس از کندل نزولی به ستاره عصرگاهی توجه می کنند.
کتاب شاهکار معاملات کندل استیک
کندل استیکها یکی از قدرتمندترین سیستمهای معاملهگری ژاپنی برای بازارهای مالی است. کتاب شاهکار معاملات کندل استیک ، فاکتورها و تکنیکهایی را ارایه میدهد که این تکنیکها شما را به معامله گری با سوددهی مستمر تبدیل میکنند. به سادگی میتوانید نمودارها را تحلیل کنید و در مدت زمان کوتاه تحلیل کنید و تصمیم بگیرید. برای تبدیل شدن به یک معامله گر موفق، نیاز است زمانی بین یک الی سه ماه جهت تمرین استراتژیها در نمودارهای مختلف کندل استیکی احتصاص داده شود.
فهرست کتاب شاهکار معاملات کندل استیک
بخش اول: کندل استیکهای ژاپنی
تاریخچه
کندل استیکهای ژاپنی
اندازه بدنه کندل استیکها
سایههای کندل استیکها
الگوهای کندل استیک و روانشناسی تشکیل آنها
الگوی کندل استیک انگلفینگ
الگوی کندل استیک دوجی
الگوی دوجی سنجاقک
الگوی دوجی سنگ قبر
الگوی ستاره صبحگاهی
الگوی ستاره عصرگاهی
الگوی کندل استیک چکش (پینبار صعودی)
الگوی کندل استیک چکش معکوس (پینبار نزولی)
الگوی کندل استیک هارامی
الگوی انبرکهای سقف و کف (توییزر تاپ و باتوم)
تمرین الگوهای کندل استیک
بخش دوم: ساختار بازار
ساختار بازار
بازار رونددار
بازارهای بدون روند (بازار خنثی)
بازار متلاطم
بخش سوم: تایم فریمها و آنالیز بالا به پایین
تایم فریمها
تحلیل بالا به پایین
بخش چهارم: استراتژی معاملاتی الگوی پین بار
استراتژی معامله با الگوی کندل استیک پینبار
الگوی پین بار و روانشناسی حاکم بر آن
الگوی پین بار و بازارهای رونددار
تاکتیکهای معاملاتی الگوی پین بار
الگوی پینبار و فاکتورهای تاییدگر سیگنال در بازارهای روند دار
نمونه معاملات پین بار
الگوی پین بار و بازارهای بدون روند
الگوی پین بار و فاکتورهای تاییدگر سیگنال در بازارهای بدون روند
بخش پنجم: استراتژی معاملاتی الگوی انگلفینگ
استراتژی معامله با الگوی کندل استیک انگلفینگ
الگوی انگلفینگ و بازارهای رونددار
الگوی انگلفینگ و میانگین متحرک
الگوی انگلفینگ و فیبوناچی اصلاحی
الگوی انگلفینگ و خطوط روند
الگوی انگلفینگ و بازارهای بدون روند
الگوی انگلفینگ و سطوح عرضه و تقاضا
بخش ششم: استراتژی معاملاتی الگوی هارامی
استراتژی معامله با الگوی کندل استیک هارامی
الگوی هارامی و سطوح کلیدی حمایت و مقاومت
تاکتیکهای معاملاتی الگوی هارامی
جمعبندی استراتژیهای معاملاتی سه گانه
بخش هفتم: تکنیکهای مدیریت سرمایه و جمعبندی
تکنیکهای مدیریت سرمایه
جمعبندی
استفاده از کندل استیکها یکی از روشهای تحلیل و پیش بینی روند بازار است که در این کتاب به طور مفصل به توضیح و شرح این روش پرداخته شده است. در صورتی که علاقهمند هستید با سایر روشهای تحلیل تکنیکال بازار سرمایه آشنا شوید کتاب جامع و رفرنس تحلیل تکنیکال در بازار سرمایه نوشته جان مورفی را مطالعه کنید.
دسترسی
نسخه آنلاین کتاب شاهکار معاملات کندل استیک در سایت کتابراه در دسترس است.
کندل استیک ها چه می گویند؟
الگوی کندل استیک یا شمع ژاپنی یک الگوی پایه ای در بورس می باشد . تاریخچه آن به سال ۱۷۰۰ میلادی باز می گردد و توسط آقای استیو نیسون در سال ۱۹۹۰ مورد توجه قرار گرفت . در زمان قدیم از این الگو برای صنف برنج در ژاپن استفاده می کردند ولی امروزه جزو یکی از اساسی ترین الگوهای تحلیل تکنیکال است .
رنگ الگوی کندل استیک :
در زمان قدیم که کامپیوترها با صفحه نمایش رنگی وجود نداشتند از رنگ سفید برای نشان دادن صعود و از رنگ مشکی برای نشان دادن نزول استفاده می کردند .
بعدها که نمایشگرهای رنگی به بازار عرضه شدند از رنگ سبز برای صعود و از رنگ قرمز برای نزول استفاده کردند .
در تصویر زیر اجزای کندل استیک نام گذاری شده است .
اجزای کندل استیک :
بدنه کندل : نشان میدهد که معامله در این محدوده انجام شده است .
شاخ و دم کندل : در این محدوده پیشنهاد جهت خرید و فروش وجود داشته ولی هیچ گونه معامله ای انجام نشده است .
بالاترین قیمت و پایین ترین قیمت : بالاترین و پایین ترین قیمت پیشنهاد شده را نشان می دهد .
قیمت بازگشایی یا OPEN : اولین معامله در این نقطه آغاز شده است .
قیمت بسته شدن یا CLOSE : آخرین معامله در این محل انجام شده است .
رنگ کندل : اگر معاملات با خرید بسته شود رنگ بدنه کندل سبز است و اگر با فروش بسته شود رنگ بدنه کندل قرمز خواهد بود .
کندل استیک در نمودار :
د ر تصویر بالا سهام پاکدیس را مشاهده می کنید که از الگوهای کندل استیک تشکیل شده است .
در بالا حتما OHLC را مشاهده کرده اید . در واقع O مخفف OPEN و C مخفف CLOSE و H مخفف HIGH و L مخفف LOW می باشد .
در بالا یک حرف D مشاهده می کنید که نماد Daily یا روزانه می باشد یعنی هر کندل یک روز را نشان می دهد ؛ پس ۵ کندل یک هفته را نشان می دهد زیرا که یک هفته بورسی ۵ روز است . پس معامله با الگوی هارامی از طرف دیگر ۲۰ کندل یک ماه بورسی را به ما نشان می دهد .
به طور معمول از تایم فریم روزانه استفاده می کنیم ولی امکان این وجود دارد که از تایم فریم هفتگی یا weekly استفاده کنیم .
توجه داشته باشید که همواره باید نمودار را به صورت تعدیل شده مشاهده کرد یعنی گزینه تعدیل بر اساس سودنقدی و افزایش سرمایه را باید انتخاب کنیم .
همچنین ما می توانیم الگوی مورد نظر خود را به صورت Template ذخیره کنیم .
در سمت چپ نمودار یک نوار وجود دارد که بعدها در مورد آن صحبت خواهیم کرد و جعبه ابزار شما می باشد یعنی با آن می توانید خط روند ، کانال ، ابزار فیبوناچی و … را ترسیم نمایید .
معاملهگران بورس، معمولاً از سه نمودار خطی، کندل استیک و میله ای استفاده میکنند. در بین این سه نمودار، از کندل استیک (Candle Stack) به دلیل مزیتهایی که دارد استقبال بیشتری شده است. از جمله مزیتهای کندل استیک استفاده راحت و تشخیص روند صعودی یا نزولی سهم بهصورت مجزا است.
استفاده از کندل استیکها دارای شرایطی است. اولین شرط این است که تغییرات قیمتی سهم دارای روند صعودی یا نزولی باشد.
به طور کلی یک کندل استیک از چهار بخش اصلی تشکیل شده است. این چهار داده عبارتند از قیمت آغازین (open)، قیمت پایانی (close)، بالاترین قیمت در بازه زمانی (High) و پایین ترین قیمتی که در بازه زمانی (Low) تعیین شده رخ داده است. شکل کلی یک کندل استیک در شکل زیر نمایش داده شده است.
اندازه بدنه و سایه پایین و بالا در کندل استیک دارای اهمیت بسیار زیادی هستند. زمانی که شمع تو خالی یا سفید است و دارای سایه کوتاه باشد، به این معنی است که قیمت پایانی بالاتر از قیمت آغازین است. بر عکس این حالت زمانی است که قیمت پایانی کوچکتر از قیمت باز شدن باشد که در این حالت شمع بصورت تو پر یا مشکلی رسم می گردد.
بدنه کندل استیکها
اندازه بدنه بزرگ در کندل استیکها نشانگر قدرت زیاد خرید یا فروش است؛ یعنی هر چقدر بدنه کندل بزرگتر باشد، نشانگر افزایش قدرت خریداران یا فروشندگان است. حال برای تعیین فروشندگان یا خریداران میتوان به رنگ بدنه کندل رجوع کرد. اگر رنگ بدنه سفید باشد، بیانگر قوی بودن خریداران هست. بطور مثال یکی از بهترین حالت هایی که نشان دهنده فشار قوی خریداران است، بدنه بلند کندل و رنگ سفید آن است.
سایهها در نمودارهای کندل استیک
سایههای بالایی و پایینی نیز دارای معانی خاصی هستند. سایه بلند یک کندل نشانگر این است که معاملات انجامگرفته بر روی سهم، در خارج از محدوده قیمت باز و بسته شدن شکلگرفته است. اگر سایه بالایی یک کندل بلند باشد نشانگر خریدار قوی سهم بوده که منجر به افزایش قیمت سهم شده است، اما با فروشندگان قوی نیز همراه شده است و قیمت سهم در محدوده قیمت پایانی بستهشده است.
شرایط و قوانین استفاده از کندل استیکها
از کندل استیکها زمانی استفاده میشود که تغییرات قیمت سهم دارای روند باشد. معمولاً از کندل استیکها درروند صعودی و نزولی استفاده میگردد. الگوهای کندل استیک معمولاً در نقاط حمایت و مقاومت سهم (اگر الگویی تشکیلشده باشد) موردتوجه قرار میگیرند. انتخاب قیمتهای مناسب برای خرید سهام جز نقاط قوت الگوهای کندل استیک هست درعینحالی که این الگوها برای قیمتهای خروج از سهم معمولاً عملکرد مناسبی ندارند.
انواع الگوهای کندل استیک
برای آشنایی با الگوهای کندل استیک، چند مورد از الگوهای منفرد بررسی خواهد شد.
ماروبزو (Marubozu)
تعریف:کندل دارای روند نزولی است و سایه بالایی و پایینی در آن دیده نمیشود. فشار بیشتر فروشندگان ازجمله نتایجی است که از این نوع کندل استنباط میشود. درنتیجه روند بازار به سمت تغییر به سمت نزول و یا ادامه روند نزولی است. قیمت باز شدن برابر قیمت سقف و قیمت بسته شدن برابر قیمت کف است.
انواع ماروبزو
در مقابل ماروبزو مشکی، ماروبزو سفید است. ماروبزو سفید نشاندهنده صعودی بازار است. در این حالت نیز سایه بالایی و پایینی دیده نمیشود. فشار بیشتر خریداران ازجمله نتایجی است که از این نوع کندل استنباط میشود. درنتیجه بازار به سمت بالا است. زمانی که این نوع شمع تشکیل شود اولین مرحله از شروع روند صعودی (بازگشتی) رویداده است. در این حالت قیمت باز شدن برابر قیمت کف و قیمت بسته شدن برابر قیمت سقف است.
دوجی (Doji)
مفهوم دوجی اشاره به نمودارهای شمعی دارد که قیمت شروع و پایان آنها یکسان است. دوجیها دارای بدنه نازک که معمولاً بهصورت یک خط نازک و باریک نشان داده میشوند. تردید بین خریداران و فروشندگان سهم مهمترین نتیجهای است که از دوجیها استنباط معامله با الگوی هارامی میشود.
در بعضی از حالات دوجیهای بعد از ماروبزو سفید دیده میشوند. این حالت نشانگر این است که خریداران قوت خود را ازدستدادهاند و برای ادامه روند صعودی سهم نیاز به خریداران جدید است. حال اگر دوجی بعد از ماروبزو سیاه دیده شود نشانگر این است که فروشندگان سهم کم هستند و برای ادامه روند نزولی سهم نیاز به فروشندگان جدید باقوت بیشتری است.
دوجی بعد از ماروبزو سفید : خریداران قوت خود را ازدستدادهاند و برای ادامه روند صعودی سهم نیاز به خریداران جدید است.
دوجی بعد از ماروبزو سیاه : فروشندگان قوت خود را ازدستدادهاند و برای ادامه روند نزولی سهم نیاز به فروشندگان جدید است.
دوجیها در چهار دسته تقسیمبندی میشوند که در این قسمت سه دوجی بررسی میگردد:
- دوجی پایهبلند (Long leg doji)
- دوجی سنگقبر (Grave Stone)
- دوجی سنجاقک (Dragon Fly)
دوجی پایهبلند (Long leg Doji):
این نوع شمعها بیانگر قیمت شروع و پایان برابر هستند. برابری قدرت خریداران و فروشندگان در آن بازه زمانی نتیجهای است که از این نوع دوجی استنباط میشود.
دوجی سنگقبر (Grave Stone):
همانطور که از شکل مشخص است این نوع دوجی فاقد سایه پایین است (سایه پایین خیلی کوتاه). این نوع از دوجیها هم نشانگر قیمت شروع و پایان یکسان است.
دوجی سنجاقک (Dragon معامله با الگوی هارامی Fly):
این نوع از دوجیها دارای سایه پایین بلند هستند.
الگوی چکش (Hammer):
در الگوی چکش رنگ بنده دارای بدنه اهمیت زیادی ندارد؛ اما اگر رنگ بدنه سفید باشد نشاندهنده قدرت بالای الگو برای بازگشت است. بدین معنی که قیمت سهم به سمت افزایش خواهد رفت. الگوی چکش معمولاً در یکروند نزولی و در انتهای آن تشکیل میشود. این الگو دارای سه خصوصیت اصلی است. بدنه کندل در قسمت بالای آن است. سایه پایینی بلند (دو تا سه برابر اندازه بدنه) دومین خصوصیت الگوی چکش است. سومین خصوصیت اصلی الگوی چکش، نداشتن سایه بالایی (سایه بالایی خیلی کوتاه) است.
الگوی دار آویز (Hanging Man):
این نوع الگو در انتهای روند صعودی تشکیل میشود و بیانگر تغییر الگو به سمت روند نزولی است (در خط مقاومت سهم تشکیل میشود). در این الگو بدنه کندل در بالای آن است و از مهمترین خصوصیات این نوع الگو به شمار میآید. از دیگر خصوصیات این نوع کندل میتوان به این نکته اشاره کرد که اندازه سایه پایین حداقل دو برابر بدنه کندل است.
معمولاً این نوع کندل سایه بالایی ندارد یا اینکه سایه بالایی آن بسیار کوتاه است. در این نوع الگو نیز رنگ بدنه اهمیت زیادی ندارد اما معمولاً رنگ بدنه مشکی نشانگر قدرت بالای الگو برای برگشت را نشان میدهد.
الگوی چکش معکوس (INVERTED HAMMER):
این الگو شباهت زیادی به الگوی چکش دارد که در قسمتهای قبلی موردبررسی قرار گرفت. الگوی چکش معکوس همانند الگوی چکش در انتهای روند نزولی شکل میگیرد. در این نوع الگو بدنه در انتهای آن قرار دارد و اندازه بدنه یکدوم سایه بالایی است. در این نوع الگو رنگ بدنه سفید نشاندهنده قدرت بیشتر الگو برای بازگشت روند است.
الگوی ستاره ثاقب (Shooing Star):
الگوی ستاره ثاقب در انتهای روند صعودی شکل میگیرد. در این نوع الگو بدنه در انتهای پایینی آن است و اندازه سایه بالایی آن دو برابر بدنه است.
الگوی هارامی (Harami):
لغت هارامی ریشهای ژاپنی دارد و در زبان ژاپنی معنای باردار بودن را میدهد. این الگو شامل دو کندل است که کندل اول نقش والده (مادر) و کندل دوم نقش فرزند را دارد. متوقف شدن و یا کند شدن روند حرکت مهمترین نتیجهای است که پس از مشاهده این کندل میتوان به آن پی برد. معمولاً رنگ کندلها در این الگو متفاوت است. بهطور مثال اگر کندل مادر سفید باشد کندل کودک معمولاً به رنگ مشکی است. رنگ سفید به معنای مثبت بودن و رنگ مشکی بودن به معنای منفی بودن است.
الگوی ستاره صبحگاهی:
این الگو دارای سه شمع است. مهمترین نتیجهای که از الگوی ستاره صبحگاهی استنباط میشود، معامله با الگوی هارامی شروع روند صعودی در انتهای روند نزولی است. معمولاً این الگو در انتهای روند نزولی شکل میگیرد که هر شمع شامل پیامی است. شمع اول که نزولی و پرقدرت، شمع دوم که معمولاً فاقد بدنه بزرگ و سایه است، میتواند به شکل صعودی یا نزولی شکل بگیرد. در انتها شمع سوم ظاهر میشود که نسبت به شمع دوم حالت صعودی دارد.
الگوی ستاره عصرگاهی:
این الگو شامل سه شمع است. مهمترین خروجی این الگو شروع روند نزولی در انتهای روند صعودی است. وضعیت شمعها در این الگو به شکل زیر است:
- شمع اول: صعودی و بسیار پرقدرت
- شمع دوم: بدنه شمع دوم کوچک و معمولاً دارای سایه نیست.
- شمع سوم: نزولی
الگوی پوشاننده صعودی (Bullish Engulfing Pattern):
دو شمع در این الگو وجود دارند که دارای رنگهای متضاد هستند. این الگو در انتهای روند نزولی تشکیل میشود. شمع دوم که دارای بدنه به رنگ سفید است بیانگر روند صعودی است. در این الگو شمع دوم کل شمع اول را که به رنگ مشکی است، پوشش میدهد. در الگوی پوشاننده صعودی وجود و یا عدم وجود سایهها مهم نیست.
الگوی ابر تیره:
این الگو دارای دو شمع است که شمعها دارای رنگهای متفاوت هستند. رسیدن سهم به قیمت مقاومت ازجمله مهمترین نتایجی است که میتوان از این الگو برداشت کرد. هر دو شمع در این الگو دارای بدنه بزرگ هستند. ابتدا شمع اول بارنگ سفید تشکیل میشود و سپس شمع دوم که حداقل ۵۰ درصد از شمع اول را پوشش داده است شکل میگیرد. اگر این شمعها در نقاطی بالاتر از سایر شمعها شکل بگیرند بیانگر تغییر روند از صعودی به نزولی هستند.
دیدگاه شما