وضعیت کال مارجین

یکی از مفاهیم مهمی که تریدرهای و معامله گران ارز دیجیتال باید با آن آشنایی کامل داشته باشند کال مارجین است.

چگونه در فارکس کال مارجین نشویم؟

معامله با مار جین (Margin Call) روشی بسیار پرطرفدار برای معامله گرانی میباشد که میخواهند با سرمایه محدود سود قابل توجهی به دست آورند، اما این را هم باید در نظر داشت که این روش میتواند ریسک معاملات را بالا ببرد و باعث کال مار جین شدن حساب شود.

اگر درک درستی از مار جین (Margin) و پیشگیری های که ممکن است در هنگام مواجهه با کال مار جین شدن است ندانید، ممکن است ضرر های زیادی را متحمل شوید، که با شوک از دست دادن سرمایه خود مواجه خواهید شد.

پیشنهاد مطالعه: فارکس چیست وضعیت کال مارجین

کال مارجین (Margin Call) چیست؟

اولین گام در دانستن نحوه پیشگیری، درک این موضوع میباشد که کال مار جین (Margin Call) چیست و چگونه کار میکند.

یکی از اشتباهات بزرگی که معامله گران تازه وارد انجام میدهند این میباشد که در ابتدای کار تمام تمرکز خود را روی بحث اندیکاتور های تکنیکالی، الگوهای مختلف و . میگذارند و از مبحث های مهمی چون مانده حساب، مار جین آزاد (Free Margin) ، مار جین استفاده شده (Used Margin) ، مارجین مورد نیاز (Margin Requirements) و سطح مار جین (Margin Level) غافل میشوند.

اگر ندانید که کال مار جین (Margin Call) چیست و با در نظر نگرفتن نیاز های معاملاتی مار جین (Margin) ، معاملات خود را باز میکنید، ممکن است که با کال مار جین شدن حساب خود مواجه شوید.

زمانی کال مار جین رخ میدهد، که سطح مار جین (Margin) حساب به زیر حداقل سطح مورد نیاز کاهش یابد، در این لحظه برو کر از شما درخواست میکند که باید حساب خود را شارژ کنید تا حداقل نیاز مار جین برطرف شود.

پیشنهاد مطالعه: آموزش کار با متاتریدر

امروزه این فرآیند از طریق ایمیل یا هشدار در پلتفرم های معاملاتی به صورت خودکار اطلاع رسانی میشود.

مار جین مورد نیاز (Margin Requirements)

مقدار مار جین مورد نیاز (Margin Requirements) که قبل از شروع معامله باید بررسی کنیم بسیار مهم میباشد، اغلب معامله گران در هنگامی که سفارشات در انتظار (Pending order) خود را فعال میکنند، به مار جین مورد نیاز آن توجهی نمی کنند.

به طور کلی معامله گران، سفارشات که از طریق برو کر ثبت میکنند تا زمان رسیدن قیمت به حد مورد نظر یا تا زمان انقضای معامله باز میماند.

سفارشات در انتظار تاثیری بر روی حساب های معاملات ندارد، چون مار جین برای این سفارشات اعمال نمیشود، با این حال در معرض ریسک انجام شدن خودکار سفارشات در انتظار قرار میگیرند، و اگر به درستی سطح مار جین نظارت نشود، ممکن است که باعث کال مار جین شدن حساب معاملاتی شود.

برای جلوگیری از وضعیت کال مار جین، باید مقدار مار جین که در هر معامله درگیر میکنید را محاسبه کنید، همچنین مقداری مار جین اضافی در حساب برای تنفس باید وجود داشته باشد.

اما باید به این نکته هم توجه کرد، که وقتی چندین سفارش در انتظار باز باشد میتواند گیج کننده باشد و کنترل معاملات سخت شود.

روش های جلوگیری از کال مار جین (Margin Call)

جلوگیری از کال مار جین، یکی از اصول مهم در معامله گری بازار های مالی میباشد که میتوان به چند روش اصولی برای جلوگیری از این اتفاق اشاره کرد.

پیشنهاد مطالعه: بروکر فارکس

حجم غیر منطقی (Lot)

یکی از مسائل مهم برای جلوگیری از کال مار جین انتخاب دقیق حجم معاملات است که دلیل شکست خیلی از معامله گران شده است.

که با قاطعیت زیاد و با حجم غیرمنطقی وارد معامله میشوند.

پس بهتر است هیچ گاه با حجم های غیر منطقی وارد معامله نشوید، و این که هیچ چیز در بازار قطعی نیست و احتمال برگشت روند میباشد و بهتر است همیشه قبل از معامله مشخص کنید با چه میزان حجم میخواهید وارد معامله شوید.

اشتباهات معاملاتی

بیشتر معامله گران با پنج اشتباه رایج مواجه میشوند که مدام آن را انجام میدهند، و باعث میشود سرمایه خود را از دست بدهند و کال مار جین (Margin Call) شوند.

نداشتن یک استراتژی: معامله گران موفق در بازار، یک روش خاصی را تست کردند و نتیجه خوبی از آن استراتژی گرفتند و در معامله از آن استفاده میکنند که تا آن روش برقرار نباشد دست به معامله نمیزند و این خودش باعث میشود تا معاملات سود دهی داشته باشند.

نداشتن نظم : گاهی اوقات معامله گران یک روش معامله را به سبک خود میسازند که خوب هم جواب میدهد، ولی به آن عمل نمیکنند و پایبند آن روش نیستند، و مدام روش های خود را تغییر میدهند.

برای داشتن نظم بیشتر، بهتر است معاملات خود را توسط یک استراتژی و برنامه ریزی دقیق جلو ببرید تا در بازار ماندگار بمانید.

توقعات غیر واقعی : بیشتر معامله گران انتظارهای دارند که غیرممکن هستند و شاید باعث گرفتن معامله زیاد و عجله در وارد شدن به معامله شود، اگر بتوانید یک دیدگاه واقع بینا نه داشته باشید و فکر تان را درگیر انتظار های رویایی نکنید میتوانید سود خود را افزایش دهید.

نداشتن صبر: داشتن صبر در این بازار خیلی مهم است، در بیشتر اوقات بازار غیر قابل پیشبینی میباشد، و اگر صبر داشته باشید در هر هفته یک یا دو معامله در تایم میان مدت در صورتی که بازار روند یکنواختی داشته باشد شکار کرد، اما بیشتر معامله گران تازه کار، دوست دارند همیشه پای چارت باشند و معامله کنند، با این وجود درست است که در بازار موقعیت های معاملاتی زیادی میباشد که میتوان معامله کرد ولی احتمال اینکه طبق پیش بینی عمل نکند زیاد میباشد.

رعایت نکردن مدیریت ریسک: مهمترین مسئله ای که میتواند از کال مار جین شدن حساب معاملاتی جلوگیری کند، استفاده کردن از حد ضرر (Stop loss) میباشد، یک حد ضرر میتواند حساب معاملاتی را از متحمل شدن ضرر های بیشتر و کال مار جین (Margin Call) درامان نگه دارد.

اشتباه بزرگی که بعضی از معامله گران انجام میدهد این است که به معامله خود اطمینان زیادی دارند و با درصد زیادی وارد معامله میشوند.

بهتر است که همیشه مدیریت سرمایه را در نظر بگیرید و به قوانین پایبند باشید و همیشه یک درصد از کل سرمایه خود را ریسک کنید.

حد ضرر یک نوع سفارش توقف معامله است، که در زمان ارسال به برو کر به عنوان یک سفارش در انتظار میباشد، و این حد ضرر زمانی فعال میشود که قیمت خلاف جهت معامله حرکت کند.

البته بهتر است به جای کلمه (حد ضرر) از کلمه (حد محافظ) استفاده کنید، بار روانی که این کلمه به همراه دارد به این معنا میباشد که حد محافظ برای حفظ سرمایه استفاده میشود، و باعث دوام بیشتر معامله گر در این بازار میباشد.

و البته ضرر های معاملاتی باعث میشود که از هر ضرر نکات جدیدی یاد گرفت و از آنها برای معاملات آینده استفاده کرد.

تاثیر حجم معاملات برای جلوگیری از کال مار جین

برخی از معامله گران با قضاوت های اشتباه خود در مورد حرکات قیمتی باعث کال مار جین شدن حساب میشوند، به این صورت که با اعتماد به نفس بالا وارد معاملات میشوند و حجم زیادی از حساب خود را درگیر آن معامله میکنند، که میتواند باعث کال مار جین شدن حساب شود.

برای جلوگیری از این نوع معاملات که از نوع اعتماد به نفس کاذب میباشد، میتوان از روش تقسیم حجم معاملات استفاده کرد، طوری که بجای چند درصد ریسک در یک معامله از یک درصد در ابتدا شروع معامله استفاده کنیم، و وقتی قیمت طبق پیشبینی جلو رفت آن را مدیریت کنیم و به حجم آن اضافه کنیم.

همچنین میتوان حد ضرر را تغییر داد تا از ضرر های احتمالی جلوگیری شود، این روش علاوه بر ریسک فری ( (Risk free کردن حساب، در چند برابر کردن سود هم میتواند کمک کند.

پس بهتر است که حجم معاملات را تقسیم کرده و همه حجم را در یک معامله درگیر نکنیم.

مشاهده بیشتر: دوره آموزش جامع فارکس

وظایف معامله گر

معامله گران تازه کار که وارد بازار های مالی میشوند، معمولا با کال مار جین شدن حساب مواجه میشوند، به دلیل اینکه تمام تمرکز را بر روی سود های معاملاتی میگزارند و هیچ ایده و درکی از ریسک های معاملاتی ندارند.

بهتر است برای موفقیت بیشتر، تمرکز روی مدیریت ریسک باشد تا سود معاملاتی.

جمع بندی

همیشه به مارجین (Margin) مورد نیاز نماد های که معامله میکنید توجه کنید، و حتما از حد ضرر ( Stop loss ) استفاده کنید تا جلو ضرر های خود را بگیرید و بتوانید در بازار باقی بمانید و مانع از کال مارجین شدن (Margin Call) حساب خود شوید.

همیشه نسبت به خبرها و رویداد های که میتواند باعث بی ثباتی و جهش بازار شود توجه کنید.

کال مارجین به چه معناست و چگونه از وضعیت کال مارجین خارج شویم؟

یکی از مفاهیم مهمی که تریدرهای و معامله گران ارز دیجیتال باید با آن آشنایی کامل داشته باشند کال مارجین است.

به گزارش اینتیتر، همانطور که می دانیم برای فعالیت در بازارهای مختلف مانند بورس، فارکس و کریپتوکارنسی به سرمایه احتیاج داریم. بعضی وقت‌ها صرافی‌ها اعتبار مالی خاصی برای معامله کردن در اختیار مشتریان و تریدرها قرار می‌دهند.

این اعتبار برای سرمایه‌گذاری ارائه می‌شود و بر اساس قراردادی دوطرفه تامین شده و به حساب فرد ریخته می‌شود. هر فرد در حساب خود میزان اعتبار خاصی برای تضمین دارد که اگر کمتر از حداقل ممکن شود، کال مارجین رخ می‌دهد!

در ادامه آشنایی کامل و دقیق تری در رابطه با این موضوع که کال مارجین چیست، چگونه می توان از آن جلوگیری کرد و یا از آن خارج شد و دیگر موارد مهم در این زمینه پیدا خواهید کرد.

وضعیت حساب به چه صورت است؟

افرادی که در بازار آتی فعال هستند، اگر پیش‌بینی درستی از روند قیمت‌های بازار نداشته باشند، دچار ضرر و زیان می‌شوند. در عین حال با توجه به تسویه روزانه حساب‌ها، امکان کال مارجین شدن هم وجود دارد.

قبل از اینکه به سراغ margin call برویم و به اینکه اینکه کال مارجین چیست بپردازیم، بهتر است در مورد وضعیت حساب بیشتر بدانید. همانطور که می‌دانید، تریدرها برای خرید و فروش نیاز به یک حساب دارند که باید آن را شارژ کنند.

واقعیت این است که خریدار و فروشنده به خاطر بازار آتی که ماهیت تعهدی دارد، باید مبلغ خاصی را به حساب خود بریزند تا وجه تضمینی برای انجام معامله باشد. بعد از اینکه موقعیت خرید یا فروش به وجود آمد، این مبلغ تضمین مسدود می‌شود.

این وجه، پس از اخذ موقعیت خرید یا فروش توسط بورس در حساب معامله‌گر به عنوان وجه تضمین، بلوکه می‌شود. حساب عملیاتی هر چند دقیقه یک بار به روز می‌شود و حساب با توجه به مبلغ موجود در حساب عملیاتی به نسبت وجه تضمین، سه حالت مختلف خواهد داشت:

1. وضعیت نرمال
2. وضعیت ات ریسک
3. وضعیت مارجین کال

در ادامه این ۳ حالت را توضیح می‌دهیم.

وضعیت نرمال

در صورتی که بعد از تسویه حساب، سودی برای تریدر شناسایی شود، حساب عملیاتی وی به اندازه همان سود منهای کارمزد معاملات افزایش پیدا می‌کند. بنابراین در این حالت که مبلغ موجود در حساب برابر یا بیش از وجه تضمین است، وضعیت حساب در حالت نرمال خواهد بود.

وضعیت ات ریسک (At Risk)

در صورتی که بعد از تسویه حساب، تریدر دچار زیان شود، این زیان از موجودی حساب او کم می‌شود. قراردادهای آتی به این صورت هستند که با کاهشِ تا ۳۰% از موجودی حساب نسبت به وجه تضمین، هیچ مشکلی به وجود نمی‌آید. در واقع همیشه باید موجودی حساب، ۷۰% وجه تضمین باشد.

بنابراین در صورتی که موجودی حساب تریدر کمتر از وجه تضمین باشد، ولی از ۷۰% وجه تضمین اولیه بیشتر باشد، این حساب در حالت At Risk قرار دارد.

گرچه موجودی حساب از وجه تضمین پایین‌تر است، اما چون نسبت به ۷۰% وجه تضمین بیشتر است، مشکلی برای تریدر به وجود نمی‌آورد. در این حالت تریدر باید مدیریت صحیحی روی حساب خودش داشته باشد تا مقدار آن از حداقل وجه تضمین پایین‌تر نیاید.

وضعیت مارجین کال (margin call)

در صورتی که موجودی حساب بعد از به روز رسانی از ۷۰% وجه تضمین پایین‌تر باشد، (حتی ۰.۰۱ دلار!)، در آن صورت حساب در وضعیت کال مارجین قرار می‌گیرد. پس کال مارجین چیست؟

کال مارجین حالتی است که زیان معاملات تریدر از ۳۰% وجه تضمین بالاتر رفته و سپس اخطار افزایش وجه تضمین برای جبران این موضوع، صادر خواهد شد.

نکته مهم در خصوص کال مارجین یا مارجین کال

در این مورد چند نکته بسیار مهم وجود دارد که باید به آن‌ها توجه داشته باشید:

1. براساس دستورالعمل‌های جدید، آپدیت کردن حساب‌ها هر ۳۰ دقیقه یک بار انجام می‌شود. در صورتی که قبلا بعد از تمام شدن جلسه معاملاتی و تنها یک بار صورت می‌گرفت.
2. طی جلسه معاملاتی سودها در پایان جلسه اعمال شده اما زیان‌ها هر ۳۰ دقیقه یک بار روی موجودی وضعیت کال مارجین حساب اعمال می‌شود.
3. margin call هم به عنوان مارجین کال و هم کال مارجین بیان می‌شود.

چطور از وضعیت کال مارجین خبردار می‌شویم؟

بعد از اینکه حساب‌ها به روز رسانی می‌شود، افرادی که کال مارجین شده‌اند مشخص می‌شوند. تریدرها می‌توانند در هر لحظه وضعیت حساب خود را در سامانه چک کنند. در عین حال صرافی از روش‌های مختلفی مثل پیام یا حتی تماس، کال شدن حساب تریدرها را به آن‌ها اعلام می‌کند.

از طرف دیگر صرافی به افرادی که کال مارجین شده‌اند زمانی را اعلام می‌کند تا وجه تضمین خود را بالاتر ببرند یا تعدادی از موقعیت‌های خود را ببندند.

اما چطور از وضعیت مارجین کال خارج شویم؟

موضوع دیگری که برای تریدری که دچار کال مارجین شده است، اهمیت دارد، روش خارج شدن از این وضعیت است. این اتفاق هم به سه حالت رخ می‌دهد:

1. واریز وجه به حساب
2. بستن موقعیت‌هایی که باز هستند
3. ترکیبی از موارد اول و دوم یعنی واریز بخشی از مجه و بستن تعدادی موقعیت باز

تریدر تا چه زمانی می‌تواند وجه موردنظر را برای رهایی از حالت مارجین کال واریز کند؟

تریدرهایی که کال مارجین شده‌اند، باید تا زمانی که صرافی برای آن‌ها تعیین کرده است، مبلغ مورد نیاز را به حساب خودشان واریز کنند.

در صورتی که تریدر تا زمان مشخص شده وجه مورد نیاز را واریز نکند یا موقعیت‌های خود را نبندد، صرافی تعدادی از موقعیت‌های او را می‌بندد و به این شکل او را از وضعیت کال مارجین خارج می‌کند.

مثلا فرض می‌کنیم فرد ۵ موقعیت باز دارد. اگر فقط به ازای ۳ موقعیت وجه تضمین داشته باشد، صرافی ۲ موقعیت او را می‌بندد تا از این وضعیت دربیاید.

نکته مهم: وقتی یک نفر کال مارجین شده باشد و چندین موقعیت باز داشته باشد، تنها تعدادی از موقعیت‌های او که به خارج شدن از این وضعیت کمک می‌کنند، بسته می‌شود.

اما حالت دیگری هم وجود دارد. مثلا تریدری که دچار این وضعیت شده است، مبلغ مورد نیاز را تا زمان مشخص شده واریز نمی‌کند و موقعیت‌های لازم را هم نمی‌بندد. از طرفی بازار هم به دلایلی نمی‌تواند موقعیت‌های لازم شخص را ببندد. در این صورت چه اتفاقی خواهد افتاد؟

در صورتی که تریدر تا آخرین وقت ارائه شده توسط صرافی از وضعیت کال مارجین خارج نشود – یعنی نه پولی واریز کند و نه موقعیتی را ببندد، صرافی با ثبت سفارش بر اساس قیمت سرخط تابلو، اقدام به بستن موقعیت وی می‌کند.

اما گاهی اوقات صرافی با صف رو به رو است و در این صورت سفارش تریدر در سامانه می‌ماند و احتمالا تا آخر جلسه معاملاتی موقعیت او بسته شود.

اما اگر تا انتهای جلسه نیز سفارش انجام نشود، بازار جبرانی به منظور بستن موقعیت تریدر تشکیل می‌شود.

مهم‌ترین نکات برای جلوگیری از کال مارجین چیست؟

توجه به نکاتی که تا اینجا گفته شد، اهمیت زیادی دارد. برخی از افراد هیچ اطلاعی از این موضوع ندارند و ممکن است همان ابتدای راه سرمایه خود را از دست بدهند. خیلی از تریدرها بعد از بستن حسابشان تازه متوجه این موضوع می‌شوند و می‌فهمند کال مارجین چیست. بنابراین یکی از نکات مهم در معامله‌گری این است که کال شدن در فارکس یا بورس و هر بازار مالی دیگری را جدی بگیرید.

در ادامه چند نکته مهم را در این رابطه مطرح می‌کنیم.

• میزان حد ضرر را در سهم یا دارایی که خریده‌اید مشخص کنید. در این صورت با افت سهام یا دارایی و رسیدن آن به حد ضرر، می‌توانید آن را بفروشید.
• همه سرمایه خود را در حالت خرید قرار ندهید و حجم معاملات را تقسیم کنید. (خرید پله‌ای انجام دهید تا موجودی حسابتان به یکباره تمام نشود)
• با بررسی احتمالات و مدیریت ریسک، از رخ دادن کال مارجین پیشگیری کنید.
• از سطح مارجین و حداقل مبلغ تضمینی اطلاع داشته باشید.
• روی معاملات ناموفق پافشاری بیش از حد نکنید.
• از اهرم‌های معاملاتی پایین در بازار کریپتو استفاده کنید.
• در ابتدای کار سرمایه کمتری را در حسابتان قرار دهید.

برای داشتن اطلاعات کامل تر در رابطه با کال مارجین و هر آنچه که در رابطه با معاملات ارز دیجیتال و سرمایه گذای به آن احتیاج دارید می توانید به ادرس شبکه های اجتماعی گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی سر بزنید و از خواندن مطالب و دیدن ویدئوهای آموزشی استفاده کنید:

مارجین کال

اصطلاح مارجین کال [۱] Margin Call برای توصیف هشداری استفاده می‌شود که برای معامله‌گران ارسال می‌شود تا به آنها اطلاع دهد دارایی حساب آنها پایین‌تر از حداقل مبلغ لازم برای باز نگه داشتن یک پوزیشن رسیده است.

مارجین کال می‌تواند به این معنا باشد که معامله‌گر باید مبلغ بیشتری به حساب خود واریز نماید یا برای کاهش مارجین نگهداری لازم، بعضی از پوزیشن‌های خود را ببندد.

همچنین از مارجین کال می‌توان برای توصیف وضعیت حساب با عنوان «مارجین کال شده» [۲] Called Margin استفاده کرد زیرا موجودی حساب شما کمتر از لازمه مارجین است.

سر منشأ اصطلاح «مارجین کال،» روال کارگزاری‌ها برای تماس با مشتریان بوده تا آنها از کسری موجودی حساب‌شان مطلع سازند. امروزه مارجین کال از طریق ایمیل انجام می‌شود.

در فارکس دو نوع مارجین وجود دارد:

1. مارجین اولیه یا مارجین وثیقه که برای باز کردن یک پوزیشن لازم است
2. مارجین نگهداری که برای باز نگه داشتن یک پوزیشن لازم است

عدم رعایت مورد دوم است که به یک مارجین کال منجر می‌شود.

اگر یک معامله وارد ضرر شود، ممکن است موجودی حساب شما دیگر برای باز نگه داشته این پوزیشن کافی نباشد و کارگزاری به شما اطلاع می‌دهد که پول بیشتری به حساب خود واریز کنید تا موجودی آن به حداقل مارجین لازم برسد.

این اطلاع رسانی مارجین کال نام دارد.

اگر شما پول بیشتری واریز کنید پوزیشن باز باقی خواهد ماند.

در غیر اینصورت پوزیشن‌های شما بسته خواهد شد و همه زیان‌ها محاسبه و محقق خواهد شد.

مقایسه «سطح مارجین کال» با «مارجین کال»

معمولاً معامله‌گران سطح مارجین کال [۳] Margin Call Level را با مارجین کال اشتباه می‌گیرند.

• «سطح مارجین کال» یک آستانه است که کارگزاری شما آن را تعیین می‌کند و در این سطح یک هشدار «مارجین کال» فعال می‌شود. این سطح یک درصد (٪) مشخص از سطح مارجین است. برای مثال وقتی سطح مارجین به ۱۰۰٪ می‌رسد.
• «مارجین کال» یک رویداد است. وقتی یک مارجین کال روی می‌دهد کارگزاری شما اقداماتی انجام می‌دهد. معمولاً این اقدام به صورت «ارسال یک هشدار» است. این اتفاق فقط زمانی رخ می‌دهد که سطح مارجین از یک مقدار خاص پایین‌تر بیاید. این مقدار «سطح مارجین کال» است.

اگر احساس می‌کنید این همه اصطلاحات تخصصی درباره مارجین شما را گیج کرده است، درس‌های مربوط به مارجین را در دوره مقدماتی مارجین مرور کنید. این اصلاحات به طور دقیق و به تدریج برای شما توضیح داده شده است.

کال مارجین چیست؟

به گزارش بورس نیوز ، بازار آتی بخش از بازار سرمایه است که سرمایه‌گذاران زیادی در آن فعالیت می‌کنند. فعالان بازار آتی در صورت محاسبات و پیش‌بینی‌های اشتباه، متحمل ضرر و زیان می‌شوند و از آن جایی که فرآیند تسویه در این بازار به صورت روزانه انجام می‌شود، ممکن است سرمایه‌گذار زیان‌دیده در وضعیت « کال مارجین » قرار بگیرد. در این مقاله قصد داریم به صورت کامل نحوه تسویه و خروج از کال مارجین را توضیح دهیم. با ما همراه باشید.

بررسی وضعیت حساب عملیاتی و کال مارجین

فرآیند معاملات در بازار آتی به این شکل است که شخص سرمایه‌گذار قبل از اخذ موقعیت خرید یا فروش، باید حساب عملیاتی خود را شارژ کند. در این بازار شخص خریدار و فروشنده بر اساس قرارداد به معامله متعهد می‌شوند و در همین راستا باید وجهی را به عنوان وجه تضمین که در بازار آتی مشخص است، به حساب عملیاتی خود واریز کنند.

هنگامی که در فرآیند معاملات، موقعیت خرید یا فروش اخذ شد، این مبلغ به عنوان وجه تضمین در حساب معاملاتی خریدار و فروشنده، بلوکه می‌شود. حساب عملیات سرمایه‌گذاران با توجه به روند معاملات هر نیم ساعت یک بار به روزرسانی می‌شود. با توجه به میزان موجودی حساب عملیاتی نسبت به وجه تضمین اولیه، ممکن است وضعیت حساب سرمایه‌گذار شامل این سه حالت شود:

۱. وضعیت نرمال
۲. وضعیت ات ریسک
۳. وضعیت کال مارجین

در ادامه به صورت مجزا به بررسی و توضیح هر یک از این حالت‌ها در بازار آتی می‌پردازیم.

وضعیت نرمال

اگر بعد از فرآیند تسویه در روند معاملات، برای سرمایه‌گذار سود در نظر گرفته شود، حساب عملیاتی این فرد به همان میزان شارژ خواهد شد. در این حالت حساب عملیاتی سرمایه‌گذار ممکن است بیشتر یا برابر ارزش تضمین اولیه، موجودی داشته باشد، این حالت در بازار آتی با عنوان «وضعیت نرمال» شناخته می‌شود.

وضعیت ات ریسک

بر عکس حالت قبلی اگر بعد از فرایند تسویه سرمایه‌گذار زیان‌دیده شود، وجه ضرر به صورت خودکار از حساب عملیاتی فرد کسر می‌شود. طبق قوانین مربوط به بازار آتی، کسر موجودی در حساب عملیاتی تا ۳۰ درصد زیر وجه تضمین اولیه، مشکلی به وجود نمی‌آورد. در نهایت به این وضعیتی که موجودی حساب معامله‌گر از ارزش تضمین اولیه کمتر باشد، وضعیت «ات ریسک» گفته می‌شود. در این حالت شخص سرمایه‌گذار به این کمبود موجودی رسیدگی کند تا از ورود به حالت کال مارجین جلوگیری کرده باشد.

وضعیت مارجین کال

اگر بعد از به‌روزرسانی حساب عملیاتی، موجودی حساب کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه باشد، حساب عملیاتی معامله‌گر در وضعیت کال مارجین قرار می‌گیرد. در این حالت یک اخطاریه با عنوان «افزایش وجه تضمین جبرانی» برای معامله‌گر ارسال می‌شود. برای درک بهتر از این حالت‌های مختلف پیشنهاد می‌کنیم به نکات زیر توجه کنید:

به‌روزرسانی حساب عملیاتی بر اساس آخرین مصوبات سازمان بورس، هر نیم ساعت یک بار انجام می‌شود.

• در فرایند به‌روزرسانی حساب‌های عملیاتی، زیان‌ها هر نیم ساعت یک بار و سود‌ها در پایان جلسه معاملاتی در حساب عملیاتی معامله‌گر، اعمال می‌شود.

• در نظر داشته باشید که کارگزاری آگاه با استفاده از یک امکان به نام «پیش‌بینی وضعیت حساب» در سامانه آنلاین معاملات خود، این امکان را ایجاد کرده که معامله‌گران به صورت مداوم از وضعیت حساب عملیاتی خود اطلاع داشته باشند.

مثال:
فرض کنید وجه تضمین مورد نیاز برای قرارداد‌های آتی زیره در بازار آتی، ۵۰۰ هزار تومان باشد. معامله‌گر طبق قرارداد حساب عملیاتی خود را به میزان ۵۰۰ هزار تومان شارژ می‌کند و در مرحله بعد در موقعیت خرید یا فروش قرار می‌گیرد. در این مرحله فرض کنید مطابق با جدول زیر، حساب عملیاتی فرد در حالت‌های مختلف قرار می‌گیرد:

مطابق این مثال حداقل وجه تضمین برابر با ۵۰۰.۰۰۰*۰.۷= ۳۳۰.۰۰۰ است. به زبان ساده اگر موجودی حساب معامله‌گر حتی یک ریال از این مبلغ کمتر باشد، شخص سرمایه‌گذار در وضعیت کال مارجین قرار می‌گیرد.

مراحل خروج معامله‌گر از وضعیت کال مارجین

افرادی که در وضعیت کال مارجین قرار می‌گیرند، می‌توانند با استفاده از سه روش مختلف از این وضعیت خارج شوند. اولین روش، «واریز وجه» به حساب عملیاتی است. روش دوم «بستن موقعیت‌های باز» در روند معاملات و در نهایت شخص معامله‌گر می‌تواند حساب عملیاتی را به اندازه لازم شارژ کند و به صورت هم‌زمان موقعیت‌های باز را ببندد. دقت داشته باشید که مهلت در نظر گرفته شده برای واریز وجه و خروج از وضعیت کال مارجین، تا اتمام مهلتی است که کارگزاری برای معامله‌گر تعیین کرده است.

اگر شخص معامله‌گر در زمان تعیین شده نتواند به حساب خود وجه واریز کند، کارگزاری موظف است به صورت خودکار موقعیت‌های باز را ببندد تا در نهایت شخص معامله‌گر از این وضعیت خارج شود. در این فرآیند اگر شخص معامله‌گر چندین موقعیت باز داشته باشد، کارگزاری فقط تعدادی از این موقعیت‌ها را می‌بندد تا حساب شخص از این وضعیت خارج شود.

در حالت آخر اگر معامله‌گر در زمان تعیین شده قادر به واریز وجه نبود و کارگزاری هم به دلیل وجود صف خرید در بازار نتواند موقعیت‌های باز معامله‌گر را ببندد، کارگزار باید با توجه به قیمت سر خط تابلو، سفارش‌هایی را برای بستن موقعیت‌های باز ثبت کند. اگر تا پایان ساعات بازار حساب معامله‌گر از وضعیت کال مارجین خارج نشد، یک بازه زمانی تحت عنوان «بازار جبرانی» در نظر گرفته می‌شود که در آن بازار امکان خروج از کال مارجین برای معامله‌گر وجود خواهد داشت.

کلام آخر

بازار آتی یکی از بخش‌های بازار سرمایه است که افراد زیادی در آن فعالیت می‌کنند. در صورت محاسبات و پیش‌بینی‌های اشتباه در این بازار، افراد دچار ضرر و زیان می‌شوند و ممکن است حساب عملیاتی آن‌ها به حالت «کال مارجین» وارد شود. در این مقاله به صورت کامل با شرح یک مثال، وضعیت کال مارجین را توضیح دادیم و علاوه بر آن به سایر وضعیت‌های احتمالی در حساب عملیاتی، اشاره کردیم. در نهایت به نحوه خروج از وضعیت کال مارجین پرداختیم.

مارجین کال چیست؟ وقتی برای ادامه معامله باید اعتبار بیشتری واریز کنیم

هر کسی که در بازار بورس فعالیت می‌کند، می‌داند که احتمال پیش‌بینی نادرست همیشه وجود دارد. به هر حال روند بازار ممکن است برخلاف پیش‌بینی برخی از افراد تغییر کند. در این صورت تعدادی از سرمایه‌گذاران در پی این پیش‌بینی نادرست متضرر خواهند شد. اما در بازار آتی، از آن‌جا که تسویه‌ حساب‌ها به صورت روزانه انجام می‌شود، معامله‌گرانی که دچار زیان شده‌اند، در معرض یک مسئله دیگر هم قرار می‌گیرند. وضعیتی که به آن مارجین کال یا کال مارجین گفته می‌شود. برای آن‌که بهتر متوجه شویم منظور از مارجین کال چیست، بهتر است ابتدا دو وضعیت دیگر حساب را در بازار آتی بررسی کنیم. پس از آن متوجه می‌شویم که سیستم کال مارجین به چه صورتی عمل می‌کند و چگونه می‌توان با پیش‌بینی وضعیت حساب، پیش از آن‌که مارجین کال (Margin Call) اتفاق بیفتد از این وضعیت خارج شد.

انواع وضعیت حساب

هر فردی که می‌خواهد در بازار آتی فعالیت کند، باید پیش از آن‌که اقدام به خرید یا فروش کند، ابتدا حساب عملیاتی خود را به میزانی که موردنیاز است شارژ کند. می‌دانیم که بازار آتی یکی از بازارهای بورس کالا است که ماهیتی تعهدی دارد. به همین دلیل خریدار و فروشنده باید مبلغی را به عنوان وجه تضمین به حساب عملیاتی خود واریز کنند. حال با این تعریف می‌توانیم بگوییم مارجین چیست. مارجین به وجه تضمین اولیه‌ای گفته می‌شود که برای اخذ موقعیت معاملاتی باید پرداخت شود.

پس از این‌که موقعیت خرید یا فروش اخذ شد، بورس، وجه مذکور را در حساب معامله‌گر و در قالب وجه تضمین بلوکه می‌کند. حساب عملیاتی در طول مدت جلسه معاملاتی و با در نظر گرفتن قیمت تسویه به‌روزرسانی می‌شود. این تازه‌سازی هر نیم ساعت یک‌بار اتفاق می‌افتد. اما با توجه به این‌که میزان موجودی حساب عملیاتی در مقایسه با وجه تضمین اولیه چقدر است، می‌توان حالات مختلف وضعیت حساب را در سه شکل زیر دسته‌بندی کرد:

1. وضعیت نرمال
2. وضعیت ات ریسک (At Risk)
3. وضعیت کال مارجین

در ادامه برای این‌که متوجه شویم مارجین کال چیست، هر یک از این حالات را توضیح می‌دهیم.

وضعیت نرمال حساب

اگر پس از این‌که تسویه حساب انجام شد، معامله‌گر سود کند، موجودی حساب عملیاتی‌اش به همان میزان افزایش پیدا می‌کند. دقت کنید کارمزد معاملات از این مبلغ کسر می‌شود. به این شرایط که در آن موجودی حساب عملیاتی در مقایسه با وجه تضمین اولیه بیشتر یا دست‌کم با آن برابر است، به اصطلاح وضعیت نرمال گفته می‌شود.

وضعیت ات ریسک (At Risk)

اما اگر پس از تسویه حساب مشخص شود که معامله‌گر ضرر کرده است، این مبلغ از موجودی حساب عملیاتی‌اش کم می‌شود. اما قرارداد آتی چند ویژگی دارد. یکی از این ویژگی‌ها این است که اگر موجودی حساب عملیاتی در مقایسه با وجه تضمین اولیه تا ۳۰ درصد کمتر باشد، مشکلی پیش نمی‌آید. به عبارت دیگر موجودی حساب عملیاتی در بدترین حالت برابر با ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه خواهد بود.

تا این‌جا مشخص است که به دلیل زیان، موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر کمتر از وجه تضمین اولیه می‌شود. اما اگر این موجودی حداقل برابر با ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه یا بیشتر از آن باشد، در واقع حساب در شرایط خطر قرار می‌گیرد. به این وضعیت At Risk گفته می‌شود. درست است که در این حالت موجودی حساب عملیاتی از وجه تضمین کمتر است، اما به دلیل رعایت شرط ۷۰ درصدی، هیچ مشکلی معامله‌گر را تهدید نمی‌کند. در چنین شرایطی معامله‌گر باید مدیریت حساب خود را طوری انجام دهد که شرایط مارجین کال پیش نیاید.

مارجین کال (Margin Call)

اما اگر پس از به‌روزرسانی موجودی حساب عملیاتی، موجودی آن کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه شود با وضعیت کال مارجین مواجهیم. دقت کنید اگر موجودی حساب عملیاتی حتی یک ریال کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه شود، باز هم این وضعیت برقرار خواهد بود.

اما رسیدیم به پرسش اصلی که مارجین کال چیست. در واقع این اصطلاح بیان‌گر وضعیتی است که در آن میزان ضرر در معاملات از حد مجاز عدول می‌کند. یعنی ضرر بیش از ۳۰ درصد وجه تضمین اولیه است. به همین دلیل معامله‌گر اخطاری مبنی بر افزایش وجه تضمین جبرانی دریافت می‌کند. پس مشخص است که مارجین کال به معنای فراخوانی اعتبار است.

انجام معامله روی مارجین، در بیشتر سهام و اوراق قرضه و هم‌چنین فارکس نیز امکان‌پذیر است. هرچند برخی از اوراق بهادار چنین قابلیتی ندارند یا در برخی از این اوراق از آن‌جا که مشکلاتی بر سر راه قیمت‌گذاری وجود دارد، انجام معامله روی مارجین مقدور نیست.

بیشتر بخوانید

چند نکته در مورد کال مارجین

• همان‌گونه که پیش‌تر گفتیم، به‌روزرسانی حساب عملیاتی هر نیم‌ ساعت یک‌بار و طی جلسه معاملاتی اتفاق می‌افتد. قبلا تنها یک‌بار و آن‌هم بعد از پایان جلسه معاملاتی بود که به‌روزرسانی حساب انجام می‌شد.
• زمانی که حساب‌ها به‌روزرسانی می‌شوند، ضررها هر نیم‌ ساعت یک‌بار روی حساب عملیاتی اعمال خواهند شد. اما اگر معامله‌گر سود کرده باشد، تمامی سودها در انتهای جلسه معاملاتی لحاظ خواهند شد.
• در بازار آتی ممکن است با دو اصلاح کال مارجین و مارجین کال مواجه شوید. هر دو اصطلاح مذکور به معنای همان Margin Call است و تفاوتی با هم ندارد.

دلایل وقوع کال مارجین چیست؟

برای درک مفهوم کال مارجین باید ابتدا علت آن را درک کنیم. به طور کلی برخی از اقدامات معامله‌گران موجب بروز چنین شرایطی می‌شود. از جمله این اقدامات می‌توان به سه مورد زیر اشاره کرد:

• معامله‌گر هم‌چنان در یک معامله ناموفق باقی می‌ماند. این امر منجر به ضرر می‌شود و در نهایت مارجین قابل استفاده از دست خواهد رفت.

بیشتر بخوانید

• زمانی که معامله‌گر بیش از اندازه از اهرم استفاده کند و هم‌چنان اصرار داشته باشد که در موقعیت ناموفق باقی بماند، Margin Call اتفاق می‌افتد.
• وقتی حساب معامله‌گر دارای سرمایه کمی است، این امر او را وادار می‌کند که معاملاتی انجام دهد که مارجین قابل استفاده آن‌ها کم‌تر است.

پس به طور خلاصه، اگر بیش از حد در یک معامله ناموفق باقی بمانید و یا سرمایه‌تان کافی نباشد، یا بیش از اندازه به استفاده از اهرم روی بیاورید، وقوع مارجین کال امری بدیهی به نظر می‌رسد.

مثالی از Margin Call

این‌گونه در نظر بگیرید که قراردادهای آتی زعفران وجه تضمین اولیه‌ای معادل ۴۸۰ هزار تومان دارند. پس معامله‌گر باید مبلغ ۴۸۰ هزار تومان را به حساب عملیاتی خود واریز کند تا بتواند یک موقعیت معاملاتی باز کند. فرض کنید پس از اتمام جلسه معاملاتی، موجودی حساب معامله‌گر در روز‌های مختلف به این شکل است:

روز	موجودی حساب	وضعیت حساب
اول	۴۸۰.۰۰۰	نرمال
دوم	۴۹۰.۰۰۰	نرمال
سوم	۴۶۰.۰۰۰	At Risk
چهارم	۴۹۵.۰۰۰	نرمال
پنجم	۴۳۰.۰۰۰	At Risk
ششم	۳۸۰.۰۰۰	At Risk
هفتم	۳۲۰.۰۰۰	کال مارجین

باتوجه به آن‌چه گفتیم، حساب عملیاتی باید حداقل برابر با ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه باشد. یعنی:

تومان ۳۳۶.۰۰۰ = ۷۰% * ۴۸۰.۰۰۰

یعنی اگر موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر کمتر از این میزان باشد، وضعیت حساب کال مارجین خواهد بود.
گفتیم که در این مثال وجه تضمین اولیه برابر است با ۴۸۰ هزار تومان. هم‌چنین با انجام یک محاسبه ساده دریافتیم که حداقل وجه تضمین برابر است با ۳۳۶ هزار تومان. زمانی که موجودی حساب عملیاتی، مبلغی ما بین این دو عدد است، وضعیت At Risk پیش می‌آید. مجددا یادآور می‌شویم که در این شرایط، موجودی حساب معامله‌گر بیشتر از حداقل وجه تضمین مشخص‌شده است. اما میزان آن از وجه تضمین اولیه کمتر است.

راه خروج معامله‌گر از وضعیت کال مارجین چیست؟

پس از این‌که حساب‌های عملیاتی به‌روزرسانی شوند، مشخص خواهد شد که موجودی کدام‌یک از حساب‌ها کمتر از حداقل وجه تضمین است. در نتیجه افرادی که کال مارجین شده‌اند، از این امر مطلع خواهند شد. معامله‌گران این امکان را دارند که از طریق مراجعه به سامانه معاملاتی آنلاین‌ خود، وضعیت حساب عملیاتی‌شان را بررسی کنند. هم‌چنین کارگزار با برقراری ارتباط تلفنی و پیامک با معامله‌گرانی که کال مارجین شده‌اند، به آن‌ها اطلاع می‌دهد که وضعیت حساب‌شان چگونه است. این افراد باید طی مدتی که از جانب کارگزار مشخص می‌شود، وجه خود را تکمیل کنند یا چند موقعیت باز خود را ببندند تا از وضعیت کال مارجین خارج شوند.
به این ترتیب مشخص است که راه خروج از مارجین کال چیست. به طور کلی سه راه‌حل در این مورد وجود دارد که عبارت‌اند از:

• واریز وجه
• بستن موقعیت‌های باز
• ترکیبی از دو روش قبلی؛‌ یعنی واریز وجه و بستن موقعیت‌های باز

زمان لازم برای واریز وجه مورد نیاز برای خروج از مارجین کال چقدر است؟

معامله‌گرانی که در این وضعیت به سر می‌برند، باید مطابق با دستورالعمل کارگزاری عمل کنند. کارگزاری به این افراد مهلت می‌دهد تا به منظور تضمین وجه جبرانی، مبلغی را به حساب عملیاتی واریز کنند. اما اگر معامله‌گر مبلغ مذکور را در زمان تعیین‌شده واریز نکند یا موقعیت‌های باز خود را نبندد، چه خواهد شد؟‌

بنابر دستورالعمل، اگر فردی طی مدتی که کارگزاری مشخص کرده، هم‌چنان مارجین کال باقی بماند، کارگزار باید تعدادی از موقعیت‌های باز وی را ببندد تا از این حالت خارج شود. مثلا ممکن است فرد سه موقعیت باز داشته باشد. اما وجه تضمینش تنها برای دو موقعیت کافی باشد. از این رو کارگزاری یک موقعیت را می‌بندد تا وضعیت حساب معامله‌گر از مارجین کال خارج شود.پس چنان‌چه شخصی Margin Call شود و چند موقعیت باز داشته باشد، تنها آن تعداد از موقعیت‌های او بسته می‌شود که موجب خروج از سیستم مارجین کال شود.

اگر معامله‌گر اقدامی برای خروج از کال مارجین انجام ندهد چه می‌شود؟

ممکن است به هر دلیلی فرد وجه لازم را برای خروج از این موقعیت واریز نکند. یا تعدادی از موقعیت‌های باز خود را نبندد. اگر صف‌های زیادی در بازار تشکیل شده باشد و کارگزار هم نتواند موقعیت فرد مذکور را ببندد، راه چاره برای خروج از کال مارجین چیست؟ در چنین شرایطی، کارگزار سفارشی را با قیمت سرخطی تابلو ثبت می‌کند تا بتواند موقعیت او را ببندد.

بیشتر بخوانید

چنان‌چه شاهد صف در بازار باشیم، سفارش تا انتهای جلسه معاملاتی در سیستم باقی می‌ماند تا نهایتا انجام شود و منجر به بسته شدن موقعیت شود. اما اگر این اتفاق تا پایان جلسه معاملاتی رخ ندهد و سفارش انجام نشود، بازار جبرانی تشکیل خواهد شد تا بعد از پایان یافتن جلسه معاملاتی، موقعیت باز معامله‌گر در وضعیت کال مارجین این بازار بسته شود.

در این بازار و در دوره زمانی اول، دامنه نوسان دارایی دوبرابر می‌شود. چنان‌چه باز هم سفارشی در سمت مقابل وجود نداشته باشد، در دوره زمانی بعدی دامنه نوسان سه‌ برابر خواهد شد. اگر در این دوره هم معامله‌ای انجام نشود، در دوره زمانی بعدی محدودیت دامنه نوسان برداشته می‌شود.

بیشتر بخوانید

راه جلوگیری از مارجین کال چیست؟

تا کنون گفتیم که مارجین کال چیست و چطور می‌توان از این شرایط خارج شد. اما اجازه دهید کمی به عقب برگردیم و یک سوال مهم‌تر بپرسیم. چه‌کاری می‌توان انجام داد تا اصلا چنین شرایطی پیش نیاید؟ در این‌جا لازم است از ابزار مهمی به نام اهرم نام ببریم. اگر با مفهوم اهرم آشنایی ندارید، پیشنهاد می‌کنیم که مقاله «اهرم مالی چیست؛ سود بیشتر با سرمایه کمتر» را بخوانید.

اهرم مانند یه شمشیر دولبه عمل می‌کند. یعنی همان‌قدر که می‌تواند منجر به سود شما شود، احتمال دارد زیان شما را نیز افزایش دهد. هر چقدر اهرمی که برای نگه‌داری معاملات خود آن را مورد استفاده قرار می‌دهید بزرگ‌تر باشد (چندین برابر موجودی حساب)، به همان میزان مارجین قابل ‌استفاده نیز کمتر خواهد بود. چرا که زمانی که یک معامله روندی بر خلاف پیش‌بینی شما داشته باشد، این شمشیر موجب ایجاد شکاف عمیق‌تری خواهد شد و به محض این‌که مارجین قابل استفاده به میزان صفر درصد برسد، اخطار Margin Call را دریافت خواهید کرد. به همین خاطر است که توجه به محدوده محافظتی برای کاهش ضرر به کمترین میزان ممکن، اقدامی بسیار هوشمندانه به شمار می‌رود.

جمع‌بندی

در این مطلب کوشیدیم به بیانی ساده توضیح دهیم که مارجین کال چیست. با توجه به توضیحاتی که ارائه شد دریافتیم سیستم کال مارجین به چه صورتی عمل می‌کند. به طور خلاصه زمانی که موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر به کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه کاهش یابد، شرایط کال مارجین اتفاق می‌افتد. سپس برای خروج از این وضعیت، یا باید وجه لازم تامین شود تا این میزان جبران شود، یا باید چند موقعیت بسته شوند تا حساب از حالت Margin Call خارج شود. به طور کلی توصیه می‌شود که در هنگام استفاده از اهرم‌های مالی به احتمال مارجین کال توجه داشته باشید زیرا هر چه اهرم معاملات شما بزرگ‌تر باشد، به همان میزان مارجین قابل ‌استفاده نیز کمتر خواهد بود.